聖經新譯本

Zarma

Numbers

22

1摩押王巴勒召巴蘭以色列人起行,在摩押平原安營,就是在約旦河東邊,耶利哥的對面。
1 Israyla izey dira ka koy zumbu Mowab batamey ra Urdun* se ya-haray, kaŋ ga guna Yeriko.
2以色列人向亞摩利人所行的一切事,西撥的兒子巴勒都看見了。
2 Kala Zippor izo Balak di hay kulu kaŋ Israyla te Amorancey se.
3摩押人十分懼怕這民,因為他們眾多;摩押人因以色列人的緣故,十分恐慌。
3 Mowab mo humburu borey din gumo, i baayaŋo sabbay se. Humburkumay bambata na Mowab di Israyla izey sabbay se.
4摩押人對米甸的長老說:“現在這群人要吞併我們四周的一切,好像牛吞吃田間的草一樣。”那時西撥的兒子巴勒,作摩押王;
4 Woodin se no Mowab salaŋ Midiyan arkusey se ka ne: «Sohõ, jama wo ga hay kulu kaŋ go iri windanta ŋwa, danga mate kaŋ cine yeeji ga subu ŋwa saajo ra.» Alwaato din, Zippor ize Balak no ga ti Mowabancey se bonkooni.
5他就派使者到比珥的兒子巴蘭那裡去,就是到大河的毗奪,亞捫人的地那裡,去叫巴蘭來,說:“你看,有一個民族從埃及出來,遮滿了全地,如今住在我的對面。
5 Kal a na diyayaŋ donton Balaam, Beyor izo do. A go Petor, nga hayyaŋ laabo ra ga goro, isa beero jarga. A na Balaam ce ka ne a se: «Guna, kunda fo neeya kaŋ gana ka fun Misira, i go ga laabo kulu daabu. I go, i zumbu ay jarga.
6現在請你來,替我咒詛這民,因為他們比我強盛,或者我能夠擊敗他們,把他們從這地趕出去;因為我知道你給誰祝福,誰就得福;你咒詛誰,誰就受咒詛。”
6 Ay ga ni ŋwaaray, ma kaa sohõ ka kunda din laali ay se, zama i bisa ay gaabi. Hambara yaadin gaa ay ga du k'i kar ka te i boŋ zaama, ay m'i gaaray ka kaa laabo ra. Zama ay bay kaŋ boro kaŋ ni ga albarkandi, bora din ga goro albarkante. Boro kaŋ ni ga laali mo ga ciya laalante.»
7摩押的長老和米甸的長老,手裡帶著禮金去了;他們到了巴蘭那裡,把巴勒的話告訴他。
7 Woodin boŋ no Mowab arkusey da Midiyan arkusey dira, i gonda gunayaŋ alhakkuyaŋ ngey kambey ra. I kaa Balaam do, ka Balak sanney salaŋ a se.
8巴蘭對他們說:“今夜你們留在這裡,我必照著耶和華吩咐我的話答覆你們。”於是,摩押的領袖就與巴蘭同住。
8 A ne i se: «Wa zumbu ne cino wo. Ay mo ga tu araŋ se da haŋ kaŋ Rabbi ga ci ay se.» Mowab koyey binde zumbu Balaam gaa.
9 神來到巴蘭那裡,說:“與你在一起的這些人是誰?”
9 Kala Irikoy kaa Balaam do k'a hã ka ne: «May yaŋ no borey wo kaŋ go ni do?»
10巴蘭對 神說:“是摩押王西撥的兒子巴勒派到我這裡來的人,他們說:
10 Balaam tu ka ne Irikoy se: «Mowab bonkoono Balak Zippor izo no ka donton ay gaa ka ne:
11‘你看,從埃及出來的民族,遮滿了全地;現在請你來,替我咒詛他們,或者我能夠戰勝他們,把他們趕走。’”
11 ‹Guna kunda fo neeya kaŋ fun Misira. I na laabo kulu daabu. Ma kaa sohõ k'i laali ay se. Hambara nd'ay n'i wongu, ay ga du k'i gaaray.› »
12 神對巴蘭說:“你不可與他們同去,也不可咒詛那民,因為他們是蒙福的。”
12 Amma Irikoy ne Balaam se: «Ma si koy i banda. Ni ma si kunda din laali mo, zama albarkante yaŋ no.»
13巴蘭早晨起來,對巴勒的領袖說:“你們回本地去吧,因為耶和華不准我與你們同去。”
13 Susuba ra Balaam tu Balak koyey se ka ne: «Wa ye araŋ laabo ra, zama Rabbi mana yadda ay ma koy araŋ banda.»
14摩押的領袖起來,回到巴勒那裡,說:“巴蘭不肯與我們同來。”
14 Kala Mowab koyey tun ka ye Balak do ka ne: «Balaam wangu ka kaa iri banda.»
15於是,巴勒又派比先前更多、更尊貴的領袖去,
15 Kala Balak ye ka koyyaŋ donton, kaŋ baa da sintinay waney, kaŋ yaŋ gonda beeray mo ka bis'ey.
16他們來到巴蘭那裡,對他說:“西撥的兒子巴勒這樣說:‘求你不要推辭不到我這裡來,
16 I kaa Balaam do mo, ka ne a se: «Mate kaŋ Zippor izo Balak ci neeya: ‹Ay ga ni ŋwaaray, ma si naŋ hay kulu ma ni ganji ay do kaayaŋ.
17因為我必使你大得尊榮;你向我說甚麼,我都照辦;只求你替我咒詛這民。’”
17 Zama sikka si ay ga ni beerandi gumo. Hay kulu kaŋ ni ga ci ay se mo ay g'a te. Ni ya ma kaa day, ka kunda wo laali ay se!› »
18巴蘭回答巴勒的臣僕說:“巴勒就算把他滿屋的金銀給我,但我不論作大事小事,也不能越過耶和華我 神的命令。
18 Amma Balaam tu ka ne Balak tamey se: «Baa Balak ga nga fuwo toonandi nda wura da nzarfu k'ay no, ay si hin ka Rabbi ay Irikoyo me sanney daaru, ya zabu wala ya tonton i gaa.
19現在請你們今夜也住在這裡,等我得知耶和華還要向我說甚麼。”
19 Amma araŋ ma kani ne cin woone mo koyne hal ay ma bay haŋ kaŋ no Rabbi ga ci ay se.»
20當夜, 神來到巴蘭那裡,對他說:“這些人既然來請你,你就起程與他們同去,但是你只要遵行我吩咐你的事。”
20 Kala Irikoy kaa Balaam do cino ra ka ne a se: «Da borey kaa ka ni ce, kulu ni ma koy i banda. Amma haŋ kaŋ ay ga ci ni se hinne day no ni ga te.»
21天使與巴蘭的驢子巴蘭早晨起來,備上驢,與摩押的領袖一同去了。
21 Balaam mo tun susuba ka kaari-ka daŋ nga farka nyaŋo gaa, ka koy Mowab koyey banda.
22 神因為巴蘭去就發怒;耶和華的使者站在路上敵擋他。那時他騎著驢,有兩個僕人同行。
22 Amma Irikoy futu gumo a koyyaŋo sabbay se. Rabbi malayka mo kay a se fonda bindo ra ka te a se kosaray. Balaam go nga farka boŋ ga goro, a bannya hinka goono g'a dum.
23驢看見了耶和華的使者站在路上,手裡拿著拔出來的刀,就轉離正路,走入田中去;巴蘭就打驢,要叫牠轉回路上。
23 Kala sahãadin, farka di Rabbi malayka kaŋ go fonda ra ga kay, da takuba foobante nga kambe ra. Farka binde kamba ka fonda taŋ ka koy faro ra. Kala Balaam na farka kar k'a ye fonda ra.
24耶和華的使者站在葡萄園間的窄路上,兩邊都有圍牆。
24 Hino Rabbi malayka kay fonda bindi ra reyzin kaley game ra, cinari yaŋ go kambu hinka kulu gaa.
25驢看見了耶和華的使者,就緊擠在牆上,把巴蘭的腳擠傷了,巴蘭又打驢。
25 Kaŋ farka di Rabbi malayka, a lamba cinari fa gaa ka Balaam ce fa kankam cinaro gaa. Nga mo ye ka farka kar.
26耶和華的使者又往前行,站在狹窄之處,左右都沒有轉身的地方。
26 Rabbi malayka koy jina koyne, ka kay nangu fo kaŋ fonda ga kankam, kaŋ i si hin ka kamba, hala kambe ŋwaari haray wala kamba wow haray.
27驢看見了耶和華的使者,就臥在巴蘭身下;巴蘭大怒,就用自己的杖打驢。
27 Kaŋ farka di Rabbi malayka, kulu a gurfa Balaam cire. Kala Balaam bina tun. A na farka kar da nga goobo.
28耶和華開了驢的口,驢就對巴蘭說:“我向你作了甚麼,你竟打我這三次呢?”
28 Waato din gaa no Rabbi na farka meyo fiti, hal a salaŋ Balaam se ka ne: «Ifo n'ay te ni se, kaŋ ni g'ay kar hala sorro hinza wo?»
29巴蘭對驢說:“因為你作弄我。但願我手中有刀,現在就把你殺死。”
29 Kala Balaam tu farka se ka ne: «Zama ni n'ay hahaara no. Da day takuba go ay kambe ra, doŋ ay ga ni wi no sohõ.»
30驢對巴蘭說:“我不是你從起初一直所騎的驢嗎?我以前曾向你這樣行過嗎?”巴蘭說:“沒有。”
30 Amma farka tu Balaam se ka ne: «Manti ay ya ni farka no, kaŋ boŋ ni ga kaaru waati kulu hala ka kaa hunkuna? Ay doona ka yaawo cine te ni se no, wala?» Balaam tu ka ne: «Abada!»
31責備巴蘭那時,耶和華開了巴蘭的眼睛,他就看見耶和華的使者站在路上,手裡拿著拔出來的刀,巴蘭就低頭俯伏在地。
31 Waato din gaa no Rabbi na Balaam moy fiti hal a di Rabbi malayka kaŋ goono ga kay fonda ra, a takuba mo go kamba ra ga gaay. Balaam mo na nga boŋ sumbal ka gande biri.
32耶和華的使者對他說:“你為甚麼這三次打你的驢呢?看哪,是我來敵擋你,因為你走的路在我面前邪僻。
32 Rabbi malayka ne a se: «Ifo se no ni na ni farka kar sorro hinza din kulu? Ma haggoy fa! Ay kaa ka ni kosaray no, zama halaciyaŋ fondo no ni goono ga gana ay jine.
33驢看見了我,就三次從我面前轉開;驢若是沒有從我面前轉開,我早已把你殺了,而留牠活著。”
33 Ni farka mo di ay ka kamba ay se hala sorro hinza. D'a mana kamba ay se mo no, doŋ daahir ay ga ni wi ka nga din naŋ da fundi.»
34巴蘭對耶和華的使者說:“我有罪了,我不知道是你站在路上阻擋我;現在你若是不喜歡我去,我就回去。”
34 Kala Balaam ne Rabbi malayka se: «Ay na zunubi te, zama ay mana bay hala ni go fonda ra ga kay ay jine. Baa sohõ mo, d'a mana kaan ni se, ay ga ye ay ce banda.»
35耶和華的使者對巴蘭說:“你與這些人同去吧,但是你只要說我吩咐你的話。”於是巴蘭與巴勒的領袖一同去了。
35 Rabbi malayka tu ka ne Balaam se: «Ma koy borey banda. Amma sanno kaŋ ay ga ci ni se, nga hinne no ni ga salaŋ.» Balaam binde na Balak koyey gana ka koy.
36巴勒迎接巴蘭巴勒聽見巴蘭來了,就出去到摩押的京城迎接他;這城是在亞嫩河旁,在邊界的盡頭。
36 Waato kaŋ Balak maa kaŋ Balaam go kaa, kal a fatta ka koy k'a kubay Mowab kwaara fo haray. Kwaara din go Arnon gooro jarga; laabo din hirro me no.
37巴勒對巴蘭說:“我不是急切地派人到你那裡去請你嗎?你為甚麼不到我這裡來呢?難道我不能使你得尊榮嗎?”
37 Balak mo salaŋ Balaam se ka ne: «Manti ay donton ka ni ŋwaaray ni ma kaa? Ifo se no ni mana kaa ay do za sintina gaa? Ay sinda hina ka beeray tonton ni se no?»
38巴蘭對巴勒說:“看哪,我已經來到你這裡,現在我怎能說甚麼呢? 神把甚麼話放在我口裡,我就說甚麼。”
38 Balaam tu Balak se ka ne: «Guna, sohõ ay kaa ni do. Amma ay gonda dabari no, wala, kaŋ ga hay fo ci baa kayna? Sanno kaŋ Irikoy ga daŋ ay meyo ra, nga no ay mo ga salaŋ.»
39巴蘭與巴勒同行,來到基列.胡瑣。
39 Balaam na Balak dum kal i koy to Ciriyat-Huzot kwaara.
40巴勒宰了牛羊,送給巴蘭和與他在一起的領袖。
40 Noodin no Balak na yeejiyaŋ da feejiyaŋ salle sargay, ka ham samba i ra a ma koy Balaam do, nga nda koyey kaŋ yaŋ go a banda.
41到了早晨,巴勒帶著巴蘭上了巴力的高岡;巴蘭就從那裡觀看以色列民的邊界。
41 A ciya mo, susuba ra, kala Balak konda Balaam, i ma ziji Baal* tondey do. Za noodin no i di Israyla jama me-a-me.