1Boast not thyself of to morrow; for thou knowest not what a day may bring forth.
1Huwag mong ipaghambog ang kinabukasan; Sapagka't hindi mo nalalaman kung ano ang ilalabas ng ibang araw.
2Let another man praise thee, and not thine own mouth; a stranger, and not thine own lips.
2Purihin ka ng ibang tao at huwag ng iyong sariling bibig; ng iba, at huwag ng iyong sariling mga labi.
3A stone is heavy, and the sand weighty; but a fool's wrath is heavier than them both.
3Ang bato ay mabigat, at ang buhangin ay matimbang; nguni't ang galit ng mangmang ay lalong mabigat kay sa mga yaon.
4Wrath is cruel, and anger is outrageous; but who is able to stand before envy?
4Poot ay mabagsik, at ang galit ay mamumugnaw, nguni't sinong makatatayo sa harap ng paninibugho?
5Open rebuke is better than secret love.
5Maigi ang saway na hayag kay sa pagibig na nakukubli.
6Faithful are the wounds of a friend; but the kisses of an enemy are deceitful.
6Tapat ang mga sugat ng kaibigan: nguni't ang mga halik ng kaaway ay malabis.
7The full soul loatheth an honeycomb; but to the hungry soul every bitter thing is sweet.
7Ang busog na tao ay umaayaw sa pulot-pukyutan: nguni't sa gutom na tao ay matamis ang bawa't mapait na bagay.
8As a bird that wandereth from her nest, so is a man that wandereth from his place.
8Kung paano ang ibon na gumagala mula sa kaniyang pugad, gayon ang tao na gumagala mula sa kaniyang dako.
9Ointment and perfume rejoice the heart: so doth the sweetness of a man's friend by hearty counsel.
9Ang unguento at pabango ay nagpapagalak ng puso: gayon ang katamisan ng kaibigan ng tao na nagbubuhat sa maiging payo.
10Thine own friend, and thy father's friend, forsake not; neither go into thy brother's house in the day of thy calamity: for better is a neighbour that is near than a brother far off.
10Ang iyong sariling kaibigan at ang kaibigan ng iyong ama, ay huwag mong pabayaan; at huwag kang pumaroon sa bahay ng iyong kapatid sa kaarawan ng iyong kasakunaan: maigi ang kapuwa na malapit kay sa kapatid na malayo.
11My son, be wise, and make my heart glad, that I may answer him that reproacheth me.
11Anak ko, ikaw ay magpakadunong, at iyong pasayahin ang aking puso, upang aking masagot siya na tumutuya sa akin.
12A prudent man foreseeth the evil, and hideth himself; but the simple pass on, and are punished.
12Ang taong mabait ay nakakakita ng kasamaan, at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos, at naghihirap.
13Take his garment that is surety for a stranger, and take a pledge of him for a strange woman.
13Kunin mo ang kaniyang kasuutan na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo siya ng sanla na nananagot sa babaing di kilala.
14He that blesseth his friend with a loud voice, rising early in the morning, it shall be counted a curse to him.
14Siyang nagpapala sa kaniyang kaibigan ng malakas na tinig, na bumabangong maaga sa kinaumagahan, mabibilang na sumpa sa kaniya.
15A continual dropping in a very rainy day and a contentious woman are alike.
15Ang laging tulo sa araw na maulan at ang babaing palatalo ay magkahalintulad:
16Whosoever hideth her hideth the wind, and the ointment of his right hand, which bewrayeth itself.
16Ang magibig pumigil sa kaniya, ay pumipigil sa hangin, at ang kaniyang kanan ay nakakasumpong ng langis.
17Iron sharpeneth iron; so a man sharpeneth the countenance of his friend.
17Ang bakal ay nagpapatalas sa bakal; gayon ang tao ay nagpapatalas sa mukha ng kaniyang kaibigan.
18Whoso keepeth the fig tree shall eat the fruit thereof: so he that waiteth on his master shall be honoured.
18Ang nagiingat ng puno ng higos ay kakain ng bunga niyaon; at ang naghihintay sa kaniyang panginoon ay pararangalin.
19As in water face answereth to face, so the heart of man to man.
19Kung paanong sa tubig ang mukha ay sumasagot sa mukha, gayon ang puso ng tao sa tao.
20Hell and destruction are never full; so the eyes of man are never satisfied.
20Ang Sheol at ang kapahamakan ay hindi nasisiyahan kailan man; at ang mga mata ng tao ay hindi nasisiyahan kailan man.
21As the fining pot for silver, and the furnace for gold; so is a man to his praise.
21Ang sangagan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto, at ang tao ay nasusubok sa pamamagitan ng kaniyang pagpuri.
22Though thou shouldest bray a fool in a mortar among wheat with a pestle, yet will not his foolishness depart from him.
22Bagaman iyong piitin ang mangmang sa isang piitan na kasama ng pangbayo sa mga bayong trigo, gayon ma'y hindi hihiwalay ang kaniyang kamangmangan sa kaniya.
23Be thou diligent to know the state of thy flocks, and look well to thy herds.
23Magmasipag ka na alamin mo ang kalagayan ng iyong mga kawan, at tingnan mong mabuti ang iyong mga bakahan:
24For riches are not for ever: and doth the crown endure to every generation?
24Sapagka't ang mga kayamanan ay hindi magpakailan man: at namamalagi ba ang putong sa lahat ng sali't saling lahi?
25The hay appeareth, and the tender grass sheweth itself, and herbs of the mountains are gathered.
25Ang tuyong damo ay pinupulot, at ang sariwang damo ay lumilitaw, at ang mga gugulayin sa mga bundok ay pinipisan.
26The lambs are for thy clothing, and the goats are the price of the field.
26Ang mga kordero ay ukol sa iyong kasuutan, at ang mga kambing ay siyang halaga ng bukid:
27And thou shalt have goats' milk enough for thy food, for the food of thy household, and for the maintenance for thy maidens.
27At magkakaroon ng kasiyahang gatas ng kambing sa iyong pagkain, sa pagkain ng iyong sangbahayan; at pagkain sa iyong mga alilang babae.