1論福（路6:20~23）耶穌看見群眾，就上了山；他坐下之後，門徒來到他跟前，
1 Bi Yeesu gisee mbooloo ma nag, mu yéeg ca tund wa, toog; taalibeem ya ñëw ci moom.
2他就開口教訓他們：
2 Mu daldi leen jàngal naan:
3“心靈貧乏的人有福了，因為天國是他們的。
3 «Yéen ñi xam seen ñàkk doole ngir neex Yàlla,barkeel ngeen,ndaxte nguuru Yàlla Aji Kawe ji,yéena ko yelloo.
4哀痛的人有福了，因為他們必得安慰。
4 Yéen ñi nekk ci naqar, barkeel ngeen,ndax dees na dëfël seen xol.
5溫柔的人有福了，因為他們必承受地土。
5 Yéen ñi lewet, barkeel ngeen,ndax dingeen moomi àddina.
6愛慕公義如飢如渴的人有福了，因為他們必得飽足。
6 Yéen ñi xiif te mar njub, barkeel ngeen,ndax dingeen regg.
7憐憫人的人有福了，因為他們必蒙憐憫。
7 Yéen ñi am yërmande, barkeel ngeen,ndax dees na leen yërëm.
8內心清潔的人有福了，因為他們必看見 神。
8 Yéen ñi am xol bu sell, barkeel ngeen,ndax dingeen gis Yàlla.
9使人和平的人有福了，因為他們必稱為 神的兒子。
9 Yéen ñiy wut jàmm, barkeel ngeen,ndax dees na leen tudde doomi Yàlla.
10為義遭受迫害的人有福了，因為天國是他們的。
10 Yéen ñi ñu fitnaal ndax seen njub,barkeel ngeen,ndaxte nguuru Yàlla Aji Kawe ji,yéena ko yelloo.
11人若因我的緣故辱罵你們，迫害你們，並且捏造各樣壞話毀謗你們，你們就有福了。
11 «Barkeel ngeen, bu ñu leen di saaga, di leen fitnaal, di leen sosal lépp lu bon ngir man.
12你們應該歡喜快樂，因為你們在天上的賞賜是大的；在你們以前的先知，他們也曾這樣迫害。
12 Bégleen te bànneexu, ndax seen yool dina réy ci laaxira. Ndaxte noonu lañu daan fitnaale yonent yi fi jiitu.
13門徒作鹽作光（可9:50；路14:34~35）“你們是地上的鹽；如果鹽失了味，怎能使它再鹹呢？結果毫無用處，唯有丟在外面任人踐踏。
13 «Yéena di xoromus àddina. Bu xorom si sàppee, nan lañu koy delloo cafkaam? Du jariñati dara, lu dul ñu sànni ko ci biti, nit ñi dox ci kawam.
14你們是世上的光。建在山上的城是無法隱藏的；
14 Yéena di leeru àddina. Dëkk, bu nekk ci kaw tund du man a nëbbu.
15人點了燈，不會放在量器底下，而是放在燈臺上，就照亮一家人。
15 Te it duñu taal làmp, dëpp cig leget, waaye dañu koy wékk, ba muy leeral ñi nekk ci kër gi ñépp.
16照樣，你們的光也應當照在人前，讓他們看見你們的好行為，又頌讚你們在天上的父。
16 Na seen leer leere noonu ci kanamu nit ñi, ngir ñu gis seeni jëf yu rafet, te màggal seen Baay bi ci kaw.
17論律法“你們不要以為我來是要廢除律法和先知；我來不是要廢除，而是要完成。
17 «Buleen defe ne, ñëw naa ngir dindi yoonu Musaa ak waxi yonent yi. Ñëwuma ngir dindi leen, waaye ngir ñu am ci man.
18我實在告訴你們，就算天地過去，律法的一點一畫也不會廢去，全部都要成就。
18 Ndaxte ci dëgg maa ngi leen koy wax, li feek asamaan ak suuf wéyul, benn tomb walla benn rëddu araf du wéy mukk ci yoonu Musaa, ba kera yépp di am.
19因此，無論誰廢除誡命中最小的一條，又這樣教導人，他在天國中必稱為最小的；但若有人遵行這些誡命，並且教導人遵行，他在天國中必稱為大。
19 Ku tebbi nag ba gën a tuuti ci ndigal yii, te ngay jàngal nit ñi noonu, dees na la tudde ki gën a tuuti ci nguuru Yàlla Aji Kawe ji. Waaye ku leen di sàmm, di leen digle, dees na la tudde ku mag ci nguuru Yàlla Aji Kawe ji.
20我告訴你們，你們的義若不勝過經學家和法利賽人的義，就必不能進天國。
20 Ndaxte maa ngi leen koy wax, bu seen njubte ëppul njubteg xutbakat ya ak Farisen ya, dungeen tàbbi mukk ci nguuru Yàlla Aji Kawe ji.
21不可恨人（路12:58~59）“你們聽過有這樣吩咐古人的話：‘不可殺人，殺人的必被判罪。’
21 «Dégg ngeen ne, waxoon nañu maam ya ne leen: “Bul rey nit; ku rey nit, yoon dina la dab.”
22可是我告訴你們，凡是向弟兄發怒的，必被判罪。人若說弟兄是‘拉加’，必被公議會審判；人若說弟兄是‘摩利’，必難逃地獄的火。
22 Waaye man maa ngi leen di wax ne, képp ku mere sa mbokk, dinañu la àtte. Ku wax sa mbokk: “Amoo bopp,” dinañu la àtte ca kureelu àttekat ya. Ku ko wax: “Alku nga,” dinañu la àtte ci safara.
23所以你在祭壇上獻供物的時候，如果在那裡想起你的弟兄對你不滿，
23 Booy yóbbu nag sa sarax ca saraxalukaay ba, te nga fàttaliku foofa ne, sa mbokk am na lu mu la meree,
24就當在壇前放下供物，先去與弟兄和好，然後才來獻你的供物。
24 nanga fa bàyyi sa sarax ca kanamu saraxalukaay ba, nga jëkk a dem, juboo ak sa mbokk, ba noppi dellu, joxe sa sarax.
25趁著你和你的對頭還在路上的時候，要趕快與他和解，免得他抓你去見法官，法官把你交給獄警，關在監裡。
25 «Gaawal a juboo ak ki lay yóbbu, ngeen layooji, bala ngeen a egg; ngir bañ ki ngay layool jébbal la àttekat ba, kooka jox la alkaati ba, ñu tëj la.
26我實在告訴你，除非你還清最後一分錢，否則決不能從那裡出來。
26 Ci dëgg maa ngi la koy wax, doo génn foofa mukk te feyuloo dërëm bi ci mujj.
27不可動淫念“你們聽過有這樣的吩咐：‘不可姦淫。’
27 «Te it dégg ngeen ne waxoon nañu: “Bul njaaloo.”
28可是我告訴你們，凡是看見婦女就動淫念的，心裡已經犯了姦淫。
28 Waaye man maa ngi leen di wax ne, képp ku xool jigéen, xédd ko, njaaloo nga ak moom ci sa xel.
29如果你的右眼使你犯罪，就把它挖出來丟掉；寧可失去身體的一部分，勝過全身被丟進地獄裡。
29 Bu la sa bëtu ndeyjoor bëggee yóbbe bàkkaar, luqi ko, sànni ko fu sore.
30如果你的右手使你犯罪，就把它砍下來丟掉；寧可失去身體的一部分，勝過全身進到地獄裡去。
30 Ndaxte ñàkk benn ci say cér moo gën ci yaw, ñu sànni sa yaram wépp ci safara. Bu la sa loxol ndeyjoor bëggee yóbbe bàkkaar, dagg ko, sànni ko fu sore. Ndaxte ñàkk benn ci say cér moo gën ci yaw ñu sànni sa yaram wépp ci safara.
31不可休妻（太19:9；可10:11~12；路16:18）“又有這樣的吩咐：‘人若休妻，就應當給她休書。’
31 «Waxoon nañu ne: “Ku fase sa jabar, nga bindal ko kayitu pase.”
32可是我告訴你們，凡休妻的，如果不是因她不貞，就是促使她犯姦淫；無論誰娶了被休的婦人，也就是犯姦淫了。
32 Waaye man maa ngi leen di wax ne, ku fase sa jabar te du ci njaaloo, yaa koy tegtal yoonu njaaloo. Te it ku takk jigéen ju ñu fase, njaaloo nga.
33不可發誓“你們又聽過有這樣吩咐古人的話：‘不可背約，向主許的願都要償還。’
33 «Dégg ngeen itam ne, waxoon nañu maam ya ne leen: “Bul weddi sa ngiñ, waaye li nga giñ def ko ngir Boroom bi.”
34可是我告訴你們，總不可發誓，不可指著天發誓，因為天是 神的寶座；
34 Waaye man maa ngi leen di wax ne, buleen giñ dara; bumu doon ci asamaan, ndaxte moo di jalu Buur Yàlla;
35不可指著地發誓，因為地是 神的腳凳；不可指著耶路撒冷發誓，因為它是大君王的京城；
35 bumu doon ci àddina, ndax moo di tegukaayu tànkam; bumu doon it ci Yerusalem, ndax moo di dëkku Buur bu mag bi.
36也不可指著自己的頭發誓，因為你不能使一根頭髮變白或變黑。
36 Bul giñ it ci sa bopp, ndaxte mënuloo weexal mbaa ñuulal benn ci say kawar.
37你們的話，是就說‘是’，不是就說‘不是’；如果再多說，就是出於那惡者。
37 Sa waaw na nekk waaw, sa déedéet na nekk déedéet. Loo ci teg, ci Ibliis la jóge.
38不可報復（路6:29~30）“你們聽過有這樣的吩咐：‘以眼還眼，以牙還牙。’
38 «Te it dégg ngeen ne, waxoon nañu: “Bët, bët a koy fey; bëñ, bëñ a koy fey.”
39可是我告訴你們，不要與惡人對抗，有人打你的右臉，把另一邊也轉過來讓他打；
39 Waaye man maa ngi leen di wax ne, buleen bañ ku leen def lu bon, waaye ku la pes ci sa lexu ndeyjoor, jox ko ba ca des.
40有人要告你，想拿你的襯衫，就連外套也讓他拿去。
40 Ku la bëgg a kalaame, ngir jël sa turki, nga boole ca it sa mbubb mu mag.
41有人要強迫你走一里路，就陪他走兩里。
41 Ku la ga, nga yenul ko doxub benn kilomet, àndal ak moom ñaar.
42有求你的，就給他；想借貸的，也不可拒絕。
42 Mayal ku lay ñaan, te bul jox gannaaw ku lay leb.
43當愛仇敵（路6:27~28、32~36）“你們聽過有這樣的吩咐：‘當愛你的鄰舍，恨你的仇敵。’
43 «Dégg ngeen ne, waxoon nañu: “Soppal sa moroom te sib sa bañaale.”
44可是我告訴你們，當愛你們的仇敵，為迫害你們的祈禱，
44 Waaye man maa ngi leen di wax ne, soppleen seeni bañaale te ñaanal ñi leen di fitnaal,
45好叫你們成為你們天父的兒子；因為他使太陽照惡人，也照好人；降雨給義人，也給不義的人。
45 ngir wone ne, yéenay doomi seen Baay bi nekk ci kaw. Ndaxte mu ngi fenkal jantam ci kaw ñu bon ñi ak ñu baax ñi, te muy tawal ñi jub ak ñi jubadi.
46如果你們只愛那些愛你們的人，有甚麼賞賜呢？稅吏不也是這樣作嗎？
46 Su ngeen soppee ñi leen sopp, ban yool ngeen am? Xanaa juutikat yi duñu def noonu it?
47如果你們單問候你們的弟兄，有甚麼特別呢？教外人不也是這樣作嗎？
47 Su ngeen nuyoo seeni bokk rekk, lu ngeen def lu doy waar? Xanaa ñi xamul Yàlla duñu def noonu it?
48所以你們要完全，正如你們的天父是完全的。”
48 Nangeen mat nag, ni seen Baay bi ci kaw mate.