1論福(路6:20~23)耶穌看見群眾,就上了山;他坐下之後,門徒來到他跟前,
1Mi gwala annect-nni n lɣaci, Sidna Ɛisa yuli ɣer wedrar iqqim. Inelmaden-is qeṛṛben ɣuṛ-es,
2他就開口教訓他們:
2dɣa ibda isselmad-iten :
3“心靈貧乏的人有福了,因為天國是他們的。
3D iseɛdiyen wid ițeddun s neyya, aaxaṭer tagelda n igenwan d ayla-nsen !
4哀痛的人有福了,因為他們必得安慰。
4D iseɛdiyen wid ițrun, axaṭer ad țwaṣebbṛen !
5溫柔的人有福了,因為他們必承受地土。
5D iseɛdiyen wid ḥninen, aaxaṭer ad weṛten tamurt i sen-iwɛed Sidi Ṛebbi !
6愛慕公義如飢如渴的人有福了,因為他們必得飽足。
6D iseɛdiyen wid illuẓen, iffuden lḥeqq, axaṭer ad ṛwun !
7憐憫人的人有福了,因為他們必蒙憐憫。
7D iseɛdiyen wid yesɛan ṛṛeḥma deg wulawen-nsen, aaxaṭer ad iḥunn fell-asen Sidi Ṛebbi !
8內心清潔的人有福了,因為他們必看見 神。
8D iseɛdiyen wid iwumi yeṣfa wul, axaṭer ad walin Sidi Ṛebbi !
9使人和平的人有福了,因為他們必稱為 神的兒子。
9D iseɛdiyen wid i d-isrusun talwit, aad țțusemmin d arraw n Sidi Ṛebbi !
10為義遭受迫害的人有福了,因為天國是他們的。
10D iseɛdiyen wid ițțuqehṛen ɣef lḥeqq, aaxaṭer ddewla igenwan d ayla-nsen !
11人若因我的緣故辱罵你們,迫害你們,並且捏造各樣壞話毀謗你們,你們就有福了。
11D iseɛdiyen ara tilim, m'ara kkun-regmen, mm'ara tețwaqehṛem, m'ara xedmen deg-wen lbaṭel ɣef ddemma-w.
12你們應該歡喜快樂,因為你們在天上的賞賜是大的;在你們以前的先知,他們也曾這樣迫害。
12Feṛḥet, ilit di lfeṛḥ, axaṭer ṛṛezq-nwen d ameqqran deg igenwan, aakka i țwaqehṛen lenbiya i kkun-id izwaren.
13門徒作鹽作光(可9:50;路14:34~35)“你們是地上的鹽;如果鹽失了味,怎能使它再鹹呢?結果毫無用處,唯有丟在外面任人踐踏。
13D kunwi i d lmelḥ n ddunit, lameɛna ma tṛuḥ-as lbenna i lmelḥ, s wacu ara s-ț-id-nerr ? Yelha kan ma nḍeggeṛ-it ɣer beṛṛa a t-rekkḍen yemdanen.
14你們是世上的光。建在山上的城是無法隱藏的;
14D kunwi i ț-țafat n ddunit ; taddart yellan ɣef wudrar ulamek ara teffer !
15人點了燈,不會放在量器底下,而是放在燈臺上,就照亮一家人。
15Akken daɣen, ur nceɛɛel ara taftilt iwakken a ț-nɣumm s kra, meɛna a ț-nessers ɣef lmeṣbeḥ, iwakken aț-țfeǧǧeǧ i wid akk yellan deg wexxam.
16照樣,你們的光也應當照在人前,讓他們看見你們的好行為,又頌讚你們在天上的父。
16Akka i glaq aț-țecceɛceɛ tafat-nwen zdat yemdanen, iwakken ad walin lecɣal-nwen ilhan, yerna ad ḥemden Baba-twen yellan deg igenwan.
17論律法“你們不要以為我來是要廢除律法和先知;我來不是要廢除,而是要完成。
17Ɣuṛ-wat aț-țɣilem usiɣ-ed ad sseɣliɣ ayen i d-tenna ccariɛa d wayen i d-nnan lenbiya ! Ur d-usiɣ ara ad sseɣliɣ, lameɛna usiɣ-ed ad snekmaleɣ.
18我實在告訴你們,就算天地過去,律法的一點一畫也不會廢去,全部都要成就。
18A wen-iniɣ tideț : skud mazal igenwan d lqaɛa, ula d yiwen wawal neɣ usekkil n ccariɛa ur imeḥḥu, alamma yedṛa wayen akk yuran deg-s.
19因此,無論誰廢除誡命中最小的一條,又這樣教導人,他在天國中必稱為最小的;但若有人遵行這些誡命,並且教導人遵行,他在天國中必稱為大。
19Win ur nqudeṛ ara ula d yiwen n lameṛ amecṭuḥ n ccariɛa, yerna isselmad i wiyaḍ ad xedmen am nețța, ad ițwaḥseb d amecṭuḥ akk di tgelda n igenwan. MMa d win ixeddmen ayen i d-tenna ccariɛa, yerna isselmad i wiyaḍ ad xedmen akken, ad yili d ameqqran di tgelda n igenwan.
20我告訴你們,你們的義若不勝過經學家和法利賽人的義,就必不能進天國。
20Axaṭer a wen-iniɣ, ma yella ur tuɣem ara awal i Sidi Ṛebbi akteṛ n wakken tețțaɣem awal i yimusnawen n ccariɛa d ifariziyen, ur tkeččmem ara tagelda n igenwan.
21不可恨人(路12:58~59)“你們聽過有這樣吩咐古人的話:‘不可殺人,殺人的必被判罪。’
21Teslam daɣen s leqwanen i d- ițțunefken i lejdud-nneɣ : Ur tneqqeḍ ara tamgeṛt, WWin ara yenɣen tamgeṛṭ, ad iɛeddi di ccṛeɛ, ad ițwaḥkem fell-as.
22可是我告訴你們,凡是向弟兄發怒的,必被判罪。人若說弟兄是‘拉加’,必被公議會審判;人若說弟兄是‘摩利’,必難逃地獄的火。
22Ma d nekk a wen-iniɣ : kra n win ara izeɛfen ɣef gma-s, ad iɛeddi di ccṛeɛ. Win ara yinin i gma-s : « ay abuhal, » ad ibedd zdat wesqamu n ccraɛ. Win ara yinin i gma-s : « ay amehbul, » yuklal ad ikcem ɣer ǧahennama.
23所以你在祭壇上獻供物的時候,如果在那裡想起你的弟兄對你不滿,
23M'ara tțedduḍ aț-țefkeḍ lweɛda i Sidi Ṛebbi, temmektaḍ-ed zdat n wemkan n iseflawen belli gma-k iṭṭef-ak cceḥna,
24就當在壇前放下供物,先去與弟兄和好,然後才來獻你的供物。
24eǧǧ dinna lweɛda-nni, tṛuḥeḍ uqbel aț-ḍelbeḍ ssmaḥ i gma-k, d wamek ara tefkeḍ lweɛda-k i Sidi Ṛebbi.
25趁著你和你的對頭還在路上的時候,要趕快與他和解,免得他抓你去見法官,法官把你交給獄警,關在監裡。
25Ma yella iḍlem-ik yiwen, tedduklem di sin ɣer wexxam n ccṛeɛ, ɣiwel msefham kečč yid-es deg ubrid, m'ulac axṣim-ik a k-yawi ɣer lḥakem, lḥakem a k-yefk i wɛessas, aɛessas-nni, a k-yerr ɣer lḥebs.
26我實在告訴你,除非你還清最後一分錢,否則決不能從那裡出來。
26A k-iniɣ tideț : ur d-țeffɣeḍ ara syenna alamma txellṣeḍ aṣurdi aneggaru n ṭṭlaba-inek.
27不可動淫念“你們聽過有這樣的吩咐:‘不可姦淫。’
27Teslam belli qqaṛen-d : ur xeddem ara asekkak yeɛni zzna.
28可是我告訴你們,凡是看見婦女就動淫念的,心裡已經犯了姦淫。
28Lameɛna, nekkini a wen-d-iniɣ : win ara imuqlen tameṭṭut, imenna deg ul-is ad iznu yid-es, atan am akken izna yid-es.
29如果你的右眼使你犯罪,就把它挖出來丟掉;寧可失去身體的一部分,勝過全身被丟進地獄裡。
29Daymi ma yella ț-țiṭ-ik tayeffust i k-ițawin ɣer leḥṛam, qleɛ-iț, ḍeggeṛ-iț akkin fell-ak. Axaṭer axiṛ-ak a k-iṛuḥ yiwen si lemfaṣel-ik wala aț-țkecmeḍ s lekmal-ik ɣer ǧahennama.
30如果你的右手使你犯罪,就把它砍下來丟掉;寧可失去身體的一部分,勝過全身進到地獄裡去。
30Ma yella s ufus-ik ayeffus i txeddmeḍ leḥṛam, gzem-it, tḍegṛeḍ-t akkin fell-ak, axiṛ-ak a k-ixaṣ ufus wala ma tkecmeḍ s lekmal-ik ɣer ǧahennama.
31不可休妻(太19:9;可10:11~12;路16:18)“又有這樣的吩咐:‘人若休妻,就應當給她休書。’
31Qqaṛen-d daɣen : Win ara yebrun i tmeṭṭut-is, a s-yefk lkaɣeḍ n berru .
32可是我告訴你們,凡休妻的,如果不是因她不貞,就是促使她犯姦淫;無論誰娶了被休的婦人,也就是犯姦淫了。
32Lameɛna nekkini a wen-iniɣ : win ara yebrun i tmeṭṭut-is, yili ur tezni ara, d nețța i ț-iwelhen ɣer zzna ma tezweǧ d wayeḍ. Daɣen win yuɣen tameṭṭut innebran, ula d nețța yezna.
33不可發誓“你們又聽過有這樣吩咐古人的話:‘不可背約,向主許的願都要償還。’
33Teslam daɣen s wayen i d-nnan i lejdud-nneɣ : Ur ḥennet ara, lameɛna ayen i tɛuhdeḍ s limin zdat Sidi Ṛebbi, ilaq a t-txedmeḍ.
34可是我告訴你們,總不可發誓,不可指著天發誓,因為天是 神的寶座;
34Meɛna nekk a wen-iniɣ : ur țgallat ara maḍi ! Ur țgallat s igenni, axaṭer d amkan n lḥekma n Sidi Ṛebbi,
35不可指著地發誓,因為地是 神的腳凳;不可指著耶路撒冷發誓,因為它是大君王的京城;
35ur țgallat s lqaɛa axaṭer fell-as i gesrusu iḍaṛṛen-is, neɣ s Lquds imi ț-țamdint n ugellid ameqqran.
36也不可指著自己的頭發誓,因為你不能使一根頭髮變白或變黑。
36Ur țgallat ara daɣen : « s yixef n uqeṛṛuy-nwen » axaṭer ur tezmirem ara aț-țerrem ula d yiwen wenẓad d aberkan neɣ d amellal.
37你們的話,是就說‘是’,不是就說‘不是’;如果再多說,就是出於那惡者。
37Init « ih » ma ilaq aț-ținim ih, neɣ « xaṭi » ma ilaq aț-ținim xaṭi ; ayen akk ara ternum d zzyada, s ɣuṛ Cciṭan i d-ițas.
38不可報復(路6:29~30)“你們聽過有這樣的吩咐:‘以眼還眼,以牙還牙。’
38Teslam s wayen i d-qqaṛen : Tiṭ s tiṭ, tuɣmest s tuɣmest.
39可是我告訴你們,不要與惡人對抗,有人打你的右臉,把另一邊也轉過來讓他打;
39Meɛna nekk a wen-iniɣ : ma yella win i wen-ixedmen cceṛ ur țțarat ara țțaṛ. Ma iwwet-ik yiwen ɣer lḥenk ayeffus, sken-as lḥenk nniḍen.
40有人要告你,想拿你的襯衫,就連外套也讓他拿去。
40Ma yebɣa yiwen a k-isiweḍ ɣer ccṛeɛ iwakken a k-ikkes aqenduṛ-ik, rnu-yas ula d abeṛnus-ik.
41有人要強迫你走一里路,就陪他走兩里。
41Ma yella iḥṛes-ik walebɛaḍ a s-tbibbeḍ taɛkumt azgen webrid-is, kečč awi-yas-ț armi d axxam.
42有求你的,就給他;想借貸的,也不可拒絕。
42Efk-as ayen yeḥwaǧ i win i k-d-issutren, ur reggel ara ɣef win ibɣan ad yerḍel s ɣuṛ-ek.
43當愛仇敵(路6:27~28、32~36)“你們聽過有這樣的吩咐:‘當愛你的鄰舍,恨你的仇敵。’
43Teslam i wayen i d-qqaṛen : Ḥemmel amdakkel-ik, tkeṛheḍ aɛdaw ik.
44可是我告訴你們,當愛你們的仇敵,為迫害你們的祈禱,
44Nekk a wen-iniɣ : ḥemmlet iɛdawen-nwen i kkun ițqehhiṛen. BBarket wid i kkun-ineɛlen, xedmet lxiṛ i wid i kkun-ikeṛhen, dɛut s lxiṛ i wid i kkun-iḍelmen, akk-d wid i kkun-ițqehhiṛen.
45好叫你們成為你們天父的兒子;因為他使太陽照惡人,也照好人;降雨給義人,也給不義的人。
45S wakka ara d-tbanem d arraw n Baba-twen yellan deg igenwan, axaṭer nețța icṛeq-ed iṭij-is ama ɣef wid yelhan ama ɣef yemcumen, yețțak-ed ageffur ( lehwa ) ama i wid ixeddmen lxiṛ, ama i wid ixeddmen cceṛ.
46如果你們只愛那些愛你們的人,有甚麼賞賜呢?稅吏不也是這樣作嗎?
46Ma yella tḥemmlem kan wid i kkun-iḥemmlen, d acu n lfayda ara tesɛum ? Ula d imekkasen n tebzert ( leɣṛama ) xeddmen akenni.
47如果你們單問候你們的弟兄,有甚麼特別呢?教外人不也是這樣作嗎?
47Ma yella tețțemsalamem d watmaten-nwen kan, d acu n lxiṛ i txedmem ? Ula d imednuben xeddmen akken.
48所以你們要完全,正如你們的天父是完全的。”
48Sfut ihi akken yeṣfa Baba-twen n igenwan.