聖經新譯本

Wolof: New Testament

Matthew

21

1騎驢進耶路撒冷(可11:1~10;路19:28~38;約12:12~15)耶穌和門徒走近耶路撒冷,來到橄欖山的伯法其那裡。耶穌派了兩個門徒,
1 Gannaaw loolu Yeesu ak taalibe ya jege woon nañu Yerusalem, ba agsi dëkku Betfase ci wetu tundu Oliw ya. Noonu Yeesu yebal ñaari taalibe,
2對他們說:“你們往對面的村子裡去,立刻就會看見一頭驢拴在那裡,還有小驢跟牠在一起。把牠們解開,牽來給我。
2 ne leen: «Demleen ci dëkk bi ci seen kanam. Bu ngeen eggee, dingeen gis mbaam mu ñu yeew ak cumburam; yiwileen leen, indil ma leen.
3如果有人問你們,就要說:‘主需要牠們。’他會立刻讓你們牽走。”
3 Te bu leen kenn waxee dara, ngeen ne ko: “Boroom bi da leen a soxla.” Kon ca saa sa dina leen bàyyi, ñu dem.»
4這件事應驗了先知所說的:
4 Yeesu def na noonu, ngir la ñu waxoon jaarale ko cib yonent am, bi mu naan:
5“要對錫安的居民(“居民”原文作“女子”)說:‘看哪,你的王來到你這裡了;他是溫柔的,他騎著驢,騎的是小驢。’”
5 «Waxal waa Siyon:“Seen buur a ngi ñëw ci yéen;ku lewet la, te war mbaam-sëf,dig cumbur, doomu mbaam.”»
6門徒照著耶穌的吩咐去作。
6 Noonu taalibe ya dem, def loolu leen Yeesu sant.
7牽了驢和小驢來,把衣服搭在牠們上面,耶穌就騎上。
7 Ñu indi mbaam ma, moom ak cumbur ga, lal ci seeni yére, Yeesu toog ca.
8有一大群人把自己的衣服鋪在路上,也有人從樹上把樹枝砍下來,鋪在路上。
8 Ña ëpp ca mbooloo ma lal seeni yére ca yoon wa, ñenn ña dagg ay cari garab, lal leen it ca yoon wa.
9前呼後擁的群眾喊叫著:“‘和散那’歸於大衛的子孫,奉主名來的是應當稱頌的,高天之上當唱‘和散那’。”
9 Mbooloom ña ko jiitu ak ña ko topp ñépp di wax ca kaw naan:«Osaana, yaw Sëtu Daawuda bi!Yaw miy ñëw ci turu Boroom bi,ku barkeel nga!Ca bérab yu gën a kawe,nañu ne: “Osaana!”»
10耶穌進了耶路撒冷,全城都震動起來,他們問:“這人是誰?”
10 Bi nga xamee ne Yeesu dugg na Yerusalem, dëkk ba bépp yengatu ne: «Kii moo di kan?»
11大家都說:“這就是那先知耶穌,是從加利利的拿撒勒來的。”
11 Mbooloo ma tontu leen ne: «Kii moo di yonentu Yàlla Yeesu, bi jóge Nasaret ci Galile.»
12潔淨聖殿(可11:15~19;路19:45~47;約2:13~22)耶穌進了聖殿,把殿裡所有作買賣的人趕走,並推倒找換銀錢的人的桌子,和賣鴿子的人的凳子;
12 Bi loolu amee Yeesu dugg ca kër Yàlla ga, dàq ñépp ña fay jaay ak ña fay jënd. Mu daaneel taabali weccikatu xaalis ya ak tooguy jaaykati pitax ya,
13又對他們說:“經上記著:‘我的殿要稱為禱告的殿。’你們竟把它弄成賊窩了。”
13 naan: «Mbind mi nee na: “Sama kër dinañu ko wooye këru ñaan ci Yàlla,” waaye yéen def ngeen ko këru sàcc.»
14殿裡的瞎子和瘸腿的都走過來,耶穌就醫好他們。
14 Noonu ay gumba ak ay lafañ ñëw ci moom ca kër Yàlla ga, mu faj leen.
15祭司長和經學家看見耶穌所行的奇事,又看見小孩子在殿中喊叫“‘和散那’歸於大衛的子孫”,就很忿怒,
15 Bi nga xamee ne saraxalekat yu mag ya ak xutbakat ya gis nañu yëf yu doy waar ya mu def, te dégg xale yu ndaw ya nekk ca kër Yàlla ga, di wax ci kaw naan: «Osaana, yaw Sëtu Daawuda bi!» ñu daldi mer.
16對耶穌說:“你聽見他們說甚麼嗎?”耶穌說:“我聽見了。‘你從小孩和嬰兒的口中,得著了讚美。’這話你們沒有念過嗎?”
16 Noonu ñu ne Yeesu: «Ndax dégg nga li ñuy wax?» Yeesu tontu leen ne: «Waaw dégg naa ko. Ndax musuleen a jàng lii ci Mbind mi: “Ci gémmiñu perantal ak ñiy nàmp sàkkal nga sa bopp ay cant”?»
17於是離開他們,出了城,來到伯大尼,在那裡過了一夜。
17 Bi Yeesu waxee loolu, mu bàyyi leen, génn dëkk ba, jëm Betani, fanaan fa.
18咒詛無花果樹(可11:12~14、20~24)耶穌清早回城的時候,覺得餓了。
18 Ci suba teel Yeesu dellusi ca dëkk ba, mu xiif.
19他看見路旁有一棵無花果樹,就走過去;但他在樹上甚麼也找不到,只有葉子,就對樹說:“你永遠不再結果子了。”那棵樹就立刻枯萎。
19 Noonu mu séen garabu figg ca yoon wa, waaye bi mu fa agsee, gisu ci dara lu dul ay xob rekk. Ci kaw loolu Yeesu ne ko: «Dootuloo meññ mukk.» Ca saa sa figg ga daldi wow.
20門徒看見了,十分驚奇,說:“這棵無花果樹是怎樣立刻枯萎的呢?”
20 Bi nga xamee ne taalibe ya gis nañu loolu, ñu waaru naan: «Nan la figg gi daldi wowe ci taxawaay bi?»
21耶穌回答他們:“我實在告訴你們,如果你們有信心,不懷疑,不但能作我對無花果樹所作的,就是對這座山說‘移開,投到海裡去’,也必成就。
21 Noonu Yeesu tontu leen ne: «Ci dëgg maa ngi leen koy wax, su ngeen gëmee te bañ a werante, dingeen def li ma def figg gi, rax-ca-dolli bu ngeen nee tund wale: “Jógal tàbbi ca géej ga,” dina ko def.
22你們禱告,無論求甚麼,只要相信,都必得著。”
22 Te lépp lu ngeen laaj cig ñaan, bu ngeen ci boolee ngëm, dingeen ci jot.»
23質問耶穌憑甚麼權柄作事(可11:27~33;路20:1~8)耶穌進了聖殿,正在教導人的時候,祭司長和民間的長老前來問他:“你憑甚麼權柄作這些事?誰給你這權柄?”
23 Gannaaw loolu Yeesu dugg ca kër Yàlla ga, di fa jàngale. Bi muy jàngale nag saraxalekat yu mag ya ak njiiti xeet wa ñëw ci moom ne ko: «Yëf yii ngay def, ci ban sañ-sañ nga koy defe? Ku la may boobu sañ-sañ?»
24耶穌回答他們:“我也要問你們一句話,如果你們告訴我,我就告訴你們我憑甚麼權柄作這些事。
24 Yeesu tontu leen ne: «Man itam dinaa leen laaj lenn; bu ngeen ma ko waxee, kon dinaa leen wax ci ban sañ-sañ laay defe yëf yii.
25約翰的洗禮是從哪裡來的呢?是從天上來的,還是從人來的呢?”他們就彼此議論:“如果我們說‘是從天上來的’,他會問我們‘那你們為甚麼不信他呢?’
25 La Yaxya daan def, di sóob nit ñi ci ndox, fu mu ko jële, ci Yàlla walla ci nit ñi?» Ci kaw loolu ñu daldi werante ci seen biir naan: «Bu nu nee: “Ci Yàlla,” dina nu laaj: “Lu tax gëmuleen ko kon?”
26如果我們說‘是從人來的’,我們又怕群眾,因為他們都認為約翰是先知。”
26 Te bu nu nee: “Ci nit ñi,” kon mbooloo mi dal ci sunu kaw, ndaxte ñépp teg nañu Yaxya ab yonent.»
27於是回答耶穌:“我們不知道。”耶穌也對他們說:“我也不告訴你們,我憑甚麼權柄作這些事。
27 Ñu tontu Yeesu nag: «Loolu xamunu ko.» Noonu Yeesu ne leen: «Kon man itam duma leen wax ci ban sañ-sañ laay defe yëf yii.
28兩個兒子的比喻“你們認為怎樣?有一個人,他有兩個兒子。他去對大兒子說:‘孩子,你今天到葡萄園去工作吧。’
28 «Lu di seen xalaat ci lii? Kenn nit amoon na ñaari doom. Am bés mu ñëw ca taaw ba ne ko: “Sama doom, demal tey liggéeyi ca sama toolu réseñ.”
29他說:‘我不想去。’但後來他改變主意,就去了。
29 Taaw ba tontu ko ne: “Maa ngi dem baay,” waaye demu ca.
30父親又照樣去吩咐小兒子。小兒子說:‘父親,我會去的。’後來卻沒有去。
30 Gannaaw gi, baay ba ñëw ca ñaareel ba, wax ko noonu. Mu tontu ko ne: “Bëgguma caa dem,” waaye gannaaw loolu xelam soppiku, mu dem ca.»
31這兩個兒子,哪一個聽父親的話呢?”他們說:“大兒子。”耶穌對他們說:“我實在告訴你們:稅吏和娼妓比你們先進 神的國。
31 Noonu Yeesu laaj leen: «Kan ci ñaari doom yooyu moo def coobareg baayam?» Ñu ne: «Ñaareel bi.» Kon Yeesu ne leen: «Ci dëgg maa ngi leen koy wax, juutikat yi ak jigéeni moykat yi ñoo leen jëkk a dugg ci nguuru Yàlla Aji Kawe ji.
32約翰來到你們那裡,指示你們行義路(或譯:“約翰在義路中,來到你們這裡”),你們不信他;稅吏和娼妓卻信了他。你們看見了之後,還是沒有改變心意去信他。
32 Ndaxte Yaxya ñëw na ci yéen ci yoonu njub, te gëmuleen ko; waaye juutikat yi ak jigéeni moykat yi gëm nañu ko. Te gannaaw bi ngeen gisee loolu, seen xel soppikuwul sax, ba ngeen gëm ko.»
33佃戶的比喻(可12:1~12;路20:9~19)“你們再聽一個比喻:有一個家主,栽種了一個葡萄園,四面圍上籬笆,在園子裡挖了一個壓酒池,蓋了一座瞭望臺,然後把園子租給佃戶,就遠行去了。
33 Yeesu teg ca ne: «Dégluleen beneen léeb. Amoon na fi benn boroom kër bu jëmbët toolu réseñ. Mu ñag tool bi, gas ci biir pax, ngir nal ci réseñ yi. Mu tabax wottukaay, batale ko ay beykat, daldi tukki.
34到了收成的時候,園主派了僕人到佃戶那裡,收取應該納給他的果子。
34 «Bi nga xamee ne bëgg nañoo witt réseñ yi, mu yónni ay surgaam ci beykat yi, ngir jot wàllam ci meññeef mi.
35佃戶卻抓住他的僕人,打傷一個,殺了一個,又用石頭打死一個。
35 Waaye beykat yi jàpp surga yi, kenn ki ñu dóor ko ay yar, keneen ki ñu rey ko, ki ci des ñu sànni ko ay doj.
36於是園主再派其他的僕人去,人數比前一次更多,但佃戶也是同樣對付他們。
36 Boroom kër gi nag yónniwaat yeneen surga yu ëpp yu jëkk ya, beykat yi def leen noonu ñoom itam.
37最後,他派了自己的兒子去,說:‘他們必尊敬我的兒子。’
37 Mujj mu yónni doomam naan: “Xëy na ñu weg sama doom.”
38佃戶看見他的兒子,就彼此說:‘這是繼承產業的;來,我們殺了他,佔有他的產業吧!’
38 Waaye bi beykat yi gisee doom ji, ñu ne ci seen bopp: “Kii moo war a donn tool bi; nan ko rey, moom ndonoom.”
39於是他們抓住他,把他推出葡萄園外殺了。
39 Ñu jàpp ko nag, génne ko tool bi, rey ko.»
40那麼,葡萄園的主人來到的時候,會怎樣對待那些佃戶呢?”
40 Noonu Yeesu laaj leen: «Bu boroom tool bi ñëwee nag, na muy def beykat yi?»
41他們回答:“他會毫不留情地除掉那些惡人,把葡萄園租給按時繳納果子的佃戶。”
41 Ñu ne ko: «Dina rey reyin wu ñaaw nit ñu soxor ñooñu, batale tool bi yeneen beykat, yi koy jox wàllam ci jamonoy meññeef.»
42耶穌對他們說:“經上記著:‘建築工人所棄的石頭,成了房角的主要石頭;這是主所作的,在我們眼中看為希奇。’這話你們沒有念過嗎?
42 Kon Yeesu ne leen: «Xanaa musuleen a jàng lii ci Mbind yi?“Doj wi tabaxkat yi sànni;mujj na di doju koñ;ci Boroom bi la loolu jóge,te yéemu nanu ci.”
43因此我告訴你們, 神的國要從你們那裡取去,賜給那結果子的外族人。
43 «Loolu moo tax maa ngi leen koy wax, dinañu leen xañ nguuru Yàlla, dénk ko xeet wuy def ay jëfam.
44誰跌在這石頭上,就必摔碎;這石頭掉在誰的身上,就必把他壓得粉碎。”
44 Ku dal ci doj wii, dammtoo; ku mu dal ci sa kaw, rajaxe la.»
45祭司長和法利賽人聽了耶穌這些比喻,知道是指著他們說的。
45 Bi nga xamee ne saraxalekat yu mag ya ak Farisen ya dégg nañu léebam yooyu, ñu xam ne ñoom lay wax.
46他們想要逮捕他,但又怕群眾,因為他們都認為耶穌是先知。
46 Noonu ñu di ko fexee jàpp, waaye ragal nañu nit ña, ndaxte ñépp teg nañu ko ab yonent.