1以色列人在旷野发怨言
1Bütün İsrail topluluğu Elimden ayrıldı. Mısırdan çıktıktan sonra ikinci ayın on beşinci günü Elim ile Sina arasındaki Sin Çölüne vardılar.
2以色列全体会众在旷野都向摩西和亚伦发怨言；
2Çölde hepsi Musayla Haruna yakınmaya başladı.
3以色列人对他们说：“我们宁愿在埃及地坐在肉锅旁边，吃饭吃到饱的时候，死在耶和华的手里！你们倒把我们领出来，到这旷野，是要叫这全体会众饿死啊！”
3‹‹Keşke RAB bizi Mısırdayken öldürseydi›› dediler, ‹‹Hiç değilse orada et kazanlarının başına oturur, doyasıya yerdik. Ama siz bütün topluluğu açlıktan öldürmek için bizi bu çöle getirdiniz.››
4耶和华对摩西说：“看哪，我要把粮食从天上降给你们；人民可以出去，每天收取当天的分量，我好试验他们是否遵行我的律法。
4RAB Musaya, ‹‹Size gökten ekmek yağdıracağım›› dedi, ‹‹Halk her gün gidip günlük ekmeğini toplayacak. Böylece onları sınayacağım: Benim yasama göre yaşıyorlar mı, yaşamıyorlar mı, göreceğim.
5到第六天，他们把收进来的预备好，比每天收取的多一倍。”
5Altıncı gün her gün topladıklarının iki katını toplayıp hazırlayacaklar.››
6摩西和亚伦对以色列众人说：“今晚你们必定知道是耶和华把你们从埃及地领出来。
6Musayla Harun İsraillilere, ‹‹Bu akşam sizi Mısırdan RABbin çıkardığını bileceksiniz›› dediler,
7明早你们必定看见耶和华的荣耀，因为耶和华听见了你们向他所发的怨言了。我们算什么，你们竟向我们发怨言呢？”
7‹‹Sabah da RABbin görkemini göreceksiniz. Çünkü RAB kendisine söylendiğinizi duydu. Biz kimiz ki, bize söyleniyorsunuz?››
8摩西又说：“耶和华晚上必给你们肉吃，早晨必给你们食物吃饱，因为耶和华听见了你们埋怨他所说的怨言了。我们算什么？你们的怨言不是向我们发的，而是向耶和华发的。”
8Sonra Musa, ‹‹Akşam size yemek için et, sabah da dilediğiniz kadar ekmek verilince, RABbin görkemini göreceksiniz›› dedi, ‹‹Çünkü RAB kendisine söylendiğinizi duydu. Biz kimiz ki? Siz bize değil, RABbe söyleniyorsunuz.››
9摩西对亚伦说：“你要对以色列全体会众说：‘你们走近耶和华面前，因为他已经听见了你们的怨言了。’”
9Musa Haruna, ‹‹Bütün İsrail topluluğuna söyle, RABbin huzuruna gelsinler›› dedi, ‹‹Çünkü RAB söylendiklerini duydu.››
10亚伦对以色列全体会众说话的时候，他们向着旷野观望，看见耶和华的荣耀在云中显现出来。
10Harun İsrail topluluğuna bunları anlatırken, çöle doğru baktılar. RABbin görkemi bulutta görünüyordu.
11耶和华吩咐摩西说：
11RAB Musaya şöyle dedi:
12“以色列人的怨言，我已经听见了。你告诉他们说：‘黄昏的时候你们必吃肉，早晨的时候必有食物吃饱；这样，你们就知道我耶和华是你们的 神了。’”
12‹‹İsraillilerin yakınmalarını duydum. Onlara de ki, ‹Akşamüstü et yiyeceksiniz, sabah da ekmekle karnınızı doyuracaksınız. O zaman bileceksiniz ki, Tanrınız RAB benim.› ››
13鹌鹑与吗哪到了晚上，有鹌鹑飞上来，把营都遮盖了；到了早晨，营的四周有一层露水。
13Akşam bıldırcınlar geldi, ordugahı sardı. Sabah ordugahın çevresini çiy kaplamıştı.
14露水上升以后，就见野地上有细小鳞状的东西，像小白霜一样细小的东西。
14Çiy eriyince, toprakta, çölün yüzeyinde kırağıya benzer ince pulcuklar göründü.
15以色列人看见了，就彼此对问说：“这是什么？”原来他们不知道那是什么。摩西对他们说：“这就是耶和华赐给你们吃的食物。
15Bunu görünce İsrailliler birbirlerine, ‹‹Bu da ne?›› diye sordular. Çünkü ne olduğunu anlayamamışlardı. Musa, ‹‹RABbin size yemek için verdiği ekmektir bu›› dedi,
16耶和华吩咐的话是这样的：‘你们要按着各人的食量收取，按着你们的人数为帐幕里的人收取，一人两公升。’”
16‹‹RABbin buyruğu şudur: ‹Herkes yiyeceği kadar toplasın. Çadırınızdaki her kişi için birer omer alın.› ›› ifade 16:18,32,33,36da da geçer.
17以色列人就这样行了；有的多收、有的少收。
17İsrailliler söyleneni yaptılar. Kimi çok, kimi az topladı.
18他们用升斗衡量的时候，多收的没有剩余，少收的也不缺乏；各人按着自己的食量收取。
18Omerle ölçtüklerinde, çok toplayanın fazlası, az toplayanın da eksiği yoktu. Herkes yiyeceği kadar toplamıştı.
19摩西对他们说：“谁也不可把一些留到早晨。”
19Musa onlara, ‹‹Kimse sabaha bir parça bile bırakmasın›› dedi.
20他们却不听摩西的话，有人把一些留到早晨，就生虫发臭了。摩西就向他们发怒。
20Ama bazıları ona aldırmayıp sabaha bıraktılar. Bıraktıkları kurtlanıp kokmaya başlayınca Musa onlara öfkelendi.
21他们每天早晨都按着各人的食量去收取；太阳一发热，就融化了。
21Her sabah herkes yiyeceği kadar topluyordu. Güneş ortalığı ısıtınca, yerde kalanlar eriyordu.
22到第六日，他们收取了两倍的食物，每人四公升；会众的首领都来告诉摩西。
22Altıncı gün kişi başına iki omer, yani iki kat topladılar. Topluluğun önderleri gelip durumu Musaya bildirdiler.
23摩西对他们说：“耶和华这样说：‘明天是安息日，是向耶和华守的圣安息日。你们要烤的，就烤吧；要煮的，就煮吧；所有余剩的要自己保存着，直留到早晨。’”
23Musa, ‹‹RABbin buyruğu şudur›› dedi, ‹‹ ‹Yarın dinlenme günü, RAB için kutsal Şabat Günüdür. Pişireceğinizi pişirin, haşlayacağınızı haşlayın. Artakalanı bir kenara koyun, sabaha kalsın.› ››
24他们就照着摩西吩咐的，把余剩的留到早晨；竟然不发臭，里头也没有生虫。
24Musanın buyurduğu gibi artakalanı sabaha bıraktılar. Ne koktu, ne kurtlandı.
25摩西说：“今天吃这个吧，因为今天是向耶和华守的安息日，今日你们在田野里必找不着。
25Musa, ‹‹Artakalanı bugün yiyin›› dedi, ‹‹Çünkü bugün RAB için Şabat Günüdür. Bugün dışarda ekmek bulamayacaksınız.
26六天你们可以收取，但第七天是安息日，在那一天什么都没有了。”
26Altı gün ekmek toplayacaksınız, ama yedinci gün olan Şabat Günü ekmek bulunmayacak.››
27第七天民间有人出去收取，可是什么也找不着。
27Yedinci gün bazıları ekmek toplamak için dışarı çıktı, ama hiçbir şey bulamadılar.
28耶和华对摩西说：“你们拒绝遵守我的诫命和律法，要到几时呢？
28RAB Musaya, ‹‹Ne zamana dek buyruklarıma ve yasalarıma uymayı reddedeceksiniz?›› dedi,
29你们看，耶和华把安息日赐给了你们，所以第六日他赐给你们两天的食物；第七天你们各人要住在家里，谁都不可离开自己的地方。”
29‹‹Size Şabat Gününü verdim. Bunun için altıncı gün size iki günlük ekmek veriyorum. Yedinci gün herkes neredeyse orada kalsın, dışarı çıkmasın.››
30于是人民在第七天都安息了。
30Böylece halk yedinci gün dinlendi.
31以色列家给这食物起名叫“吗哪”，它像芫荽的种子，色白，味道像搀蜜的薄饼。
31İsrailliler o ekmeğe man adını verdiler. Kişniş tohumu gibi beyazımsı, tadı ballı yufka gibiydi.
32摩西说：“耶和华吩咐的话是这样：要把满两公升的吗哪保留起来给你们的后代，好让他们可以看见当日我把你们从埃及地领出来的时候，在旷野给你们吃的食物。”
32Musa, ‹‹RABbin buyruğu şudur›› dedi, ‹‹ ‹Mısırdan sizi çıkardığımda, gelecek kuşakların çölde size yedirdiğim ekmeği görmesi için, bir omer saklansın.› ››
33摩西对亚伦说：“拿一个罐子来，装满两公升吗哪，存放在耶和华面前，保留起来给你们的后代。”
33Musa Haruna, ‹‹Bir testi al, içine bir omer man doldur›› dedi, ‹‹Gelecek kuşaklar için saklanmak üzere onu RABbin huzuruna koy.››
34亚伦就照着耶和华吩咐摩西的，把吗哪存留在法柜前。
34RABbin Musaya buyurduğu gibi Harun manı saklanmak üzere Antlaşma Levhalarının önüne koydu.
35以色列人吃吗哪共四十年，直到进了有人居住的地方为止；他们吃吗哪，直到进入迦南地的边界为止。
35İsrailliler yerleştikleri Kenan topraklarına varıncaya dek kırk yıl man yediler.
36两公升就是当时的标准量器的十分之一。（“两公升就是当时的标准量器的十分之一”原文作“一俄梅珥就是一伊法的十分之一”）
36-Bir omer efanın onda biridir.-