1And Jesus answered and spake unto them again by parables, and said,
1Jezuz o komz, a lavaras a-nevez dezho dre barabolennoù:
2The kingdom of heaven is like unto a certain king, which made a marriage for his son,
2Rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh ur roue hag a reas ur goan-eured evit e vab.
3And sent forth his servants to call them that were bidden to the wedding: and they would not come.
3Kas a reas e vevelien da c'hervel ar re a oa bet pedet d'an eured; met ne felle ket dezho dont.
4Again, he sent forth other servants, saying, Tell them which are bidden, Behold, I have prepared my dinner: my oxen and my fatlings are killed, and all things are ready: come unto the marriage.
4Kas a reas adarre mevelien all, en ur lavarout: Lavarit d'ar re a zo bet pedet: Setu, va lein am eus fichet, lazhet em eus va ejened ha va loened lard, pep tra a zo prest, deuit d'an eured.
5But they made light of it, and went their ways, one to his farm, another to his merchandise:
5Met ne rejont van ebet ouzh kement-se, hag ez ejont, unan d'e bark, unan all d'e genwerzh,
6And the remnant took his servants, and entreated them spitefully, and slew them.
6ha re all a grogas en e vevelien, o gwallgasas hag o lazhas.
7But when the king heard thereof, he was wroth: and he sent forth his armies, and destroyed those murderers, and burned up their city.
7Ar roue a yeas droug ennañ, hag o vezañ kaset e soudarded, e lakaas da vervel al lazherien-se, hag e tevas o c'hêr.
8Then saith he to his servants, The wedding is ready, but they which were bidden were not worthy.
8Neuze e lavaras d'e vevelien: An eured a zo prest, met ar re a oa bet pedet dezhi ne oant ket din anezhi.
9Go ye therefore into the highways, and as many as ye shall find, bid to the marriage.
9It eta er c'hroazhentoù, ha galvit d'an eured an holl re a gavot.
10So those servants went out into the highways, and gathered together all as many as they found, both bad and good: and the wedding was furnished with guests.
10E vevelien, o vezañ aet dre an hentoù, a zastumas kement a gavjont, mat ha fall, ha sal an eured a voe leuniet gant tud ouzh taol.
11And when the king came in to see the guests, he saw there a man which had not on a wedding garment:
11Ar roue, o vezañ deuet evit gwelout ar re a oa ouzh taol, a welas eno un den n'en devoa ket gwisket un dilhad eured.
12And he saith unto him, Friend, how camest thou in hither not having a wedding garment? And he was speechless.
12Lavarout a reas dezhañ: Va mignon, penaos out deuet amañ hep kaout un dilhad eured? Eñ a chomas mut.
13Then said the king to the servants, Bind him hand and foot, and take him away, and cast him into outer darkness, there shall be weeping and gnashing of teeth.
13Neuze ar roue a lavaras d'ar vevelien: Ereit e zaouarn hag e dreid, ha taolit eñ en deñvalijenn a-ziavaez, e-lec'h ma vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.
14For many are called, but few are chosen.
14Rak kalz a zo galvet, met nebeut a zo dibabet.
15Then went the Pharisees, and took counsel how they might entangle him in his talk.
15Neuze ar farizianed a yeas d'en em guzuliañ war an doare d'e dapout en e gomzoù.
16And they sent out unto him their disciples with the Herodians, saying, Master, we know that thou art true, and teachest the way of God in truth, neither carest thou for any man: for thou regardest not the person of men.
16Kas a rejont d'e gavout o diskibien gant an herodianed, da lavarout dezhañ: Mestr, gouzout a reomp penaos out gwirion ha penaos e kelennez hent Doue hervez ar wirionez, hep ober van eus den ebet, rak ne sellez ket ouzh diavaez an dud.
17Tell us therefore, What thinkest thou? Is it lawful to give tribute unto Caesar, or not?
17Lavar deomp eta petra a soñjez: Ha dleet eo paeañ ar gwir da Gezar, pe n'eo ket?
18But Jesus perceived their wickedness, and said, Why tempt ye me, ye hypocrites?
18Met Jezuz, oc'h anavezout o fallentez, a lavaras dezho: Perak e temptit ac'hanon, pilpouzed?
19Shew me the tribute money. And they brought unto him a penny.
19Diskouezit din ar moneiz ma vez paeet ar gwir gantañ. Hag e rojont dezhañ un diner.
20And he saith unto them, Whose is this image and superscription?
20Goulenn a reas outo: Eus piv eo ar skeud hag ar skrid-mañ?
21They say unto him, Caesar's. Then saith he unto them, Render therefore unto Caesar the things which are Caesar's; and unto God the things that are God's.
21Int a lavaras dezhañ: Eus Kezar. Neuze e lavaras dezho: Roit eta da Gezar ar pezh a zo da Gezar, ha da Zoue ar pezh a zo da Zoue.
22When they had heard these words, they marvelled, and left him, and went their way.
22Souezhet eus ar pezh a glevjont, e lezjont anezhañ hag ez ejont kuit.
23The same day came to him the Sadducees, which say that there is no resurrection, and asked him,
23An hevelep devezh, ar sadukeiz, hag a lavar n'eus ket a adsavidigezh a varv, a zeuas da gavout Jezuz, hag a reas outañ ar goulenn-mañ:
24Saying, Master, Moses said, If a man die, having no children, his brother shall marry his wife, and raise up seed unto his brother.
24Mestr, Moizez en deus lavaret: Mar marv unan bennak hep bugale, e vreur a zimezo d'e intañvez, evit sevel lignez d'e vreur.
25Now there were with us seven brethren: and the first, when he had married a wife, deceased, and, having no issue, left his wife unto his brother:
25Bez' e oa en hon touez seizh breur. An hini kentañ a zimezas hag a varvas; hag evel n'en devoa ket a vugale, e lezas e wreg d'e vreur.
26Likewise the second also, and the third, unto the seventh.
26En hevelep doare e c'hoarvezas gant an eil, an trede, betek ar seizhvet.
27And last of all the woman died also.
27Ha d'an diwezhañ-holl, ar wreg a varvas ivez.
28Therefore in the resurrection whose wife shall she be of the seven? for they all had her.
28Da behini ar seizh-se e vo gwreg, en adsavidigezh a varv? Rak eo bet dezho holl.
29Jesus answered and said unto them, Ye do err, not knowing the scriptures, nor the power of God.
29Jezuz, a respontas dezho: En dallentez oc'h, dre n'anavezit ket ar Skriturioù, na galloud Doue.
30For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are as the angels of God in heaven.
30Rak en adsavidigezh a varv, ar wazed n'o devo ket a wragez, nag ar gwragez a ezhec'h, met bez' e vint evel aeled Doue en neñv.
31But as touching the resurrection of the dead, have ye not read that which was spoken unto you by God, saying,
31Met diwar-benn an adsavidigezh a varv, ha n'hoc'h eus ket lennet ar pezh en deus Doue lavaret deoc'h:
32I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? God is not the God of the dead, but of the living.
32Me eo Doue Abraham, Doue Izaak, ha Doue Jakob? Doue n'eo ket Doue ar re varv, met Doue ar re vev.
33And when the multitude heard this, they were astonished at his doctrine.
33Ar bobl a selaoue, hag a voe souezhet gant kelennadurezh Jezuz.
34But when the Pharisees had heard that he had put the Sadducees to silence, they were gathered together.
34Ar farizianed, o vezañ klevet penaos en devoa lakaet da devel ar sadukeiz, en em zastumas,
35Then one of them, which was a lawyer, asked him a question, tempting him, and saying,
35hag unan anezho, doktor eus al lezenn, a reas ar goulenn-mañ outañ, evit e demptañ:
36Master, which is the great commandment in the law?
36Mestr, pehini eo ar brasañ gourc'hemenn eus al lezenn?
37Jesus said unto him, Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind.
37Jezuz a respontas dezhañ: Karout a ri an Aotrou da Zoue, eus da holl galon, eus da holl ene, hag eus da holl soñj.
38This is the first and great commandment.
38Hennezh eo ar c'hentañ hag ar brasañ eus ar gourc'hemennoù.
39And the second is like unto it, Thou shalt love thy neighbour as thyself.
39Ha setu an eil a zo heñvel outañ: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan.
40On these two commandments hang all the law and the prophets.
40Eus an daou c'hourc'hemenn-se, e talc'h an holl lezenn hag ar brofeded.
41While the Pharisees were gathered together, Jesus asked them,
41Evel ma oa ar farizianed en em zastumet, Jezuz a reas ur goulenn outo,
42Saying, What think ye of Christ? whose son is he? They say unto him, The son of David.
42o lavarout: Petra a soñjit eus ar C'hrist? Da biv eo mab? Int a lavaras dezhañ: Da Zavid.
43He saith unto them, How then doth David in spirit call him Lord, saying,
43Jezuz a lavaras dezho: Penaos eta e c'halv David anezhañ, dre ar Spered, e Aotrou, pa lavar:
44The LORD said unto my Lord, Sit thou on my right hand, till I make thine enemies thy footstool?
44An Aotrou en deus lavaret da'm Aotrou: Azez a-zehou din, betek ma em bo graet eus da enebourien ur skabell dindan da dreid.
45If David then call him Lord, how is he his son?
45Mar galv eta David e-unan anezhañ Aotrou, penaos eo-eñ e vab?
46And no man was able to answer him a word, neither durst any man from that day forth ask him any more questions.
46Ha den ne c'hellas respont ur ger dezhañ. Adalek an deiz-se, hini ne gredas mui ober goulenn ebet outañ.