1亚伯拉罕遣仆人为以撒娶妻
1[] Ητο δε ο Αβρααμ γερων προβεβηκως την ηλικιαν· και ο Κυριος ευλογησε τον Αβρααμ κατα παντα.
2亚伯拉罕对他家中，管理所有产业的老仆人说：“请把你的手放在我的大腿底下。
2Και ειπεν ο Αβρααμ προς τον δουλον αυτου τον πρεσβυτερον της οικιας αυτου, τον επιστατην παντων των υπαρχοντων αυτου, Βαλε, παρακαλω, την χειρα σου υπο τον μηρον μου·
3我要你指着耶和华天地的 神起誓，不可从我现在居住的迦南人中，为我的儿子娶他们的女子为妻。
3και θελω σε ορκισει εις Κυριον τον Θεον του ουρανου και τον Θεον της γης, οτι δεν θελεις λαβει γυναικα εις τον υιον μου εκ των θυγατερων των Χαναναιων, μεταξυ των οποιων εγω κατοικω·
4你却要到我的故乡、我的亲族那里去，为我的儿子以撒娶妻。”
4αλλ' εις τον τοπον μου, και εις την συγγενειαν μου θελεις υπαγει, και θελεις λαβει γυναικα εις τον υιον μου τον Ισαακ.
5仆人问亚伯拉罕：“如果那女子不愿跟我到这地方来，我必须把你的儿子带回你原出之地去吗？”
5Ειπε δε προς αυτον ο δουλος, Ισως δεν θεληση η γυνη να μοι ακολουθηση εις την γην ταυτην· πρεπει να φερω τον υιον σου εις την γην εκ της οποιας εξηλθες;
6亚伯拉罕对他说：“你要谨慎，切不可带我的儿子回到那里去。
6Και ειπε προς αυτον ο Αβρααμ, Προσεχε, μη φερης τον υιον μου εκει·
7耶和华天上的 神，就是领我离开我的父家和我亲族之地，曾经对我说话，又向我起誓的那位说：‘我必把这地赐给你的后裔。’他必在你前面差派他的使者，你就可以从那里为我的儿子娶妻。
7Κυριος ο Θεος του ουρανου, οστις με ελαβεν εκ του οικου του πατρος μου και εκ της γης της γεννησεως μου, και οστις ελαλησε προς εμε και οστις ωμοσεν εις εμε λεγων, εις το σπερμα σου θελω δωσει την γην ταυτην, αυτος θελει αποστειλει τον αγγελον αυτου εμπροσθεν σου· και θελεις λαβει γυναικα εις τον υιον μου εκειθεν·
8如果那女子不愿跟你来，我叫你所起的这誓就与你无关了。只是不可带我的儿子回到那里去。”
8εαν δε η γυνη δεν θελη να σε ακολουθηση, τοτε θελεις εισθαι ελευθερος απο του ορκου μου τουτου· μονον τον υιον μου να μη φερης εκει.
9于是，仆人把手放在他主人亚伯拉罕的大腿下，为这事向亚伯拉罕起誓。
9Και εβαλεν ο δουλος την χειρα αυτου υπο τον μηρον του Αβρααμ του κυριου αυτου, και ωρκισθη εις αυτον περι του πραγματος τουτου.
10那仆人从他主人的骆驼里取了十匹骆驼，带着主人各样的美物，起程往两河之间的亚兰去，到了拿鹤的城。
10[] Και ελαβεν ο δουλος δεκα καμηλους εκ των καμηλων του κυριου αυτου και ανεχωρησε, φερων μεθ' εαυτου απο παντων των αγαθων του κυριου αυτου· και σηκωθεις, υπηγεν εις την Μεσοποταμιαν, εις την πολιν του Ναχωρ.
11黄昏时分，女人出来打水的时候，那仆人就叫骆驼跪在城外的水井旁边，
11Και εγονατισε τας καμηλους εξω της πολεως παρα το φρεαρ του υδατος, προς το εσπερας, οτε εξερχονται αι γυναικες δια να αντλησωσιν υδωρ.
12然后祷告说：“耶和华我主人亚伯拉罕的 神啊，求你今日使我遇见好机会，施慈爱给我的主人亚伯拉罕。
12Και ειπε, Κυριε Θεε του κυριου μου Αβρααμ, δος μοι, δεομαι, καλον συναντημα σημερον, και καμε ελεος εις τον κυριον μου Αβρααμ·
13我现在站在水泉旁边，城内居民的女儿正出来打水。
13ιδου, εγω ισταμαι πλησιον της πηγης του υδατος· αι δε θυγατερες των κατοικων της πολεως εξερχονται δια να αντλησωσιν υδωρ·
14我对哪一个少女说：‘请你放下水瓶来，让我喝点水。’如果她回答：‘请喝，我也给你的骆驼喝。’愿那少女就作你选定给你仆人以撒的妻子。这样，我就知道你施慈爱给我的主人了。”
14και η κορη προς την οποιαν ειπω, Επικλινον, παρακαλω, την υδριαν σου δια να πιω, και αυτη ειπη, Πιε και θελω ποτισει και τας καμηλους σου, αυτη ας ηναι εκεινη, την οποιαν ητοιμασας εις τον δουλον σου τον Ισαακ· και εκ τουτου θελω γνωρισει οτι εκαμες ελεος εις τον κυριον μου.
15话还没有说完，不料，利百加肩头上扛着水瓶出来了。利百加是彼土利所生的。彼土利是亚伯拉罕兄弟拿鹤的妻子密迦的儿子。
15Και πριν αυτος παυση λαλων, ιδου, εξηρχετο η Ρεβεκκα, ητις εγεννηθη εις τον Βαθουηλ, υιον της Μελχας, γυναικος του Ναχωρ, αδελφου του Αβρααμ, εχουσα την υδριαν αυτης επι του ωμου αυτης.
16那少女容貌非常美丽，还是个处女，没有男人亲近过她。她下到水泉那里，打满了水瓶，又上来。
16Η δε κορη ητο ωραια την οψιν σφοδρα, παρθενος, και ανηρ δεν ειχε γνωρισει αυτην· αφου λοιπον κατεβη εις την πηγην, εγεμισε την υδριαν αυτης και ανεβαινε.
17仆人就跑去迎着她，说：“请你把瓶里的水给我喝一点。”
17Δραμων δε ο δουλος εις συναντησιν αυτης ειπε, Ποτισον με, παρακαλω, ολιγον υδωρ εκ της υδριας σου.
18那少女回答：“我主请喝。”就急忙把水瓶拿下来，托在手上给他喝。
18Η δε ειπε, Πιε, κυριε μου· και εσπευσε και κατεβιβασε την υδριαν αυτης επι τον βραχιονα αυτης, και εποτισεν αυτον.
19他喝足了，少女就说：“我也要为你的骆驼打水，直到它们都喝足了。”
19και αφου επαυσε ποτιζουσα αυτον ειπε, Και δια τας καμηλους σου θελω αντλησει, εωσου πιωσι πασαι.
20于是急忙把水瓶里的水倒在槽里，又跑到井旁去打水，给他所有的骆驼打上水来。
20Και παρευθυς εξεκενωσε την υδριαν αυτης εις την ποτιστραν, και εδραμεν ετι εις το φρεαρ δια να αντληση, και ηντλησε δια πασας τας καμηλους αυτου.
21那人一句话也不说，只注视着她，要知道耶和华使他的道路亨通不亨通。
21Ο δε ανθρωπος, θαυμαζων δι' αυτην, εσιωπα, δια να γνωριση αν κατευωδωσεν ο Κυριος την οδον αυτου η ουχι.
22骆驼喝足了，那人就拿出一个重近六克的金鼻环，戴在她的鼻子上，又拿出两个重一百一十四克的金手镯，套在她的手上，
22Και αφου επαυσαν αι καμηλοι πινουσαι, ελαβεν ο ανθρωπος ενωτια χρυσα βαρους ημισεος σικλου, και δυο βραχιολια δια τας χειρας αυτης, βαρους δεκα σικλων χρυσιου·
23然后问她：“请你告诉我，你是谁的女儿？你父亲的家里有地方给我们住宿没有？”
23και ειπε, Τινος θυγατηρ εισαι συ; ειπε μοι, παρακαλω· ειναι εν τη οικια του πατρος σου τοπος δι' ημας προς καταλυμα;
24她回答：“我是密迦给拿鹤所生的儿子彼土利的女儿。”
24Η δε ειπε προς αυτον· ειμαι θυγατηρ Βαθουηλ του υιου της Μελχας, τον οποιον εγεννησεν εις τον Ναχωρ.
25她又说：“我们有很多粮草和饲料，也有住宿的地方。”
25ειπεν ετι προς αυτον, Ειναι εις ημας και αχυρα και τροφη πολλη και τοπος προς καταλυμα.
26那人就跪下敬拜耶和华，
26Τοτε εκλινεν ο ανθρωπος και προσεκυνησε τον Κυριον·
27说：“耶和华我主人亚伯拉罕的 神是应当称颂的，因为他不断以慈爱和信实待我的主人；耶和华也一路引导我，到了我主人的兄弟家里。”
27και ειπεν, Ευλογητος Κυριος ο Θεος του κυριου μου Αβρααμ, οστις δεν εγκατελιπε το ελεος αυτου και την αληθειαν αυτου απο του κυριου μου· ο Κυριος με κατευωδωσεν εις τον οικον των αδελφων του κυριου μου.
28那少女就跑回去，把这些事都告诉了她母亲家里的人。
28Δραμουσα δε η κορη ανηγγειλεν εις τον οικον της μητρος αυτης τα πραγματα ταυτα.
29利百加有一个哥哥，名叫拉班。
29[] Ειχε δε η Ρεβεκκα αδελφον ονομαζομενον Λαβαν· και εδραμεν ο Λαβαν προς τον ανθρωπον εξω εις την πηγην.
30他看见了妹妹的鼻环和手上的手镯，又听见了妹妹利百加说：“那人对我这样这样说”，就跑去见外面水泉旁边的那人。他来到那人跟前的时候，见他仍然站在骆驼旁边的水泉那里。
30Και ως ειδε τα ενωτια και τα βραχιολια εις τας χειρας της αδελφης αυτου, και ως ηκουσε τους λογους Ρεβεκκας της αδελφης αυτου, λεγουσης, Ουτως ελαλησε προς εμε ο ανθρωπος, ηλθε προς τον ανθρωπον· και ιδου, ιστατο πλησιον των καμηλων επι της πηγης.
31拉班说：“你这蒙耶和华赐福的，请进来吧，为什么站在外面呢？我已经收拾好了房间，也为骆驼预备了地方。”
31Και ειπεν, Εισελθε, ευλογημενε του Κυριου· δια τι ιστασαι εξω; επειδη εγω ητοιμασα την οικιαν και τοπον δια τας καμηλους.
32那人就进了拉班的家。拉班卸了骆驼，拿粮草和饲料给骆驼吃，又拿水给那人和与他同来的人洗脚。
32Και εισηλθεν ο ανθρωπος εις την οικιαν, και εκεινος εξεφορτωσε τας καμηλους και εδωκεν αχυρα και τροφην εις τας καμηλους και υδωρ δια νιψιμον των ποδων αυτου και των ποδων των ανθρωπων των μετ' αυτου.
33然后在他面前摆上食物，但那人说：“除非等我说完了我的事，我不会吃。”拉班说：“请说。”
33Και παρετεθη εμπροσθεν αυτου φαγητον· αυτος ομως ειπε, Δεν θελω φαγει, εωσου λαλησω τον λογον μου. Ο δε ειπε, Λαλησον.
34那人说：“我是亚伯拉罕的仆人。
34Και ειπεν, Εγω ειμαι δουλος του Αβρααμ.
35耶和华厚厚地赐福我主人，他就昌大起来；耶和华又赐给他羊群、牛群、金银、仆婢、骆驼和驴。
35Και ο Κυριος ευλογησε τον κυριον μου σφοδρα, και εγεινε μεγας· και εδωκεν εις αυτον προβατα και βοας και αργυριον και χρυσιον και δουλους και δουλας και καμηλους και ονους.
36我主人的妻子撒拉年老的时候，给我主人生了一个儿子。我主人也把他一切所有的都给了这个儿子。
36Και εγεννησε Σαρρα, η γυνη του κυριου μου, υιον εις τον κυριον μου, αφου εγηρασε· και εδωκεν εις αυτον παντα οσα εχει.
37我主人要我起誓，说：‘你不可从我现在居住的迦南地中，为我的儿子娶迦南的女子为妻。
37Και με ωρκισεν ο κυριος μου, λεγων, Δεν θελεις λαβει γυναικα εις τον υιον μου εκ των θυγατερων των Χαναναιων, εις την γην των οποιων εγω κατοικω·
38你要到我的父家，和我的族人那里去，为我的儿子娶一个妻子。’
38αλλ' εις τον οικον του πατρος μου θελεις υπαγει και εις την συγγενειαν μου, και θελεις λαβει γυναικα εις τον υιον μου.
39我问我主人：‘如果那女子不愿跟我回来呢？’
39Και ειπον προς τον κυριον μου, Ισως δεν θεληση η γυνη να με ακολουθηση.
40他回答：‘我行事为人都在他面前的耶和华，必差派他的使者与你同去，使你的道路亨通，你就可以从我的族人和我的父家，给我的儿子娶一个妻子。
40Ο δε ειπε προς εμε, Ο Κυριος, εμπροσθεν του οποιου περιεπατησα, θελει αποστειλει τον αγγελον αυτου μετα σου και θελει κατευοδωσει την οδον σου· και θελεις λαβει γυναικα εις τον υιον μου εκ της συγγενειας μου και εκ του οικου του πατρος μου·
41只要你到了我的族人那里去，我叫你起的誓就与你无关；他们若不把女子交给你，我叫你起的誓也与你无关。’
41τοτε θελεις εισθαι ελευθερος απο του ορκισμου μου· οταν υπαγης προς την συγγενειαν μου και δεν δωσωσιν εις σε, τοτε θελεις εισθαι ελευθερος απο του ορκισμου μου.
42我今天到了水泉那里，就说：‘耶和华我主人亚伯拉罕的 神啊，你若叫我所走的道路亨通，
42Και ελθων σημερον εις την πηγην, ειπον, Κυριε ο Θεος του κυριου μου Αβρααμ, κατευοδωσον, δεομαι, την οδον μου, εις την οποιαν εγω υπαγω·
43那么，我现在站在水泉旁边，但愿有一个少女出来打水，我要对她说：“请你把瓶里的水给我喝一点。”
43ιδου, εγω ισταμαι πλησιον της πηγης του υδατος· και η κορη ητις εξερχεται δια να αντληση και προς την οποιαν ειπω, Ποτισον με, παρακαλω, ολιγον υδωρ εκ της υδριας σου,
44她若对我说：“你请喝，我还要打水给你的骆驼喝。”愿那女子就作耶和华给我主人的儿子所选定的妻子。’
44και αυτη με ειπη, Και συ πιε, και δια τας καμηλους σου ακομη θελω αντλησει, αυτη ας ηναι η γυνη, την οποιαν ητοιμασεν ο Κυριος δια τον υιον του κυριου μου.
45我心里的话还没有说完，利百加就肩头扛着水瓶出来了，她下到水泉那里去打水；我就对她说：‘请给我水喝。’
45Και πριν παυσω λαλων εν τη καρδια μου, ιδου, η Ρεβεκκα εξηρχετο εχουσα την υδριαν αυτης επι του ωμου αυτης· και κατεβη εις την πηγην και ηντλησεν· ειπον δε προς αυτην, Ποτισον με, παρακαλω.
46她急忙从肩上拿下水瓶来，说：‘请喝，我还要给你的骆驼喝。’我喝了，她也打水给我的骆驼喝。
46Η δε εσπευσε και κατεβιβασε την υδριαν αυτης επανωθεν αυτης και ειπε, Πιε, και θελω ποτισει και τας καμηλους σου· επιον λοιπον και εποτισε και τας καμηλους.
47于是我问她，说：‘你是谁的女儿？’她回答：‘我是密迦给拿鹤所生的儿子彼土利的女儿。’我就把鼻环戴在她的鼻子上，把手镯套在她的两手上。
47Και ηρωτησα αυτην και ειπον, Τινος θυγατηρ εισαι; η δε ειπε, Θυγατηρ του Βαθουηλ, υιου του Ναχωρ, τον οποιον εγεννησεν εις αυτον η Μελχα· και περιεθεσα τα ενωτια εις το προσωπον αυτης και τα βραχιολια επι τας χειρας αυτης.
48然后我跪下敬拜耶和华，称颂耶和华我主人亚伯拉罕的 神，因为他引导我走恰当的路，使我得到我主人的兄弟的孙女，作我主人的儿子的妻子。
48Και κλινας προσεκυνησα τον Κυριον· και ευλογησα Κυριον τον Θεον του κυριον μου Αβρααμ, οστις με κατευωδωσεν εις την αληθινην οδον, δια να λαβω την θυγατερα του αδελφου του κυριου μου εις τον υιον αυτου.
49现在你们若愿意以慈爱和信实待我的主人，就请告诉我。如果不愿意，也请你们告诉我；使我可以知道怎样行。”
49Τωρα λοιπον, εαν θελητε να καμητε ελεος και αληθειαν προς τον κυριον μου, ειπατε μοι, ει δε μη, ειπατε μοι, δια να στραφω δεξια η αριστερα.
50拉班和彼土利回答，说：“这事既然出于耶和华，我们就不能对你说好说歹。
50Και αποκριθεντες ο Λαβαν και ο Βαθουηλ, ειπον, Παρα Κυριου εξηλθε το πραγμα· ημεις δεν δυναμεθα να σοι ειπωμεν κακον η καλον·
51看哪，利百加就在你面前，你可以把她带去，照着耶和华所说的，作你主人儿子的妻子。”
51ιδου, η Ρεβεκκα εμπροσθεν σου· λαβε αυτην και υπαγε· και ας ηναι γυνη του υιου του κυριου σου, καθως ελαλησεν ο Κυριος.
52亚伯拉罕的仆人听到了他们这些话，就俯伏在地敬拜耶和华。
52Και οτε ηκουσεν ο δουλος του Αβρααμ τους λογους αυτων, προσεκυνησεν εως εδαφους τον Κυριον.
53那仆人拿出金器、银器和衣服送给利百加，又把贵重的礼物送给她的哥哥和她的母亲。
53Και εκβαλων ο δουλος σκευη αργυρα και σκευη χρυσα και ενδυματα, εδωκεν εις την Ρεβεκκαν· εδωκεν ετι δωρα εις τον αδελφον αυτης και εις την μητερα αυτης.
54然后，仆人和与他同来的人才吃喝，并且住了一夜。他们早晨起来，仆人就说：“请打发我回到我主人那里去吧！”
54[] Και εφαγον και επιον, αυτος και οι ανθρωποι οι μετ' αυτου, και διενυκτερευσαν· και αφου εσηκωθησαν το πρωι, ειπεν, Εξαποστειλατε με προς τον κυριον μου.
55利百加的哥哥和母亲说：“让这女孩子和我们同住多几天，或是十天，然后她可以离去。”
55Ειπον δε ο αδελφος αυτης και η μητηρ αυτης, Ας μεινη η κορη μεθ' ημων ημερας τινας, τουλαχιστον δεκα· μετα ταυτα θελει απελθει.
56仆人回答他们：“你们不要挽留我，耶和华既然使我的道路亨通，就请打发我回到我主人那里去。”
56Και ειπε προς αυτους, Μη με κρατειτε, διοτι ο Κυριος κατευωδωσε την οδον μου· εξαποστειλατε με να υπαγω προς τον κυριον μου.
57他们说：“我们可以把那女孩子叫来，问问她的意思。”
57Οι δε ειπον, Ας καλεσωμεν την κορην και ας ερωτησωμεν την γνωμην αυτης.
58他们把利百加叫了来，问她：“你愿意与这人同去吗？”她回答：“我愿意去。”
58Και εκαλεσαν την Ρεβεκκαν και ειπον προς αυτην, Υπαγεις μετα του ανθρωπου τουτου; Η δε ειπεν, Υπαγω.
59于是，他们把自己的妹妹利百加，她的乳母和亚伯拉罕的仆人，以及同来的人，都打发走了。
59Και εξαπεστειλαν την Ρεβεκκαν την αδελφην αυτων και την τροφον αυτης, και τον δουλον του Αβρααμ και τους ανθρωπους αυτου
60他们给利百加祝福，对她说：“我们的妹妹啊，愿你作千万人之母；愿你的后裔，占领仇敌的城门。”
60Και ευλογησαν την Ρεβεκκαν και ειπον προς αυτην, Αδελφη ημων εισαι, ειθε να γεινης εις χιλιαδας μυριαδων, και το σπερμα σου να εξουσιαση τας πυλας των εχθρων αυτου
61以撒迎娶利百加利百加和她的众使女就起来，骑上骆驼，跟着那人走；那仆人就带着利百加走了。
61Και εσηκωθη η Ρεβεκκα και αι θεραπαιναι αυτης, και εκαθισαν επι τας καμηλους, και υπηγον κατοπιν του ανθρωπου· και ελαβεν ο δουλος την Ρεβεκκαν και ανεχωρησεν.
62那时，以撒刚从庇耳．拉海．莱回来，他原本是住在南地的。
62[] Ο δε Ισαακ επεστρεφεν απο του φρεατος Λαχαι-ροι· διοτι κατωκει εν τη γη της μεσημβριας.
63黄昏的时候，以撒出来田间默想。他举目观看，忽然看见来了些骆驼。
63Και εξηλθεν ο Ισαακ να προσευχηθη εν τη πεδιαδι περι το εσπερας· και υψωσας τους οφθαλμους αυτου, ειδε, και ιδου, ηρχοντο καμηλοι.
64利百加举目观看，看见了以撒，就下了骆驼，
64και υψωσασα η Ρεβεκκα τους οφθαλμους αυτης ειδε τον Ισαακ και κατεπηδησεν απο της καμηλου.
65问那仆人：“在田间走来迎接我们的这人是谁？”仆人回答：“他是我的主人。”利百加就拿面纱蒙在面上。
65Διοτι ειχεν ειπει προς τον δουλον, Τις ειναι ο ανθρωπος εκεινος, ο ερχομενος δια της πεδιαδος εις συναντησιν ημων; Ο δε δουλος ειχεν ειπει, Ειναι ο κυριος μου. Και αυτη λαβουσα την καλυπτραν, εσκεπασθη.
66仆人把所作的一切事，都告诉以撒。
66Και διηγηθη ο δουλος προς τον Ισαακ παντα οσα ειχε πραξει.
67以撒领利百加进了他母亲撒拉的帐棚，并且娶了她。利百加就作了以撒的妻子。以撒爱利百加。以撒自从他母亲去世后，这才得了安慰。
67Ο δε Ισαακ εφερεν αυτην εις την σκηνην της μητρος αυτου Σαρρας· και ελαβε την Ρεβεκκαν, και εγεινεν αυτου γυνη, και ηγαπησεν αυτην· και παρηγορηθη ο Ισαακ περι της μητρος αυτου.