1重申立約之言這些是耶和華在摩押地,吩咐摩西與以色列人所立的約的話,是耶和華和他們在何烈山所立的約以外的。(本節在《馬索拉抄本》為28:69)
1 Sappa kaŋ Rabbi ye ka Musa lordi nd'a a ma kayandi nga nda Israyla izey game ra, waato kaŋ i go Mowab laabo ra, a sanney neeya: (Woone wo ga waana sappa kaŋ a jin ka te nd'ey yongo Horeb tondo cire.)
2摩西把以色列眾人召了來,對他們說:“耶和華在埃及地,在你們面前,向法老和他的眾臣僕,以及他的全國所行的一切,你們都看見了,(本節在《馬索拉抄本》為29:1)
2 Kala Musa na Israyla kulu ce ka ne i se: Araŋ di hay kulu kaŋ Rabbi te Firawna da nga tamey, d'a laabo kulu mo se, araŋ jine Misira laabo ra.
3就是你親眼見過的大試驗和神蹟,以及那些大奇事;
3 Araŋ moy di mo siyaŋ bambatey da alaamey da dambara goy bambatey din.
4但是直到今日,耶和華還沒有給你們一顆能明白的心,能看見的眼睛,能聽見的耳朵。
4 Amma hala hõ Rabbi mana araŋ no bine kaŋ ga bay, wala moy kaŋ ga di, wala hanga kaŋ ga maa.
5我在曠野四十年之久領導你們;你們身上的衣服沒有穿破,腳上的鞋也沒有穿壞。
5 Jiiri waytaaci no ay n'araŋ candi saajo ra. Araŋ bankaaray mana zeen araŋ gaahamey gaa, ni taamey mo mana zeen ni cey gaa.
6飯你們沒有吃,清酒或烈酒你們沒有喝,這是要使你們知道耶和華是你們的 神。
6 Araŋ mana buuru ŋwa, araŋ mana duvan* wala baji dumi kulu haŋ mo, zama araŋ ma bay kaŋ ay ya Rabbi araŋ Irikoyo no.
7你們來到了這地方,希實本王西宏和巴珊王噩就出來,與我們交戰,我們擊敗了他們。
7 Waato kaŋ araŋ to neewo mo, Hesbon bonkoono Sihon da Basan bonkoono Og fatta ka wongu nda iri. Iri n'i zeeri mo.
8奪取了他們的地,分給流本人、迦得人和瑪拿西半個支派作產業。
8 Iri n'i laabey di k'i no tubu hari Ruben da Gad kundey, da Manasse kunda jara mo se.
9所以你們要謹守這約的話,並且遵行,好使你們在所行的一切事上都亨通。
9 Woodin sabbay se araŋ ma haggoy da sappa wo sanney kulu k'i te, zama araŋ ma du albarka araŋ teerey kulu ra.
10“今日你們全都站在耶和華你們的 神面前;你們的首領、族長、長老、官長和以色列所有的男子,
10 Hunkuna araŋ boro fo kulu go ga kay Rabbi araŋ Irikoyo jine, kaŋ yaŋ ga ti: araŋ jine borey, d'araŋ kundey, d'araŋ arkusey, d'araŋ wongu nyaŋey, da Israyla alborey kulu,
11你們的小孩、妻子和在你營中的寄居者,以及為你們劈柴挑水的人,都站在耶和華你們的 神面前,
11 d'araŋ zankey, d'araŋ wandey, da ni yaw kaŋ zumbu ni gata ra, za ni tuuri beeriko ka koy ni hari guruko.
12為要叫你遵守耶和華你的 神今日與你所立的約,和他向你所起的誓;
12 Ni kaa ne mo zama ni ma furo ka sappa te nin da Rabbi ni Irikoyo game ra, da nga za-jinda mo kaŋ Rabbi ni Irikoyo ga ze d'a ni se hunkuna.
13這樣,他今日可以立你作他的子民,他可以作你的 神,正如他曾經對你說過的,又對你的列祖亞伯拉罕、以撒、雅各起過誓的。
13 Zama a ma ni tabbatandi hunkuna kaŋ ni ya a wane jama no, nga mo ga ciya ni se Irikoy, mate kaŋ a ci ni se din, da mo mate kaŋ a ze d'a ni kaayey se, kaŋ ga ti Ibrahim da Isaka nda Yakuba.
14“我不但與你們立這約,起這誓;
14 Manti araŋ hinne se no ay ga sappa da za-jindo wo tabbatandi bo,
15而且也與那些今日和我們在這裡,一同站在耶和華我們的 神面前的人,以及那些今日不與我們同在這裡的人立這約,起這誓。
15 amma da zamana kaŋ ga kaa izey, kaŋ yaŋ si ne iri banda hunkuna, ngey nd'araŋ kulu, araŋ kaŋ yaŋ go ga kay ne Rabbi iri Irikoyo jine.
16你們清楚知道我們怎樣在埃及地住過,怎樣從列國中經過;
16 Zama araŋ bay mate kaŋ iri goro Misira laabo ra, da mate kaŋ iri fatta nd'a mo noodin dumi waani-waaney game ra, kaŋ ra araŋ bisa.
17你們也見過他們的可憎之物,和他們那裡那些木、石、金、銀的偶像。
17 Araŋ di i fanta harey mo, kaŋ yaŋ ga ti i toorey, bundu nda tondi waney, da nzarfu nda wura waney, kaŋ yaŋ go i do.
18恐怕你們中間有男人或女人,家族或支派,今日心裡偏離了耶和華我們的 神,去事奉那些國的神,又恐怕你們中間有惡根,生出毒草和苦堇來;
18 A ma si te ka ciya alboro fo wala wayboro fo, wala windi almayaali, wala kunda fo, ma tun araŋ game ra, kaŋ bina ga bare hunkuna ka fay da Rabbi iri Irikoyo, ka koy ka may dumey din toorey se. A ma si te kaaji kaŋ ga fotti da damari te ma bara araŋ game ra.
19如果人聽了這咒詛的話,心裡仍然自誇說:‘我雖然照著頑梗的心而行,使好人和惡人一起滅亡,我還有平安。’
19 A ma si ciya, da bora din ga maa laaliyaŋ wo sanney, a ma nga boŋ saabu nga bina ra ka ne: «Ay ga goro baani, baa ay ga soobay k'ay hanga sanday fonda gana.» Zama woodin ga kande halaciyaŋ laabo ra, itayo nda ikogo kulu gaa.
20耶和華必不肯饒恕他;耶和華的怒氣和憤恨必向這人發作,這書上所寫的一切咒詛都要降在那人身上,耶和華也必從天下塗抹他的名。
20 Rabbi si bora din dumi yaafa hal abada, amma Rabbi dukuro d'a cansa ga dungu hala nda dullu bora din boŋ. A ga laaliyaŋ kulu kaŋ i hantum tira wo ra mo dake a boŋ. Rabbi g'a maa tuusu mo beeno wo cire.
21耶和華必照著寫在這律法書上的約的一切咒詛,把他從以色列眾支派中分別出來,使他遭受災禍。
21 Rabbi g'a fay waani Israyla kundey kulu ra k'a laali, laaliyaŋ kulu kaŋ i hantum asariya tira wo ra boŋ.
22“後代的人,就是你們以後興起來的子孫,和從遠方來的外族人,看見了這地的災難和耶和華降與這地的疾病,
22 Zamana kaŋ ga kaa ra mo, araŋ izey ga tun araŋ banda, da yaw kaŋ ga kaa ka fun hala nangu mooro laabu fo ra, waato kaŋ i ga di araŋ balaawey da doorey mo kaŋ yaŋ Rabbi ga daŋ a ra.
23又看見了遍地有硫磺,有鹽鹵,有火燒,沒有播種,沒有出產,寸草不生,好像耶和華在烈怒和怒火中毀滅的所多瑪、蛾摩拉、押瑪、洗扁一樣,
23 I ga di laabo kulu te sufar* da ciiri, da tonyaŋ, mate kaŋ i s'a duma, a si hay, wala baa subu si te a ra. A ga hima mo danga Saduma nda Gomorata nda Adma nda Zeboyim zeeriyaŋ, kwaarey kaŋ yaŋ Rabbi zeeri nga dukuro nda nga futa ra.
24看見了這些的人和萬國的人都要問:‘耶和華為甚麼向這地這樣行呢?為甚麼大發烈怒呢?’
24 Hala dumey kulu borey ga ne: «Ifo se no Rabbi na hayo wo kulu te laabo wo se? Ifo ka te kaŋ to futay bambata konno wo?»
25人就必回答:‘是因為他們離棄了耶和華他們列祖的 神的約,就是耶和華把他們從埃及地領出來的時候,與他們所立的;
25 Kala borey ma tu ka ne: «Zama i na Rabbi i kaayey Irikoyo sappa furu, wo kaŋ a te d'ey waato kaŋ a kand'ey i ma fun Misira laabo ra.
26去事奉別的神,向他們叩拜,就是他們不認識的神,也是耶和華沒有給他們指定要拜的神;
26 I koy mo ka may de-koy waani yaŋ se ka sududu i se, wo kaŋ yaŋ i man'i bay doŋ, kaŋ Rabbi mana waadu i se.
27所以耶和華向這地大發烈怒,把這書上所寫的一切咒詛都降在這地上;
27 Woodin sabbay se no Rabbi futa soobay ka ton laabo wo ra, ka kande a boŋ laaliyaŋ kulu kaŋ go hantumante tira wo ra.
28於是耶和華在烈怒、忿怒和大怒中,把他們從他們的地土拔出來,丟在別的地方,像今天一樣。’
28 Rabbi n'i dagu mo k'i kaa ngey laabo ra, a futa, d'a bine tuna, d'a dukuri bambata sabbay se. A n'i furu laabu fo ra mo, mate kaŋ a go d'a hunkuna.»
29“奧祕的事,是屬於耶和華我們的 神的,只有顯露的事,是永遠屬於我們和我們子孫的,好叫我們遵行這律法上的一切話。”
29 Gundu harey kulu ya Rabbi iri Irikoyo wane yaŋ no. Amma hayey kaŋ a bangandi, iri nda iri izey wane yaŋ no hal abada, zama iri ma asariya wo sanney kulu toonandi.