聖經新譯本

Zarma

2 Kings

25

1西底家背叛巴比倫王(代下36:17~21;耶52:4~5)西底家作王第九年十月十日,巴比倫王尼布甲尼撒率領他的全軍來攻打耶路撒冷;他們在城外安營,又在四圍築壘攻城。
1 I go no, a koytaray jiiri yagganta ra, handu way, hando jirbi wayanta hane, kala Babila bonkoono Nebukadnezzar kaa, nga nda nga wongu jama, zama i ma wongu nda Urusalima. A n'a windi nda wongu. I na fu beeri gaabikooni yaŋ cina mo k'a windi.
2於是,城被圍困,直到西底家王第十一年。
2 Hala Bonkoono Zedeciya jiiri way cindi fa i na kwaara windi nda wongu.
3聖城淪陷,人民被擄(代下36:17~21;耶52:6~16)四月九日,城裡饑荒非常嚴重,甚至那地的人民都斷了糧食。
3 Handu taaca, jirbi yagganta hane hara kankam kwaara ra hal i jaŋ ŋwaari laabo borey se.
4城終於被攻破了,所有的戰士就在夜間從靠近王的花園的兩牆中間的那門,逃跑出城。那時迦勒底人在四圍攻城;他就往亞拉巴的方向逃走。
4 Alwaato din gaa i na fune te kwaara cinaro gaa. Yahuda soojey kulu mo zuru cino ra ka gana fonda kaŋ go meyo kaŋ go garu hinka game ra din gaa ka fatta, meyo kaŋ go bonkoono kalo jarga nooya. (Amma Kaldancey wongu jama goono ga kwaara windi; i goono ga wongu nd'a.) Bonkoono mo gana Gooru Beero fonda gaa haray.
5迦勒底人的軍隊追趕王,在耶利哥的原野上把他追上了;他的全軍都離開他四散了。
5 Amma Kaldancey soojey na bonkoono ce banda gana k'a to Yeriko batama ra. Zedeciya soojey kulu say k'a naŋ.
6他們把王擒住,把他解到利比拉巴比倫王那裡;他們就宣判他的罪。
6 Kal i na bonkoono di ka kond'a Babila bonkoono do Ribla ra, nga mo n'a ciiti.
7他們又在西底家眼前殺了他的眾子,並且把西底家的眼睛弄瞎,然後用銅鍊鎖住他,把他帶到巴比倫去。
7 I na Zedeciya izey wi a jine ka Zedeciya moy looti. I n'a haw da guuru-say sisiriyaŋ ka kond'a Babila.
8五月七日,就是巴比倫王尼布甲尼撒第十九年,巴比倫王的大臣,護衛長尼布撒拉旦來到耶路撒冷。
8 Bonkoono Nebukadnezzar mayra jiiri way cindi yagganta, handu guwanta, hando zaari iyyanta hane, kala Nebuzaradan, batukoy jine bora, Babila bonkoono tamo kaa Urusalima.
9他放火焚燒耶和華的殿和王宮,以及耶路撒冷一切房屋;一切高大的房屋,他都放火燒了。
9 A na Rabbi windo nda bonkoono windo da Urusalima windey kulu ton. A na danji daŋ windi beerey kulu gaa.
10跟隨護衛長的迦勒底人全軍拆毀了耶路撒冷周圍的城牆。
10 Kaldancey soojey kulu mo kaŋ go batukoy jine bora banda na Urusalima birni cinarey bagu-bagu nangu kulu.
11至於城中剩下的人民,和已經向巴比倫王投降的人,以及剩下的民眾,護衛長尼布撒拉旦都擄了去。
11 Borey mo kaŋ cindi kwaara ra, da ngey kaŋ yaŋ fay ka ye Babila bonkoono banda, da boro buuno cindo kulu, batukoy jine bora Nebuzaradan n'i ku ka kond'ey tamtaray.
12至於那地最貧窮的人,護衛長把他們留下,去修理葡萄園和耕種田地。
12 Amma batukoy jina bora fay da alfukaarey laabo ra, i ma ciya reyzin* nya hansekoyaŋ da farkoyaŋ mo.
13聖殿被掠(耶52:17~27)耶和華殿的銅柱,以及耶和華殿的銅座和銅海,迦勒底人都打碎了,把銅運到巴比倫去。
13 Kaldancey mo na guuru-say muuley kaŋ go Rabbi windo ra, da ganda jisiyaŋey, da guuru-say bango kaŋ go Rabbi windo ra bagu-bagu. I na guuru sayo sambu ka kond'a Babila.
14他們又把鍋、鏟子、燭剪、碟子和敬拜用的一切銅器都拿去了。
14 Kusey mo, da cambey, da fitilla korfo hanseyaŋ harey, da kawrey, da guuru-say jinay kulu kaŋ i ga goy te d'a, i n'i kulu ku.
15此外,火鼎和碗,無論是金的或是銀的,護衛長都拿去了。
15 Danji kuyaŋ taasey da wura da nzarfu gaasey mo, batukoy jine bora n'i kulu ku.
16所羅門為耶和華殿所做的兩根銅柱、一個銅海和十個銅座,這一切器皿的銅,重得無法可稱。
16 Muulu hinka mo, da hari jisiyaŋ haro, da ganda sinjiyaŋ hayey, kaŋ yaŋ Suleymanu te Rabbi windo se, da guuru-say jinay, woodin yaŋ kulu tiŋay, i baa da neesiyaŋ.
17銅柱每根高八公尺,柱上有銅柱頭;柱頭高一公尺三公寸,柱頭四周有網子和石榴都是銅的;另一根柱子同樣也有網子。
17 Muulu fo kuuyaŋ kambe kar way cindi ahakku no, guuru-say tuk'ize mo go a boŋ. Tuk'izo kuuyaŋo mo, kambe kar hinza no, da taaru da garenad* tuuri ize himandiyaŋ a boŋ nangu kulu, guuru-say wane no. Muule hinkanta mo, yaadin no a bara, nga nda guuru-say taaru care banda.
18護衛長拿住祭司長西萊雅、副祭司長西番亞和三個守門的;
18 Batukoy jine bora na alfaga beero Seraya sambu, da Alfa Zafaniya kaŋ ga dake a gaa, da me batuko hinza mo.
19又從城裡拿住一個管理軍兵的官長,並且在城裡搜獲常見王面的五個人,和一個負責召募當地人民的軍長書記,又在城中搜獲六十個當地的人民。
19 Birno ra mo a sambu mantaw fo kaŋ i daŋ soojey boŋ, boro gu kaŋ yaŋ ga ti bonkoono saawarekasiney, wo kaŋ yaŋ i gar kwaara ra, da bora kaŋ ga hantum batukoy jine bora se, da wongu jama arkuso, nga kaŋ ga laabo jama margu, da boro waydu laabo jama ra, kaŋ yaŋ i n'i gar kwaara ra.
20護衛長尼布撒拉旦把他們拿住,帶到利比拉巴比倫王那裡。
20 Batukoy jine bora Nebuzaradan n'i sambu ka kond'ey Babila bonkoono do Ribla ra.
21巴比倫王擊殺他們,在哈馬地的利比拉把他們處死。這樣,猶大人被擄,離開了他們的國土。
21 Kala Babila bonkoono n'i kar k'i wi Ribla ra, Hamat laabo ra. Yaadin no a konda Yahuda ka daŋ tamtaray ra d'a k'i fay da ngey laabo.
22立基大利作省長(耶40:7~9)至於在猶大地剩下來的人民,就是巴比倫王尼布甲尼撒留下來的,巴比倫王委派沙番的孫子、亞希甘的兒子基大利管理他們。
22 Amma borey kaŋ cindi Yahuda laabo ra sanni, ngey kaŋ yaŋ Babila bonkoono Nebukadnezzar naŋ, i boŋ a na Gedaliya Ahikam izo, Safan ize daŋ a m'i may.
23眾將領和他們的士兵,聽見巴比倫王委派了基大利,他們就來到米斯巴去見基大利;其中有尼探雅的兒子以實瑪利、加利亞的兒子約哈難、尼陀法人單戶篾的兒子西萊雅、瑪迦人的兒子雅撒尼亞,以及他們的士兵。
23 I go no, alwaato kaŋ wongu margey jine borey kulu, ngey nda ngey borey maa baaru kaŋ Babila bonkoono na Gedaliya daŋ a ma dabari, kal i kaa Gedaliya do Mizpa ra. Ngey neeya: Isumeyla Netaniya izo, da Yohanan Kareya izo, da Seraya Tamhumet izo, Netofa boro no, da Yaazaniya Maaka boro izo, ngey nda ngey borey.
24基大利向他們和他們的士兵起誓,又對他們說:“你們不必懼怕迦勒底的官員,只管住在這地,服事巴比倫王,就可以平安無事。”
24 Gedaliya mo ze ngey nda ngey borey se ka ne: «Wa si humburu Kaldancey bannyey. W'araŋ gora te laabo ra, ka Babila bonkoono gana, araŋ ga goro baani mo.»
25基大利被殺(耶41:1~3)但在七月的時候,王裔以利沙瑪的孫子、尼探雅的兒子以實瑪利,帶了十個人和他一起,他們襲擊基大利,把他殺死,和他一起在米斯巴的猶大人和迦勒底人,也被殺死。
25 Amma a ciya, handu iyyanta ra, kala Isumeyla Netaniya izo, Elisama ize kaŋ ga ti fuula banda fo kaa, nga nda boro way nga banda. I na Gedaliya kar kal a bu, nga nda Yahudancey da Kaldancey kulu kaŋ yaŋ go a banda Mizpa ra.
26因此,眾民無論大小,以及眾將領都起來逃往埃及去,因為他們懼怕迦勒底人。
26 Jama kulu mo, za zankey gaa ka koy albeerey gaa, da wongu margey jine borey tun ka koy Misira, zama i ga humburu Kaldancey.
27巴比倫王善待約雅斤(耶52:31~34)猶大王約雅斤被擄後第三十七年,就是巴比倫王以未.米羅達登基的那一年,十二月二十七日,他恩待(“恩待”原文作“使抬起頭來”)猶大王約雅斤,把他從獄中領出來,
27 I go no, Yahuda bonkoono Yehoyacin tamtara jiiri waranza cindi iyyanta ra, a handu way cindi hinkanta, zaari waranka cindi iyyanta hando ra, kala Babila bonkoono Ebil-Merodak jiiri sintina ra, a na Yahuda bonkoono Yehoyacin kaa kasu fuwo ra k'a beerandi.
28並且安慰他,使他的地位高過和他一起在巴比倫的眾王。
28 A na gomni sanni ci a se, a n'a koytaray karga beerandi bonkooney kulu kargey kaŋ go a banda Babila ra boŋ.
29又換下他的囚衣,賜他終生常在王面前吃飯。
29 A n'a kasu bankaarayey kaa ka barmay a se afooyaŋ. A ga ŋwa Babila bonkoono jine waati kulu kal a fundo me.
30他的生活費用,在他一生的年日中,每日不斷由王供應。
30 Haŋ kaŋ a ga laami kulu ga fun bonkoono do, zama bonkoono g'a no nga baa waati kulu, zaari kulu kal a jirbey me.