1The king's heart is in the hand of the LORD, as the rivers of water: he turneth it whithersoever he will.
1Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
2Every way of a man is right in his own eyes: but the LORD pondereth the hearts.
2Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
3To do justice and judgment is more acceptable to the LORD than sacrifice.
3Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
4An high look, and a proud heart, and the plowing of the wicked, is sin.
4Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
5The thoughts of the diligent tend only to plenteousness; but of every one that is hasty only to want.
5Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
6The getting of treasures by a lying tongue is a vanity tossed to and fro of them that seek death.
6Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
7The robbery of the wicked shall destroy them; because they refuse to do judgment.
7Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
8The way of man is froward and strange: but as for the pure, his work is right.
8Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
9It is better to dwell in a corner of the housetop, than with a brawling woman in a wide house.
9Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
10The soul of the wicked desireth evil: his neighbour findeth no favour in his eyes.
10Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
11When the scorner is punished, the simple is made wise: and when the wise is instructed, he receiveth knowledge.
11Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
12The righteous man wisely considereth the house of the wicked: but God overthroweth the wicked for their wickedness.
12Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
13Whoso stoppeth his ears at the cry of the poor, he also shall cry himself, but shall not be heard.
13Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
14A gift in secret pacifieth anger: and a reward in the bosom strong wrath.
14Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
15It is joy to the just to do judgment: but destruction shall be to the workers of iniquity.
15Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
16The man that wandereth out of the way of understanding shall remain in the congregation of the dead.
16Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
17He that loveth pleasure shall be a poor man: he that loveth wine and oil shall not be rich.
17Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
18The wicked shall be a ransom for the righteous, and the transgressor for the upright.
18Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
19It is better to dwell in the wilderness, than with a contentious and an angry woman.
19Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
20There is treasure to be desired and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man spendeth it up.
20May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
21He that followeth after righteousness and mercy findeth life, righteousness, and honour.
21Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
22A wise man scaleth the city of the mighty, and casteth down the strength of the confidence thereof.
22Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
23Whoso keepeth his mouth and his tongue keepeth his soul from troubles.
23Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
24Proud and haughty scorner is his name, who dealeth in proud wrath.
24Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
25The desire of the slothful killeth him; for his hands refuse to labour.
25Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
26He coveteth greedily all the day long: but the righteous giveth and spareth not.
26May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
27The sacrifice of the wicked is abomination: how much more, when he bringeth it with a wicked mind?
27Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
28A false witness shall perish: but the man that heareth speaketh constantly.
28Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
29A wicked man hardeneth his face: but as for the upright, he directeth his way.
29Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
30There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.
30Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
31The horse is prepared against the day of battle: but safety is of the LORD.
31Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.