聖經新譯本

Zarma

Joshua

8

1約書亞再攻艾城耶和華對約書亞說:“你不要懼怕,也不要驚慌,你只管帶領所有能作戰的人,起來上艾城去;你看,我已經把艾城的王和他的人民、城市、土地都交在你手裡了。
1 Rabbi ne Yasuwa se: «Ma si humburu, ni bina ma si pati mo. Ma soojey kulu sambu ni banda ka tun ka ziji ka koy Ayi. A go, Ayi koyo d'a borey, d'a birno d'a laabo, i kulu ay n'i daŋ ni kambe ra.
2你怎樣對待耶利哥和耶利哥的王,也要照樣對待艾城和艾城的王;只是城中的戰利品和牲畜,你們可以據為己有;你要在城後面設下攻城的伏兵。”
2 Mate kaŋ cine ni te Yeriko da nga koyo se, yaadin cine no ni ga te Ayi da nga koyo mo se. Kal a wongu arzaka hinne, d'a almaney, woodin yaŋ araŋ g'i ta danga araŋ bumbey riiba. Ma gumandiyaŋ te birno se banda.»
3於是,約書亞和所有能作戰的人都起來上艾城去;約書亞選了三萬英勇的戰士,漏夜派他們出去,
3 Yasuwa binde tun, nga nda soojey kulu a banda, zama i ma ziji ka koy Ayi. Yasuwa na yaarukom zambar waranza suuban. A n'i donton cin haray.
4吩咐他們說:“你們注意,要在城後面埋伏攻城;不可離城太遠,人人都要作好準備。
4 A n'i lordi ka ne: «Wa guna, araŋ no ga gum birno banda. Day, araŋ ma si mooru birno gumo bo, amma araŋ kulu ma bara soolante.
5我和所有與我一起的人,要向城推進。城裡的人像前一次出來攻擊我們的時候,我們就在他們面前逃跑;
5 Ay mo, in da borey kulu kaŋ yaŋ go ay banda, iri ga koy ka maan birno. A ga te ka ciya mo, saaya kaŋ i fatta ka wongu nd'iri, danga mate kaŋ i jin ka te, iri wo ga zuru i se.
6他們必定出來追趕我們,我們就把他們引出城來,因為他們必定說:‘這些人像前一次一樣在我們面前逃跑了。’所以我們要在他們面前逃跑。
6 I ga fatta k'iri gana, hal iri m'i candi birno banda. Zama i ga ne: ‹I goono ga zuru iri se, danga ijina cine.› Woodin se no iri ga zuru i se.
7那時你們就要從埋伏的地方起來,佔領那城,因為耶和華你們的 神必把城交在你們的手裡。
7 Araŋ mo ma tun araŋ tuguyaŋo ra, ka birno ŋwa, zama Rabbi araŋ Irikoyo ga birno daŋ araŋ kambe ra.
8你們佔領了城以後,就要放火燒城;要照著耶和華的話行事;你們要謹慎,我已經吩咐你們了。”
8 Saaya kaŋ cine araŋ na birno ŋwa, araŋ ma danji daŋ birno gaa ka goy Rabbi sanno boŋ. A go, ay n'araŋ no lordi.»
9約書亞差派他們去了,他們就上到埋伏的地方去,住在伯特利和艾城的中間,就是在艾城的西邊。那一夜,約書亞卻在人民中間住宿。
9 Yasuwa binde n'i donton.I koy ka tugu ngey gumyaŋo do. I go Betel da Ayi game ra, Ayi se wayna kaŋay haray. Amma Yasuwa wo kani noodin jama do.
10約書亞清早起來,召集人民上艾城去,他和以色列的長老走在人民的前面。
10 Yasuwa biya ka tun susubay za nda hinay ka jama margu ka ziji, nga nda Israyla arkusey. I go borey jine ga koy Ayi.
11所有與他在一起的戰士都上去,迫近艾城,在城的北面安營;在約書亞和艾城中間有一個山谷,
11 Borey kulu binde, danga soojey kaŋ yaŋ go a banda, i ziji ka maan. I kaa birno jine ka gata sinji Ayi se azawa kambe haray. Gooru mo go ngey nda Ayi game ra.
12約書亞挑了大約五千人,要他們埋伏在伯特利和艾城中間,就是艾城的西面。
12 A na boro zambar gu fay k'i gumandi Betel da Ayi game ra, birno wayna kaŋay haray.
13於是他們把眾民,就是在城北的全軍和在城西的伏兵都布置好了。那一夜,約書亞走進了山谷之中。
13 Yaadin cine no i na borey kayandi, danga soojey kulu kaŋ yaŋ go birno azawa kamba, d'i gumandi izey kaŋ yaŋ go birno wayna kaŋa. Cino din ra binde Yasuwa koy gooro bindo ra.
14艾城的王看見了這情形,就和艾城的人急忙在清早起來,按著所定的時候出到亞拉巴,要與以色列人交戰;王卻不知道在城後面有伏兵要攻擊他。
14 Waato kaŋ Ayi koyo di woodin, i cahã ka tun susubay nda hinay. Birno borey mo fun taray zama ngey ma Israyla wongu, nga nda nga borey kulu, saaya kaŋ cine i sappe, Gooru Beero jine. Amma i mana bay kaŋ gumandi izeyaŋ go birno banda.
15約書亞和以色列人在他們面前裝敗,沿著通往曠野的路逃跑。
15 Yasuwa nda nga borey kulu na alhaali cabe danga i na ngey ŋwa. I zuru ka saajo fonda gana.
16城裡的眾民都被召集,去追趕他們;艾城的人追趕約書亞的時候,就都被誘離城。
16 Birno borey kulu margu ka fun birno ra, ngey m'i banda gana se. I binde na Yasuwa banda gana, hala Israyla izey n'i candi k'i kaa birno ra.
17艾城和伯特利城沒有留下一個人不出來追趕以色列人;他們撇下了敞開的城門,去追趕以色列人。
17 I mana alboro baa afolloŋ cindi Ayi wala Betel ra, kaŋ mana fatta ka Israyla izey gana. I na birno meyo naŋ feerante ka Israyla izey gana.
18攻陷艾城耶和華對約書亞說:“你向著艾城伸出你手中的短槍,因為我要把城交在你手裡。”約書亞就向著艾城伸出他手裡的短槍。
18 Rabbi ne Yasuwa se: «Ni yaajo kaŋ go ni kambe ra din, m'a salle Ayi do haray, zama ay g'a daŋ ni kamba ra.» Yasuwa na yaajo kaŋ go nga kambe ra din salle ka guna birno do haray.
19他一伸手,伏兵就從埋伏的地方急忙起來,衝進城去,把城奪取,並連忙放火燒城。
19 Gumandi izey mo tun da waasi ka fun ngey nangey ra, saaya kaŋ cine Yasuwa na nga kamba salle. I zuru ka furo birno ra k'a ŋwa. I waasu-waasu ka danji daŋ birno gaa.
20艾城的人轉身觀看,看見城裡濃煙沖天,就全身乏力,不能逃跑;往曠野逃跑的以色列人就轉過來攻擊追趕他們的人。
20 Waato kaŋ Ayi borey zagu ka guna, birno dullo go ga ciciri ka koy beene. I si hin ka zuru ka koy ne wala yongo. Jama kaŋ yaŋ jin ka zuru ka koy saajo ra, ngey mo bare ka ye ka kaŋ ngey gaaraykoy boŋ.
21約書亞和以色列人看見伏兵已經奪取了城,又看見城中濃煙上升,就轉回,擊殺艾城的人。
21 Waato kaŋ Yasuwa nda Israyla kulu di kaŋ gumandi izey na birno ŋwa, hala birno dullo go ga tun beene, i ye ka bare ka Ayi borey wi.
22伏兵也出城攻擊艾城的人;艾城的人就被困在以色列人中間,前後受敵;於是以色列人把他們擊殺,沒有留下一個,也沒有一個逃脫。
22 Ya-haray waney mo fun i se birno ra haray. Yaadin gaa, danga i go Israyla bindo ra nooya. Afooyaŋ go kambu woone gaa, afooyaŋ mo go ya-haray. I n'i kar hal i mana baa afo cindi i ra, wala boro kaŋ zuru ka yana.
23他們活捉了艾城的王,把他解到約書亞那裡。
23 I na Ayi koyo di da fundi ka kand'a Yasuwa do.
24以色列人在田間、在曠野,殺盡了所有追趕他們的艾城的居民,艾城的人全部倒在刀下,直到完全消滅;接著,以色列眾人回到艾城,用刀擊殺了城中的人。
24 Waato kaŋ cine Israyla izey na Ayi borey kulu kaŋ go batama ra da saajo ra nangey kaŋ yaŋ i n'i gana din wi ka ban, kala takuba n'i kulu zeeri k'i kulu ban, gaa no Israyla kulu bare ka ye Ayi. I n'a kar da takuba.
25那一天被殺的人,連男帶女,共有一萬二千人,就是艾城所有的人。
25 Boro kulu kaŋ takuba zeeri han din, alboro nda wayboro, boro zambar way cindi hinka no, danga Ayi borey kulu nooya.
26約書亞沒有收回伸出短槍的手,直到把艾城的居民都消滅為止。
26 Zama Yasuwa mana nga kamba kaŋ ra yaajo go din candi, kala waati kaŋ a na Ayi gorokoy kulu halaci ka ban, parkatak!
27只有那城裡的牲畜和戰利品,以色列人照著耶和華吩咐約書亞的話,都據為己有。
27 Kala almaney da birno din riiba, Israyla n'i sambu danga ngey bumbey arzaka, Rabbi sanno kaŋ a na Yasuwa lordi nd'a boŋ.
28約書亞燒了艾城,使城永遠成為廢堆,一片荒涼,直到今日。
28 Yaadin cine no Yasuwa na Ayi ton d'a, ka te laabu gusam hal abada, kurmu nooya hala ka kaa hunkuna.
29他又把艾城的王懸在樹上,直到黃昏的時候;日落的時候,約書亞吩咐人把屍體從樹上拿下來,丟在城門口那裡,又在屍體上堆起了一大堆石頭,這堆石頭一直存到今日。
29 A na Ayi koyo mo sarku tuuri fo gaa kala wiciri kambo to. Saaya kaŋ wayna ga ba ka kaŋ, Yasuwa lordi ka ne i ma buukwa zumandi ka kaa tuuro gaa. I n'a jindaw birno me gaa ka tondi tulluwa a boŋ, hala ka kaa hunkuna.
30以巴路山上築壇宣讀律法那時,約書亞在以巴路山上,為耶和華以色列的 神築了一座祭壇,
30 Yasuwa na sargay feema cina Rabbi, Israyla Irikoyo se, Ebal tondo ra.
31是照著耶和華的僕人摩西吩咐以色列人的,照著摩西律法書上所寫的,用未經過鐵器打鑿的整塊石塊築成的一座祭壇;在這祭壇之上,眾人向耶和華獻燔祭,也獻平安祭。
31 I te danga mate kaŋ Rabbi tamo Musa na Israyla izey lordi nd'a, danga mate kaŋ i hantum Musa asariya tira ra. A ne feema ma ciya wo kaŋ i mana a tondey jabu, wo kaŋ yaŋ boro kulu mana jabuyaŋ jinay daŋ i gaa ba ce fo. A boŋ no i na sargay kaŋ i ga ton yaŋ te Rabbi se, i na saabuyaŋ sargayey mo te.
32約書亞在那裡,當著以色列人面前,把摩西所寫的摩西律法抄寫在石頭上。
32 Yasuwa binde ye ka Musa asariya hantum tondiyaŋ gaa. Israyla izey jine no a n'a hantum.
33全體以色列人和他們的長老、官長,以及審判官,都站在約櫃的兩旁,在抬耶和華約櫃的利未支派的祭司前面;無論是寄居的,或是本地人,一半對著基利心山,一半對著以巴路山;正如耶和華的僕人摩西以前所吩咐的,好為以色列民祝福。
33 Israyla kulu binde, d'i arkusey d'i wongu nyaŋey, d'i alkaaley, yaw da kwaarayze i kulu afo no, i kay, afooyaŋ kambu woone gaa, jarey mo ya-haray. I na sundurko daŋ game alfagey jine, danga Lawitey nooya, kaŋ yaŋ ga Rabbi sappa sundurko sambu. Jara go Gerizim tondo do haray, jara mo go Ebal tondo do haray, danga mate kaŋ Rabbi tamo Musa lordi za sintina. A ne i ma Israyla jama albarkandi.
34然後,約書亞宣讀律法上一切祝福和咒詛的話,全都照著律法書上所寫的一切。
34 Woodin banda a na asariya sanney kulu caw, albarka da laaliyaŋ, hay kulu kaŋ i hantum asariya tira ra boŋ.
35摩西吩咐的一切話,約書亞在以色列全體會眾和婦女、小孩,以及在他們中間來往的寄居者面前,沒有一句不向他們宣讀出來的。
35 A mana cindi sanni kulu Musa lordey ra kaŋ Yasuwa mana caw Israyla jama kulu jine, hala nda wayborey da zankey da yawey kaŋ yaŋ go i ra.