¹At that time Jesus went on the sabbath day through the corn; and his disciples were an hungred, and began to pluck the ears of corn and to eat.

¹Niadtong panahona si Jesus miagi sa kaumahan sa adlaw nga igpapahulay; ug ang iyang mga tinon-an gipanggutom, ug nagsugod sila sa pagpangutlo ug mga uhay, ug nangaon.

²But when the Pharisees saw it, they said unto him, Behold, thy disciples do that which is not lawful to do upon the sabbath day.

²Apan ang mga Fariseo, sa nakakita sila niini, miingon kaniya: Tan-awa, ang imong mga tinon-an nagabuhat sa supak sa Kasugoan nga pagabuhaton sa usa ka adlaw nga igpapahulay.

³But he said unto them, Have ye not read what David did, when he was an hungred, and they that were with him;

³Apan siya miingon kanila: Wala ba ninyo hibasahi ang gibuhat ni David sa gigutum siya ug ang mga kauban niya;

⁴How he entered into the house of God, and did eat the shewbread, which was not lawful for him to eat, neither for them which were with him, but only for the priests?

⁴Naunsa nga misulod siya sa balay sa Dios, ug mikaon sa mga tinapay nga gibutang sa atubangan sa Dios, nga supak man sa Kasugoan ang pagkaon niadto, bisan sa kauban niya, kondili sa mga sacerdote lamang?

⁵Or have ye not read in the law, how that on the sabbath days the priests in the temple profane the sabbath, and are blameless?

⁵Kun, wala ba ninyo hibasahi sa Kasugoan, nga sa adlaw nga igpapahulay ang mga sacerdote sa templo nagapasipala sa adlaw nga igpapahulay ug wala sila makasala?

⁶But I say unto you, That in this place is one greater than the temple.

⁶Apan nag-ingon ako kaninyo, usa nga labaw pa ka daku kay sa templo ania dinhi.

⁷But if ye had known what this meaneth, I will have mercy, and not sacrifice, ye would not have condemned the guiltless.

⁷Apan kong hingbaloan pa ninyo ang kahulogan niini: Ang gitinguha ko kalooy, ug dili halad; dili unta mahukman ninyo ang mga walay sala.

⁸For the Son of man is Lord even of the sabbath day.

⁸Kay ang Anak sa tawo mao ang Ginoo sa adlaw nga igpapahulay.

⁹And when he was departed thence, he went into their synagogue:

⁹Ug sa migikan didto, misulod siya sa sinagoga nila.

¹⁰And, behold, there was a man which had his hand withered. And they asked him, saying, Is it lawful to heal on the sabbath days? that they might accuse him.

¹⁰Ug ania karon, may usa ka lalake didto nga may kuyos nga kamot. Ug aron ilang ikasumbong siya, ilang gipangutana siya sa pag-ingon: Gitugot ba ang pagtambal sa adlaw nga igpapahulay?

¹¹And he said unto them, What man shall there be among you, that shall have one sheep, and if it fall into a pit on the sabbath day, will he not lay hold on it, and lift it out?

¹¹Ug siya miingon kanila: Kinsang tawohana diha kaninyo nga adunay usa lamang ka carnero, ug kong kini mahulog sa usa ka gahong sa adlaw nga igpapahulay, dili ba kini niya kuptan ug kuhaon?

¹²How much then is a man better than a sheep? Wherefore it is lawful to do well on the sabbath days.

¹²Nan, daw unsa pa kamahal ang usa ka tawo kay sa usa ka carnero! Tungod niana, makatarunganon ang pagbuhat sa maayo sa adlaw nga igpapahulay.

¹³Then saith he to the man, Stretch forth thine hand. And he stretched it forth; and it was restored whole, like as the other.

¹³Unya miingon siya sa tawo: Tuy-ora ang imong kamot! Ug gituy-od niya, ug hing-ulian kini ingon na sa usa.

¹⁴Then the Pharisees went out, and held a council against him, how they might destroy him.

¹⁴Apan minggula ang mga Fariseo ug nagsabutsabut sila batok kaniya kong unsaon sa paglaglag kaniya.

¹⁵But when Jesus knew it, he withdrew himself from thence: and great multitudes followed him, and he healed them all;

¹⁵Apan sa hingbaloan kini ni Jesus, mibiya siya didto. Ug daghan ang minunot kaniya ug ginaayo niya ang tanan.

¹⁶And charged them that they should not make him known:

¹⁶Ug iyang gitugon sila nga dili nila igapaila siya,

¹⁷That it might be fulfilled which was spoken by Esaias the prophet, saying,

¹⁷Aron matuman ang ginasulti pinaagi kang Isaias nga manalagna nga nag-ingon.

¹⁸Behold my servant, whom I have chosen; my beloved, in whom my soul is well pleased: I will put my spirit upon him, and he shall shew judgment to the Gentiles.

¹⁸Ania karon, ang akong ulipon nga akong pinili, ang akong hinigugma nga ginakalipayan sa akong kalag; igabutang ko kaniya ang akong Espiritu, ug siya magamantala sa paghukom sa mga Gentil.

¹⁹He shall not strive, nor cry; neither shall any man hear his voice in the streets.

¹⁹Dili siya magapakiglalis, dili siya magasinggit, ug bisan kinsa walay makadungog sa iyang tingog sa mga dalan.

²⁰A bruised reed shall he not break, and smoking flax shall he not quench, till he send forth judgment unto victory.

²⁰Ang bagakay nga basag dili niya pagabalion; ug ang pabilo nga nagaaso dili niya pagapalungon hangtud dad-on niya ang paghukom ngadto sa pagdaug.

²¹And in his name shall the Gentiles trust.

²¹Ug sa iyang ngalan magalaum ang mga Gentil.

²²Then was brought unto him one possessed with a devil, blind, and dumb: and he healed him, insomuch that the blind and dumb both spake and saw.

²²Unya gidala kaniya ang usa ka hingyawaan, buta ug amang, ug iyang giayo siya, sa pagkaagi nga ang buta ug amang nakasulti ug nakakita.

²³And all the people were amazed, and said, Is not this the son of David?

²³Ug ang tanang mga tawo nanghibulong ug nanag-ingon: Mao ba kaha kini ang Anak ni David?

²⁴But when the Pharisees heard it, they said, This fellow doth not cast out devils, but by Beelzebub the prince of the devils.

²⁴Apan ang mga Fariseo, sa pagkadungog nila, nanag-ingon: Kini dili makahingilin sa mga yawa kondili pa tungod kang beelzebub, ang principe sa mga yawa.

²⁵And Jesus knew their thoughts, and said unto them, Every kingdom divided against itself is brought to desolation; and every city or house divided against itself shall not stand:

²⁵Ug kay hingbaloan ni Jesus ang ilang mga hunahuna, miingon siya kanila: Tanang gingharian nga nabahin batok sa iyang kaugalingon malaglag; ug tanan nga lungsod kun balay nga nabahin batok sa iyang kaugalingon dili molungtad.

²⁶And if Satan cast out Satan, he is divided against himself; how shall then his kingdom stand?

²⁶Ug kong si satanas nagahingilin kang satanas nabahin siya batok sa iyang kaugalingon; busa unsaon paglungtad sa iyang gingharian?

²⁷And if I by Beelzebub cast out devils, by whom do your children cast them out? therefore they shall be your judges.

²⁷Ug kong ako, tungod kang beelzebub, nagahingilin sa mga yawa, tungod ba kang kinsa ang inyong mga anak nagahingilin kanila? Busa sila mamao ang inyong mga maghuhukom.

²⁸But if I cast out devils by the Spirit of God, then the kingdom of God is come unto you.

²⁸Apan kong ako tungod sa Espiritu sa Dios nagahingilin sa mga yawa, matuod gayud nga ang gingharian sa Dios miabut na kaninyo.

²⁹Or else how can one enter into a strong man's house, and spoil his goods, except he first bind the strong man? and then he will spoil his house.

²⁹Kun unsaon man sa tawo pagsulod sa balay sa kusgan aron pag-agaw sa iyang mga butang kong dili una niya gapuson ang kusgan? Ug unya ugaling pagakawatan ang iyang balay.

³⁰He that is not with me is against me; and he that gathereth not with me scattereth abroad.

³⁰Ang wala magauban kanako, batok siya kanako, ug ang dili makig-ipon kanako, magapatibulaag.

³¹Wherefore I say unto you, All manner of sin and blasphemy shall be forgiven unto men: but the blasphemy against the Holy Ghost shall not be forgiven unto men.

³¹Tungod niini nagaingon ako kaninyo: Ang tanang sala ug pasipala pagapasayloon alang sa mga tawo: apan ang pasipala batok sa Espiritu dili pagapasayloon.

³²And whosoever speaketh a word against the Son of man, it shall be forgiven him: but whosoever speaketh against the Holy Ghost, it shall not be forgiven him, neither in this world, neither in the world to come.

³²Ug bisan kinsa nga magapamulong sa usa ka pulong batok sa Anak sa tawo, arang siya mapasaylo; apan bisan kinsa nga magapamulong batok sa Espiritu Santo dili siya arang mapasaylo, bisan niini nga panahon sa kalibutan, bisan niadtong palaabuton.

³³Either make the tree good, and his fruit good; or else make the tree corrupt, and his fruit corrupt: for the tree is known by his fruit.

³³Usa lang ning duha, buhatong maayo ang kahoy, ug ang iyang bunga maayo; kun buhatong dautan ang kahoy, ug ang iyang bunga dautan; kay ang kahoy ginaila tungod sa iyang bunga.

³⁴O generation of vipers, how can ye, being evil, speak good things? for out of the abundance of the heart the mouth speaketh.

³⁴Mga kaliwat sa mga bitin nga malala! Unsaon ninyo, ingon nga kamo mga dautan, pagsulti sa mga butang maayo? Kay sa kadagaya sa kasing-kasing nagasulti ang baba.

³⁵A good man out of the good treasure of the heart bringeth forth good things: and an evil man out of the evil treasure bringeth forth evil things.

³⁵Ang tawong maayo, gikan sa iyang maayong bahandi nagakuha ug mga maayong butang; ug ang tawong dautan, gikan sa iyang dautang bahandi nagakuha ug dautang mga butang.

³⁶But I say unto you, That every idle word that men shall speak, they shall give account thereof in the day of judgment.

³⁶Ug nagaingon ako kaninyo nga sa tanang pulong walay pulos nga ginapamulong sa mga tawo, magahatag sila ug husay sa adlaw sa paghukom.

³⁷For by thy words thou shalt be justified, and by thy words thou shalt be condemned.

³⁷Kay tungod sa imong mga pulong pagapakamatarungon ka, ug tungod sa imong mga pulong pagahukman ka sa silot.

³⁸Then certain of the scribes and of the Pharisees answered, saying, Master, we would see a sign from thee.

³⁸Unya mingtubag kaniya ang uban sa mga escriba ug sa mga Fariseo sa pag-ingon: Magtutudlo, buot unta kami motan-aw ug usa ka ilhanan gikan kanimo.

³⁹But he answered and said unto them, An evil and adulterous generation seeketh after a sign; and there shall no sign be given to it, but the sign of the prophet Jonas:

³⁹Apan siya mitubag ug miingon kanila: Usa ka kaliwatan nga dautan ug mananapaw nagapangita ug ilhanan; ug walay ilhanan nga igahatag kaniya, kondili ang ilhanan ni Jonas ang manalagna.

⁴⁰For as Jonas was three days and three nights in the whale's belly; so shall the Son of man be three days and three nights in the heart of the earth.

⁴⁰Kay ingon nga si Jonas didto sa tiyan sa dakung isda sa tolo ka adlaw ug tolo ka gabii: sa maong pagkaagi, ang Anak sa tawo magapabilin sa kahiladman sa yuta tolo ka adlaw ug tolo ka gabii.

⁴¹The men of Nineveh shall rise in judgment with this generation, and shall condemn it: because they repented at the preaching of Jonas; and, behold, a greater than Jonas is here.

⁴¹Ang mga tawo sa Ninive motindog sa adlaw sa paghukom kauban niini nga kaliwatan, ug managhukom niini sa silot, kay nanaghinulsol sila tungod sa pagwali ni Jonas; ug ania karon adunay usa dinhi nga labaw pa kay kang Jonas!

⁴²The queen of the south shall rise up in the judgment with this generation, and shall condemn it: for she came from the uttermost parts of the earth to hear the wisdom of Solomon; and, behold, a greater than Solomon is here.

⁴²Ang reina sa Habagatan motindog sa adlaw sa paghukom kauban niini nga kaliwatan, ug magahukom niini sa silot; kay mianhi siya gikan sa mga kinatumyan sa yuta aron sa pagpatalinghug sa kaalam ni Salomon: ug ania karon, adunay usa nga labaw pa kay kang Salomon nga ania karon dinhi!

⁴³When the unclean spirit is gone out of a man, he walketh through dry places, seeking rest, and findeth none.

⁴³Apan kong ang espiritu nga mahugaw nakagula na sa tawo, nagasuroy sa mga dapit nga mamala sa pagpangita ug pahulay, ug wala makakaplag.

⁴⁴Then he saith, I will return into my house from whence I came out; and when he is come, he findeth it empty, swept, and garnished.

⁴⁴Unya siya nagaingon: Magabalik ako sa akong balay nga akong gigikanan: ug sa miabut, hikaplagan niya nga wala na pagapuy-i, sinilhigan ug dinayandayanan.

⁴⁵Then goeth he, and taketh with himself seven other spirits more wicked than himself, and they enter in and dwell there: and the last state of that man is worse than the first. Even so shall it be also unto this wicked generation.

⁴⁵Unya moadto siya, ug magadala ug laing pito ka espiritu nga mga labi pang dautan kay kaniya, ug mosulod ug mopuyo sila didto; ug ang kaulahian niadtong tawohana magadautan nga labi pa kay sa una. Mao usab ang mahatabo niining dautan nga kaliwatan.

⁴⁶While he yet talked to the people, behold, his mother and his brethren stood without, desiring to speak with him.

⁴⁶Ug samtang nagasulti pa siya sa katawohan ania karon, ang iyang inahan ug ang iyang mga igsoon didto sa gawas nagapaninguha sa pagpakigsulti kaniya.

⁴⁷Then one said unto him, Behold, thy mother and thy brethren stand without, desiring to speak with thee.

⁴⁷Ug may usa nga miingon kaniya: Ania karon, ang imong inahan ug ang imong mga igsoon atua sa gawas naninguha sa pagpakigsulti kanimo.

⁴⁸But he answered and said unto him that told him, Who is my mother? and who are my brethren?

⁴⁸Apan siya sa mitubag miingon sa nagsulti kaniya: Kinsa ba ang akong inahan, ug kinsa ba ang akong mga igsoon?

⁴⁹And he stretched forth his hand toward his disciples, and said, Behold my mother and my brethren!

⁴⁹Ug sa gituy-od ang iyang kamot ngadto sa iyang mga tinon-an, nag-ingon: Ania karon ang akong inahan ug ang akong mga igsoon.

⁵⁰For whosoever shall do the will of my Father which is in heaven, the same is my brother, and sister, and mother.

⁵⁰Kay bisan kinsa nga magabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga atua sa langit, siya mao ang akong igsoon nga lalake ug akong igsoon nga babaye, ug akong inahan.