¹After this there was a feast of the Jews; and Jesus went up to Jerusalem.

¹ Ar �l hyn aeth Iesu i fyny i Jerwsalem i ddathlu un o wyliau'r Iddewon.

²Now there is at Jerusalem by the sheep market a pool, which is called in the Hebrew tongue Bethesda, having five porches.

² Y mae yn Jerwsalem, wrth Borth y Defaid, bwll a elwir Bethesda yn iaith yr Iddewon, a phum cyntedd colofnog yn arwain iddo.

³In these lay a great multitude of impotent folk, of blind, halt, withered, waiting for the moving of the water.

³ Yn y cynteddau hyn byddai tyrfa o gleifion yn gorwedd, yn ddeillion a chloffion a phobl wedi eu parlysu. [{cf15i wedi eu parlysu, yn disgwyl cynnwrf yn y du373?r,}]

⁴For an angel went down at a certain season into the pool, and troubled the water: whosoever then first after the troubling of the water stepped in was made whole of whatsoever disease he had.

⁴ [{cf15i oherwydd byddai angel yr Arglwydd o bryd i'w gilydd yn dod i lawr i'r pwll ac yn cynhyrfu'r du373?r, ac yna byddai'r cyntaf i fynd i mewn i'r pwll ar �l i'r du373?r gael ei gynhyrfu yn cael ei iach�u o ba afiechyd bynnag oedd arno.}]

⁵And a certain man was there, which had an infirmity thirty and eight years.

⁵ Yn eu plith yr oedd dyn a fu'n wael ers deunaw mlynedd ar hugain.

⁶When Jesus saw him lie, and knew that he had been now a long time in that case, he saith unto him, Wilt thou be made whole?

⁶ Pan welodd Iesu ef yn gorwedd yno, a deall ei fod fel hyn ers amser maith, gofynnodd iddo, "A wyt ti'n dymuno cael dy wella?"

⁷The impotent man answered him, Sir, I have no man, when the water is troubled, to put me into the pool: but while I am coming, another steppeth down before me.

⁷ Atebodd y claf ef, "Syr, nid oes gennyf neb i'm gosod yn y pwll pan ddaw cynnwrf i'r du373?r, a thra byddaf fi ar fy ffordd bydd rhywun arall yn mynd i mewn o'm blaen i."

⁸Jesus saith unto him, Rise, take up thy bed, and walk.

⁸ Meddai Iesu wrtho, "Cod, cymer dy fatras a cherdda."

⁹And immediately the man was made whole, and took up his bed, and walked: and on the same day was the sabbath.

⁹ Ac ar unwaith yr oedd y dyn wedi gwella, a chymerodd ei fatras a dechrau cerdded. Yr oedd yn Saboth y dydd hwnnw.

¹⁰The Jews therefore said unto him that was cured, It is the sabbath day: it is not lawful for thee to carry thy bed.

¹⁰ Dywedodd yr Iddewon felly wrth y dyn oedd wedi ei iach�u, "Y Saboth yw hi; nid yw'n gyfreithlon iti gario dy fatras."

¹¹He answered them, He that made me whole, the same said unto me, Take up thy bed, and walk.

¹¹ Atebodd yntau hwy, "Y dyn hwnnw a'm gwellodd a ddywedodd wrthyf, 'Cymer dy fatras a cherdda.'"

¹²Then asked they him, What man is that which said unto thee, Take up thy bed, and walk?

¹² Gofynasant iddo, "Pwy yw'r dyn a ddywedodd wrthyt, 'Cymer dy fatras a cherdda'?"

¹³And he that was healed wist not who it was: for Jesus had conveyed himself away, a multitude being in that place.

¹³ Ond nid oedd y dyn a iachawyd yn gwybod pwy oedd ef, oherwydd yr oedd Iesu wedi troi oddi yno, am fod tyrfa yn y lle.

¹⁴Afterward Jesus findeth him in the temple, and said unto him, Behold, thou art made whole: sin no more, lest a worse thing come unto thee.

¹⁴ Maes o law daeth Iesu o hyd i'r dyn yn y deml, ac meddai wrtho, "Dyma ti wedi gwella. Paid � phechu mwyach, rhag i rywbeth gwaeth ddigwydd iti."

¹⁵The man departed, and told the Jews that it was Jesus, which had made him whole.

¹⁵ Aeth y dyn i ffwrdd a dywedodd wrth yr Iddewon mai Iesu oedd y dyn a'i gwellodd.

¹⁶And therefore did the Jews persecute Jesus, and sought to slay him, because he had done these things on the sabbath day.

¹⁶ A dyna pam y dechreuodd yr Iddewon erlid Iesu, am ei fod yn gwneud y pethau hyn ar y Saboth.

¹⁷But Jesus answered them, My Father worketh hitherto, and I work.

¹⁷ Ond atebodd Iesu hwy, "Y mae fy Nhad yn dal i weithio hyd y foment hon, ac yr wyf finnau'n gweithio hefyd."

¹⁸Therefore the Jews sought the more to kill him, because he not only had broken the sabbath, but said also that God was his Father, making himself equal with God.

¹⁸ Parodd hyn i'r Iddewon geisio'n fwy byth ei ladd ef, oherwydd nid yn unig yr oedd yn torri'r Saboth, ond yr oedd hefyd yn galw Duw yn dad iddo ef ei hun, ac yn ei wneud ei hun felly yn gydradd � Duw.

¹⁹Then answered Jesus and said unto them, Verily, verily, I say unto you, The Son can do nothing of himself, but what he seeth the Father do: for what things soever he doeth, these also doeth the Son likewise.

¹⁹ Felly atebodd Iesu hwy, "Yn wir, yn wir, rwy'n dweud wrthych, nid yw'r Mab yn gallu gwneud dim ohono ei hun, dim ond yr hyn y mae'n gweld y Tad yn ei wneud. Beth bynnag y mae'r Tad yn ei wneud, hyn y mae'r Mab yntau yn ei wneud yr un modd.

²⁰For the Father loveth the Son, and sheweth him all things that himself doeth: and he will shew him greater works than these, that ye may marvel.

²⁰ Oherwydd y mae'r Tad yn caru'r Mab ac yn dangos iddo'r holl bethau y mae ef ei hun yn eu gwneud. Ac fe ddengys iddo weithredoedd mwy na'r rhain, i beri i chwi ryfeddu.

²¹For as the Father raiseth up the dead, and quickeneth them; even so the Son quickeneth whom he will.

²¹ Oherwydd fel y mae'r Tad yn codi'r meirw ac yn rhoi bywyd iddynt, felly hefyd y mae'r Mab yntau yn rhoi bywyd i'r sawl a fyn.

²²For the Father judgeth no man, but hath committed all judgment unto the Son:

²² Nid yw'r Tad chwaith yn barnu neb, ond y mae wedi rhoi pob hawl i farnu i'r Mab,

²³That all men should honour the Son, even as they honour the Father. He that honoureth not the Son honoureth not the Father which hath sent him.

²³ er mwyn i bawb roi i'r Mab yr un parch ag a r�nt i'r Tad. O beidio � pharchu'r Mab, y mae rhywun yn peidio � pharchu'r Tad a'i hanfonodd ef.

²⁴Verily, verily, I say unto you, He that heareth my word, and believeth on him that sent me, hath everlasting life, and shall not come into condemnation; but is passed from death unto life.

²⁴ Yn wir, yn wir, rwy'n dweud wrthych fod y sawl sy'n gwrando ar fy ngair i, ac yn credu'r hwn a'm hanfonodd i, yn meddu ar fywyd tragwyddol. Nid yw'n dod dan gondemniad; i'r gwrthwyneb, y mae wedi croesi o farwolaeth i fywyd.

²⁵Verily, verily, I say unto you, The hour is coming, and now is, when the dead shall hear the voice of the Son of God: and they that hear shall live.

²⁵ Yn wir, yn wir, rwy'n dweud wrthych fod amser yn dod, yn wir y mae yma eisoes, pan fydd y meirw yn clywed llais Mab Duw, a'r rhai sy'n clywed yn cael bywyd.

²⁶For as the Father hath life in himself; so hath he given to the Son to have life in himself;

²⁶ Oherwydd fel y mae gan y Tad fywyd ynddo ef ei hun, felly hefyd rhoddodd i'r Mab gael bywyd ynddo ef ei hun.

²⁷And hath given him authority to execute judgment also, because he is the Son of man.

²⁷ Rhoddodd iddo hefyd awdurdod i weinyddu barn, am mai Mab y Dyn yw ef.

²⁸Marvel not at this: for the hour is coming, in the which all that are in the graves shall hear his voice,

²⁸ Peidiwch � rhyfeddu at hyn, oherwydd y mae amser yn dod pan fydd pawb sydd yn eu beddau yn clywed ei lais ef

²⁹And shall come forth; they that have done good, unto the resurrection of life; and they that have done evil, unto the resurrection of damnation.

²⁹ ac yn dod allan; bydd y rhai a wnaeth ddaioni yn codi i fywyd, a'r rhai a wnaeth ddrygioni yn codi i gael eu barnu.

³⁰I can of mine own self do nothing: as I hear, I judge: and my judgment is just; because I seek not mine own will, but the will of the Father which hath sent me.

³⁰ "Nid wyf fi'n gallu gwneud dim ohonof fy hun. Fel yr wyf yn clywed, felly yr wyf yn barnu, ac y mae fy marn i yn gyfiawn, oherwydd nid fy ewyllys i fy hun yr wyf yn ei cheisio, ond ewyllys yr hwn a'm hanfonodd i.

³¹If I bear witness of myself, my witness is not true.

³¹ "Os wyf fi'n tystiolaethu amdanaf fy hun, nid yw fy nhystiolaeth yn wir.

³²There is another that beareth witness of me; and I know that the witness which he witnesseth of me is true.

³² Y mae un arall sydd yn tystiolaethu amdanaf fi, ac mi wn mai gwir yw'r dystiolaeth y mae ef yn ei thystio amdanaf.

³³Ye sent unto John, and he bare witness unto the truth.

³³ Yr ydych chwi wedi anfon at Ioan, ac y mae gennych dystiolaeth ganddo ef i'r gwirionedd.

³⁴But I receive not testimony from man: but these things I say, that ye might be saved.

³⁴ Nid dynol yw'r dystiolaeth amdanaf, ond rwy'n dweud hyn er mwyn i chwi gael eich achub:

³⁵He was a burning and a shining light: and ye were willing for a season to rejoice in his light.

³⁵ Cannwyll oedd Ioan, yn llosgi ac yn llewyrchu, a buoch chwi'n fodlon gorfoleddu dros dro yn ei oleuni ef.

³⁶But I have greater witness than that of John: for the works which the Father hath given me to finish, the same works that I do, bear witness of me, that the Father hath sent me.

³⁶ Ond y mae gennyf fi dystiolaeth fwy na'r eiddo Ioan, oherwydd y gweithredoedd a roes y Tad i mi i'w cyflawni, yr union weithredoedd yr wyf yn eu gwneud, y rhain sy'n tystiolaethu amdanaf fi mai'r Tad sydd wedi fy anfon.

³⁷And the Father himself, which hath sent me, hath borne witness of me. Ye have neither heard his voice at any time, nor seen his shape.

³⁷ A'r Tad a'm hanfonodd i, y mae ef ei hun wedi tystiolaethu amdanaf fi. Nid ydych chwi erioed wedi clywed ei lais na gweld ei wedd,

³⁸And ye have not his word abiding in you: for whom he hath sent, him ye believe not.

³⁸ ac nid oes gennych mo'i air ef yn aros ynoch, oherwydd nid ydych chwi'n credu'r hwn a anfonodd ef.

³⁹Search the scriptures; for in them ye think ye have eternal life: and they are they which testify of me.

³⁹ Yr ydych yn chwilio'r Ysgrythurau oherwydd tybio yr ydych fod ichwi fywyd tragwyddol ynddynt hwy. Ond tystiolaethu amdanaf fi y mae'r rhain;

⁴⁰And ye will not come to me, that ye might have life.

⁴⁰ eto ni fynnwch ddod ataf fi i gael bywyd.

⁴¹I receive not honour from men.

⁴¹ "Y clod yr wyf fi'n ei dderbyn, nid clod dynol mohono.

⁴²But I know you, that ye have not the love of God in you.

⁴² Ond mi wn i amdanoch chwi, nad oes gennych ddim cariad tuag at Dduw ynoch eich hunain.

⁴³I am come in my Father's name, and ye receive me not: if another shall come in his own name, him ye will receive.

⁴³ Yr wyf fi wedi dod yn enw fy Nhad, ac nid ydych yn fy nerbyn i; os daw rhywun arall yn ei enw ei hun, fe dderbyniwch hwnnw.

⁴⁴How can ye believe, which receive honour one of another, and seek not the honour that cometh from God only?

⁴⁴ Sut y gallwch gredu, a chwithau yn derbyn clod gan eich gilydd a heb geisio'r clod sydd gan yr unig Dduw i'w roi?

⁴⁵Do not think that I will accuse you to the Father: there is one that accuseth you, even Moses, in whom ye trust.

⁴⁵ Peidiwch � meddwl mai myfi fydd yn dwyn cyhuddiad yn eich erbyn gerbron y Tad. Moses yw'r un sydd yn eich cyhuddo, hwnnw yr ydych chwi wedi rhoi eich gobaith arno.

⁴⁶For had ye believed Moses, ye would have believed me; for he wrote of me.

⁴⁶ Pe baech yn credu Moses byddech yn fy nghredu i, oherwydd amdanaf fi yr ysgrifennodd ef.

⁴⁷But if ye believe not his writings, how shall ye believe my words?

⁴⁷ Ond os nad ydych yn credu'r hyn a ysgrifennodd ef, sut yr ydych i gredu'r hyn yr wyf fi'n ei ddweud?"