1金牛像
1 Waati kaŋ borey di Musa gay hal a ga zumbu ka fun tondi kuuko boŋ, borey margu Haruna do. I ne a se: «Tun ka tooruyaŋ te iri se kaŋ yaŋ ga furo iri jine. Zama Musa din ciine ra, nga kaŋ n'iri kaa Misira laabo ra, iri si bay haŋ kaŋ du a.»
2亚伦对他们说：“把你们妻子和儿女戴在耳上的金环摘下来，送来给我。”
2 Haruna mo ne i se: «Wa wura korbayey kaŋ yaŋ go araŋ wandey hangey gaa kaa, d'araŋ ize arey da ize wayey waney mo. Araŋ ma kand'ey ay do.»
3全体人民就把他们耳上的金耳环都摘下来，送来给亚伦。
3 Borey kulu binde na ngey hangey gaa korbayey feeri ka kand'ey Haruna do.
4亚伦从他们手中接过来，用雕刻的工具雕刻，铸造了一个牛像；他们就说：“以色列啊，这就是你们的神，就是把你从埃及地领出来的那位。”
4 A n'i ta i kambey ra ka wura soogu ka hanse nda faari, k'a te handayze himandi. I ne: «Ya Israyla, ni Irikoyo kaŋ na ni kaa Misira laabu neeya!»
5亚伦看见了，就在牛像面前筑了一座祭坛，并且宣告，说：“明日是耶和华的节日。”
5 Saaya kaŋ Haruna di a, a na sargay feema cina a jine. Haruna fe mo ka ne: «Suba i ga sududu batu te Rabbi se.»
6次日清早，人民起来，就献上了燔祭，也带来了平安祭；然后他们坐下吃喝，起来玩乐。
6 A suba, i tun za nda hinay ka sargay kaŋ i ga ton salle. I kande saabuyaŋ sargayyaŋ. Jama goro ganda zama ngey ma ŋwa ka haŋ, i tun mo zama ngey ma fooru.
7摩西向 神求情（申9:12-14）耶和华对摩西说：“你下山去吧，因为你的人民，就是你从埃及地领出来的，已经败坏了。
7 Kala Rabbi salaŋ Musa se ka ne: «Koy ka zumbu! Zama ni jama kaŋ ni kande ka fun Misira laabu na ngey boŋ ziibandi.
8他们很快就偏离了我吩咐他们的道路，为自己铸造了一个牛像，向它跪拜，向它献祭，说：‘以色列啊，这就是你的神，就是把你从埃及地领出来的那位。’”
8 I kamba nda waasi ka fonda kaŋ ay n'i lordi* nd'a din taŋ. I na handayze fo soogu ngey boŋ se, ka sombu a se, ka sargay te a se mo. I ne: ‹Ya Israyla! Ni Irikoyo kaŋ na ni kaa Misira laabu neeya.› »
9耶和华对摩西说：“我看这人民，真是硬着颈项的人民。
9 Rabbi ne Musa se koyne: «Ay n'i guna mo, dumi hanga sando no.
10现在，你且由得我，让我向他们发烈怒，把他们消灭；我要使你成为大国。”
10 Sohõ binde, m'ay naŋ hal ay futa ma koroŋ i boŋ, ay m'i kulu ŋwa! Ay ma dumi bambata te mo da nin.»
11摩西就恳求耶和华他的 神施恩，说：“耶和华啊，你为什么向你的人民发烈怒呢？这人民是你用大能和全能的手从埃及地领出来的。
11 Amma Musa na Rabbi nga Irikoyo faali ka ne: «Ya Rabbi, ifo se no ni bine koroŋ ni jama se, nga kaŋ ni fattandi Misira laabo ra da hin bambata nda kambe gaabikooni mo?
12为什么让埃及人议论，说：‘把他们领出来是出于恶意的，要在山上杀死他们，在地上消灭他们’呢？求你回心转意，不发烈怒；求你改变初衷，不降祸给你的人民。
12 Ifo se no Misirancey ga salaŋ ka ne: ‹Zamba se no a n'i kaa neewo, zama nga m'i wi tondi kuukey ra, nga m'i ban ndunnya fando boŋ.›? Ma bare ka fay da ni futay dunga, ma fay da hasaraw woone ni jama boŋ.
13求你记念你的仆人亚伯拉罕、以撒、雅各；你曾经指着自己向他们起誓，说：‘我必使你的后裔增多，好像天上的星一样；我必把我应许的这全地赐给你的后裔，他们必永远承受这地作产业。’”
13 Ma fongu ni tamey gaa, Ibrahim da Isaka nda Israyla, kaŋ yaŋ se ni ze da ni boŋ ka ne i se: ‹Ay ga naŋ araŋ dumo ma baa danga beene handariyayzey cine. Laabo wo kulu kaŋ ay ci, ay g'a no araŋ banda se, i g'a tubu mo hal abada.› »
14于是，耶和华改变初衷，不把他所说的祸降在他的人民身上。
14 Kal Rabbi fay da hasarawo kaŋ a ne nga ga te jama se.
15摩西发怒摔破法版（申9:15-21）摩西转身，从山上下来，手里拿着两块法版；法版是两面写的，这面和那面都写着字。
15 Kala Musa bare ka zumbu ka fun tondo boŋ. Seeda walhã hinka go a kambe ra -- walhẽy hantumante yaŋ no i kambu hinka kulu gaa, ne-haray kambo da ya-haray kambo gaa.
16法版是 神的工作，字是 神写的，刻在法版上。
16 Walhẽy din mo, Irikoy goy no. Hantumyaŋo mo, Irikoy hantumyaŋ no, kaŋ a jabu walhẽy gaa.
17约书亚听见人民呼喊的声音的时候，就对摩西说：“营里有战争的声音。”
17 Yasuwa mo, waato kaŋ a maa borey kosongo, i goono ga kuuwa, a ne Musa se: «Wongu kaatiyaŋ go no gata ra.»
18摩西回答：“这不是战胜的呼声，也不是战败的呼声；我听见的是歌唱的声音。”
18 Amma Musa ne: «Manti borey kaŋ yaŋ goono ga zaama no, wala borey kaŋ yaŋ boŋ i goono ga zaama, amma doonkoyaŋ jinde no ay goono ga maa.»
19摩西走近营前的时候，看见了那牛犊，又看见了有人唱歌跳舞，他就发烈怒，把两块法版从他的手中摔掉，在山下把它们摔碎了。
19 A ciya mo, waato kaŋ a maan gata gaa ka di handayzo da gaaniyaŋey, kala Musa bina tun. A na walhẽy kaŋ go nga kambey ra catu ka bagu-bagu tondo cire.
20又把他们所做的那牛犊拿过来，用火焚烧，磨到粉碎，撒在水面上，让以色列人喝。
20 A na handayzo kaŋ i te din sambu ka ton nda danji k'a fufu kal a te hamni. A n'a kakase hari ra ka Israyla izey haŋandi nd'a.
21摩西对亚伦说：“这人民向你作了什么，你竟使他们陷在大罪里呢？”
21 Musa ne Haruna se: «Ifo no borey wo te ni se hala nda ni ma zunubi beeri candi ka kande i boŋ?»
22亚伦回答：“求我主不要发烈怒，你知道这人民倾向罪恶。
22 Haruna mo ne: «Ay koyo bina ma si tun. Ni ga borey wo bay. I na ngey biney daŋ laala teeyaŋ gaa no.
23他们对我说：‘给我们做神像，可以在我们前面引路，因为那摩西，就是把我们从埃及地领出来的那个人，我们不知道他遭遇了什么事。’
23 Zama i ne ay se: ‹Ma tooruyaŋ te iri se kaŋ yaŋ ga furo iri jine. Zama Musa din ciine ra, nga kaŋ n'iri kaa Misira laabo ra, iri si bay haŋ kaŋ du a.›
24我对他们说：‘凡是有金子的，都可以摘下来’，他们就给了我；我把它丢在火里，这牛犊就出来了。”
24 Ay mo ne i se: ‹Boro kaŋ gonda wura kulu m'a feeri.› I binde n'i no ay se. Ay mo n'i catu danji ra, kala handayzo wo fatta.»
25惩罚拜金牛犊的人摩西看见人民放肆原来是亚伦纵容他们，使他们成为那些起来与他们为敌的人的笑柄，
25 Saaya kaŋ Musa di kaŋ borey say, (zama Haruna n'i taŋ hal i ciya janceyaŋ hari ngey ibarey se,)
26就站在营门中，说：“凡是属耶和华的，都可以到我这里来。”于是，所有利未的子孙都到他那里聚集。
26 kala Musa kay gata me gaa ka ne: «Boro kaŋ go Rabbi do haray ma kaa ay do!»
27摩西对他们说：“耶和华以色列的 神这样说：‘你们各人要把自己的剑佩在大腿上，在营中往来行走，从这门到那门；你们各人要杀自己的兄弟、邻舍和亲人。’”
27 Lawi kunda izey kulu margu a do. A ne i se: «Ya-cine no Rabbi, Israyla Irikoyo ci: Boro kulu ma nga takuba koto nga gaa. Araŋ ma koy da ye te za gata me fa gaa ka koy me fa gaa. Araŋ ma ceeci gata kulu ra. Boro kulu ma nga nya-ize wi, boro kulu ma nga coro wi, boro kulu ma nga gorokasin wi mo.»
28利未的子孙照着摩西的话作了；那一天，人民中被杀的约有三千人。
28 Lawi izey binde goy Musa sanno boŋ. Zaaro din binde sanda boro zambar hinza cine no ka halaci.
29摩西说：“今天你们要奉献自己归耶和华为圣，因为各人牺牲了自己的儿子和兄弟，好使耶和华今天赐福给你们。”
29 Zama Musa ne: «Hunkuna araŋ m'araŋ boŋ hanandi Rabbi se. Oho, boro kulu ma gaaba nda nga izo, a ma gaaba nda nga nya-izo mo, zama Rabbi m'araŋ no albarka hunkuna.»
30摩西代祷（申9:25-29）第二天，摩西对人民说：“你们犯了大罪，现在我要上耶和华那里去，或者我可以为你们赎罪。”
30 A ciya mo, a suba, Musa ne jama se: «Araŋ na zunubi te, zunubi beeri mo. Sohõ binde ay ga ziji ka koy Rabbi do. Hambara ay ga du ka sasabandiyaŋ te araŋ zunubo se.»
31于是，摩西回到耶和华那里，说：“唉，这人民犯了大罪，为自己做了金神像。
31 Kala Musa ye Rabbi do ka ne: «Way! Jama wo na zunubi te, zunubi beeri no. I na wura tooruyaŋ te ngey boŋ se.
32现在，如果你肯赦免他们的罪，那就好了；如果不肯，求你从你所写的册上把我涂抹吧。”
32 Sohõ binde, da ni yadda, m'i zunubo yaafa. Da manti yaadin mo no, ay ga ni ŋwaaray, kala ni m'ay tuusu ni tira kaŋ ni hantum din ra.»
33耶和华对摩西说：“谁得罪了我，我就要从我的册上把谁涂抹。
33 Rabbi mo ne Musa se: «Boro kulu kaŋ na zunubi te ay se, nga no ay ga tuusu ka kaa ay tira ra.
34现在你去吧，领这人民到我吩咐你的地方去。看哪，我的使者必在你前面引路；只是在我追讨的日子，我必追讨他们的罪。”
34 Sohõ binde, ni ma koy ka borey candi ka koy nango kaŋ ay ci ni se din. Guna, ay malayka ga koy ni jine. Amma kulu nda yaadin, ay banayaŋ zaaro ra ay g'i zunubo bana i gaa.»
35耶和华击杀人民是因为他们敬拜亚伦做的牛犊。
35 Rabbi binde na borey kar, zama i na handayze tooru te, wo kaŋ Haruna te din.