聖經新譯本

Wolof: New Testament

Matthew

27

1耶穌被押交彼拉多(可15:1;路23:1;約18:28)到了早上,所有的祭司長和民間的長老商議怎樣對付耶穌,好殺掉他。
1 Ci suba teel saraxalekat yu mag yépp ak njiiti xeet wa gise, ngir fexee reylu Yeesu.
2他們把他綁起來,押去交給總督彼拉多。
2 Ñu yeew ko, yóbbu ko, jébbal ko Pilaat boroom réew ma.
3猶大的結局(參徒1:18~19)那時,出賣耶穌的猶大見耶穌定了罪,就後悔了。他把那三十塊銀子還給祭司長和長老,說:
3 Bi nga xamee ne Yudaa, mi woroon Yeesu, gis na ne, daan nañu ko, mu am naqaru xol. Mu dem nag ca saraxalekat yu mag ya ak njiit ya, delloo leen fanweeri poset yu xaalis,
4“我有罪了!我出賣了無辜的人(“人”原文作“血”)!”他們說:“這是你的事,跟我們有甚麼關係?”
4 ne leen: «Am naa bàkkaar ci li ma wor nit ku tooñul, ngir ñu rey ko.» Ñu tontu ko: «Lu ciy sunu yoon? Loolu yaa ko yég.»
5猶大把銀子丟進聖所,然後離開,出去吊死了。
5 Noonu Yudaa sànni xaalis ba ca kër Yàlla ga, jóge fa, dem, takk buum ci baatam, xaru.
6祭司長把銀子拾起來,說:“這是血錢,不可放在殿庫裡。”
6 Saraxalekat yu mag ya nag fab xaalis ba, naan: «Jaaduwul nu def xaalis bii ci dencukaayu xaalis bi ci kër Yàlla gi, ndaxte njëgu deret la.»
7他們商議之後,就用那些錢買了“陶匠的田”,用來作外國人的墳地。
7 Ñu daldi diisoo nag, jënd ca xaalis ba toolu defarkatu ndaa ya, ngir di fa suul doxandéem ya.
8所以那田稱為“血田”,直到今日。
8 Loolu moo tax ñu wooye tool booba ba tey Toolu deret.
9這應驗了耶利米先知所說的:“他們拿了三十塊銀子,就是以色列人給他估定的價錢,
9 Noonu la ñu waxoon jaarale ko ci yonent Yàlla Yeremi am, bi mu naan: «Fab nañu fanweeri poseti xaalis ya, mooy njëg gi bànni Israyil xayma woon ci nit ki;
10用它買了‘陶匠的田’,正如主所指示我的。”
10 ñu joxe ko ngir toolu defarkatu ndaa ya, ni ma ko Boroom bi sante.»
11彼拉多判耶穌釘十字架(可15:2~15;路23:2、3、18~25;約18:29~19:16)耶穌站在總督面前,總督問他:“你是猶太人的王嗎?”耶穌回答:“這是你說的。”
11 Gannaaw loolu Yeesu taxaw ca kanamu boroom réew ma, boroom réew ma laaj ko; «Ndax yaa di buuru Yawut yi?»
12祭司長和長老控告他的時候,他卻不回答。
12 Yeesu tontu ko ne: «Wax nga ko,» waaye tontuwul dara ca la ko saraxalekat yu mag ya ak njiit ya jiiñ.
13彼拉多又問他:“他們作證指控你這麼多的事,你沒有聽見嗎?”
13 Noonu Pilaat ne ko: «Xanaa dégguloo lépp li ñu la jiiñ?»
14耶穌一句話也不回答他,令總督非常驚奇。
14 Waaye Yeesu tontuwu ko ci dara, ba tax boroom réew ma waaru lool.
15每逢這節期,總督有一個慣例,就是給群眾釋放一個他們要求釋放的囚犯。
15 Ca màggal gu nekk nag boroom réew ma daan na may mbooloo ma, ñu tànn kenn ca ña ñu tëjoon, mu daldi leen ko bàyyil.
16那時,有個聲名狼藉的囚犯,名叫耶數.巴拉巴。
16 Fekk booba amoon nañu ku ñu tëjoon, ku siiw te tudd Barabas.
17群眾聚集的時候,彼拉多問他們:“你們要我給你們釋放誰?耶數.巴拉巴或是稱為基督的耶穌呢?”
17 Bi nga xamee ne daje nañu nag, Pilaat laaj leen: «Kan ngeen bëgg, ma bàyyi ko, Barabas walla Yeesu mi ñuy wax Kirist?»
18他知道他們是因為嫉妒才把耶穌交了來。
18 Ndaxte xamoon na ne, kiñaan rekk a taxoon, ñu jébbal ko ko.
19彼拉多坐在審判臺上的時候,他的夫人派人來說:“你不要干涉這個義人的事,因為昨夜我在夢中因他受了很多的苦。”
19 Te it bi mu toogee sax ca jalu àttekaay ba, jabaram yónnee ci moom ne ko: «Bul dugg ci yëfi ku jub kooku, ndaxte tey gént naa ci moom te sonn naa ci lool.»
20祭司長和長老慫恿群眾,叫他們去要求釋放巴拉巴,除掉耶穌。
20 Waaye saraxalekat yu mag ya ak njiit ya xiir mbooloo ma, ñu laaj Barabas te reylu Yeesu.
21總督問他們:“這兩個人,你們要我給你們釋放哪一個?”他們說:“巴拉巴!”
21 Noonu boroom réew ma laaj leen: «Kan ci ñaar ñii ngeen bëgg, ma bàyyil leen ko?» Ñu tontu ko: «Barabas.»
22彼拉多對他們說:“那麼,我怎樣處置那稱為基督的耶穌呢?”他們齊聲說:“把他釘十字架!”
22 Pilaat ne leen: «Nan laay def nag Yeesu, mi tudd Kirist?» Ñépp tontu ko ne: «Daaj ko ci bant, ba mu dee!»
23彼拉多說:“他作了甚麼惡事呢?”眾人更加大聲喊叫:“把他釘十字架!”
23 Boroom réew ma ne leen: «Lu tax? Gan tooñ la def?» Waaye ñu daldi yuuxu bu gën a kawe naan: «Daaj ko ci bant!»
24彼拉多見無濟於事,反會引起騷動,就拿水在群眾面前洗手,說:“流這人的血,與我無關,你們自己負責吧。”
24 Naka Pilaat xam ne, du ci man dara, fekk na sax yengu-yengu bi gën a am doole, mu daldi fab ndox, raxas ay loxoom ca kanamu mbooloo ma ne leen: «Set naa ci deretu ku jub kii; nu ngeen xam, defleen ko.»
25群眾回答:“流他的血的責任,歸在我們和我們子孫的身上吧。”
25 Ñépp tontu ko: «Na deretam dal ci sunu kaw ak sunu kaw njaboot.»
26於是彼拉多給他們釋放了巴拉巴;他把耶穌鞭打了,就交給他們釘十字架。
26 Noonu Pilaat bàyyil leen Barabas, mu dóorlu Yeesu ay yar, jébbal ko, ngir ñu daaj ko ci bant.
27士兵戲弄耶穌(可15:16~20;約19:2~3)總督的士兵把耶穌帶到總督府,召集全隊士兵到他面前。
27 Bi ñu ko defee xarekati boroom réew ma fab Yeesu, yóbbu ko ci biir kër ga, ñu daldi woo mbooloom xarekat ya yépp ci moom.
28他們脫去他的衣服,給他披上朱紅色的外袍,
28 Noonu ñu summi ko, solal ko mbubbum xarekat mu xonq curr.
29又用荊棘編成冠冕,戴在他的頭上,把一根蘆葦放在他的右手,跪在他面前譏笑他說:“猶太人的王萬歲!”
29 Ñu ràbb kaalag dég, teg ko ci boppam, teg bantu xat ci loxol ndeyjooram, sukk ci kanamam, di ko ñaawal ne ko: «Nuyu nanu la, yaw buuru Yawut yi!»
30然後向他吐唾沫,又拿起蘆葦打他的頭。
30 Ba noppi ñu daldi tifli ci kawam, fab bantu xat ba, dóor ko ci boppam.
31戲弄完了,就脫下他的外袍,給他穿回衣服,帶去釘十字架。
31 Bi ñu ko ñaawalee ba noppi, ñu summi mbubbum xarekat ma, solalaat ko ay yéreem, yóbbu ko, ngir daaj ko ci bant.
32耶穌被釘十字架(可15:22~32;路23:33~43;約19:17~24)他們出來的時候,遇見一個古利奈人,名叫西門,就強迫他背耶穌的十字架。
32 Bi nga xamee ne génn nañu, ñu daje ak nit ku dëkk Siren te tudd Simoŋ; ñu ga ko, ngir mu gàddu bant, ba ñu war a daaj Yeesu.
33到了一個地方,名叫各各他,就是“髑髏地”的意思,
33 Ñu ñëw nag fa ñuy wax Golgota, biy tekki «Bérabu kaaŋu bopp.»
34他們把苦膽調和的酒給他喝,他嘗了卻不肯喝。
34 Bi ñu fa eggee, ñu jox ko biiñ, ñu def ci lu wex. Waaye bi mu ko mosee, nanguwu koo naan.
35士兵把他釘了十字架,就抽籤分他的衣服,
35 Noonu ñu daaj ko ca bant ba, ñu daldi séddoo ay yéreem, tegoo ko ay bant,
36然後坐在那裡看守他。
36 ba noppi toog fa, di ko wottu.
37他們在耶穌的頭以上,釘了一塊牌子,寫著他的罪狀:“這是猶太人的王耶穌”。
37 Te it ñu teg ci kaw boppam mbind, mu xamle lu tax ñu rey ko, mu ne: «Kii mooy Yeesu, buuru Yawut yi.»
38當時,有兩個強盜和他一同釘十字架,一個在右,一個在左。
38 Booba it ñu daajaale ak moom ñaari taskati réew ma, kenn ci ndeyjooram, ka ca des ci càmmooñam.
39過路的人嘲笑他,搖著頭說:
39 Ña fa doon romb di ko xas, di wëcc seen bopp ndax sib ko,
40“你這個想拆毀聖所,三日之內又把它建造起來的,救救自己吧!如果你是 神的兒子,從十字架上下來吧!”
40 naan: «Yaw mi man a toj kër Yàlla ga, tabaxaat ko ci ñetti fan, musalal sa bopp; boo nekkee Doomu Yàlla, wàccal ci bant bi.»
41祭司長、經學家和長老也同樣譏笑他,說:
41 Saraxalekat yu mag ya ak xutbakat ya ak njiit ya it di ko ñaawal naan:
42“他救了別人,卻不能救自己。如果他是以色列的王,現在可以從十字架上下來,我們就信他。
42 «Waa jii musal na ñeneen te mënul a musal boppam! Ndegam mooy buuru Israyil, na wàcc léegi ci bant bi, nu gëm ko.
43他信靠 神;如果 神喜悅他,就讓 神現在救他吧,因為他說自己是 神的兒子。”
43 Gannaaw dénk na boppam Yàlla, kon na ko Yàlla musal, bu ko soppee, ndaxte nee na: “Maay Doomu Yàlla.”»
44和他一同釘十字架的強盜也都這樣侮辱他。
44 Taskati réew ma it, ya ñu daajaale ak moom, di ko xas noonule.
45耶穌死時的情形(可15:33~41;路23:44~49;約19:28~30)從正午到下午三點鐘,遍地都黑暗了。
45 La tàmbalee digg-bëccëg, ba ci tisbaar, réew mépp lëndëm.
46大約三點鐘,耶穌大聲呼叫:“以利,以利,拉馬撒巴各大尼?”意思是“我的 神,我的 神,你為甚麼離棄我?”
46 Noonu ci wetu ñetti waxtu Yeesu daldi wootee kàddu gu dëgër naan: «Eli, Eli, lema sabaktani?» liy tekki: «Sama Yàlla, sama Yàlla, lu tax nga dëddu ma?»
47有幾個站在那裡的人,聽見了就說:“這個人在呼叫以利亞呢。”
47 Ñenn ña ca ña fa taxaw nag, bi ñu ko déggee, ñu ne: «Mu ngi woo yonent Yàlla Iliyas.»
48有一個人馬上跑去拿海綿蘸滿了酸酒,用蘆葦遞給他喝。
48 Ca saa sa kenn ci ñoom daw, jël aw sagar, capp ko ci bineegar, mu teg ko ci kaw bant, jox ko ko, mu muucu.
49但其他的人說:“等一等,我們看看以利亞來不來救他。”
49 Waaye ña ca des ne: «Bàyyil, nu seet ba xam Iliyas dina ñëw, musal ko.»
50耶穌再大聲呼叫,氣就斷了。
50 Noonu Yeesu wootewaat ak kàddu gu dëgër, delloo ruuwam Yàlla.
51忽然,聖所裡的幔子從上到下裂成兩半;地面震動,石頭崩裂;
51 Ca saa sa ridob bérab bu sell ba ca kër Yàlla ga xar ñaar, li dale ci kaw ba ci suuf; suuf si yengu, doj yi toj, bàmmeel yi ubbiku,
52而且墳墓開了,許多睡了的聖徒的身體也復活了,
52 te ñu bare ci jëmmi nit ñu sell ñu dee, dekki.
53從墳墓裡出來;到了耶穌復活之後,他們進到聖城向許多人顯現。
53 Te gannaaw ndekkitel Yeesu ñu génn ca bàmmeel ya, dugg ca dëkk bu sell ba, te feeñu ñu bare.
54百夫長和跟他一起看守耶穌的士兵,看見了地震和所發生的事情,就十分懼怕,說:“這個人真是 神的兒子。”
54 Noonu njiitu xare bi ak ñi ànd ak moom di wottu Yeesu, bi ñu gisee suuf si yengu ak li xew, ñu daldi tiit lool ne: «Ci dëgg, kii Doomu Yàlla la.»
55有許多婦女在那裡遠遠地觀看;她們是從加利利開始跟隨耶穌服事他的。
55 Amoon na fa it ay jigéen yu bare yu leen dand, di seetaan. Te ñoo jóge woon Galile, ànd ak Yeesu, di ko topptoo.
56她們中間有抹大拉的馬利亞、雅各和約西的母親馬利亞,以及西庇太的兒子的母親。
56 Xàmmi nañu ci: Maryaama mi dëkk Magdala, ndeyu Saag ak Yuusufa, ak ndeyu doomi Sebede ya.
57耶穌葬在新墳墓裡(可15:42~47;路23:50~56;約19:38~42)到了晚上,有一個亞利馬太的富翁來到,他名叫約瑟,是耶穌的門徒。
57 Ca ngoon amoon na taalibeb Yeesu mu ñëw, tudd Yuusufa te dëkk Arimate; ku bare alal la woon.
58這個人去見彼拉多,請求領取耶穌的身體,彼拉多就吩咐給他。
58 Mu dem ca Pilaat, laaj ko néewu Yeesu. Pilaat santaane, ñu jox ko ko.
59約瑟領了耶穌的身體,用乾淨的細麻布裹好,
59 Noonu Yuusufa fab jëmm ja, laxas ko ci càngaay lu set,
60放在自己的新墳墓裡,就是在磐石裡鑿出來的。他輥了一塊大石頭來擋住墓門,然後才離開。
60 dugal ko ca bàmmeel bu bees, ba mu yettaloon boppam ciw doj. Mu béraŋ doj wu mag ca buntu bàmmeel ba, dem.
61抹大拉的馬利亞和另一個馬利亞都在那裡,對著墳墓坐著。
61 Fekk Maryaamam Magdala ak Maryaama ma ca des ñoo fa toogoon janook bàmmeel ba.
62衛兵嚴密看守墳墓第二天,就是過了“預備日”的那一天,祭司長和法利賽人去見彼拉多,說:
62 Ba bët setee nag, ca bés ba topp bésu Waajal ba, saraxalekat yu mag ya ak Farisen ya dajaloo, jëm ci Pilaat.
63“大人,我們想起那個騙子,生前說過:‘三天之後,我要復活。’
63 Ñu ne ko: «Boroom réew mi, fàttaliku nanu ne, naxkat booba waxoon na, bi muy dund naan: “Gannaaw ñetti fan dinaa dekki.”
64所以請你下令把墳墓嚴密看守,直到第三天,免得他的門徒來把他偷去,然後對民眾說:‘他從死人中復活了。’這樣,日後的騙局比起初的就更大了。”
64 Danoo bëggoon nag, nga santaane, ñu wottu bàmmeel ba, ba am ñetti fan, ngir bañ taalibeem ya ñëw, sàcc néew ba, tey yégle ne dekki na. Bu ko defee nax bu mujj boobu dina yées bu jëkk ba.»
65彼拉多對他們說:“你們帶著衛兵,盡你們所能的去嚴密看守吧。”
65 Pilaat tontu leen: «Amleen, ay wottukat a ngi nii. Demleen wottuji ko, ni ngeen mane.»
66他們就去把墓前的石封好,又派衛兵把守,嚴密地守住墳墓。
66 Noonu ñu dem, tëj bàmmeel ba bu wóor, ñu tay ca doj wa màndarga, teg fa wottukat ya.