1I say then, Hath God cast away his people? God forbid. For I also am an Israelite, of the seed of Abraham, of the tribe of Benjamin.
1Busa nagaingon ako: Gisalikway ba sa Dios ang iyang katawohan? Kana dili mahimo! Kay ako Israelihanon usab, sa kaliwatan ni Abraham, sa banay ni Benjamin.
2God hath not cast away his people which he foreknew. Wot ye not what the scripture saith of Elias? how he maketh intercession to God against Israel saying,
2Wala magsalikway ang Dios sa iyang katawohan nga naila niyang daan. Kun wala ba kamo mahibalo sa ginaingon sa Kasulatan mahitungod kang Elias? kong unsa ang iyang pagpangamuyo sa Dios batok sa Israel:
3Lord, they have killed thy prophets, and digged down thine altars; and I am left alone, and they seek my life.
3Ginoo, gipamatay nila ang imong mga manalagna, ug giluka nila ang imong mga halaran; ug ako gibiyaan nila nga usa lamang; ug gipangita nila ang akong kinabuhi.
4But what saith the answer of God unto him? I have reserved to myself seven thousand men, who have not bowed the knee to the image of Baal.
4Apan, unsa ang ginaingon sa tubag sa Dios kaniya? Adunay gibilin ako alang kanako pito ka libo ka tawo, nga wala magapiko sa ilang tuhod sa atubangan ni baal.
5Even so then at this present time also there is a remnant according to the election of grace.
5Sa ingon usab niana niining panahona karon, adunay nahabilin nga mga pinili sumala sa gracia.
6And if by grace, then is it no more of works: otherwise grace is no more grace. But if it be of works, then it is no more grace: otherwise work is no more work.
6Apan kong kana tungod sa gracia dili na gikan sa mga buhat; kay kong dili, ang gracia dili na gracia. Apan kong kana gikan sa mga buhat, nan dili na gracia; sa lain nga pagkaagi, ang buhat dili na buhat.
7What then? Israel hath not obtained that which he seeketh for; but the election hath obtained it, and the rest were blinded.
7Busa unsa man? Ang gipangita sa Israel, wala niya hingbatoni; apan ang mga pinili nakabaton niini ug ang uban gipatig-a.
8(According as it is written, God hath given them the spirit of slumber, eyes that they should not see, and ears that they should not hear;) unto this day.
8Ingon sa nahisulat: Ang Dios nag-hatag kanila ug espiritu sa pagkaburingog, mga mata nga dili makakita, mga dalunggan nga dili makadungog, hangtud karon nga adlawa.
9And David saith, Let their table be made a snare, and a trap, and a stumblingblock, and a recompence unto them:
9Ug nagaingon si David: Pasagdi nga ang ilang lamesa mahimong usa ka bitik, ug usa ka lit-ag, ug usa ka kapangdolan, ug usa ka balus kanila;
10Let their eyes be darkened, that they may not see, and bow down their back alway.
10Pasagdi nga mongitngit ang ilang mga mata, aron dili sila makakita, ug pagapaboktoton mo sa gihapon ang ilang mga boko-boko.
11I say then, Have they stumbled that they should fall? God forbid: but rather through their fall salvation is come unto the Gentiles, for to provoke them to jealousy.
11Busa nagaingon ako: Nanghipangdol ba sila aron sila mahulog? Kana dili mahimo! Kondili tungod sa ilang pagkapangdol miabut ang kaluwasan sa mga Gentil, aron sa paghagit kanila sa pagpangabugho.
12Now if the fall of them be the riches of the world, and the diminishing of them the riches of the Gentiles; how much more their fulness?
12Apan kong ang ilang pagkahulog mao ang pagkadato sa kalibutan, ug ang ilang pagkawala mao ang pagkadato sa mga Gentil, unsa ang pagkalabaw pa niini ang ilang kahupnganan?
13For I speak to you Gentiles, inasmuch as I am the apostle of the Gentiles, I magnify mine office:
13Apan nagasulti ako kaninyo nga mga Gentil. Tungod kay ako apostol sa mga Gentil, ginahimaya ko ang akong pag-alagad.
14If by any means I may provoke to emulation them which are my flesh, and might save some of them.
14Basin na lamang mahagit ko sa pangabugho kadtong akong mga kaigsoonan sa unod, ug maluwas ko ang uban kanila.
15For if the casting away of them be the reconciling of the world, what shall the receiving of them be, but life from the dead?
15Kay kong ang pagsalikway kanila mao ang pagpasig-uli sa kalibutan, unsa man ang pagdawat kanila, kondili kinabuhi gikan sa mga minatay?
16For if the firstfruit be holy, the lump is also holy: and if the root be holy, so are the branches.
16Ug kong balaan ang inunahang bunga, mao usab ang tibook nga minasa; ug kong balaan ang gamut, mao usab ang mga sanga.
17And if some of the branches be broken off, and thou, being a wild olive tree, wert graffed in among them, and with them partakest of the root and fatness of the olive tree;
17Apan kong ang uban sa mga sanga nangabanggi, ug ikaw, sanglit oliva nga ihalas, gisumpay ka sa taliwala nila, ug nakig-ambit ka sa ilang mga gamut ug sa katambok sa kahoyng oliva;
18Boast not against the branches. But if thou boast, thou bearest not the root, but the root thee.
18Dili ka magpangandak tungod sa mga sanga; apan kong mangandak ka, dili ikaw ang nagadala sa gamut, kondili ang gamut kanimo.
19Thou wilt say then, The branches were broken off, that I might be graffed in.
19Busa, magaingon ka: Ang mga sanga gibanggi, aron ako igasumpay.
20Well; because of unbelief they were broken off, and thou standest by faith. Be not highminded, but fear:
20Maayo; tungod sa ilang pagkadili-matinohoon ginabanggi sila, ug ikaw nagabarug tungod sa inyong pagtoo. Dili ka magmapahitas-on, kondili mag-kahadlok ka.
21For if God spared not the natural branches, take heed lest he also spare not thee.
21Kay kong ang Dios wala magpagawas sa mga sanga nga unay, dili usab magpagawas siya kanimo.
22Behold therefore the goodness and severity of God: on them which fell, severity; but toward thee, goodness, if thou continue in his goodness: otherwise thou also shalt be cut off.
22Busa tan-awa ang pagkamaayo ug ang pagkabangis sa Dios; alang sa mga nangahulog, kabangis; apan alang kanimo, ang kaayo sa Dios, kong magpadayon ka sa iyang pagkamaayo; kay kong dili ikaw usab pagaputlon.
23And they also, if they abide not still in unbelief, shall be graffed in: for God is able to graff them in again.
23Ug sila usab, kong dili managpadayon sa ilang pagkadili-matinohoon, igasumpay sila; kay ang Dios may gahum sa pagsumpay pag-usab kanila.
24For if thou wert cut out of the olive tree which is wild by nature, and wert graffed contrary to nature into a good olive tree: how much more shall these, which be the natural branches, be graffed into their own olive tree?
24Kay kong ikaw giputol gikan sa unay nga kahoyng oliva nga ihalas, ug gisumpay batok sa kinaiya, sa maayong oliva; dili ba labi pa gayud kini sila sa mga sanga nga unay, igasumpay sa ilang kaugalingon nga oliva?
25For I would not, brethren, that ye should be ignorant of this mystery, lest ye should be wise in your own conceits; that blindness in part is happened to Israel, until the fulness of the Gentiles be come in.
25Kay dili ako buot, mga igsoon, nga dili ninyo hisayran kini nga tinago, aron dili kamo magpaka-makinaadmanon sa inyong kaugalingon, nga miabut sa usa ka pagkaagi ang pagkatig-a sa Israel, hangtud nga ang kahupnganan sa mga Gentil moabut.
26And so all Israel shall be saved: as it is written, There shall come out of Sion the Deliverer, and shall turn away ungodliness from Jacob:
26Ug mao kini ang tibook Israel maluwas; ingon sa nahisulat na: Magagikan sa Sion ang Manluluwas; siya magakuha sa pagkadili-diosnon gikan kang Jacob.
27For this is my covenant unto them, when I shall take away their sins.
27Ug kini mao ang akong tugon kanila, sa diha nga kuhaon ko ang ilang mga sala.
28As concerning the gospel, they are enemies for your sakes: but as touching the election, they are beloved for the father's sakes.
28Mahatungod sa Maayong Balita, mga kaaway sila tungod kaninyo; apan mahatungod sa pagpili, mga hinigugma sila tungod sa mga ginikanan.
29For the gifts and calling of God are without repentance.
29Kay ang mga hatag ug pagtawag sa Dios wala niya basuli.
30For as ye in times past have not believed God, yet have now obtained mercy through their unbelief:
30Kay maingon nga kamo, sa miaging panahon malalison sa Dios, apan karon gikaloy-an kamo tungod sa pagkamalalison nila;
31Even so have these also now not believed, that through your mercy they also may obtain mercy.
31Ingon usab kini sila karon malalison, aron nga, tungod sa kalooy nga gipahayag kaninyo, makabaton usab sila ug kalooy.
32For God hath concluded them all in unbelief, that he might have mercy upon all.
32Kay gilukban sa Dios ang tanan ngadto sa pagkamalalison, aron malooy siya sa tanan.
33O the depth of the riches both of the wisdom and knowledge of God! how unsearchable are his judgments, and his ways past finding out!
33Oh, ang pagkahalalum sa pagkadato sa duha, ang kinaadman ug ang kahibalo sa Dios! Pagkadili-matugkad ang iyang mga paghukom, ug pagkadili-masusi ang iyang mga paagi!
34For who hath known the mind of the Lord? or who hath been his counsellor?
34Kay, kinsa ang nasayud sa salabutan sa Ginoo? Kun, kinsa ang nahimong magtatambag niya?
35Or who hath first given to him, and it shall be recompensed unto him again?
35Kun kinsa ang nakaghatag kaniya pag-una, ug kini igabalus kaniya pag-usab?
36For of him, and through him, and to him, are all things: to whom be glory for ever. Amen.
36Kay kaniya, ug pinaagi kaniya, ug alang kaniya ang tanang mga butang: kaniya ang himaya sa walay katapusan. Amen.