1約沙法禁食祈禱退敵後來,摩押人、亞捫人和一些米烏尼人,一同來攻擊約沙法。
1 A ciya mo woodin banda, kala Mowab izey da Amon izey, da Amonance fooyaŋ ngey banda, i kaa zama ngey ma wongu nda Yehosafat.
2有人來向約沙法報告說:“從海的對岸,就是從以東,有大軍前來攻擊你;現在他們在哈洗遜.他瑪。”哈洗遜.他瑪就是隱.基底。
2 Boro fooyaŋ mo kaa ka ci Yehosafat se ka ne: «Wongu marga kunda bambata fo goono ga kaa ka fun Suriya yongo haro banda. I goono ga kande ni gaa wongu. Guna mo, i go Hazazon-Tamar ra» (sanda En-Gedi nooya).
3於是約沙法害怕起來,定意要尋求耶和華,就在猶大全地宣告禁食。
3 Kala Yehosafat humburu. A na nga bina daŋ Rabbi ceeciyaŋ gaa. A binde fe Yahuda kulu ra ka ne i ma mehaw.
4於是猶大人集合起來,尋求耶和華的幫助;猶大各城中都有人出來尋求耶和華。
4 Yahuda binde margu zama ngey ma gaakasinay ceeci Rabbi do. I fun Yahuda galley kulu ra ka kaa mo zama ngey ma Rabbi ceeci se.
5約沙法就在猶大和耶路撒冷的會眾中,站在耶和華殿的新院子前面,
5 Yehosafat kay mo Yahuda nda Urusalima jama game ra Rabbi windo ra, windo batama tajo jine.
6說:“耶和華我們列祖的 神啊,你不是天上的 神嗎?你不是統治萬國的嗎?你手中有大能大力,沒有人能抵擋你。
6 A ne: «Ya Rabbi, iri kaayey Irikoyo, manti nin no ga ti Irikoy kaŋ go beena ra, wala? Manti nin no ga dumi cindey mayrayey kulu may? Ni kambe ra mo no hina da gaabi go, hala boro kulu si gaaba nda nin ka te zaama.
7我們的 神啊,你不是曾經把這地的居民從你的子民以色列人面前趕走,把這地賜給你的朋友亞伯拉罕的後裔永遠作產業嗎?
7 Ya iri Irikoyo, manti nin no ka laabo wo borey gaaray ni jama Israyla jine bo? Manti ni na laabo nooyandi mo ni cora Ibrahim banda se tubu hal abada?
8他們住在那地,又在那裡為你的名建造了一座聖所,說:
8 I binde goro a ra hala i na nangu hanante cina ni se a ra, ni maa sabbay se. Ni mo ne:
9‘如果有災禍臨到我們,無論是刀劍、刑罰、瘟疫、饑荒,我們在急難的時候,站在這殿和你的面前,向你呼求,你必垂聽和施行拯救,因為你的名是在這殿內。’
9 Hala day hay fo laalo kaŋ iri boŋ, da takuba no, wala ciiti, wala balaaw, wala haray, iri mo, d'iri kay fuwo wo jine, da ni jine mo (zama ni maa go fuwo wo ra), d'iri n'iri jinde tunandi ni gaa iri taabo ra, ni mo ga maa ka faaba te.
10現在這裡有亞捫人、摩押人和西珥山的人,從前以色列人從埃及地出來的時候,你不許以色列人侵犯他們。那時,以色列人就離開了他們,不除滅他們。
10 Sohõ binde, a go, Amon da Mowab izey, da Seyir tondo waney, borey kaŋ yaŋ ni mana naŋ Israyla izey ma wurrandi te i laabey ra waato kaŋ i fun Misira laabo ra, amma i kamba ka fay d'ey, i man'i halaci --
11現在你看,他們怎樣報復我們;他們要來把我們從你賜給我們承受作產業的地趕出去。
11 guna, sohõ haŋ kaŋ i go g'iri bana nd'a! I kaa zama ngey m'iri kaa ni mayray haro ra, kaŋ ni n'iri no tubu.
12我們的 神啊,你不懲罰他們嗎?因為我們沒有力量抵擋這來攻打我們的大軍;我們也不知道該作甚麼;我們的眼睛只有仰望你。”
12 Ya iri Irikoyo, ni si ciiti nd'ey no? Zama iri wo, iri sinda hina fo jama bambata wo gaa kaŋ goono ga kaa k'iri wongu. Iri si bay mo hay kulu kaŋ iri ga te. Amma iri moy go ni gaa.»
13那時全猶大的人,連他們的嬰孩、妻子和兒女,都站在耶和華面前。
13 Yahuda kulu mo go ga kay Rabbi jine, ngey nda ngey attaciriyey nda ngey wandey, da ngey zankey.
14當時,耶和華的靈在會眾中臨到利未人亞薩的後裔,瑪探雅的玄孫、耶利的曾孫、比拿雅的孫子、撒迦利亞的兒子雅哈悉;
14 Saaya din ra Rabbi Biya kaa Lawi bora Yahaziyel Zakariya izo, Benaya ize, Yeyel ize, Mattaniya ize boŋ; Asaf izey boro no. A go jama bindo ra.
15他就說:“全猶大的人、耶路撒冷的居民和約沙法王啊,你們要留意!耶和華這樣對你們說:‘你們不要因這大軍懼怕和驚慌,因為戰爭的勝負不是在於你們,而是在於 神。
15 A ne: «Wa hanga jeeri, ya araŋ Yahuda kulu, d'araŋ mo Urusalima gorokoy, da ni bumbo mo Bonkoono Yehosafat: Yaa no Rabbi ci araŋ se: Wa si humburu, araŋ biney ma si pati mo marga bambata woone se, zama wongo manti araŋ wane no, amma Irikoy wane no.
16明天你們要下去攻擊他們,他們會從洗斯的斜坡上來,你們必在耶魯伊勒曠野東面的谷口遇見他們。
16 Suba araŋ ma koy ka wongu nd'ey. Wa guna, i goono ga kaaru Ziz zijiyaŋo do, araŋ g'i gar gooro bananta, Yeruwel saajo jine.
17猶大人和耶路撒冷人哪,這次你們不必出戰,只要穩守陣地,站立不動,看耶和華為你們施行的拯救。’你們不要懼怕,也不要驚慌;明天要出去攻擊他們,耶和華必和你們同在。”
17 Araŋ sinda wongu teeyaŋ laami. Araŋ ma soola ka kay ka dangay siw! Ya Yahuda da Urusalima, araŋ ga di Rabbi faaba araŋ sabbay se. Wa si humburu, araŋ ma si joote mo. Suba araŋ ma fatta k'i kubay, zama Rabbi go araŋ banda.»
18於是約沙法面伏於地,全猶大的人和耶路撒冷的居民都俯伏在耶和華面前,敬拜耶和華。
18 Kala Yehosafat na nga boŋo sumbal, a moyduma go ganda. Yahuda kulu da Urusalima gorokoy kulu ye ganda Rabbi jine, i goono ga sududu Rabbi se.
19哥轄子孫中和可拉子孫中的利未人,都站起來高聲讚美耶和華以色列的 神。
19 Lawi borey da Kohat borey izey da Kora izey mo tun ka kay zama ngey ma Rabbi Israyla Irikoyo sifa da jinde gaabikooni nda cimi.
20大勝而回(王上22:41~45)第二天早晨,眾人清早起來,出發到提哥亞的曠野去;他們正出去的時候,約沙法站起來,說:“猶大人和耶路撒冷的居民哪,你們要聽我的話;信靠耶和華你們的 神,你們就必堅立;信靠他的先知,你們就必亨通。”
20 I tun susubay za da hinay ka furo Tekowa saajo ra. Waato kaŋ cine i goono ga fatta, Yehosafat tun ka kay ka ne: «Yahuda, d'araŋ mo Urusalima gorokoy, wa maa ay se: wa Rabbi araŋ Irikoyo cimandi, yaadin gaa no araŋ ga sinji. Araŋ m'a annabey mo cimandi, yaadin gaa no araŋ ga te zaama.»
21約沙法和人民商議好了,就指派向耶和華歌唱的人,使他們身穿聖潔的服飾,走在軍隊的前面,讚美耶和華,說:“你們要稱頌耶和華,因他的慈愛永遠長存。”
21 Waato kaŋ a saaware jama gaa, a ne borey kaŋ yaŋ ga baytu Rabbi se m'a sifa, zama a gonda darza hanno. Saaya kaŋ i goono ga fun taray wongu marga jine, i ma ne: «Wa saabu Rabbi se, zama a baakasinay suujo ga tondo hal abada!»
22他們正在歡呼讚美的時候,耶和華就派出伏兵,擊殺那前來攻打猶大人的亞捫人、摩押人和西珥山的人,他們就被擊潰了。
22 Amon da Mowab da Seyir tondo izey goono ga kaa ngey ma Yahuda wongu se. Waato kaŋ Yahuda sintin ka baytu nda sifayaŋ te, kala Rabbi na gumandi ize yaŋ daŋ i ma ibarey batandi k'i ŋwa.
23原來亞捫人和摩押人起來攻擊住西珥山的人,把他們殺盡滅絕;他們滅盡了住西珥山的人以後,竟又自相殘殺。
23 Zama Amon da Mowab izey, ngey no ka tun ka wongu nda Seyir tondo gorokoy, zama ngey m'i wi, ngey m'i halaci parkatak. Waato kaŋ i na Seyir gorokoy ban, gaa no i ye care gaa, afo kulu gurjay nga ma afo halaci.
24猶大人來到曠野的瞭望樓,向那大軍觀望,只見伏屍遍地,沒有一個逃脫的。
24 Waato kaŋ Yahuda borey kaa ka to batuyaŋ cinari kuuko kaŋ ga saajo guna do, i na jama guna. I go buukoyaŋ ga furu ganda. A sinda boro kaŋ yana, baa afo.
25約沙法和他的人民就來掠奪敵人的財物,在屍首中見許多財物、衣服和珍寶。他們剝脫下來的,多得不能攜帶;因為掠物甚多,所以掠奪了三天。
25 Waato kaŋ cine Yehosafat da nga jama kaa zama ngey m'i ku, i na arzaka nda bankaaray, da jinay caadante yaŋ boobo gar, kaŋ yaŋ i sambu ngey boŋ se, hal a bisa haŋ kaŋ i ga hin ka sambu. I te jirbi hinza i goono ga wongu arzaka ku, a baayaŋo sabbay se.
26第四日,他們聚集在比拉迦谷,在那裡稱頌耶和華,因此那地方名叫比拉迦谷,直到今日。
26 Waati din gaa, jirbi taacanta hane no i margu Beraka gooro ra, zama noodin no i na Rabbi albarka sifa. Woodin se no i na nango din maa daŋ Albarka gooru hala hunkuna.
27事後,猶大和耶路撒冷所有的人,在約沙法率領下,都歡歡喜喜回耶路撒冷去了,耶和華使他們因勝過仇敵歡喜快樂。
27 Waato din gaa no Yahuda borey da Urusalima waney kulu ye fu. Yehosafat mo go i se jina, zama i ma ye ka koy Urusalima nda farhã, zama Rabbi n'i biney kaanandi i se i ibarey boŋ.
28他們拿著琴瑟和號筒來到耶路撒冷,進了耶和華的殿。
28 I kaa Urusalima da moolo kayna da moola beeri yaŋ da hilliyaŋ ka koy Rabbi windo do.
29世上列國一聽見耶和華戰敗了以色列的仇敵,就都懼怕 神。
29 Irikoy humburkumay go laabey mayrayey kulu boŋ, saaya kaŋ i maa baaru kaŋ Rabbi wongu nda Israyla ibarey.
30這樣,約沙法的國得享太平,因為他的 神使他四境安寧。
30 Yehosafat mayra binde du laakal kanay zama a Irikoyo n'a no fulanzamay kuray kulu.
31約沙法登基統治猶大的時候,是三十五歲;他在耶路撒冷作王共二十五年。他的母親名叫阿蘇巴,是示利希的女兒。
31 Yehosafat na Yahuda may. A gonda jiiri waranza cindi gu waato kaŋ cine a sintin ka may, a may jiiri waranka cindi gu mo Urusalima ra. A nyaŋo maa ga ti Azuba, Silhi ize way no.
32約沙法遵行他父親亞撒的道路,總不偏離,行耶和華看為正的事。
32 A na nga baabo Asa fonda gana. A mana kamba ka fay d'a, a ga ba nga ma te haŋ kaŋ ga saba Rabbi diyaŋ gaa.
33只是邱壇還沒有除掉,人民仍然沒有定意歸向他們列祖的 神。
33 Amma kulu nda yaadin i mana tudey boŋ sududuyaŋ harey kaa. Borey mo mana ngey biney sinji ngey kaayey Irikoyo gaa jina.
34約沙法其餘的事蹟,一生的始末,都記在哈拿尼的兒子耶戶的言行錄上;這言行錄又收錄在以色列諸王記上。
34 Yehosafat goy cindey binde, za sintinay wano ka koy kokor banda wano, a go, i n'i hantum Yehu Hanani izo tira ra kaŋ i daŋ Israyla bonkooney tira ra.
35約沙法與亞哈謝修好(王上22:48~49)後來,猶大王約沙法和作惡多端的以色列王亞哈謝結盟。
35 Woodin banda Yahuda bonkoono Yehosafat ye ka te me fo da Israyla bonkoono Ahaziya. Woodin mo laala no gumo.
36約沙法和他合夥建造船隻,開往他施去;他們是在以旬.迦別建造船隻。
36 A na nga boŋ margu nd'a mo ngey ma hiyaŋ te kaŋ yaŋ ga koy Tarsis. I na hiyey te Eziyon-Geber ra.
37那時,瑪利沙人多大瓦的兒子以利以謝說預言攻擊約沙法,說:“因為你和亞哈謝結盟,耶和華必破壞你建造的船隻。”後來那些船隻果然受到破壞,不能開往他施去。
37 Alwaato din ra no Eliyezer Dodabahu, Maresa wano ize na annabitaray te Yehosafat boŋ ka ne: «Za kaŋ ni na ni boŋ margu nda Ahaziya, Rabbi na ni goyey halaci.» Hiyey binde bagu, hal i si hin ka koy Tarsis koyne.