1Words of Lemuel a king, a declaration that his mother taught him:
1Ang mga pulong ni hari Lemuel; ang pagpanagna nga gitudlo kaniya sa iyang inahan.
2`What, my son? and what, son of my womb? And what, son of my vows?
2Unsa, anak ko? ug unsa, Oh anak sa akong tagoangkan? Ug unsa, Oh anak sa akong mga panaad?
3Give not to women thy strength, And thy ways to wiping away of kings.
3Ayaw pag-ihatag ang imong kusog ngadto sa mga babaye, Ni ang imong mga dalan nianang nakapalaglag sa mga hari.
4Not for kings, O Lemuel, Not for kings, to drink wine, And for princes a desire of strong drink.
4Dili angay alang sa mga hari, Oh Lemuel, dili angay alang sa mga hari ang pag-inum sa vino; Ni alang sa mga principe ang pag-ingon : Hain ang maisug nga ilimnon?
5Lest he drink, and forget the decree, And change the judgment of any of the sons of affliction.
5Tingali unya manginum sila, ug malimot sa Kasugoan, Ug balit-aron ang justicia alang sa bisan kinsa nga ginasakit.
6Give strong drink to the perishing, And wine to the bitter in soul,
6Hatagi ug maisug nga ilimnon kadtong andam na sa pagkahanaw, Ug vino niadtong ginapaitan sa kalag:
7He drinketh, and forgetteth his poverty, And his misery he remembereth not again.
7Paimna siya, ug pahikalimti ang iyang kakabus, Ug ayaw na pagpahinumdumi ang iyang pagka-makalolooy.
8Open thy mouth for the dumb, For the right of all sons of change.
8Bukha ang imong baba alang sa amang, Diha sa kaayohan sa tanan niadtong mga biniyaan.
9Open thy mouth, judge righteously, Both the cause of the poor and needy!`
9Bukha ang imong baba, maghukom ka sa pagkamatarung, Ug maghatag ka ug justicia sa mga kabus ug hangul.
10A woman of worth who doth find? Yea, far above rubies [is] her price.
10Kinsay makakaplag sa usa ka babaye nga takus? Kay ang iyang bili labaw pa kay sa mahal nga mga bato.
11The heart of her husband hath trusted in her, And spoil he lacketh not.
11Ang kasingkasing sa iyang bana nagasalig kaniya, Ug siya wala makulangi sa ganancia.
12She hath done him good, and not evil, All days of her life.
12Siya nagabuhat kaniya sa maayo ug dili sa dautan Sa tibook nga mga adlaw sa iyang kinabuhi.
13She hath sought wool and flax, And with delight she worketh [with] her hands.
13Siya nagapangita ug balhibo sa carnero ug lanot sa lino, Ug sa kinabubut-on nagabuhat uban sa iyang kamot.
14She hath been as ships of the merchant, From afar she bringeth in her bread.
14Siya sama sa mga sakayan-sa-patigayon; Siya nagadala sa iyang tinapay gikan sa halayo.
15Yea, she riseth while yet night, And giveth food to her household, And a portion to her damsels.
15Siya mobangon usab samtang gabii pa, Ug nagahatag sa kalan-on sulod sa iyang panimalay, Ug ang ilang mga buhat alang sa iyang mga sulogoong dalaga.
16She hath considered a field, and taketh it, From the fruit of her hands she hath planted a vineyard.
16Siya nagahunahuna ug usa ka baul, ug nagapalit niini; Uban sa bunga sa iyang mga kamot siya nagatanum ug usa ka parrasan.
17She hath girded with might her loins, And doth strengthen her arms.
17Ginabaksan niya ug kalig-on ang iyang mga hawak, Ug ginapabaskog niya ang iyang mga bukton.
18She hath perceived when her merchandise [is] good, Her lamp is not extinguished in the night.
18Siya nahibalo nga ang iyang baligya makaganancia; Ang iyang lamparahan dili mapalong sa pagkagabii.
19Her hands she hath sent forth on a spindle, And her hands have held a distaff.
19Ginabutang niya ang iyang mga kamot sa bilikan, Ug ang mga kamot nagapugong sa kalinyasan.
20Her hand she hath spread forth to the poor, Yea, her hands she sent forth to the needy.
20Ginatuy-od niya ang iyang kamot ngadto sa mga kabus; Oo, nagatunol siya sa iyang mga kamot ngadto sa mga hangul.
21She is not afraid of her household from snow, For all her household are clothed [with] scarlet.
21Siya dili mahadlok sa nieve alang sa iyang panimalay; Kay ang iyang sulod-balay gibistihan sa mapula.
22Ornamental coverings she hath made for herself, Silk and purple [are] her clothing.
22Siya nagabuhat alang sa iyang kaugalingon ug mga alfombra; Ang iyang saput lino nga manipis ug purpura.
23Known in the gates is her husband, In his sitting with elders of the land.
23Ang iyang bana inila diha sa mga ganghaan, Sa diha nga siya molingkod uban sa mga anciano sa yuta.
24Linen garments she hath made, and selleth, And a girdle she hath given to the merchant.
24Siya nagabuhat ug mga saput nga lino ug nagabaligya kanila, Ug nagahatud ug mga bakus ngadto sa magpapatigayon.
25Strength and honour [are] her clothing, And she rejoiceth at a latter day.
25Kusog ug pagkahalangdon mao ang iyang saput; Ug siya mokatawa sa panahon nga umalabut.
26Her mouth she hath opened in wisdom, And the law of kindness [is] on her tongue.
26Siya nagabuka sa iyang baba uban ang pagkamanggialamon; Ug ang balaod sa pagkamaloloy-on maoy anaa sa tumoy sa iyang dila.
27She [is] watching the ways of her household, And bread of sloth she eateth not.
27Siya nagasud-ong ug maayo sa mga paagi sa iyang sulod-balay, Ug dili mokaon sa tinapay sa pagkatapulan.
28Her sons have risen up, and pronounce her happy, Her husband, and he praiseth her,
28Ang iyang mga anak mobangon, ug magatawag kaniya nga bulahan; Ang iyang bana usab , ug siya nagadayeg kaniya, nga nagaingon :
29`Many [are] the daughters who have done worthily, Thou hast gone up above them all.`
29Daghang mga anak nga babaye nga nanagbuhat sa pagkatakus gayud , Apan ikaw milabaw kanilang tanan.
30The grace [is] false, and the beauty [is] vain, A woman fearing Jehovah, she may boast herself.
30Ang katahum malimbongon, ug ang kaanyag kakawangan lamang; Apan ang usa ka babaye nga mahadlok kang Jehova, siya pagadayegon.
31Give ye to her of the fruit of her hands, And her works do praise her in the gates!
31Hatagi siya sa bunga sa iyang mga kamot; Ug papagdayega kaniya ang iyang mga buhat diha sa mga ganghaan.