1Wine [is] a scorner — strong drink [is] noisy, And any going astray in it is not wise.
1Khamri waa dadquudhsade, waxa lagu sakhraamona waa qaylokiciye, Oo ku alla kii ku qaldamaana caqli ma laha.
2The fear of a king [is] a growl as of a young lion, He who is causing him to be wroth is wronging his soul.
2Boqorka cabsigeliddiisu waa sida libaaxa cidiisa, Oo ku alla kii ka xanaajiyaa, naftiisuu ku dembaabaa.
3An honour to a man is cessation from strife, And every fool intermeddleth.
3Nin inuu dirir ka joogsado waa u sharaf, Laakiinse nacas waluba wuu ilaaqtamaa.
4Because of winter the slothful plougheth not, He asketh in harvest, and there is nothing.
4Kii caajis ahu qabowga aawadiis beer ma jeexo, Oo sidaas daraaddeed wakhtiga beergooyska wuu baryootami doonaa, oo waxba ma heli doono.
5Counsel in the heart of a man [is] deep water, And a man of understanding draweth it up.
5Talada dadka qalbigiisa ku jirtaa waa sida biyo gun dheer, Laakiinse ninkii garasho leh ayaa ka soo dhaansan doona.
6A multitude of men proclaim each his kindness, And a man of stedfastness who doth find?
6Dadka intooda badanu waxay naadiyaan raxmaddooda, Laakiinse nin aamin ah bal yaa heli kara?
7The righteous is walking habitually in his integrity, O the happiness of his sons after him!
7Ninka xaqa ah oo daacadnimadiisa ku socda, Carruurtiisu way barakaysnaadaan isaga dabadiis.
8A king sitting on a throne of judgment, Is scattering with his eyes all evil,
8Boqorkii carshiga garsooridda ku fadhiyaa Indhihiisuu sharka oo dhan ku kala firdhiyaa.
9Who saith, `I have purified my heart, I have been cleansed from my sin?`
9Bal yaa odhan kara, Qalbigayga waan nadiifiyey, Oo dembigayga waan ka daahirsanahay?
10A stone and a stone, an ephah and an ephah, Even both of them [are] an abomination to Jehovah.
10Miisaanno kala cayn ah iyo qiyaaso kala cayn ah, Labaduba Rabbiga waa u karaahiyo.
11Even by his actions a youth maketh himself known, Whether his work be pure or upright.
11Xataa ilmo yar waxaa lagu yaqaan falimihiisa, Inuu shuqulkiisu daahir yahay iyo inuu hagaagsan yahayba.
12A hearing ear, and a seeing eye, Jehovah hath made even both of them.
12Dhegta wax maqasha iyo isha wax aragtaba, Labadaba Rabbigaa sameeyey.
13Love not sleep, lest thou become poor, Open thine eyes — be satisfied [with] bread.
13Hurdo ha jeclaan, waaba intaas oo aad caydhowdaaye. Indhaha kala qaad, oo cuntaad ka dhergi doontaa.
14`Bad, bad,` saith the buyer, And going his way then he boasteth himself.
14Kan wax iibsadaa wuxuu yidhaahdaa, Waa xun yahay, waa xun yahay, Laakiinse markuu tago ayuu faanaa.
15Substance, gold, and a multitude of rubies, Yea, a precious vessel, [are] lips of knowledge.
15Waxaa jira dahab iyo luul badan, Laakiinse bushimihii aqoon lahu waa jawharad qaali ah.
16Take his garment when a stranger hath been surety, And for strangers pledge it.
16Kii qof qalaad dammiinta dharkiisa ka qaad, Oo markuu shisheeyayaal dammiinto, isaga rahmad ahaan u hay.
17Sweet to a man [is] the bread of falsehood, And afterwards is his mouth filled [with] gravel.
17Cuntadii khiyaano lagu helaa dadka way u macaan tahay, Laakiinse dabadeed afkiisa waxaa ka buuxsami doona quruurux.
18Purposes by counsel thou dost establish, And with plans make thou war.
18Qasdi kasta waxaa lagu taagaa talo, Oo waano wanaagsan ku dagaallan.
19A revealer of secret counsels is the busybody, And for a deceiver [with] his lips make not thyself surety.
19Kii sida mid xan badan u warwareegaa wuxuu daaha ka qaadaa waxyaalo qarsoon, Haddaba sidaas daraaddeed kii bushimihiisa kala qaada ha ku darsamin.
20Whoso is vilifying his father and his mother, Extinguished is his lamp in blackness of darkness.
20Kii aabbihiis ama hooyadiis caaya, Laambaddiisa waxaa lagu bakhtiin doonaa gudcur dam ah.
21An inheritance gotten wrongly at first, Even its latter end is not blessed.
21Dhaxalkii markii hore degdeg lagu helay, Ugu dambaysta ma barakoobi doono.
22Do not say, `I recompense evil,` Wait for Jehovah, and He delivereth thee.
22Ha odhan, Shar baan ka abaal gudayaa. Rabbiga sug, oo isna wuu ku badbaadin doonaa.
23An abomination to Jehovah [are] a stone and a stone, And balances of deceit [are] not good.
23Miisaanno kala cayn ahu Rabbiga waa u karaahiyo, Oo kafaddii khiyaano ahuna ma wanaagsana.
24From Jehovah [are] the steps of a man, And man — how understandeth he his way?
24Nin socodkiisu waa xagga Rabbiga, Haddaba sidaas daraaddeed dad sidee buu jidkiisa u garan karaa?
25A snare to a man [is] he hath swallowed a holy thing, And after vows to make inquiry.
25Waa u dabin nin inuu nacasnimo ku yidhaahdo, Waa quduus, Oo uu dabadeed u nidraa inuu wax weyddiiyo.
26A wise king is scattering the wicked, And turneth back on them the wheel.
26Boqorkii caqli lahu kuwa sharka leh wuu hufaa, Oo wuxuu dushooda marsiiyaa giringirta.
27The breath of man [is] a lamp of Jehovah, Searching all the inner parts of the heart.
27Dadka ruuxiisu waa laambaddii Rabbiga, Oo wuxuu baadhaa caloosha meelaha ugu hooseeya oo dhan.
28Kindness and truth keep a king, And he hath supported by kindness his throne.
28Naxariista iyo runtu boqorkay ilaaliyaan, Oo carshigiisuna wuxuu ku taagnaadaa naxariis.
29The beauty of young men is their strength, And the honour of old men is grey hairs.
29Dhallinyarada xooggoodu waa ammaantooda, Oo cirrada odayaashuna waa quruxdooda.Garaaciddii nabro yeeshaa waxay dadka ka nadiifisaa sharka, Oo dilidda karbaashkuna sidaas oo kalay u gashaa caloosha meelaha ugu hooseeya.
30The bandages of a wound thou removest with the evil, Also the plagues of the inner parts of the heart!
30Garaaciddii nabro yeeshaa waxay dadka ka nadiifisaa sharka, Oo dilidda karbaashkuna sidaas oo kalay u gashaa caloosha meelaha ugu hooseeya.