1耶穌不定犯姦淫婦人的罪耶穌往橄欖山去。
1Jezuz a yeas da Venez an Olived.
2黎明的時候，他又到聖殿去，眾人都來到他那裡，他就坐下教導他們。
2Da c'houlou-deiz e tistroas adarre d'an templ, hag an holl bobl a zeuas d'e gavout; o vezañ azezet e kelenne anezho.
3經學家和法利賽人帶了一個行淫時被抓到的婦人來，叫她站在中間，
3Neuze ar skribed hag ar farizianed a zegasas ur wreg tapet en avoultriezh, hag, o vezañ he lakaet en o c'hreiz,
4就對耶穌說：“先生，這婦人是正在犯姦淫的時候被抓到的。
4e lavarjont dezhañ: Mestr, ar wreg-mañ a zo bet souprenet oc'h ober avoultriezh,
5摩西在律法上吩咐我們把這樣的婦人用石頭打死，你怎樣說呢？”
5ha Moizez en deus gourc'hemennet deomp meinata an hevelep dud; te eta, petra a lavarez a gement-se?
6他們說這話是要試探耶穌，要找把柄來控告他。耶穌卻彎下身，用指頭在地上寫字。
6Lavarout a raent kement-se evit e amprouiñ, evit gallout e damall. Met Jezuz, o vezañ en em bleget, a skrive gant e viz war an douar.
7他們不住地問耶穌，他就挺起身來，說：“你們中間誰是沒有罪的，他就可以先拿起石頭打她。”
7Evel ma talc'hent d'ober goulennoù outañ, e savas hag e lavaras dezho: An hini ac'hanoc'h a zo hep pec'hed, ra daolo ar maen kentañ ganti.
8於是又彎下身在地上寫字。
8Hag o taoublegañ a-nevez, e skrive war an douar.
9他們聽了這話，就從年老的開始，一個一個地都離開了，留下的只有耶穌和那個還站在那裡的婦人。
9Pa glevjont kement-se, o kaout rebech digant o c'houstiañs, ez ejont kuit an eil goude egile, ar re goshañ da gentañ, betek ar re diwezhañ, ha Jezuz a voe lezet e-unan gant ar wreg chomet eno e-kreiz.
10耶穌挺起身來，問她：“婦人，他們在哪裡？沒有人定你的罪嗎？”
10Neuze Jezuz, o vezañ savet, evel na wele den nemet ar wreg, a lavaras dezhi: Gwreg, pelec'h emañ da damallerien? Ha n'en deus den barnet ac'hanout?
11她說：“主啊！沒有。”耶穌說：“我也不定你的罪。走吧，從現在起不要再犯罪了。”
11Hi a respontas: Den, Aotrou. Jezuz a lavaras dezhi: Me ne varnan ket ac'hanout kennebeut; kae ha na bec'h ken.
12耶穌是世界的光耶穌又對眾人說：“我是世界的光，跟從我的，必定不在黑暗裡走，卻要得著生命的光。”
12Jezuz a gomzas c'hoazh d'ar bobl, hag a lavaras: Me eo sklêrijenn ar bed; an hini a heul ac'hanon ne valeo ket en deñvalijenn, met bez' en devo sklêrijenn ar vuhez.
13法利賽人對他說：“你為自己作證，你的見證不是真實的。”
13Ar farizianed a lavaras dezhañ: Te a ro testeni ac'hanout da-unan; da desteni n'eo ket gwirion.
14耶穌回答：“即使我為自己作證，我的見證還是真實的，因為我知道我從哪裡來，往哪裡去，但你們卻不知道我從哪裡來，往哪裡去。
14Jezuz a respontas dezho: Petra bennak ma roan testeni ac'hanon va-unan, va zesteni a zo gwirion, rak gouzout a ran a-belec'h on deuet, ha pelec'h ez an; met c'hwi, n'ouzoc'h ket a-belec'h e teuan, na pelec'h ez an.
15你們按著外貌判斷人，我卻不判斷人。
15C'hwi a varn hervez ar c'hig; me ne varnan den.
16即使我判斷人，我的判斷也是正確的，因為我不是獨自一人，而是差我來的父和我在一起。
16Ha mar barnan, va barnedigezh a zo gwir; rak n'on ket va-unan-penn, met ganin emañ an Tad en deus va c'haset.
17你們的律法上也寫著：‘兩個人的見證才是真的。’
17Skrivet eo en ho lezenn penaos testeni daou zen a zo gwir.
18我為自己作證，差我來的父也為我作證。”
18Me eo a ro testeni ac'hanon va-unan; hag an Tad en deus va c'haset a ro ivez testeni ac'hanon.
19他們問：“你的父在哪裡？”耶穌回答：“你們不認識我，也不認識我的父；如果你們認識我，也就認識我的父了。”
19Lavarout a rejont eta dezhañ: Pelec'h emañ da Dad? Jezuz a respontas: C'hwi n'anavezit na me, na va Zad. Mar anavezfec'h ac'hanon, ec'h anavezfec'h ivez va Zad.
20這些話是耶穌在殿裡教導人的時候，在銀庫的院中說的。當時沒有人逮捕他，因為他的時候還沒有到。
20Jezuz a lavaras ar c'homzoù-mañ el lec'h ma oa an teñzor, o kelenn en templ; ha den ne groge ennañ, rak e eur ne oa ket deuet c'hoazh.
21不信基督的必在罪中死亡耶穌又對他們說：“我要去了，你們要尋找我，並且要在自己的罪中死亡；我去的地方，你們不能到。”
21Jezuz a lavaras dezho c'hoazh: Mont a ran kuit, ha c'hwi am c'hlasko, hag e varvot en ho pec'hed; ne c'hellit ket dont e-lec'h ez an.
22於是猶太人說：“他說‘我去的地方，你們不能到’，難道他要自殺嗎？”
22Ar Yuzevien a lavare eta: En em lazhañ a raio e-unan, peogwir e lavar: c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ez an.
23耶穌說：“你們是從地上來的，我是從天上來的；你們屬這世界，我卻不屬這世界，
23Hag eñ a lavaras dezho: C'hwi a zo eus traoñ, me a zo eus krec'h. C'hwi a zo eus ar bed-mañ; me n'on ket eus ar bed-mañ.
24所以我對你們說，你們要在自己的罪中死亡；你們若不信我就是‘那一位’，就要在自己的罪中死亡。”
24Setu perak em eus lavaret deoc'h e varvot en ho pec'hedoù: rak ma ne gredit ket ar pezh emaon, c'hwi a varvo en ho pec'hedoù.
25他們就問：“你是誰？”耶穌說：“我不是從起初就告訴你們嗎？
25Lavarout a rejont eta dezhañ: Piv out-te? Ha Jezuz a lavaras dezho: Ar pezh a lavaran deoc'h abaoe ar penn-kentañ.
26關於你們，我有許多事要說，要判斷；但那差我來的是真實的，我從他那裡聽見的，就告訴世人。”
26Kalz a draoù am eus da lavarout ac'hanoc'h ha da varn ennoc'h; met an hini en deus va c'haset a zo gwirion, hag ar pezh am eus klevet digantañ, a lavaran d'ar bed.
27他們不明白耶穌是對他們講論父的事。
27Ne gomprenjont ket e komze dezho eus an Tad.
28所以耶穌說：“你們舉起了人子以後，必定知道我就是‘那一位’，並且知道我不憑著自己作甚麼事；我說的這些話，是照著父所教導我的。
28Ha Jezuz a lavaras dezho: Pa ho po savet Mab an den, neuze ec'h anavezot ar pezh emaon, ha penaos ne ran netra ac'hanon va-unan, met e lavaran an traoù evel m'en deus va Zad o desket din.
29那差我來的和我同在，他沒有留下我獨自一人，因為我常作他喜悅的事。”
29An hini en deus va c'haset a zo ganin. Hag an Tad n'en deus ket va lezet va-unan, abalamour ma ran atav ar pezh a blij dezhañ.
30耶穌說這些話的時候，就有許多人信了他。
30Evel ma lavare Jezuz an traoù-se, kalz a gredas ennañ.
31真理必使人自由於是耶穌對信了他的猶太人說：“你們若持守我的道，就真是我的門徒了；
31Jezuz a lavaras eta d'ar Yuzevien o devoa kredet ennañ: Mar chomit em ger, emaoc'h e gwirionez va diskibien.
32你們必定認識真理，真理必定使你們自由。”
32Anavezout a reot ar wirionez, hag ar wirionez ho tizereo.
33他們說：“我們是亞伯拉罕的後裔，從來沒有被誰奴役過，你怎麼說‘你們必得自由’呢？”
33Respont a rejont dezhañ: Ni a zo eus lignez Abraham, ha biskoazh n'omp bet mevelien da zen; penaos eta e lavarez: C'hwi a vo lakaet dieub?
34耶穌說：“我實實在在告訴你們，凡犯罪的都是罪的奴隸。
34Jezuz a respontas dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini en em ro d'ar pec'hed a zo mevel d'ar pec'hed.
35奴隸不能永遠住在家裡，唯有兒子才可以永遠住在家裡。
35Hag ar mevel ne chom ket atav en ti; met ar mab a chom ennañ atav.
36所以， 神的兒子若使你們自由，你們就真的得自由了。
36Mar en deus ar Mab eta ho tizereet, c'hwi a vo e gwirionez dieub.
37我知道你們是亞伯拉罕的後裔；但你們想殺我，因為你們心裡不能容納我的道。
37Gouzout a ran oc'h lignez Abraham, met c'hwi a glask va lazhañ abalamour na gav ket va ger a zigor en ho kalon.
38我所說的，是我在父那裡看見的；但你們所作的，卻是從你們的父那裡聽見的。”
38Me a lavar ar pezh am eus gwelet e ti va Zad; ha c'hwi ivez, c'hwi a ra ar pezh hoc'h eus gwelet e ti ho tad.
39魔鬼的兒女不肯聽主的道他們說：“我們的祖宗是亞伯拉罕。”耶穌說：“你們若是亞伯拉罕的子孫，就必作亞伯拉罕所作的。
39Int a respontas dezhañ: Hon tad eo Abraham. Jezuz a lavaras dezho: Ma vijec'h bugale Abraham, c'hwi a raje oberoù Abraham.
40現在我把從 神那裡聽見的真理告訴了你們，你們竟然想殺我，這不是亞伯拉罕所作的。
40Met bremañ, c'hwi a glask va lazhañ, me, un den en deus lavaret deoc'h ar wirionez am eus desket gant Doue; Abraham n'en deus ket graet kement-se.
41你們要作的，正是你們的父要作的。”他們說：“我們不是從淫亂生的；我們只有一位父，就是 神。”
41C'hwi a ra oberoù ho tad. Lavarout a rejont eta dezhañ: Ni n'omp ket bet ganet eus un avoultriezh; un Tad hepken hon eus, Doue eo.
42耶穌說：“如果 神是你們的父，你們就必愛我，因為我是從 神那裡來的；我已經來到這裡。我不是憑著自己來的，而是 神差了我來。
42Jezuz a lavaras dezho: Ma vije Doue ho Tad, e karjec'h ac'hanon, abalamour ma'z on deuet eus Doue, hag a-berzh Doue e teuan; rak n'on ket deuet ac'hanon va-unan, met eñ eo an hini en deus va c'haset.
43你們為甚麼不明白我的話呢？因為我的道你們聽不進去。
43Perak ne gomprenit ket va lavar? Abalamour da-se, ne c'hellit ket selaou va c'homz.
44你們是出於你們的父魔鬼，喜歡按著你們的父的私慾行事。他從起初就是殺人的兇手，不守真理，因為他心裡沒有真理。他說謊是出於本性，因為他本來就是說謊者，也是說謊的人的父。
44Ho tad, a ziskennit anezhañ, eo an diaoul, ha c'hwi a fell deoc'h ober c'hoantoù ho tad. Lazher-den eo bet adalek ar penn-kentañ, ha n'en deus ket kendalc'het er wirionez, dre ma n'eus ket a wirionez ennañ. Pa lavar ar gaou, e komz eus ar pezh a zo ennañ e-unan, rak gaouiat eo, ha tad d'ar gaou.
45我講真理，你們卻因此不信我。
45Met abalamour ma lavaran ar wirionez, ne gredit ket ac'hanon.
46你們中間有誰能指證我有罪呢？我既然講真理，你們為甚麼不信我呢？
46Piv ac'hanoc'h a gendrec'ho ac'hanon a bec'hed? Mar lavaran ar wirionez, perak ne gredit ket ac'hanon?
47出於 神的，就聽 神的話；你們不聽，因為你們不是出於 神的。”
47An hini a zo eus Doue a selaou komzoù Doue; dre-se c'hwi ne selaouit ket, abalamour n'oc'h ket eus Doue.
48亞伯拉罕以前耶穌已存在猶太人對耶穌說：“我們說你是撒瑪利亞人，並且是鬼附的，不是很對嗎？”
48Ar Yuzevien a respontas dezhañ: Ha n'hon eus ket lavaret mat penaos out ur Samaritan, ha penaos ez eus un diaoul ennout?
49耶穌回答：“我不是鬼附的。我尊敬我的父，你們卻侮辱我。
49Jezuz a respontas: Ne'm eus ket un diaoul, met enoriñ a ran va Zad, ha c'hwi a zizenor ac'hanon.
50我不求自己的榮耀，但有一位是為我求榮耀，並且是審判人的。
50Ne glaskan ket va gloar, bez' ez eus unan hag e glask, ha barn a ra.
51我實實在在告訴你們，人若遵守我的道，必定永遠不見死亡。”
51E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h: mar mir unan bennak va ger, ne welo biken ar marv.
52猶太人對他說：“現在我們知道你的確是鬼附的。亞伯拉罕死了，先知們也死了，你還說‘人若遵守我的道，必定永遠不嘗死味’，
52Ar Yuzevien a lavaras dezhañ: Anavezout a reomp bremañ ez eus un diaoul ennout; Abraham a zo marv, hag ar brofeded ivez, ha te a lavar: Mar mir unan bennak va ger, ne welo biken ar marv.
53難道你比我們的祖宗亞伯拉罕還大嗎？他死了，先知們也死了；你把自己當作甚麼人呢？”
53Ha brasoc'h out eget Abraham hon tad, hag a zo marv? Ar brofeded ivez a zo marv. Da biv e fell dit en em dremen?
54耶穌回答：“如果我榮耀自己，我的榮耀就算不得甚麼；那使我得榮耀的是我的父，就是你們說是你們的 神的那一位。
54Jezuz a respontas dezho: Mar tennan gloar ac'hanon va-unan, va gloar n'eo netra; va Zad eo an hini a ro gloar din, an hini a lavarit eo ho Toue.
55可是你們不認識他，我卻認識他。如果我說我不認識他，我就像你們一樣是說謊的；然而我認識他，也遵守他的道。
55Koulskoude, n'hoc'h eus ket e anavezet, met me a anavez anezhañ; ha ma lavarfen n'anavezan ket anezhañ, e vefen ur gaouiad eveldoc'h; met anavezout a ran anezhañ hag e viran e c'her.
56你們的祖宗亞伯拉罕，因為可以看見我的日子就歡喜，既然看見了，他就很快樂。”
56Abraham ho tad en deus tridet gant al levenez, o soñjal e tlee gwelout va deiz; hag e welet en deus, hag eo en em laouenaet.
57猶太人對他說：“你還不到五十歲，怎會見過亞伯拉罕呢？”
57Ar Yuzevien a lavaras dezhañ: Te ne'c'h eus ket c'hoazh hanter kant vloaz, hag ac'h eus gwelet Abraham?
58耶穌說：“我實實在在告訴你們，亞伯拉罕出生以前，我已經存在了。”
58Jezuz a lavaras dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, a-raok ma voe Abraham, emaon.
59於是他們拿起石頭要打他。耶穌卻躲起來，從殿裡出去了。
59Neuze e kemerjont mein evit o zeurel gantañ; met Jezuz en em guzhas hag a yeas er-maez eus an templ [o tremen dre o c'hreiz, hag evel-se ez eas kuit].