¹After two days was the feast of the passover, and of unleavened bread: and the chief priests and the scribes sought how they might take him by craft, and put him to death.

¹Gouel ar Pask hag ar bara hep goell a dlee bezañ daou zevezh goude; ar veleien vras hag ar skribed a glaske an doare da gregiñ e Jezuz dre droidell ha d'e lakaat d'ar marv.

²But they said, Not on the feast day, lest there be an uproar of the people.

²Met e lavarent: Arabat e vefe e-pad ar gouel, gant aon na savfe un drubuilh bennak e-touez ar bobl.

³And being in Bethany in the house of Simon the leper, as he sat at meat, there came a woman having an alabaster box of ointment of spikenard very precious; and she brake the box, and poured it on his head.

³Jezuz, o vezañ e Betania ouzh taol e ti Simon al lovr, ur wreg a zeuas d'e gavout gant ul lestr alabastr leun a c'hwezh-vat a nard pur hag eus ur priz bras, hag, o vezañ torret al lestr, e skuilhas ar c'hwezh-vat war e benn.

⁴And there were some that had indignation within themselves, and said, Why was this waste of the ointment made?

⁴Hiniennoù a yeas droug enno o-unan, hag a lavaras: Perak koll evel-se ar c'hwezh-vat-se?

⁵For it might have been sold for more than three hundred pence, and have been given to the poor. And they murmured against her.

⁵Rak gallet e vije bet gwerzhañ anezhi ouzhpenn tri c'hant diner, hag o reiñ d'ar beorien. Evel-se e krozmolent en he enep.

⁶And Jesus said, Let her alone; why trouble ye her? she hath wrought a good work on me.

⁶Met Jezuz a lavaras: Lezit anezhi; perak e rit poan dezhi? Un dra vat he deus graet em c'heñver.

⁷For ye have the poor with you always, and whensoever ye will ye may do them good: but me ye have not always.

⁷Rak c'hwi ho po atav peorien ganeoc'h, ha bep gwech ma c'hoantaot e c'hellot ober vat dezho, met n'ho po ket atav ac'hanon..

⁸She hath done what she could: she is come aforehand to anoint my body to the burying.

⁸Graet he deus ar pezh a oa en he galloud; balzamet he deus dre ziaraok va c'horf evit va beziadur.

⁹Verily I say unto you, Wheresoever this gospel shall be preached throughout the whole world, this also that she hath done shall be spoken of for a memorial of her.

⁹Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos en holl lec'hioù eus ar bed ma vo an aviel-mañ prezeget, ar pezh he deus graet a vo ivez lavaret en eñvor anezhi.

¹⁰And Judas Iscariot, one of the twelve, went unto the chief priests, to betray him unto them.

¹⁰Neuze Judaz Iskariod, unan eus an daouzek, a yeas da gavout ar veleien vras evit lakaat Jezuz etre o daouarn.

¹¹And when they heard it, they were glad, and promised to give him money. And he sought how he might conveniently betray him.

¹¹Selaou a rejont gant joa, hag e lavarjont reiñ arc'hant dezhañ; diwar neuze e klaskas an tu dereat d'e lakaat etre o daouarn.

¹²And the first day of unleavened bread, when they killed the passover, his disciples said unto him, Where wilt thou that we go and prepare that thou mayest eat the passover?

¹²Ar c'hentañ deiz eus ar bara hep goell, pa aberzhed ar Pask, e ziskibien a lavaras dezhañ: Pelec'h e c'hoantaez ez afemp da gempenn ar pezh a zo ret evit debriñ ar Pask?

¹³And he sendeth forth two of his disciples, and saith unto them, Go ye into the city, and there shall meet you a man bearing a pitcher of water: follow him.

¹³Neuze e kasas daou eus e ziskibien hag e lavaras dezho: It e kêr, hag e kavot dirazoc'h un den o tougen ur podad dour, it war e lerc'h.

¹⁴And wheresoever he shall go in, say ye to the goodman of the house, The Master saith, Where is the guestchamber, where I shall eat the passover with my disciples?

¹⁴E pe lec'h bennak ma'z aio, lavarit da vestr an ti: Ar Mestr a lavar: Pelec'h emañ al lec'h e tebrin ar Pask ennañ, gant va diskibien?

¹⁵And he will shew you a large upper room furnished and prepared: there make ready for us.

¹⁵Hag e tiskouezo deoc'h ur gambr uhel, urzhiet ha kempennet mat; fichit eno deomp ar Pask.

¹⁶And his disciples went forth, and came into the city, and found as he had said unto them: and they made ready the passover.

¹⁶E ziskibien eta a yeas, hag a zeuas e kêr, hag e kavjont an traoù evel m'en devoa lavaret dezho; hag e fichjont ar Pask.

¹⁷And in the evening he cometh with the twelve.

¹⁷Pa voe deuet an abardaez, e teuas gant an daouzek.

¹⁸And as they sat and did eat, Jesus said, Verily I say unto you, One of you which eateth with me shall betray me.

¹⁸Evel ma oant ouzh taol, ha ma tebrent, Jezuz a lavaras: Me a lavar deoc'h e gwirionez, unan ac'hanoc'h, unan a zebr ganin, am gwerzho.

¹⁹And they began to be sorrowful, and to say unto him one by one, Is it I? and another said, Is it I?

¹⁹Neuze en em lakajont d'en em c'hlac'hariñ; hag e lavarjont dezhañ, an eil goude egile: Ha me eo?

²⁰And he answered and said unto them, It is one of the twelve, that dippeth with me in the dish.

²⁰Eñ a respontas dezho: Unan an daouzek eo, ha lakaat a ra e zorn er plad ganin.

²¹The Son of man indeed goeth, as it is written of him: but woe to that man by whom the Son of man is betrayed! good were it for that man if he had never been born.

²¹Mab an den, evit gwir, a ya hervez ar pezh a zo skrivet anezhañ; met gwalleur d'an den ma vo gwerzhet gantañ; gwell e vije d'an den-se, ne vije biken bet ganet.

²²And as they did eat, Jesus took bread, and blessed, and brake it, and gave to them, and said, Take, eat: this is my body.

²²Evel ma tebrent, Jezuz a gemeras bara ha, goude bezañ trugarekaet, e torras anezhañ, hag en roas dezho, o lavarout: Kemerit, [debrit,] hemañ eo va c'horf.

²³And he took the cup, and when he had given thanks, he gave it to them: and they all drank of it.

²³Kemer a reas ivez an hanaf ha, goude bezañ trugarekaet, en roas dezho, hag ec'h evjont holl dioutañ.

²⁴And he said unto them, This is my blood of the new testament, which is shed for many.

²⁴Hag e lavaras dezho: Hemañ eo va gwad, ar gwad eus an emglev [nevez], skuilhet evit kalz.

²⁵Verily I say unto you, I will drink no more of the fruit of the vine, until that day that I drink it new in the kingdom of God.

²⁵Me a lavar deoc'h e gwirionez, n'evin mui eus frouezh ar gwini, betek an deiz ma'c'h evin anezhañ nevez e rouantelezh Doue.

²⁶And when they had sung an hymn, they went out into the mount of Olives.

²⁶Goude m'o devoe kanet ar c'hantikoù, ez ejont da Venez an Olived.

²⁷And Jesus saith unto them, All ye shall be offended because of me this night: for it is written, I will smite the shepherd, and the sheep shall be scattered.

²⁷Neuze, Jezuz a lavaras dezho: Me a vo deoc'h holl en noz-mañ un abeg da gouezhañ, rak skrivet eo: skeiñ a rin ar pastor, hag an deñved a vo stlabezet.

²⁸But after that I am risen, I will go before you into Galilee.

²⁸Met goude ma vin adsavet a varv, ho tiaraogin e Galilea.

²⁹But Peter said unto him, Although all shall be offended, yet will not I.

²⁹Ha Pêr a lavaras dezhañ: Pa vefe an holl gwallskoueriet, evidon-me, ne vin ket.

³⁰And Jesus saith unto him, Verily I say unto thee, That this day, even in this night, before the cock crow twice, thou shalt deny me thrice.

³⁰Neuze Jezuz a lavaras dezhañ: Me a lavar dit e gwirionez, penaos hiziv, en noz-mañ, a-raok ma kano ar c'hilhog div wech, te az po va dinac'het teir gwech.

³¹But he spake the more vehemently, If I should die with thee, I will not deny thee in any wise. Likewise also said they all.

³¹Met eñ a lavare kreñvoc'h c'hoazh: Ha pa vefe ret din mervel ganit, ne zinac'hin ket ac'hanout. Hag holl, e lavarent ar memes tra.

³²And they came to a place which was named Gethsemane: and he saith to his disciples, Sit ye here, while I shall pray.

³²Neuze ez ejont en ul lec'h galvet Getsemane, ha Jezuz a lavaras d'e ziskibien: Azezit amañ e-pad ma pedin.

³³And he taketh with him Peter and James and John, and began to be sore amazed, and to be very heavy;

³³Kemer a reas gantañ Pêr, Jakez ha Yann, hag e voe leuniet a aon hag a anken.

³⁴And saith unto them, My soul is exceeding sorrowful unto death: tarry ye here, and watch.

³⁴Hag e lavaras dezho: Trist eo va ene betek ar marv; chomit amañ ha beilhit.

³⁵And he went forward a little, and fell on the ground, and prayed that, if it were possible, the hour might pass from him.

³⁵O vont un tamm a-raokoc'h, en em stouas d'an douar, da bediñ ma c'hellje an eur-se pellaat dioutañ.

³⁶And he said, Abba, Father, all things are possible unto thee; take away this cup from me: nevertheless not what I will, but what thou wilt.

³⁶Hag e lavare: Abba! Tad! An holl draoù a c'hellez; pella an hanaf-se diouzhin! Koulskoude neket evel ma fell din, met evel ma fell dit.

³⁷And he cometh, and findeth them sleeping, and saith unto Peter, Simon, sleepest thou? couldest not thou watch one hour?

³⁷Hag e tistroas, o c'havas kousket, hag e lavaras da Bêr: Simon, kousket a rez! Ne'c'h eus ket gallet beilhañ un eur?

³⁸Watch ye and pray, lest ye enter into temptation. The spirit truly is ready, but the flesh is weak.

³⁸Beilhit ha pedit evit na gouezhot ket en temptadur; ar spered a zo buan, met ar c'hig a zo dinerzh.

³⁹And again he went away, and prayed, and spake the same words.

³⁹Mont a reas adarre, hag e pedas, o lavarout ar memes komzoù.

⁴⁰And when he returned, he found them asleep again, (for their eyes were heavy,) neither wist they what to answer him.

⁴⁰O vezañ distroet, o c'havas adarre kousket, rak o daoulagad a oa pounneraet; ha ne ouient petra da lavarout dezhañ.

⁴¹And he cometh the third time, and saith unto them, Sleep on now, and take your rest: it is enough, the hour is come; behold, the Son of man is betrayed into the hands of sinners.

⁴¹Hag e tistroas evit an trede gwech, hag e lavaras dezho: Kouskit bremañ ha diskuizhit! A-walc'h eo! An eur a zo deuet; setu, Mab an den a zo lakaet etre daouarn ar bec'herien.

⁴²Rise up, let us go; lo, he that betrayeth me is at hand.

⁴²Savit, ha deomp, setu, an hini am gwerzh a dosta.

⁴³And immediately, while he yet spake, cometh Judas, one of the twelve, and with him a great multitude with swords and staves, from the chief priests and the scribes and the elders.

⁴³Ha kerkent, evel ma komze c'hoazh, Judaz, unan an daouzek, a zeuas, ha gantañ ur vandenn vras a dud gant klezeier ha gant bizhier, a-berzh ar veleien vras, ar skribed hag an henaourien.

⁴⁴And he that betrayed him had given them a token, saying, Whomsoever I shall kiss, that same is he; take him, and lead him away safely.

⁴⁴An hini en gwerzhe en devoa roet ar sin-mañ: An hini a bokin dezhañ, hennezh eo; krogit ennañ, ha kasit eñ sur.

⁴⁵And as soon as he was come, he goeth straightway to him, and saith, Master, master; and kissed him.

⁴⁵Raktal eta evel ma oa erruet, e tostaas outañ, hag e lavaras dezhañ: Mestr! Mestr! Hag e pokas dezhañ.

⁴⁶And they laid their hands on him, and took him.

⁴⁶Neuze e lakajont o daouarn war Jezuz, hag e krogjont ennañ.

⁴⁷And one of them that stood by drew a sword, and smote a servant of the high priest, and cut off his ear.

⁴⁷Unan eus ar re a oa eno a dennas e gleze, a skoas servijer ar beleg-meur, hag a droc'has e skouarn dezhañ.

⁴⁸And Jesus answered and said unto them, Are ye come out, as against a thief, with swords and with staves to take me?

⁴⁸Neuze Jezuz a gemeras ar gomz hag a lavaras dezho: Deuet oc'h er-maez evel war-lerc'h ul laer, gant klezeier ha gant bizhier, evit kregiñ ennon.

⁴⁹I was daily with you in the temple teaching, and ye took me not: but the scriptures must be fulfilled.

⁴⁹Bemdez e oan en ho touez, o kelenn en templ, ha n'hoc'h eus ket va c'hemeret; met bez' eo evit ma vo ar Skriturioù peurc'hraet.

⁵⁰And they all forsook him, and fled.

⁵⁰Neuze, o vezañ e zilezet, an holl a dec'has kuit.

⁵¹And there followed him a certain young man, having a linen cloth cast about his naked body; and the young men laid hold on him:

⁵¹Un den yaouank en heulie, goloet hepken gant ul linenn skañv; an dud yaouank a grogas ennañ,

⁵²And he left the linen cloth, and fled from them naked.

⁵²met eñ a lezas ganto e wiskamant, hag a dec'has en noazh deus etre o daouarn.

⁵³And they led Jesus away to the high priest: and with him were assembled all the chief priests and the elders and the scribes.

⁵³Kas a rejont neuze Jezuz da di ar beleg-meur, e-lec'h ma oa en em zastumet an holl veleien vras, an henaourien hag ar skribed.

⁵⁴And Peter followed him afar off, even into the palace of the high priest: and he sat with the servants, and warmed himself at the fire.

⁵⁴Pêr a heulias anezhañ a-bell betek porzh ar beleg-meur. Hag o vezañ azezet gant ar vevelien, en em domme e-tal an tan.

⁵⁵And the chief priests and all the council sought for witness against Jesus to put him to death; and found none.

⁵⁵Ar veleien vras hag an holl sanedrin a glaske un testeni a-enep Jezuz, evit e lakaat d'ar marv, hogen ne gavent ket.

⁵⁶For many bare false witness against him, but their witness agreed not together.

⁵⁶Rak kalz a roe testeni fals en e enep, met o zestenioù ne oant ket heñvel etrezo.

⁵⁷And there arose certain, and bare false witness against him, saying,

⁵⁷Hiniennoù a savas neuze, hag a zougas ur fals testeni a-enep dezhañ o lavarout:

⁵⁸We heard him say, I will destroy this temple that is made with hands, and within three days I will build another made without hands.

⁵⁸Ni hon eus e glevet o lavarout: Me a ziskaro an templ-mañ, graet gant dorn an den, hag a-benn tri deiz ec'h adsavin unan all, ha ne vo ket graet gant dorn an den.

⁵⁹But neither so did their witness agree together.

⁵⁹Met o zestenioù ne oant ket heñvel etrezo kennebeut.

⁶⁰And the high priest stood up in the midst, and asked Jesus, saying, Answerest thou nothing? what is it which these witness against thee?

⁶⁰Neuze ar beleg-meur, o sevel e-kreiz ar sanhedrin, a reas ouzh Jezuz ar goulenn-mañ: Ha ne respontez netra? Petra a destenn an dud-se en da enep?

⁶¹But he held his peace, and answered nothing. Again the high priest asked him, and said unto him, Art thou the Christ, the Son of the Blessed?

⁶¹Met Jezuz a davas ha ne respontas netra. Ar beleg-meur a reas c'hoazh outañ ar goulenn-mañ: Bez' out-te ar C'hrist, Mab an Hini a zo benniget?

⁶²And Jesus said, I am: and ye shall see the Son of man sitting on the right hand of power, and coming in the clouds of heaven.

⁶²Ha Jezuz a lavaras dezhañ: Bez' ez on; ha gwelout a reot Mab an den azezet a-zehou da c'halloud Doue, hag o tont war goabr an neñv.

⁶³Then the high priest rent his clothes, and saith, What need we any further witnesses?

⁶³Neuze ar beleg-meur a rogas e zilhad, hag a lavaras: Da betra hon eus mui ezhomm a destoù?

⁶⁴Ye have heard the blasphemy: what think ye? And they all condemned him to be guilty of death.

⁶⁴Klevet hoc'h eus al ledoued; petra a soñjit a-se? Holl neuze, e varnjont anezhañ evel din a varv.

⁶⁵And some began to spit on him, and to cover his face, and to buffet him, and to say unto him, Prophesy: and the servants did strike him with the palms of their hands.

⁶⁵Hiniennoù en em lakaas da grañchat outañ, da c'holeiñ e vizaj, ha da reiñ dezhañ karvanadoù, o lavarout: Divin! Hag ar vevelien a skoe anezhañ gant bizhier.

⁶⁶And as Peter was beneath in the palace, there cometh one of the maids of the high priest:

⁶⁶Pêr a oa e traoñ ar porzh, hag e teuas eno unan eus mitizhien ar beleg-meur;

⁶⁷And when she saw Peter warming himself, she looked upon him, and said, And thou also wast with Jesus of Nazareth.

⁶⁷hag o welout Pêr oc'h en em dommañ, e sellas outañ hag e lavaras: Te ivez, te a oa gant Jezuz a Nazared.

⁶⁸But he denied, saying, I know not, neither understand I what thou sayest. And he went out into the porch; and the cock crew.

⁶⁸Met eñ a nac'has anezhañ, hag a lavaras: N'anavezan ket anezhañ, ha n'ouzon ket petra a lavarez; mont a reas er-maez er porzh; hag ar c'hilhog a ganas.

⁶⁹And a maid saw him again, and began to say to them that stood by, This is one of them.

⁶⁹Ar vatezh-se, o vezañ e welet adarre, en em lakaas da lavarout d'ar re a oa eno: An den-mañ a zo eus an dud-se. Met eñ e nac'has adarre.

⁷⁰And he denied it again. And a little after, they that stood by said again to Peter, Surely thou art one of them: for thou art a Galilaean, and thy speech agreeth thereto.

⁷⁰Ur penad goude, ar re a oa eno a lavaras da Bêr: Evit gwir te a zo eus an dud-se, rak te a zo Galileat, [ha da yezh a zo heñvel ouzh o hini].

⁷¹But he began to curse and to swear, saying, I know not this man of whom ye speak.

⁷¹Neuze en em lakaas da zroukpediñ ha da douiñ, o lavarout: N'anavezan ket an den-se a gomzit anezhañ.

⁷²And the second time the cock crew. And Peter called to mind the word that Jesus said unto him, Before the cock crow twice, thou shalt deny me thrice. And when he thought thereon, he wept.

⁷²Raktal ar c'hilhog a ganas un eil gwech; ha Pêr en devoe soñj eus ar gomz en devoa Jezuz lavaret dezhañ: A-raok ma kano ar c'hilhog div wech, ez po va dinac'het teir gwech. Hag o vezañ aet buan er-maez, e ouelas.