1And Jehovah appeareth unto him among the oaks of Mamre, and he is sitting at the opening of the tent, about the heat of the day;
1 Ymddangosodd yr ARGLWYDD i Abraham wrth dderw Mamre, pan oedd yn eistedd wrth ddrws y babell yng ngwres y dydd.
2and he lifteth up his eyes and looketh, and lo, three men standing by him, and he seeth, and runneth to meet them from the opening of the tent, and boweth himself towards the earth,
2 Cododd ei olwg a gwelodd dri gu373?r yn sefyll o'i flaen. Pan welodd hwy, rhedodd o ddrws y babell i'w cyfarfod, ac ymgrymu i'r llawr,
3And he saith, `My Lord, if, I pray thee, I have found grace in thine eyes, do not, I pray thee, pass on from thy servant;
3 a dweud, "F'arglwydd, os cefais ffafr yn d'olwg, paid � mynd heibio i'th was.
4let, I pray thee, a little water be accepted, and wash your feet, and recline under the tree;
4 Dyger ychydig ddu373?r, a golchwch eich traed a gorffwyso dan y goeden,
5and I bring a piece of bread, and support ye your heart; afterwards pass on, for therefore have ye passed over unto your servant;` and they say, `So mayest thou do as thou has spoken.`
5 a dof finnau � thamaid o fara i'ch cynnal, ac wedyn cewch fynd ymaith; dyna pam yr ydych wedi dod at eich gwas." Ac meddant, "Gwna fel y dywedaist."
6And Abraham hasteth towards the tent, unto Sarah, and saith, `Hasten three measures of flour-meal, knead, and make cakes;`
6 Brysiodd Abraham i'r babell at Sara, a dweud, "Brysia i estyn tri mesur o flawd peilliaid, tylina ef, a gwna deisennau."
7and Abraham ran unto the herd, and taketh a son of the herd, tender and good, and giveth unto the young man, and he hasteth to prepare it;
7 Yna rhedodd Abraham at y gwartheg, a chymryd llo tyner a da a'i roi i'w was; a brysiodd yntau i'w baratoi.
8and he taketh butter and milk, and the son of the herd which he hath prepared, and setteth before them; and he is standing by them under the tree, and they do eat.
8 Cymerodd gaws a llaeth a'r llo yr oedd wedi ei baratoi, a'u gosod o'u blaenau; yna safodd gerllaw o dan y goeden tra oeddent yn bwyta.
9And they say unto him, `Where [is] Sarah thy wife?` and he saith, `Lo — in the tent;`
9 Gofynasant iddo, "Ble mae dy wraig Sara?" Atebodd yntau, "Dyna hi yn y babell."
10and he saith, `returning I return unto thee, about the time of life, and lo, to Sarah thy wife a son.`
10 Yna dywedodd yr ARGLWYDD, "Dof yn �l atat yn sicr yn nhymor y gwanwyn, a chaiff Sara dy wraig fab." Yr oedd Sara yn gwrando wrth ddrws y babell y tu �l iddo.
11And Sarah is hearkening at the opening of the tent, which is behind him;
11 Yr oedd Abraham a Sara yn hen, mewn gwth o oedran, ac yr oedd arfer gwragedd wedi peidio i Sara.
12and Abraham and Sarah [are] aged, entering into days — the way of women hath ceased to be to Sarah;
12 Am hynny, chwarddodd Sara ynddi ei hun, a dweud, "Ai wedi imi heneiddio, a'm gu373?r hefyd yn hen, y caf hyfrydwch?"
13and Sarah laugheth in her heart, saying, `After I have waxed old I have had pleasure! — my lord also [is] old!`
13 A dywedodd yr ARGLWYDD wrth Abraham, "Pam y chwarddodd Sara a dweud, 'A fyddaf fi'n wir yn planta, a minnau'n hen?'
14And Jehovah saith unto Abraham, `Why [is] this? Sarah hath laughed, saying, Is it true really — I bear — and I am aged? Is any thing too wonderful for Jehovah? at the appointed time I return unto thee, about the time of life, and Sarah hath a son.`
14 A oes dim yn rhy anodd i'r ARGLWYDD? Dof yn �l atat ar yr amser penodedig, yn nhymor y gwanwyn, a chaiff Sara fab."
15And Sarah denieth, saying, `I did not laugh;` for she hath been afraid; and He saith, `Nay, but thou didst laugh.`
15 Gwadodd Sara iddi chwerthin, oherwydd yr oedd arni ofn. Ond dywedodd ef, "Do, fe chwerddaist."
16And the men rise from thence, and look on the face of Sodom, and Abraham is going with them to send them away;
16 Pan aeth y gwu375?r ymlaen oddi yno, ac edrych i lawr tua Sodom, aeth Abraham gyda hwy i'w hebrwng.
17and Jehovah said, `Am I concealing from Abraham that which I am doing,
17 A dywedodd yr ARGLWYDD wrtho'i hun, "A gelaf fi rhag Abraham yr hyn yr wyf am ei wneud,
18and Abraham certainly becometh a nation great and mighty, and blessed in him have been all nations of the earth?
18 oherwydd yn ddiau daw Abraham yn genedl fawr a chref, a bendithir holl genhedloedd y ddaear ynddo?
19for I have known him, that he commandeth his children, and his house after him (and they have kept the way of Jehovah), to do righteousness and judgment, that Jehovah may bring on Abraham that which He hath spoken concerning him.`
19 Na, fe'i hysbysaf, er mwyn iddo orchymyn i'w blant a'i dylwyth ar ei �l gadw ffordd yr ARGLWYDD a gwneud cyfiawnder a barn, fel y bydd i'r ARGLWYDD gyflawni ei air i Abraham."
20And Jehovah saith, `The cry of Sodom and Gomorrah — because great; and their sin — because exceeding grievous:
20 Yna dywedodd yr ARGLWYDD, "Am fod y gu373?yn yn erbyn Sodom a Gomorra yn fawr, a'u pechod yn ddrwg iawn,
21I go down now, and see whether according to its cry which is coming unto Me they have done completely — and if not — I know;`
21 disgynnaf i weld a wnaethant yn hollol yn �l y gu373?yn a ddaeth ataf; os na wnaethant, caf wybod."
22and the men turn from thence, and go towards Sodom; and Abraham is yet standing before Jehovah.
22 Pan drodd y gwu375?r oddi yno a mynd i gyfeiriad Sodom, yr oedd Abraham yn dal i sefyll gerbron yr ARGLWYDD.
23And Abraham draweth nigh and saith, `Dost Thou also consume righteous with wicked?
23 A nesaodd Abraham a dweud, "A wyt yn wir am ddifa'r cyfiawn gyda'r drygionus?
24peradventure there are fifty righteous in the midst of the city; dost Thou also consume, and not bear with the place for the sake of the fifty — the righteous who [are] in its midst?
24 Os ceir hanner cant o rai cyfiawn yn y ddinas, a wyt yn wir am ei dinistrio a pheidio ag arbed y lle er mwyn yr hanner cant cyfiawn sydd yno?
25Far be it from Thee to do according to this thing, to put to death the righteous with the wicked; that it hath been — as the righteous so the wicked — far be it from Thee; doth the Judge of all the earth not do justice?`
25 Na foed iti wneud y fath beth, a lladd y cyfiawn gyda'r drygionus, nes bod y cyfiawn yr un fath �'r drygionus. Na ato Duw! Oni wna Barnwr yr holl ddaear farn?"
26And Jehovah saith, `If I find in Sodom fifty righteous in the midst of the city, then have I borne with all the place for their sake.`
26 A dywedodd yr ARGLWYDD, "Os caf yn ninas Sodom hanner cant o rai cyfiawn, arbedaf yr holl le er eu mwyn."
27And Abraham answereth and saith, `Lo, I pray thee, I have willed to speak unto the Lord, and I — dust and ashes;
27 Atebodd Abraham a dweud, "Dyma fi wedi beiddio llefaru wrth yr ARGLWYDD, a minnau'n ddim ond llwch a lludw.
28peradventure there are lacking five of the fifty righteous — dost Thou destroy for five the whole of the city?` and He saith, `I destroy [it] not, if I find there forty and five.`
28 Os bydd pump yn eisiau o'r hanner cant o rai cyfiawn, a ddinistri di'r holl ddinas oherwydd pump?" Dywedodd yntau, "Os caf yno bump a deugain, ni ddinistriaf hi."
29And he addeth again to speak unto Him and saith, `Peradventure there are found there forty?` and He saith, `I do [it] not, because of the forty.`
29 Llefarodd eto wrtho a dweud, "Beth os ceir deugain yno?" Dywedodd yntau, "Nis gwnaf er mwyn y deugain."
30And he saith, `Let it not be, I Pray thee, displeasing to the Lord, and I speak: peradventure there are found there thirty?` and He saith, `I do [it] not, if I find there thirty.`
30 Yna dywedodd, "Na ddigied yr ARGLWYDD os llefaraf. Ond beth os ceir yno ddeg ar hugain?" Dywedodd yntau, "Nis gwnaf os caf yno ddeg ar hugain."
31And he saith, `Lo, I pray thee, I have willed to speak unto the Lord: peradventure there are found there twenty?` and He saith, `I do not destroy [it], because of the twenty.`
31 Yna dywedodd, "Dyma fi wedi beiddio llefaru wrth yr ARGLWYDD. Beth os ceir yno ugain?" Dywedodd yntau, "Ni ddinistriaf hi er mwyn yr ugain."
32And he saith, `Let it not be, I pray Thee, displeasing to the Lord, and I speak only this time: peradventure there are found there ten?` and He saith, `I do not destroy [it], because of the ten.`
32 Yna dywedodd, "Peidied yr ARGLWYDD � digio wrthyf am lefaru y tro hwn yn unig. Beth os ceir yno ddeg?" Dywedodd yntau, "Ni ddinistriaf hi er mwyn y deg."
33And Jehovah goeth on, when He hath finished speaking unto Abraham, and Abraham hath turned back to his place.
33 Aeth yr ARGLWYDD ymaith wedi iddo orffen llefaru wrth Abraham, a dychwelodd Abraham i'w le.