1给五千人吃饱的神迹（太14:13-21；可6:32-44；路9:10-17）
1Mokon chic li Jesús cô cui'chic jun pac'al li palau Galilea. Neque'xye ajcui' Tiberias re li palau a'an.
2有一大群人，因为看见了他在病人身上所行的神迹，就跟随了他。
2Nabaleb yôqueb chi tâkênc re xban nak que'rileb li milagro li yô chixbânunquil nak naxq'uirtesiheb li yaj.
3耶稣上了山，同门徒坐在那里。
3Ut quitake' li Jesús chiru jun li tzûl ut aran quic'ojla rochbeneb lix tzolom.
4那时犹太人的逾越节近了。
4Ac cuulac re xk'ehil li nink'e Pascua, li neque'xbânu eb laj judío.
5耶稣举目观看，见一大群人向他走过来，就对腓力说：“我们从哪里买饼给这些人吃呢？”
5Li Jesús quiril nak nabaleb li yôqueb chi cuulac riq'uin. Quixye re laj Felipe: -¿Bar târûk takalok' xcuaheb chixjunileb li tenamit a'in? chan.
6他说这话，是要试验腓力，因他自己早已知道要怎样作。
6Quixye chi jo'can yal re rilbal c'a' na ru tixye laj Felipe xban nak ac cuan sa' xch'ôl li Jesús nak tixq'ue xcuaheb.
7腓力回答：“就算二百银币买的饼，每人分一点，也是不够的。”
7Quixye laj Felipe: -Kâcua', cuib ciento denario chi caxlan cua inc'a' tâtz'aklok re te'tz'ak ca'ch'inak chi xjûnkaleb, chan.
8有一个门徒，就是西门．彼得的弟弟安得烈，对耶稣说：
8Jun chic reheb lix tzolom aj Andrés xc'aba' ras laj Simón Pedro. Quixye:
9“这里有个小孩子，带着五个大麦饼、两条鱼；只是分给这么多人，有什么用呢？”
9-Cuan jun li al arin cuan cuib li car riq'uin ut ôb li caxlan cua yîbanbil riq'uin cebada. Abanan a'in mâ jok'e tâtz'aklok reheb li q'uila tenamit, chan.
10耶稣吩咐他们：“你们叫众人坐下。”原来那地方的草很多，众人就坐下，单是男人的数目约有五千。
10Ut quixye li Jesús reheb: -Q'uehomakeb chi c'ojlâc li tenamit.- Nabal li pach'aya' cuan aran. Chixjunileb que'c'ojla sa' li pach'aya'. Ôb mil na chi cuînk li cuanqueb aran.
11耶稣拿起饼来，祝谢了，就分给坐着的人；分鱼也是这样，都是随着他们所要的。
11Tojo'nak li Jesús quixchap li caxlan cua. Quixbantioxi chiru li Dios. Quixjachi li caxlan cua ut quixq'ue reheb lix tzolom re nak te'xjeq'ui reheb li q'uila tenamit li c'ojc'ôqueb aran. Jo'can ajcui' quixbânu riq'uin li car. Ut que'cua'ac chixjunileb toj retal que'c'ojla xch'ôleb.
12他们吃饱了之后，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得浪费。”
12Nak ac xe'rake' chi cua'ac, li Jesús quixye reheb lix tzolom: -Xocomak li jo' q'uial x-ela'an re nak mâc'a' tâtz'ekmânk, chan.
13门徒就把众人吃剩那五个大麦饼的零碎收拾起来，装满了十二个篮子。
13Que'xxoc cablaju chacach rela' li caxlan cua yîbanbil riq'uin cebada. A'an li qui-ela'an nak que'rake' chi cua'ac chixjunileb li cuanqueb aran.
14众人看见耶稣所行的神迹，就说：“这真是那要到世上来的先知。”
14Nak que'ril li milagro li quixbânu li Jesús, eb li cuanqueb aran que'xye: -Relic chi yâl li cuînk a'in, a'an li profeta li quiyehe' chak resil junxil nak tâchâlk sa' ruchich'och', chanqueb.
15耶稣知道群众要来强迫他作王，就独自又退到山上去了。
15Li Jesús quixnau nak te'raj xpuersinquil ru re nak tâoc chok' rey. Jo'can nak qui-el sa' xyânkeb ut cô xjunes sa' li tzûl.
16耶稣在海面上行走（太14:22-33；可6:47-51）到了晚上，他的门徒下到海边去。
16Oc re k'ojyîn nak côeb lix tzolom li Jesús chire li palau.
17他们上了船，要渡海往迦百农去。那时天已经黑了，耶稣还没有到他们那里。
17Li Jesús mâji' nacuulac riq'uineb. Que'oc sa' jun li jucub ut yôqueb chi xic sa' li tenamit Capernaum li cuan jun pac'al li palau.
18忽然海上起了狂风，波浪翻腾。
18Ac x-oc li k'ojyîn nak quichal jun cacuil ik' ut qui-oc chi ec'ânc ru li palau chi cau.
19门徒摇橹约行了五六公里，看见耶稣在海面上行走，渐渐靠近船，就害怕起来。
19Cuan na xcab legua ac xe'bêc chiru li ha' sa' li jucub nak que'ril nak yô chak chi châlc li Jesús. Yô chi bêc chiru li ha'. Yô chak chi nach'oc chixc'atk li jucub. C'ajo' nak que'xucuac xban nak inc'a' que'xnau ru.
20耶稣对他们说：“是我，不要怕。”
20Ut li Jesús quixye reheb: -Lâin. Mexxucuac, chan.
21他们这才把他接上船，船就立刻到了他们要去的地方。
21Ut c'ajo' xsahil xch'ôleb nak que'rocsi sa' li jucub. Ut sa' ajcui' li hônal a'an que'cuulac sa' li na'ajej li yôqueb cui' chi xic.
22耶稣是生命的食物第二天，站在海那边的群众，看见只有一只小船留在那里，并且知道耶稣没有和他的门徒一同上船，门徒是自己去的；
22Cuulajak chic li q'uila tenamit li cuanqueb chire li palau li que'el cui', que'xq'ue retal nak jun ajcui' li jucub qui-el aran. Ut que'xnau nak li Jesús inc'a' qui-oc chi sa' li jucub a'an rochbeneb lix tzolom. Xjuneseb ban côeb.
23不过有几只从提比里亚来的船停在那里，靠近他们在主祝谢以后吃饼的地方。
23Ut cuanqueb cui'chic jucub que'el chak Tiberias que'cuulac chixc'atk li na'ajej li que'cua'ac cui' nak ac xbantioxi li Jesús chiru li Dios.
24群众见耶稣和门徒都不在那里，就上船往迦百农去找耶稣。
24Li q'uila tenamit que'xq'ue retal nak mâ ani chic li Jesús sa' li na'ajej a'an, chi moco cuanqueb lix tzolom. Que'oc sa' eb li jucub li que'chal Tiberias ut côeb Capernaum chixsic'bal.
25他们在对岸找到了耶稣，就问他：“拉比，你几时到这里来的？”
25Nak que'xtau li Jesús jun pac'al li palau, que'xye re: -At tzolonel, ¿Jok'e xatchal arin?-
26耶稣回答：“我实实在在告诉你们，你们找我，不是因为看见了神迹，而是因为吃了饼又吃饱了。
26Quichak'oc li Jesús ut quixye reheb: -Relic chi yâl ninye êre nak lâex yôquex chintâkenquil xban nak xexinq'ue chi cua'ac toj retal xexnujac. Inc'a' yôquex chintâkenquil xban nak xeril li milagro li xinbânu.
27不要为那必朽坏的食物操劳，却要为那存到永生的食物操劳，就是人子所要赐给你们的，因为人子是父 神所印证的。”
27Mixic êch'ôl ca'aj cui' riq'uin xsic'bal li tzacaêmk li na-oso'. Cheq'uehak ban êch'ôl chixsic'bal li tzacaêmk li inc'a' nalaj na-oso'. A'an li junelic yu'am li ninq'ue lâin li C'ajolbej. A'an aj e nak quixq'ue incuanquil ut quinixtakla chak li Yucua'bej, chan li Jesús.
28众人又问他：“我们应该作什么，才算是作 神的工作呢？”
28Ut que'xye re li Jesús: -¿C'a' raj ru takabânu lâo re nak tâsahok' xch'ôl li Dios kiq'uin? chanqueb.
29耶稣回答：“信 神所差来的，就是作 神的工了。”
29Li Jesús quixye reheb: -Li c'a'ru naraj li Dios nak têbânu, a'an a'in: nak tinêpâb lâin xban nak taklanbilin chak xban, chan.
30于是他们就说：“你要行什么神迹，让我们看了就信你呢？你到底能作什么呢？
30Ut que'xye cui'chic re: -Tento tâc'ut chiku junak li milagro re nak takapâb nak taklanbilat xban li Dios. ¿C'a'ru li retalil tâc'ut chiku?
31我们的祖宗在旷野吃过吗哪，正如经上所记：‘他把从天上来的食物赐给他们吃。’”
31Eb li kaxe'tônil yucua' que'q'uehe' chak li maná chixcua'eb nak yôqueb chak chi numec' sa' li chaki ch'och' jo' tz'îbanbil retalil sa' li Santil Hu: Choxahil cua quiq'uehe' chixcua'eb.
32耶稣对他们说：“我实实在在告诉你们，不是摩西把那从天上来的食物赐给你们，而是我父把天上来的真食物赐给你们；
32Ut li Jesús quixye reheb: -Relic chi yâl ninye êre, moco a' ta laj Moisés quiq'uehoc reheb li choxahil cua. A' ban lin Yucua', a'an li quiq'uehoc reheb. Ut a'an naq'uehoc li tz'akal choxahil cua.
33因为 神的食物就是从天上降下来，把生命赐给世人的那一位。”
33Li tz'akal choxahil cua li naxq'ue li Dios, a'an li jun li quichal chak sa' choxa ut naxq'ue li junelic yu'am reheb li cuanqueb sa' ruchich'och', chan.
34他们对耶稣说：“主啊，求你常把这食物赐给我们。”
34Eb a'an que'xye re: -At Kâcua', tâq'ue ta ke rajlal li cua a'an.-
35耶稣说：“我就是生命的食物，到我这里来的，必定不饿；信我的，永远不渴。
35Li Jesús quixye reheb: -Lâin li cua a'an. Lâin ninq'uehoc junelic yu'am. Li ani napâban cue tâc'ojobâk xch'ôl. Inc'a' chic tâtz'ocâk ut inc'a' chic tâchakik re. Chanchan nak ac xrake' chi tzacânc.
36但我告诉你们，你们虽然见了我，还是不信。
36Aban ac xinye êre nak usta ac xeril cuu, toj inc'a' ajcui' niquinêpâb.
37凡是父赐给我的人，必到我这里来；到我这里来的，我决不丢弃他，
37Chixjunileb li tixk'axtesi cue li Yucua'bej, tine'xpâb. Ut li ani napâban cue, lâin inc'a' tintz'ektâna.
38因为我从天上降下来，不是要行自己的意思，而是要行那差我来者的旨意。
38Lâin xinchal chak sa' choxa re tinbânu li c'a'ru naraj li Dios li quitaklan chak cue. Moco xinchal ta chixbânunquil li c'a'ru nacuaj lâin.
39那差我来者的旨意就是：他所赐给我的人，我连一个也不失落，并且在末日我要使他们复活。
39Li c'a'ru naraj lin Yucua' li quitaklan chak cue, a'an nak mâ jun reheb li cualal inc'ajol li xk'axtesi cue tâsachk chicuu. Tincuaclesiheb ban chi cuânkeb xyu'am sa' roso'jiqueb li cutan.
40因为我父的旨意，是要使所有看见了子而信的人有永生，并且在末日我要使他们复活。”
40Li Yucua'bej li quitaklan chak cue, a'an naraj nak chixjunileb li te'xq'ue retal nak lâin li C'ajolbej ut tine'xpâb tâcuânk xyu'ameb chi junelic. Ut lâin tincuaclesiheb ut tinq'ue xyu'ameb sa' roso'jiqueb li cutan, chan li Jesús.
41犹太人因为耶稣说“我是从天上降下来的食物”，就纷纷议论他。
41Ut eb laj judío que'oc chixcuech'inquil rix li quixye li Jesús xban nak quixye, "Lâin li cua. Lâin xinchal chak sa' choxa."
42他们说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？他的父母我们不都认识吗？他现在怎么说‘我是从天上降下来的’呢？”
42Que'xye chi ribileb rib: -¿Ma mâcua' ta bi' a'in li Jesús li ralal laj José? Lâo nakanau ruheb lix na' xyucua'. ¿C'a'ut nak naxye nak sa' choxa xchal chak? chanqueb.
43耶稣回答：“你们不要彼此议论。
43Quixye li Jesús reheb: -Canabomak xcuech'inquil êrib, chan.
44如果不是差我来的父吸引人，就没有人能到我这里来；到我这里来的，在末日我要使他复活。
44Mâ ani naru tâpâbânk cue cui inc'a' ta k'axtesinbil cue xban li Yucua'bej li quitaklan chak cue. Li neque'pâban cue, lâin tincuaclesiheb cui'chic chi yo'yo sa' roso'jiqueb li cutan.
45先知书上记着：‘众人都必受 神的教导。’凡听见从父那里来的教训而又学习的，必到我这里来。
45Tz'îbanbil retalil chi jo'ca'in sa' li Santil Hu xbaneb li profeta: Li Dios tixc'ut lix yâlal chiruheb chixjunileb. Jo'can nak chixjunileb li neque'abin re ut neque'xtau ru li c'a'ru naxye li Dios, eb a'an tine'xpâb ajcui' lâin.
46这不是说有人见过父；只有从 神那里来的那一位，他才见过父。
46A'in moco naraj ta naxye nak cuan li que'iloc chak ru li Acuabej Dios. Ca'aj cui' lâin ninna'oc ru xban nak riq'uin quinchal chak.
47我实实在在告诉你们，信的人有永生。
47Relic chi yâl tinye êre nak li ani napâban cue, li jun a'an cuan xyu'am chi junelic.
48我就是生命的食物，
48Lâin li cua li naq'uehoc yu'am chi junelic.
49你们的祖宗在旷野吃过吗哪，还是死了。
49Lê xe'tônil yucua' que'xcua' chak li cua li quichal chak sa' choxa junxil nak yôqueb chi numec' sa' li chaki ch'och'. Usta que'xcua' li cua li quichal sa' choxa, abanan moco cuanqueb ta xyu'am chi junelic.
50这是从天上降下来的食物，使人吃了就不死。
50Abanan, lâin li xinchal chak sa' choxa, lâin li tz'akal choxahil cua xban nak ninq'uehoc yu'am chi junelic. Li ani napâban cue, a'an inc'a' tâcâmk. Cuânk ban xyu'am chi junelic.
51我就是从天上降下来生命的食物，人若吃了这食物，就必活到永远。我要赐的食物就是我的肉，是为了世人的生命而赐的。”
51Lâin li yo'yôquil cua. Quinchal chak sa' choxa. Li ani napâban cue lâin inc'a' tâsachk. Cuânk ban xyu'am chi junelic. Li cua li tinq'ue lâin, a'an lin tibel nak tink'axtesi cuib chi câmc re nak târûk te'cuânk xyu'ameb chi junelic li cuanqueb sa' ruchich'och', chan li Jesús.
52于是，犹太人彼此争论，说：“这个人怎能把他的肉给我们吃呢？”
52Nak que'rabi li c'a'ru quixye, eb laj judío que'oc chixcuech'inquil rix li quixye ut que'xye: -¿Chanru nak tixq'ue lix tibel re takatzaca? chanqueb.
53耶稣就对他们说：“我实实在在告诉你们，你们若不吃人子的肉，不喝人子的血，就没有生命在你们里面。
53Quixye li Jesús reheb: -Relic chi yâl ninye êre: Cui inc'a' têtzaca lin tibel lâin li C'ajolbej ut cui inc'a' têruc' lin quiq'uel, inc'a' tâcuânk lê yu'am chi junelic.
54吃我肉、喝我血的，就有永生，在末日我要使他复活；
54Chixjunileb li neque'xtzaca lin tibel ut neque'ruc' lin quiq'uel, cuânk xyu'ameb chi junelic, ut lâin tincuaclesiheb cui'chic chi yo'yo sa' roso'jiqueb li cutan.
55因为我的肉是真正的食物，我的血是真正的饮料。
55Lin tibel, a'an li tzacaêmk li naq'uehoc junelic yu'am. Ut lin quiq'uel, a'an li uc'a li naq'uehoc junelic yu'am.
56吃我肉、喝我血的人，就住在我里面，我也住在他里面。
56Li ani naxtzaca lin tibel ut naruc' lin quiq'uel, li jun a'an cuan chi sum âtin cuiq'uin ut lâin cuanquin chi sum âtin riq'uin a'an.
57正如永活的父差遣了我，我也因父活着；照样，吃我肉的人也必因我而活。
57Li yo'yôquil Dios, a'an li quitaklan chak cue. Jo' nak yo'yo chi junelic a'an, jo'can nak yo'yôquin ajcui' lâin chi junelic. Jo'can ajcui' li ani naxtzaca lin tibel, li jun a'an tâcuânk xyu'am chi junelic sa' inc'aba' lâin.
58这就是从天上降下来的食物，不像吗哪，你们的祖宗吃过，还是死了；吃这食物的，必活到永远。”
58Jo'can nak lâin li cua li quinchal chak sa' choxa. Moco jo' ta li cua li que'xcua' lê xe'tônil yucua'. A'an inc'a' quixq'ue xyu'ameb chi junelic. Abanan chixjunileb li te'cua'ok re li cua a'in, eb a'an te'cuânk xyu'ameb chi junelic, chan li Jesús.
59这些话是耶稣在迦百农会堂里教导人的时候说的。
59Chixjunil li c'a'ak re ru a'in li Jesús quixye reheb nak yô chixc'utbal lix yâlal chiruheb aran Capernaum sa' li cab li neque'xch'utub cui' ribeb laj judío.
60永生之道他的门徒中，有许多人听了，就说：“这话很难，谁能接受呢？”
60Nak que'rabi li c'a'ru quixye, nabaleb lix tzolom que'oc chi âtinac chi ribileb rib, ut que'xye: -C'ajo' xch'a'ajquil xtaubal ru li xye. ¿Ani ta cui' tâta'ok ru? chanqueb.
61耶稣心里知道门徒为了这事议论纷纷，就对他们说：“这话使你们动摇吗？
61Li Jesús quixnau nak yôqueb chixcuech'inquil rix li c'a'ru quixye usta mâ ani quiyehoc re. Jo'can nak quixye reheb: -¿Ma inc'a' xcuulac chêru li c'a'ru xinye êre? ¿Ma têcanab intâkenquil xban?
62如果你们看见人子升到他原来所在的地方，又怎样呢？
62¿Ma ra xerec'a nak xinye êre chi jo'can? ¿C'a' raj ru têbânu nak têril nak lâin li C'ajolbej yôkin cui'chic chi xic sa' choxa li xincuan cui' chak junxil?
63使人活的是灵，肉体是无济于事的。我对你们所说的话是灵、是生命。
63Li naq'uehoc junelic yu'am, a'an li Santil Musik'ej. A'an mâcua' re li tibelej. Lâin xinch'olob xyâlal chêru. Li xinye êre yebil cue xban li Santil Musik'ej. Cui têpâb li c'a'ru xinye, li Santil Musik'ej tixq'ue êre li junelic yu'am.
64然而你们中间却有不信的人。”原来从起初耶稣就知道那些不信的是谁，那要把他出卖的又是谁。
64Abanan toj cuanqueb ajcui' sa' êyânk li inc'a' neque'pâban, chan li Jesús. Chalen sa' xticlajic li Jesús quixnau aniheb li inc'a' te'pâbânk re. Ut quixnau ajcui' ani li tâk'axtesînk re sa' ruk'eb li xic' que'iloc re.
65耶稣跟着说：“所以我对你们说过，如果不是父所赐的，没有人能到我这里来。”
65Ut quixye ajcui' li Jesús reheb: -Jo'can nak xinye êre nak mâ ani târûk tâpâbânk cue cui inc'a' ta k'axtesinbil cue xban li Yucua'bej, chan.
66从此，他的门徒中有许多人退去了，不再与他同行。
66Chalen sa' li cutan a'an nabaleb lix tzolom que'ch'inan xch'ôleb ut inc'a' chic que'xtâke li Jesús.
67于是耶稣对十二门徒说：“你们也想离去吗？”
67Ut li Jesús quixye reheb lix tzolom cablaju: -¿Ma têraj ajcui' xic lâex? ¿Ma tinêcanab ajcui' lâex? chan reheb.
68西门．彼得回答：“主啊，你有永生之道，我们还跟从谁呢？
68Quichak'oc laj Simón Pedro ut quixye re: -At Kâcua', ¿ani aj iq'uin toxic? Lâat nacaye ke chanru tâcuânk kayu'am chi junelic.
69我们已经相信，并且知道你是 神的圣者。”
69Lâo nakapâb li c'a'ru nacaye ut nakanau nak lâat li Cristo, li Ralal li yo'yôquil Dios, chan.
70耶稣说：“我不是拣选了你们十二个人吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
70Quixye li Jesús: -¿Ma mâcua' ta bi' lâin xinsic'oc êru lâex li cablaju? Lâin xinsic'oc êru ut jun sa' êyânk xk'axtesi rib re laj tza, chan.Yô chi âtinac chirix laj Judas Iscariote, li ralal laj Simón. Usta a'an jun reheb li cablaju, mokon laj Judas Iscariote quixk'axtesi li Jesús sa' ruk'eb li xic' neque'iloc re.
71耶稣这话是指着加略人西门的儿子犹大说的，因为他虽然是十二门徒之一，却要出卖耶稣。
71Yô chi âtinac chirix laj Judas Iscariote, li ralal laj Simón. Usta a'an jun reheb li cablaju, mokon laj Judas Iscariote quixk'axtesi li Jesús sa' ruk'eb li xic' neque'iloc re.