1王宣讀約書並與 神立約(代下34:29~32)於是王派人召集猶大和耶路撒冷所有的長老到他那裡。
1Li rey Josías quixtakla xbokbaleb riqßuin chixjunileb li nequeßcßamoc be saß xyânkeb laj Judá ut saß xyânkeb laj Jerusalén.
2王登上耶和華的殿,猶大眾人、耶路撒冷所有的居民,還有祭司、先知和眾民,不論大小,都一同前往。王就把在耶和華殿發現的約書所記的一切話都念給他們聽。
2Cô saß lix templo li Dios rochbeneb li cuînk aj Judá ut rochbeneb li cuînk li cuanqueb Jerusalén. Queßcôeb rochben eb laj tij ut eb li profeta. Queßcôeb ajcuiß chixjunileb li tenamit, joß nînk, joß cocß. Ut li rey quiril chiruheb chixjunil li tzßîbanbil saß li hu re li contrato, li hu li queßxtau saß lix templo li Kâcuaß.
3王站在柱旁,在耶和華面前立約,要一心一意跟從耶和華,謹守他的誡命、典章和律例,實行這書上所寫有關這約的話。眾民都一同立約。
3Quixakli li rey chixcßatk li rokechal li templo ut quixbânu jun li contrato riqßuin li Kâcuaß. Quixye re li Kâcuaß nak tixbânu lix chakßrab ut chi anchal xchßôl tixbânu li naxtakla li Kâcuaß. Quixye nak chi anchal xchßôl tixqßue xcuanquil li contrato li tzßîbanbil saß li hu. Ut chixjunileb li tenamit queßxye nak teßxbânu li cßaßru tzßîbanbil saß li contrato.
4除去偶像與一切惡行(代下34:3~7、33)王吩咐希勒家大祭司、副祭司和守殿門的,把所有為巴力、亞舍拉和天上的萬象所製造的器皿,從耶和華殿裡搬出去,在耶路撒冷城外汲淪谷的田野,把它們燒了。然後把它們的灰燼帶到伯特利去。
4Li rey Josías quixtakla laj Hilcías li xbênil aj tij, joßqueb ajcuiß li xcaßbil aj tij ut eb li nequeßcßacßalen re li templo. Quixye reheb nak teßrisi saß lix templo li Kâcuaß chixjunil li quicßanjelac re xlokßoninquil laj Baal ut lix Asera. Teßrisi ajcuiß chixjunil li quicßanjelac re xlokßoninquil li sakße, li po ut eb li chahim. Ut li rey Josías quixcßat chixjunil chire li tenamit Jerusalén saß li cßalebâl Cedrón ut quixtakla lix chahil aran Bet-el.
5他廢除了從前猶大列王所立、在猶大各城的邱壇,和耶路撒冷的周圍焚香拜偶像的祭司。又廢除向巴力、日、月、星辰和天上萬象焚香的人。
5Quirisiheb laj tij li queßcßanjelac chiruheb li jalanil dios, li queßxakabâc xbaneb li rey junxil chixcßatbal li incienso saß eb li naßajej li najt xteram li cuanqueb Judá ut Jerusalén. Ut quirisiheb ajcuiß li queßcßatoc incienso re xlokßoninquileb laj Baal, li sakße ut li po joß eb ajcuiß li chahim.
6他把亞舍拉像從耶和華殿裡搬走,拿到耶路撒冷外的汲淪溪去,在汲淪溪把它燒毀,磨碎成灰,把灰撒在平民的墳墓上。
6Quixtakla ajcuiß risinquil saß lix templo li Kâcuaß lix jalam ûch lix Asera. Queßrisi Jerusalén ut queßxcßam toj saß li ru takßa re Cedrón ut aran queßxcßat. Ut lix chahil queßxcut saß xbêneb lix muklebâl li tenamit.
7他拆毀在耶和華殿內男性廟妓的房屋,就是婦女為亞舍拉編織袍子的地方。
7Ut quixtakla ajcuiß xjucßbal saß li templo lix naßajeb li nequeßxcßayi ribeb re xlokßoninquil lix dioseb. Aßan lix naßajeb li nequeßquemoc re li tßicr li nacßanjelac re xlokßoninquil li yîbanbil dios xAsera.
8他又從猶大各城把祭司們召來,污穢祭司們焚香的邱壇,從迦巴直到別是巴。他又拆毀設在城門的邱壇,就是在市長約書亞門的出入處,在城門的左邊。
8Quixtakla xcßambal Jerusalén chixjunileb laj tij li cuanqueb Judá ut quixtakla xpoßbaleb chixjunileb li naßajej najt xteram li queßxcßat cuiß li incienso eb laj tij. Naticla saß li naßajej Geba ut nacuulac toj saß li naßajej Beerseba. Quixtakla xjucßbal eb li artal li cuanqueb saß li oquebâl re laj Josué, li quitaklan saß li tenamit. Eb li artal aßan queßcuan saß xtzße li oquebâl re li tenamit.
9但是邱壇的祭司不會登上在耶路撒冷耶和華的祭壇,他們只是在他們的兄弟中間吃無酵餅。
9Eb laj tij aßan incßaß queßru chi cßanjelac saß li templo, abanan queßxcuaß li caxlan cua li mâcßaß xchßamal rochbeneb laj tij li queßcßanjelac saß li templo.
10他又污穢在欣嫩子谷的陀斐特,人在那裡將兒女焚燒獻給摩洛。
10Li rey Josías quixtakla xpoßbal li naßajej Tofet li cuan saß li ru takßa saß lix chßochß laj Ben-hinom. Quixpoß li naßajej aßan re nak mâ ani chic tixcßat li ralal malaj ut lix rabin chokß xmayej chiru li yîbanbil dios Moloc.
11他又除去猶大列王獻給日頭的馬匹;這些馬匹是在耶和華殿的入口處,靠近太監拿單.米勒在院子裡的住宅。他又把獻給日頭的戰車用火燒掉。
11Ut quixtakla ajcuiß risinquileb li cacuây li queßxkßaxtesiheb lix reyeb laj Judá re xlokßoninquil li sakße. Eb li cacuây aßin queßcuan saß li nebâl re li templo nachß riqßuin li oquebâl ut nachß ajcuiß riqßuin lix naßaj laj Natán-melec li eunuco li nim xcuanquil. Ut quixcßateb ajcuiß li carruaje li queßcßanjelac re xlokßoninquil li sakße.
12他又把亞哈斯的樓房頂上,猶大列王所做的祭壇,和瑪拿西在耶和華殿的兩院中所做的祭壇拆毀,就地打碎,把它們的灰塵倒進汲淪溪去。
12Ut quixjucß ajcuiß eb li artal li queßcuan saß xbên cab nachß riqßuin li naßajej li quicuan cuiß laj Acaz, li queßyîbâc xbaneb lix reyeb laj Judá. Ut quixtakla ajcuiß xjucßbal li cuib chi artal li queßyîbâc xban laj Manasés li queßcuan saß li cuib chi nebâl re lix templo li Kâcuaß. Queßrisi aran ut queßxjor ut li xcßaj quicuteß saß li nimaß Cedrón.
13在耶路撒冷東面、橄欖山南面的邱壇,就是以色列王所羅門為西頓人可憎的神亞斯他錄、摩押人可憎的神基抹,和亞捫人可憎的神米勒公所築的邱壇,王都污穢了。
13Ut quixtakla ajcuiß xpoßbal eb li artal li quixyîb laj Salomón lix reyeb laj Israel. Eb li artal aßan queßcuan saß li este re Jerusalén ut saß li sur re li tzûl Olivos. Eb li artal aßan queßyîbâc re xlokßoninquileb li jalanil dios li kßaxal yibeb ru. Aßaneb lix Astoret lix dioseb laj Sidón, laj Quemos lix dioseb laj Moab ut laj Milcom lix dioseb li ralal xcßajol laj Amón.
14他又打碎神柱,砍下亞舍拉,把死人的骨頭布滿那個地方。
14Quixtakla ajcuiß xpoßbal li pec ut li cheß li quicßanjelac re xlokßoninquil lix Asera. Ut quixcut xbakeleb li camenak saß li naßajej li queßcuan cuiß.
15此外,甚至在伯特利的祭壇和那使以色列人陷於罪中的尼八的兒子耶羅波安所做的邱壇,他都拆毀焚燒,壓碎成灰,又把亞舍拉燒了。
15Quixtakla ajcuiß xpoßbal li artal li cuan Bet-el ut li naßajej li najt xteram li quixyîb laj Jeroboam li ralal laj Nabat. Laj Jeroboam, aßan li quicßamoc xbeheb laj Israel chi mâcobc. Queßxcßat li artal li najt xteram ut queßxcßat ajcuiß lix jalam ûch li yîbanbil dios xAsera.
16約西亞轉過身來,看見在山上的墳墓,於是派人把骨頭從墳墓中取出來,燒在祭壇上,污穢它,就像神人從前所宣告的耶和華的話。
16Li rey Josías qui-iloc chi xjun sutam li naßajej aßan. Quiril li muklebâl cuan saß li tzûl. Quixtakla risinquileb lix bakel li camenak. Queßrisiheb chak lix bakeleb ut queßxcßat saß xbên li artal aßan re xmuxbal ru, joß quiyeheß reheb xban lix profeta li Dios li quiyehoc resil li cßaßru tâcßulmânk.
17約西亞說:“我看見的這墓碑是誰的呢?”那城的人對他說:“這是以前從猶大來預告你在伯特利祭壇上所作的事的神人的墳墓。”
17Ut li rey quixye: —¿Cßaßru chi muklebâlil li yôquin chirilbal? chan. Eb li cuînk queßxye re: —Saß li muklebâl aßan mukbil lix profeta li Dios li quichal chak Judá. Li cuînk aßan quixye resil chixjunil li cßaßru tixcßul li artal Bet-el. Ut aßan ajcuiß quiyehoc resil chixjunil li cßaßru yô chi cßulmânc anakcuan, chanqueb.
18所以王說:“由他吧!不要讓人動他的骨頭。”於是他們沒有碰他的骨頭和那從撒瑪利亞來的先知的骨頭。
18Ut li rey quixye reheb: —Mêchßeß li muklebâl aßan. Eb lix bakel li cuînk aßan incßaß teßchßeßekß, chan. Joßcan nak incßaß queßrisi xbakel li profeta aßan chi moco queßrisi xbakel li profeta li quichal Samaria.
19以色列諸王在撒瑪利亞各城市建造,以致激怒耶和華的一切邱壇上的廟堂,約西亞都除去;他照著在伯特利所行的一切對付它們。
19Joß quixbânu aran Bet-el, joßcan ajcuiß quixbânu saß chixjunileb li tenamit li cuanqueb Samaria. Quixtakla xjucßbal chixjunileb li artal saß eb li naßajej najt xteram li queßxyîb lix reyeb laj Israel li queßchikßoc re xjoskßil li Dios.
20他又把所有邱壇的祭司都在祭壇上宰了。他把人的骨頭燒在它們上面,然後回到耶路撒冷去了。
20Quixtakla xcamsinquileb laj tij li queßcßanjelac saß eb li naßajej li najt xteram. Ut queßxcßat xbakeleb li cristian saß xbêneb li artal. Chirix chic aßan quisukßi cuißchic Jerusalén.
21王下令守逾越節(代下35:1~19)王又命令眾民說:“照著這約書上所寫的,守逾越節,記念耶和華你們的 神。”
21Li rey Josías quixye reheb li tenamit nak teßoc cuißchic chixninkßeinquil li reliqueb aran Egipto. Pascua nayeman re li ninkße aßan. Teßxninkßei re xlokßoninquil li Kâcuaß joß tzßîbanbil retalil saß li contrato.
22真的自從士師治理以色列的日子以來,以及以色列諸王和猶大列王所有的日子以來,沒有守過像這次的逾越節的。
22Mâ jun sut queßxbânu li ninkße aßin chi tzßakal re ru toj saß eb li cutan aßin chalen nak eb laj rakol âtin queßcßamoc be chiruheb, chi moco queßxbânu nak queßcuan li rey aran Israel ut Judá.
23只有在約西亞王第十八年,在耶路撒冷守了這逾越節,記念耶和華。
23Ac yô chic xcuakxaklaju chihab roquic chokß rey laj Josías nak queßxninkßei cuißchic li Pascua aran Jerusalén re xlokßoninquil li Kâcuaß Dios.
24其他改革約西亞也除去在猶大地和耶路撒冷所有招魂的、行巫術的、家神、偶像和一切可憎之物,為要實踐希勒家祭司在耶和華殿裡所尋得的書上所寫律法的話。
24Ut laj Josías quirisiheb ajcuiß laj tûl ut eb laj kße li cuanqueb Jerusalén ut saß chixjunil li naßajej Judá. Quirisiheb ajcuiß li yîbanbil dios saß eb li junjûnk chi cab, joß ajcuiß li jalam ûch ut chixjunil li cßaßak re ru li quicßanjelac re xlokßoninquil li jalanil dios. Quixbânu chi joßcan re nak tâtzßaklok ru xbânunquil chixjunil li chakßrab li tzßîbanbil saß li hu li quixtau laj Hilcías laj tij saß lix templo li Kâcuaß.
25在他以前沒有王好像他按著摩西一切律法,全心、全性、全力歸向耶和華;在他以後也沒有興起一個王好像他的。
25Mâ jun chic rey quicuan joß li rey Josías, chi moco junxil chi moco mokon. Mâ ani chic quixkßaxtesi rib chi tzßakal chiru li Dios joß quixbânu laj Josías. Chi anchal xchßôl, chi anchal râm, ut chi anchal xmetzßêu quicßanjelac chiru li Dios joß tzßîbanbil saß li chakßrab li quiqßueheß re laj Moisés.
26但耶和華並沒有把他向猶大所發的烈怒消除,因瑪拿西種種的惡行激怒了他。
26Abanan li Kâcuaß toj yô ajcuiß xjoskßil saß xbêneb laj Judá xban li mâusilal li quixbânu laj Manasés nak quixchikß xjoskßil li Dios.
27耶和華說:“我也要把猶大從我面前趕走,好像我把以色列除去一樣。我要丟棄我所揀選的城市耶路撒冷,以及聖殿,我曾說:‘我的名必立在那裡。’”
27Joßcan nak li Kâcuaß quixye: —Lâin tinsach ruheb laj Judá joß nak xinsach ruheb laj Israel. Tintzßektâna li tenamit Jerusalén li sicßbil ru inban. Tintzßektâna li templo usta xinye nak aran tinlokßonîk chi junelic, chan li Dios.
28約西亞陣亡(代下35:20~36:1)約西亞其餘的事蹟和他所行的一切,不是都寫在猶大列王的年代誌上嗎?
28Chixjunil li quixbânu li rey Josías tzßîbanbil retalil saß li hu Crónicas, li tzßîbanbil cuiß retalil li cßaßru quilajeßxbânu lix reyeb laj Judá.
29在約西亞的日子,埃及王法老尼哥上來幼發拉底河幫助亞述王,約西亞王竟去迎戰他,法老看見他的時候,就把他殺死在米吉多。
29Nak laj Josías cuan chokß xreyeb laj Judá laj Necao lix reyeb laj Egipto cô saß li nimaß Eufrates chi pletic riqßuin lix reyeb laj Asiria. Li rey Josías cô chi pletic riqßuin laj Necao. Nak laj Necao quiril laj Josías, ticto quixcamsi aran Meguido.
30他的臣僕把他的屍體從米吉多用馬車運載,送到耶路撒冷,把他埋葬在他自己的墳墓裡。國民選舉約西亞的兒子約哈斯,膏了他,立他接續他父親作王。
30Eb li nequeßcßanjelac chiru li rey Josías queßxxoc li camenak ut queßxqßue saß jun carruaje re teßxcßam Jerusalén ut aran queßxmuk. Ut eb li tenamit queßxxakab laj Joacaz li ralal chokß rey chokß rêkaj laj Josías lix yucuaß.
31約哈斯作猶大王(代下36:2~4)約哈斯登基時是二十三歲,他在耶路撒冷作王三個月。他母親名叫哈慕他,是立拿人耶利米的女兒。
31Oxib xcaßcßâl chihab cuan re laj Joacaz nak qui-oc chokß rey. Oxib po quicuan saß xcuanquil aran Jerusalén. Lix naß, aßan lix Hamutal lix rabin laj Jeremías. Libna xtenamit.
32他行耶和華看為惡的事,好像他的祖先所行的。
32Laj Joacaz quixbânu li mâusilal chiru li Kâcuaß joß queßxbânu lix xeßtônil yucuaß li queßcuan chokß rey junxil.
33約雅敬作猶大王(代下36:5~8)法老尼哥把他囚禁在哈馬地的利比拉,使他不能在耶路撒冷作王;又罰了猶大國三千公斤銀子和三十公斤金子。
33Li rey Necao quixchap laj Joacaz ut quixqßue chi prêxil aran Ribla li cuan saß xcuênt Hamat. Quixbânu chi joßcan re nak laj Joacaz incßaß chic tâtaklânk aran Jerusalén. Ut laj Necao quixpuersiheb laj Judá chi xtojbal numenak cuuklaju xcâcßâl quintal li plata ut caßchßin chic mâ oxib arroba li oro.
34法老尼哥另立約西亞的兒子以利雅敬接續他的父親約西亞作王,改了他的名字作約雅敬。他俘擄了約哈斯,把他帶到埃及,他就死在那裡。
34Ut li rey Necao quixxakab chokß xreyeb laj Judá laj Eliaquim chokß rêkaj laj Josías lix yucuaß. Quixjal xcßabaß laj Eliaquim. Aj Joacim chic quixqßue chokß xcßabaß. Laj Necao quixcßam toj Egipto laj Joacaz ut aran quicam.
35約雅敬把銀子、金子付給法老;為了應付法老的命令,他向全國徵收稅銀,按著他的評估,向每位國民索取金銀,好付給法老尼哥。
35Laj Joacim quixtoj re li rey Necao li plata ut li oro li quixpatzß. Quixpuersiheb li tenamit chixtojbal aßan, aß yal joß qßuial lix naßajeb cuan. Li junjûnk queßxqßue li joß qßuial li queßyeheß re ut laj Joacim quixqßue li plata ut li oro re li rey.
36約雅敬登基的時候是二十五歲,他在耶路撒冷作王十一年。他母親名叫西布大,是魯瑪人毗大雅的女兒。
36b xcaßcßâl chihab cuan re laj Joacim nak qui-oc chokß xreyeb laj Judá. Junlaju chihab quicuan chokß rey aran Jerusalén. Lix naß, aßan lix Zebuda lix rabin laj Pedaías. Ruma xtenamit.Ut li rey Joacim quixbânu li mâusilal chiru li Dios joß queßxbânu lix xeßtônil yucuaß li queßcuan chokß rey junxil.
37他行耶和華看為惡的事,好像他的祖先一切所行的。
37Ut li rey Joacim quixbânu li mâusilal chiru li Dios joß queßxbânu lix xeßtônil yucuaß li queßcuan chokß rey junxil.