1耶和華留下的民族這些國的人是耶和華留下的,為要藉著他們來試驗以色列人,就是所有沒有經驗過迦南任何戰爭的人;
1 Dumey kaŋ yaŋ Rabbi naŋ zama nga ma du ka Israyla si i do, ngey neeya: sanda Israyla izey kaŋ si Kanaana wongo kulu bay.
2好使以色列人的後代,那些以前沒有經驗過這些戰爭的人,知道學習爭戰。
2 Sabaabu folloŋ ga ti i ma Israyla izey banda dondonandi wongu, sanku fa borey kaŋ yaŋ mana wongu muraadu kulu bay jina.
3他留下的就是非利士人的五個首領,和所有迦南人、西頓人,以及住在黎巴嫩山上的希未人,從巴力.黑門山直到哈馬口。
3 Dumey kaŋ yaŋ i naŋ neeya: Filistancey bonkooni gu, da Kanaanancey kulu, da Zidonancey, da Hibancey kaŋ yaŋ goono ga goro Liban tondo ra za Baal-Hermon tondo gaa kala a ma koy Hamat furanta.
4他們留在那裡,為要藉著他們試驗以色列人,要知道他們是否聽從耶和華藉摩西吩咐他們列祖的誡命。
4 Rabbi na woodin yaŋ naŋ zama nga ma Israyla si i do, a ma bay hala Israyla ga Rabbi lordey gana, kaŋ yaŋ a n'i kaayey lordi nd'a Musa kambe ra.
5以色列人就住在迦南人、赫人、亞摩利人、比利洗人、希未人、耶布斯人中間;
5 Israyla izey binde goro Kanaanancey game ra, da Hittancey, da Amorancey, da Perizancey, da Hibancey, da Yebusancey.
6他們娶他們的女兒作妻子,也把自己的女兒嫁給他們的兒子,並且事奉他們的神。
6 Israyla izey na dumey din ize wayey hiiji. Dumey din mo na Israyla ize wayey hiiji. Israyla may i toorey se mo.
7俄陀聶以色列人行了耶和華看為惡的事,忘記了耶和華他們的 神,去事奉眾巴力和亞舍拉。
7 Israyla izey na goy laalo te Rabbi diyaŋ gaa; i dinya Rabbi ngey Irikoyo gaa. I may Baalyaŋ da wayboro himandi bundu tooruyaŋ se.
8因此,耶和華的怒氣向以色列人發作,把他們完全交在兩河之間的亞蘭王古珊.利薩田的手中;以色列人服事了古珊.利薩田八年。
8 Woodin se no Rabbi futa koroŋ Israyla boŋ. Nga mo n'i neera Kusan-Risatayim kambe ra, Mesopotamiya bonkooni no. Israyla izey may mo Kusan-Risatayim se jiiri ahakku.
9以色列人向耶和華哀求的時候,耶和華就為以色列人興起一位拯救者拯救他們,就是迦勒的弟弟基納斯的兒子俄陀聶。
9 Waato kaŋ cine Israyla izey hẽ Rabbi gaa, Rabbi na faabako tunandi Israyla izey se, kaŋ n'i faaba. Nga no ga ti Otniyel, Kaleb kayne Kenaz izo.
10耶和華的靈臨到他身上,他就治理以色列人;他出去作戰,耶和華把亞蘭王古珊.利薩田交在他手中,他的能力就勝過了古珊.利薩田。
10 Rabbi Biya zumbu a boŋ, a na Israyla izey may mo. A koy ka wongu mo. Rabbi mo na Kusan-Risatayim kaŋ ti Mesopotamiya bonkoono daŋ Otniyel kambe ra; a kamba te zaama Kusan-Risatayim boŋ.
11於是國中太平了四十年。後來基納斯的兒子俄陀聶死了。
11 Hala laabo mo du ka fulanzam jiiri waytaaci. Otniyel, Kenaz izo kaa ka bu mo.
12以笏以色列人又行了耶和華看為惡的事,耶和華就使摩押王伊磯倫強盛起來,欺壓以色列人,因為他們行了耶和華看為惡的事。
12 Israyla izey ye ka goy laalo te Rabbi diyaŋ gaa. Rabbi mo na Eglon, Mowab bonkoono gaabandi hal a ma hin ka gaaba nda Israyla, zama i na goy laalo te Rabbi diyaŋ gaa.
13伊磯倫集合了亞捫人和亞瑪力人,前來擊敗了以色列人,佔領了棕樹城。
13 A na Amon izey da Amalek margu nga do. A koy mo ka Israyla kar, i na teenay nyaŋey birno ŋwa mo.
14於是以色列人服事了摩押王伊磯倫十八年。
14 Israyla izey may Mowab bonkoono Eglon se kala jiiri way cindi ahakku.
15以色列人向耶和華哀求的時候,耶和華就為他們興起一位拯救者,就是便雅憫人基拉的兒子以笏,是一個用左手的人。以色列人派他把貢物送給摩押王伊磯倫。
15 Amma waato kaŋ Israyla izey hẽ Rabbi gaa, Rabbi na faabako tunandi i se, kaŋ ci Gera izo Ehud, Benyamin boro, kambu wow koy no. Israyla izey n'a donton da nooyaŋ a ma kond'a Mowab bonkoono Eglon do.
16以笏做了一把兩刃的劍,長半公尺,縛在右腿上,在衣服底下。
16 Ehud na nga takuba kaano fo te, kaŋ a kuuyaŋ ga saba nda kambe kar fo cine. A na takuba koto nga kwaay ra nga kambe ŋwaari tanja gaa haray.
17他把貢物呈獻給摩押王伊磯倫;伊磯倫原是個非常肥胖的人。
17 A na nooyaŋo salle Mowab bonkoono Eglon kambe ra. Eglon mo boro no kaŋ ga warga gumo.
18以笏獻完了貢物,就把抬貢物的眾人打發走了。
18 Waato kaŋ a na nooyaŋey salle ka ban, Ehud na borey kaŋ yaŋ na fooyaŋ haro jare din sallama.
19自己卻從靠近吉甲的眾雕像那裡回來,說:“王啊,我有一件機密的事要對你說。”王說:“暫不要說。”侍立左右的人都離開他出去了。
19 Amma nga bumbo wo ye ka kay jabuyaŋ himandi-himandey ra noodin, Jilgal, ka ye ka kaa. A ne: «Ya bonkoono, ay gonda ni se samba fo, gundu wane.» Bonkoono ne: «Wa dangay!» Borey kulu kaŋ yaŋ go no a do ga kay fatta k'a naŋ.
20以笏來到王那裡;王獨自一人坐在涼樓上。以笏說:“我有 神的話要告訴你。”王就從座位上站起來。
20 Ehud kaa bonkoono do. Nga wo go ga goro nga fu boŋ cinari yeeno ra, nga hinne. Gaa no Ehud ne: «Ay gonda Irikoy sanni fo ni se.» Bonkoono mo tun nga nangora ra.
21以笏就伸出左手,從右腿上拔出劍來,刺入王的腹中;
21 Ehud binde na nga kambe wow salle ka takuba foobu nga kambe ŋwaari tanja gaa haray ka bonkoono zorme nd'a gunda ra.
22連劍柄與劍身都刺進去了,肥肉把劍身夾住,因此他沒有把劍從王的肚腹裡拔出來;接著他就從窗戶爬了出去。
22 Takuba boŋo mo na takuba izo gana. Maano mo didiji guuro gaa, zama Ehud mana takuba dagu k'a kaa gunda ra bo, zama a na teelo fun.
23以笏出到走廊,把涼樓上的門關起來,上了鎖。
23 Waato din gaa no Ehud fun ka koy cinaro batama ra. Kaŋ a na cinaro meyey daabu bonkoono boŋ, a n'i haw nga banda.
24以笏出來以後,王的僕人才來到;他們看見涼樓上的門鎖著,就說:“王一定是在涼樓上大解。”
24 Saaya kaŋ cine a fatta, bonkoono bannyey kokor ka kaa. I di, a go mo, cinaro meyey kulu go daabante. I ne: «Haciika bonkoono goono ga hari mun no nga jidan bisa ra.»
25他們等到發慌了,見他還不打開涼樓的門,就拿鑰匙來開;不料,看見他們的主人早已倒在地上死了。
25 I di ka kay hala naŋ kaŋ haawi n'i di. A go mo, bonkoono mana jidan bisa meyey fiti. Woodin se binde i na feeriyaŋ hari sambu ka koy ka fiti. A go mo, i di ngey koyo go ga furu ganda buuko.
26他們耽延的時候,以笏已經逃跑了;他經過眾雕像那裡,逃到西伊拉去。
26 I gayyaŋo sabbay se, kala Ehud du ka yana. A bisa jabuyaŋ himandey do, a n'i yana kal a koy hala Seyira.
27他去到以後,就在以法蓮山地吹角;以色列人與他一同從山地上下來,他走在他們前頭,
27 Saaya kaŋ cine a kaa binde, a na hilli kar Ifraymu tondey laabo ra. Israyla izey binde kaa a banda ka fun tondey laabo ra, nga din mo go i jine.
28對他們說:“你們跟隨我,因為耶和華已經把你們的仇敵摩押人交在你們手中。”他們就跟隨他下去,攻取約旦河的渡口,攔截摩押人,不讓一個過去。
28 A ne i se: «W'ay gana, zama Rabbi n'araŋ ibare Mowabancey daŋ araŋ kambe ra.» Ngey mo n'a gana. A na Urdun yawyaŋ nangey ta Mowabancey gaa; i mana yadda baa boro folloŋ ma daŋandi.
29那時他們擊殺了約有一萬摩押人,都是強壯的、勇猛的人,沒有一人逃脫。
29 I na Mowabancey wi saaya din ra, danga boro zambar way cine. I kulu mo alboro timmante yaŋ, sooje yaarukom koonu yaŋ no. Boro folloŋ mana cindi kaŋ du ka yana.
30這樣,從那天起,摩押就在以色列人的手下被制伏了,於是國中太平了八十年。
30 Yaadin cine no Mowab ye d'a Israyla mayray cire zaari woodin ra. Laabo binde du fulanzamay jiiri wahakku.
31珊迦以笏之後,有亞拿的兒子珊迦;他用趕牛棒擊殺了六百非利士人;他也拯救了以色列人。
31 A banda mo no Samgar, Anat izo tun, nga kaŋ na Filistance boro zangu iddu wi da haw mimi; nga mo na Israyla faaba.