1非利士人攻打以色列人
1 Jirbey din ra, Filistancey na ngey wongu kunda margu wongu se, zama ngey ma karba nda Israyla. Acis mo ne Dawda se: «Ma bay sikka si kaŋ ni ga koy ay banda wongu marga ra, nin da ni jama.»
2大卫回答亚吉说:“仆人所能作的事你都知道。”于是亚吉对大卫说:“好吧,我要立你永远作我的护卫长。”
2 Dawda mo ne Acis se: «Ni bay mo haŋ kaŋ ay, ni bannya ga te.» Acis ne Dawda se: «Ay ga ni ciya ay doogaro hal abada.»
3扫罗求问女巫那时,撒母耳死了,以色列众人都为他哀哭,把他埋葬在拉玛他自己的城里。扫罗曾经把交鬼的和行巫术的,都从国中除去了。
3 Samuwila jin ka bu. Israyla kulu mo na bu baray te a se k'a fiji Rama ra, a kwaara ra nooya. Sawulu jin ka borey kaŋ yaŋ gonda ganakoyaŋ da ziimey kulu gaaray ka kaa laabo ra.
4非利士人聚集起来,来到书念安营;扫罗也聚集以色列众人,在基利波安营。
4 Filistancey mo margu. I kaa ka gata sinji Sunem ra. Sawulu mo na Israyla kulu margu. I na gata sinji Jilbowa tondo boŋ.
5扫罗看见了非利士人的军队,就惧怕,他的心大大发抖。
5 Waati kaŋ Sawulu di Filistancey wongu marga, a humburu gumo, a bina mo pati nda cimi.
6扫罗求问耶和华,耶和华却没有借着梦,或乌陵,或先知回答他。
6 Amma waato kaŋ Sawulu hã Rabbi gaa, Rabbi mana tu a se, baa hindiri ra, wala Urim* do, wala annabey do.
7于是扫罗对他的臣仆说:“你们要为我寻找一个能交鬼的女人,我好去求问她。”他的臣仆回答他说:“在隐.多珥有一个能交鬼的女人。”
7 Gaa no Sawulu ne nga bannyey se: «Wa ceeci ay se wayboro fo kaŋ gonda ganakoyaŋ zama ay ma koy a do ka ceeci a gaa.» A bannyey binde ne a se: «Guna, wayboro fo go no En-Dor ra kaŋ gonda ganakoyaŋ.»
8命招撒母耳于是扫罗改装易服,带着两个人与他一同去了。他们夜里到了那女人那里。扫罗说:“请你用交鬼的法术,把我所告诉你的那人为我招上来。”
8 Sawulu binde na nga boŋ barmay ka bankaaray fooyaŋ daŋ ka koy, nga nda boro hinka fooyaŋ nga banda. I kaa waybora do cin. Sawulu ne: «Ay ga ni ŋwaaray, ma guna ay se ganakoy biya gaakasinay do, ma tunandi ay se boro fo kaŋ ay ga ci ni se.»
9那女人回答他:“你是知道扫罗所作的,他已经把交鬼的和行巫术的,都从国中剪除了,你为什么要陷害我的命,使我死呢?”
9 Waybora ne a se: «Guna, ni bay haŋ kaŋ Sawulu te, kaŋ a na borey kaŋ gonda ganakoyaŋ da ziimey alandaaba laabo ra. Ifo se no ni ga hirrimi te ay se i m'ay fundo ŋwa, i m'ay to buuyaŋ gaa?»
10扫罗指着耶和华起誓说:“我指着永活的耶和华起誓,你必不因这事受惩罚。”
10 Sawulu ze waybora se da Rabbi ka ne: «Ay ze da Rabbi fundikoono, ciiti kulu si du nin woone sabbay se.»
11那女人问:“我要为你招谁上来呢?”扫罗回答:“为我招撒母耳上来。”
11 Saaya din waybora ne: «May no ni ga ba ya tunandi ni se?» Sawulu ne: «Ma Samuwila tunandi ay se.»
12那女人看见了撒母耳,就大声呼叫。那女人对扫罗说:“你为什么欺骗我?你就是扫罗!”
12 Waato kaŋ waybora di Samuwila, waybora kuuwa nda jinde beeri. Nga din, waybora binde salaŋ Sawulu se ka ne: «Ifo se no ni n'ay fafagu? zama nin no Sawulu.»
13王对她说:“不要惧怕。你看见了什么?”那女人回答扫罗:“我看见有神灵从地里上来。”
13 Bonkoono ne a se: «Ma si humburu. Amma ifo no ni go ga di?» Waybora ne Sawulu se: «Ay di hin fo kaŋ goono ga ziji ka fun laabo ra.»
14扫罗问她:“他的容貌怎样?”她回答:“上来的是一个身披外袍的老人。”扫罗知道那人是撒母耳,就脸伏于地向他叩拜。
14 Sawulu ne a se: «Himandi fo dumi no ka bara a gaa?» Waybora ne: «Alboro zeeno fo goono ga tun beene. A go mo ga bangum ka daabu nda alkuba.» Sawulu binde faham kaŋ Samuwila no. A binde gurfa ka konda nga moyduma hala ganda ka sombu.
15撒母耳责备扫罗撒母耳对扫罗说:“你为什么搅扰我,把我招上来呢?”扫罗说:“我非常苦恼,非利士人正在攻打我, 神又离开了我,不再借着先知或异梦回答我。所以我请你上来,指示我应该怎样行。”
15 Samuwila mo ne Sawulu se: «Ifo se no ni g'ay tunandi, kaŋ ni g'ay zijandi?» Sawulu tu ka ne: «Ay wo, ay di kayna day no gumo, zama Filistancey kand'ay gaa wongu. Irikoy mo fay da ay. A mana ye ka tu ay se koyne annabey do wala hindirey ra. Woodin se no ay na ni ce, zama ni m'ay bayrandi nda haŋ kaŋ no ay ga te.»
16撒母耳说:“耶和华既然离开了你,又成了你的敌人,你为什么还问我呢?
16 Samuwila ne: «Ifo se binde kaŋ ni g'ay hã, za kaŋ Rabbi fay da nin, a ciya ni yanjekaari mo?
17耶和华已经照着他借我所说的话行了,他把王国从你手中夺去,赐给别人,就是大卫。
17 Rabbi goy mo ni se sanda mate kaŋ cine a ci din ay me ra: Rabbi na mayra kortu ka kaa ni kambe ra, k'a no ni gorokasino se, kaŋ ga ti Dawda.
18因为你没有听从耶和华的话,没有执行他对亚玛力人所怀的烈怒,所以今天耶和华向你行了这样的事,
18 Zama ni mana Rabbi sanno haggoy, ni man'a futay goyo kaŋ ga koroŋ te mo Amalek boŋ. Woodin se no Rabbi na woone te ni se hunkuna.
19并且耶和华必把以色列和你一起都交在非利士人手里;明天你和你的儿子们都要和我一起了。耶和华必把以色列的军队交在非利士人手里。”
19 Woodin baa si mo, Rabbi ga nin da Israyla daŋ Filistancey kambe ra care banda. Suba nin da ni izey kulu ga bara ay banda. Rabbi ga Israyla kunda daŋ Filistancey kambe ra.»
20扫罗惊惧仆倒扫罗立刻全身仆倒在地上,他因撒母耳的话,非常惧怕,又因为他已经一日一夜没有吃饭,所以一点气力也没有。
20 Sawulu to ka maa woodin, kal a kaŋ ganda sahãadin, ganda birante. A go ga humburu gumo Samuwila sanno se. Gaabi kulu mana cindi a gaahamo ra, zama a mana ŋwaari ŋwa zaaro me-a-me hala nda cino kulu mo.
21那女人来到扫罗面前,见他非常惊慌,就对他说:“你看,婢女听从了你的话;我冒着生命危险,听从了你对我所说的话。
21 Kala waybora kaa Sawulu do. A faham ka bay mo kaŋ a kankam gumo, ka ne Sawulu se: «Guna ay, ni koŋŋa maa ni sanney. Ay n'ay fundo daŋ kataru ra, ay na hanga jeeri ni sanno kaŋ ni ci ay se gaa mo.
22现在求你也听从婢女的话,允许我在你面前摆上一点食物。你吃了,身体就有气力,可以走路。”
22 Sohõ binde, ay ga ni ŋwaaray, ni mo ma maa ay, ni koŋŋa sanney. Naŋ ya kande ni se ŋwaari kayna, ni ma ŋwa, zama ni ma du gaabi hala ni ga koy.»
23扫罗不肯,说:“我不吃。”可是他的臣仆和那女人再三劝他,他才听从了他们的话,从地上起来,坐在床上。
23 Amma a wangu. A ne: «Ay si ŋwa.» Amma a bannyey da waybora soobay k'a faali ka hin a. Nga mo maa i sanno. A binde tun ganda laabo ra, ka goro dima boŋ.
24那女人的家里有一头肥牛犊,她急忙把它宰了,又拿点面粉,搓好了,烤成无酵饼,
24 Nga din, waybora gonda handayze kaŋ i goono ga kuru a kwaara. Kal a waasu k'a wi. A na hamni mo sambu k'a diibi ka te buuru kaŋ sinda dalbu da hamno.
25送到扫罗和他臣仆的面前;他们吃了以后,当夜就起身离去了。
25 A kande ŋwaaro ka daŋ Sawulu nda nga bannyey jine. I ŋwa, woodin banda i tun cino din ra ka ngey diraw te.