¹And there was a certain one ailing, Lazarus, from Bethany, of the village of Mary and Martha her sister —

¹Isang tao nga na may-sakit, si Lazaro na taga Betania, na nayon ni Maria at ni Marta na kaniyang kapatid.

²and it was Mary who did anoint the Lord with ointment, and did wipe his feet with her hair, whose brother Lazarus was ailing —

²At ito'y yaong si Maria na nagpahid sa Panginoon ng unguento, at kinuskos ang kaniyang mga paa ng kaniyang mga buhok, na ang kaniyang kapatid na si Lazaro ay may-sakit.

³therefore sent the sisters unto him, saying, `Sir, lo, he whom thou dost love is ailing;`

³Nagpasugo nga sa kaniya ang mga kapatid na babae, na nagsasabi, Panginoon, narito, siya na iyong iniibig ay may-sakit.

⁴and Jesus having heard, said, `This ailment is not unto death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified through it.`

⁴Nguni't pagkarinig ni Jesus nito, ay sinabi niya, Ang sakit na ito'y hindi sa ikamamatay, kundi sa ikaluluwalhati ng Dios, upang ang Anak ng Dios ay luwalhatiin sa pamamagitan niyaon.

⁵And Jesus was loving Martha, and her sister, and Lazarus,

⁵Iniibig nga ni Jesus si Marta, at ang kaniyang kapatid na babae, at si Lazaro.

⁶when, therefore, he heard that he is ailing, then indeed he remained in the place in which he was two days,

⁶Nang mabalitaan nga niya na siya'y may-sakit, siya'y tumahang dalawang araw nang panahong yaon sa dating kinaroroonan niya.

⁷then after this, he saith to the disciples, `We may go to Judea again;`

⁷Saka pagkatapos nito ay sinabi niya sa mga alagad, Tayo nang muli sa Judea.

⁸the disciples say to him, `Rabbi, now were the Jews seeking to stone thee, and again thou dost go thither!`

⁸Sinabi sa kaniya ng mga alagad, Rabi, ngayo'y pinagsisikapang batuhin ka ng mga Judio; at muli kang paroroon doon?

⁹Jesus answered, `Are there not twelve hours in the day? if any one may walk in the day, he doth not stumble, because the light of this world he doth see;

⁹Sumagot si Jesus, Hindi baga ang araw ay may labingdalawang oras? Kung ang isang tao'y lumalakad samantalang araw, ay hindi siya natitisod, sapagka't nakikita niya ang ilaw ng sanglibutang ito.

¹⁰and if any one may walk in the night, he stumbleth, because the light is not in him.`

¹⁰Nguni't ang isang taong lumalakad samantalang gabi, ay natitisod siya, sapagka't walang ilaw sa kaniya.

¹¹These things he said, and after this he saith to them, `Lazarus our friend hath fallen asleep, but I go on that I may awake him;`

¹¹Ang mga bagay na ito'y sinalita niya: at pagkatapos nito'y sinabi niya sa kanila, Si Lazaro na ating kaibigan ay natutulog; nguni't ako'y paroroon, upang gisingin ko siya sa pagkakatulog.

¹²therefore said his disciples, `Sir, if he hath fallen asleep, he will be saved;`

¹²Sinabi nga ng mga alagad sa kaniya, Panginoon, kung siya'y natutulog, ay siya'y gagaling.

¹³but Jesus had spoken about his death, but they thought that about the repose of sleep he speaketh.

¹³Sinalita nga ni Jesus ang tungkol sa kaniyang pagkamatay: datapuwa't sinapantaha nila na ang sinalita ay ang karaniwang pagtulog.

¹⁴Then, therefore, Jesus said to them freely, `Lazarus hath died;

¹⁴Nang magkagayon nga ay sinabi sa kanila ni Jesus ng malinaw, Si Lazaro ay patay.

¹⁵and I rejoice, for your sake, (that ye may believe,) that I was not there; but we may go to him;`

¹⁵At ikinagagalak ko dahil sa inyo rin na ako'y wala roon, upang kayo'y magsipaniwala; gayon ma'y tayo na sa kaniya.

¹⁶therefore said Thomas, who is called Didymus, to the fellow-disciples, `We may go — we also, that we may die with him,`

¹⁶Si Tomas nga, na tinatawag na Didimo, ay nagsabi sa mga kapuwa niya alagad, Tayo'y magsiparoon din naman, upang tayo'y mangamatay na kasama niya.

¹⁷Jesus, therefore, having come, found him having been four days already in the tomb.

¹⁷Kaya't nang dumating si Jesus, ay naratnan niyang apat na araw na siya'y nalilibing.

¹⁸And Bethany was nigh to Jerusalem, about fifteen furlongs off,

¹⁸Ang Betania nga'y malapit sa Jerusalem, na may layong labing-limang estadio;

¹⁹and many of the Jews had come unto Martha and Mary, that they might comfort them concerning their brother;

¹⁹At marami sa mga Judio ang nangakaparoon na kay Marta at kay Maria, upang sila'y aliwin tungkol sa kanilang kapatid.

²⁰Martha, therefore, when she heard that Jesus doth come, met him, and Mary kept sitting in the house.

²⁰Si Marta nga, nang marinig niyang si Jesus ay dumarating, ay yumaon at sumalubong sa kaniya: nguni't si Maria ay nanatiling nakaupo sa bahay.

²¹Martha, therefore, said unto Jesus, `Sir, if thou hadst been here, my brother had not died;

²¹Sinabi nga ni Marta kay Jesus, Panginoon, kung ikaw sana'y narito, disin ang kapatid ko ay hindi namatay.

²²but even now, I have known that whatever thou mayest ask of God, God will give to thee;`

²²At ngayon man nama'y nalalaman ko na, anomang hingin mo sa Dios, ay ipagkakaloob sa iyo ng Dios.

²³Jesus saith to her, `Thy brother shall rise again.`

²³Sinabi sa kaniya ni Jesus, Magbabangon uli ang iyong kapatid.

²⁴Martha saith to him, `I have known that he will rise again, in the rising again in the last day;`

²⁴Si Marta ay nagsabi sa kaniya, Nalalaman ko na siya'y magbabangon uli sa pagkabuhay na maguli sa huling araw.

²⁵Jesus said to her, `I am the rising again, and the life; he who is believing in me, even if he may die, shall live;

²⁵Sinabi sa kaniya ni Jesus, Ako ang pagkabuhay na maguli, at ang kabuhayan: ang sumasampalataya sa akin, bagama't siya'y mamatay, gayon ma'y mabubuhay siya;

²⁶and every one who is living and believing in me shall not die — to the age;

²⁶At ang sinomang nabubuhay at sumasampalataya sa akin ay hindi mamamatay magpakailan man. Sinasampalatayanan mo baga ito?

²⁷believest thou this?` she saith to him, `Yes, sir, I have believed that thou art the Christ, the Son of God, who is coming to the world.`

²⁷Sinabi niya sa kaniya, Oo, Panginoon: sumasampalataya ako na ikaw ang Cristo ang Anak ng Dios, sa makatuwid baga'y ang naparirito sa sanglibutan.

²⁸And these things having said, she went away, and called Mary her sister privately, saying, `The Teacher is present, and doth call thee;`

²⁸At nang masabi na niya ito, ay yumaon siya, at tinawag ng lihim si Maria na kapatid niya, na sinasabi, Ang Guro ay narito, at tinatawag ka.

²⁹she, when she heard, riseth up quickly, and doth come to him;

²⁹At siya, nang marinig niya ito, ay nagtindig na madali, at pumaroon sa kaniya.

³⁰and Jesus had not yet come to the village, but was in the place where Martha met him;

³⁰(Hindi pa nga dumarating si Jesus sa nayon, kundi naroroon pa sa dakong kinasalubungan sa kaniya ni Marta.)

³¹the Jews, therefore, who were with her in the house, and were comforting her, having seen Mary that she rose up quickly and went forth, followed her, saying — `She doth go away to the tomb, that she may weep there.`

³¹Ang mga Judio nga na kaniyang mga kasama sa bahay, at nangagsisialiw sa kaniya, pagkakita nilang si Maria, na siya'y nagtindig na madali at lumabas, ay nagsisunod sa kaniya, na inaakalang paroroon siya sa libingan upang doo'y tumangis.

³²Mary, therefore, when she came where Jesus was, having seen him, fell at his feet, saying to him, `Sir, if thou hadst been here, my brother had not died;`

³²Si Maria nga, pagdating niya sa kinaroroonan ni Jesus, at pagkakita sa kaniya, ay nagpatirapa sa kaniyang paanan, na sinabi sa kaniya, Panginoon, kung ikaw sana'y narito, disin ay hindi namatay ang aking kapatid.

³³Jesus, therefore, when he saw her weeping, and the Jews who came with her weeping, did groan in the spirit, and troubled himself, and he said,

³³Nang makita nga ni Jesus na siya'y tumatangis, at gayon din ang mga Judiong nagsisitangis na kasama niyang dumating, ay nalagim siya sa espiritu, at nagulumihanan,

³⁴`Where have ye laid him?` they say to him, `Sir, come and see;`

³⁴At sinabi, Saan ninyo siya inilagay? Sinabi nila sa kaniya, Panginoon, halika at tingnan mo.

³⁵Jesus wept.

³⁵Tumangis si Jesus.

³⁶The Jews, therefore, said, `Lo, how he was loving him!`

³⁶Sinabi nga ng mga Judio, Tingnan ninyo kung gaano ang pagibig niya sa kaniya!

³⁷and certain of them said, `Was not this one, who did open the eyes of the blind man, able to cause that also this one might not have died?`

³⁷Datapuwa't ang ilan sa kanila'y nagsipagsabi, Hindi baga magagawa ng taong ito, na nagpadilat ng mga mata ng bulag, na ang taong ito naman ay huwag mamatay?

³⁸Jesus, therefore, again groaning in himself, cometh to the tomb, and it was a cave, and a stone was lying upon it,

³⁸Si Jesus nga sa muling pagkalagim sa kaniyang sarili ay naparoon sa libingan. Yaon nga'y isang yungib, at mayroong isang batong nakatakip sa ibabaw noon.

³⁹Jesus saith, `Take ye away the stone;` the sister of him who hath died — Martha — saith to him, `Sir, already he stinketh, for he is four days dead;`

³⁹Sinabi ni Jesus, Alisin ninyo ang bato. Si Marta, na kapatid niyaong namatay, ay nagsabi sa kaniya, Panginoon, sa ngayon ay nabubulok na ang bangkay sapagka't may apat na araw nang siya'y namamatay.

⁴⁰Jesus saith to her, `Said I not to thee, that if thou mayest believe, thou shalt see the glory of God?`

⁴⁰Sinabi sa kaniya ni Jesus, Di baga sinabi ko sa iyo, na, kung ikaw ay sasampalataya, ay makikita mo ang kaluwalhatian ng Dios?

⁴¹They took away, therefore, the stone where the dead was laid, and Jesus lifted his eyes upwards, and said, `Father, I thank Thee, that Thou didst hear me;

⁴¹Kaya't inalis nila ang bato. At itiningin ni Jesus sa itaas ang kaniyang mga mata, at sinabi, Ama, nagpapasalamat ako sa iyo, na ako'y iyong dininig.

⁴²and I knew that Thou always dost hear me, but, because of the multitude that is standing by, I said [it], that they may believe that Thou didst send me.`

⁴²At nalalaman ko na ako'y lagi mong dinirinig: nguni't ito'y sinabi ko dahil sa karamihang nasa palibot, upang sila'y magsisampalataya na ikaw ang nagsugo sa akin.

⁴³And these things saying, with a loud voice he cried out, `Lazarus, come forth;`

⁴³At nang masabi niya ang gayon, ay sumigaw siya ng malakas na tinig, Lazaro, lumabas ka.

⁴⁴and he who died came forth, being bound feet and hands with grave-clothes, and his visage with a napkin was bound about; Jesus saith to them, `Loose him, and suffer to go.`

⁴⁴Siya na patay ay lumabas, na natatalian ang mga kamay at mga paa ng mga kayong panglibing; at ang kaniyang mukha ay nababalot ng isang panyo. Sinabi sa kanila ni Jesus, Siya'y inyong kalagan, at bayaan ninyo siyang yumaon.

⁴⁵Many, therefore, of the Jews who came unto Mary, and beheld what Jesus did, believed in him;

⁴⁵Marami nga sa mga Judio ang nagsiparoon kay Maria at nangakakita ng ginawa niya, ay nagsisampalataya sa kaniya.

⁴⁶but certain of them went away unto the Pharisees, and told them what Jesus did;

⁴⁶Datapuwa't ang ilan sa kanila ay nagsiparoon sa mga Fariseo, at sinaysay sa kanila ang mga bagay na ginawa ni Jesus.

⁴⁷the chief priests, therefore, and the Pharisees, gathered together a sanhedrim, and said, `What may we do? because this man doth many signs?

⁴⁷Ang mga pangulong saserdote nga at ang mga Fariseo ay nangagpulong, at nagsipagsabi, Ano ang ginagawa natin? sapagka't ang taong ito'y gumagawa ng maraming tanda.

⁴⁸if we may let him alone thus, all will believe in him; and the Romans will come, and will take away both our place and nation.`

⁴⁸Kung siya'y ating pabayaang gayon, ang lahat ng mga tao ay magsisisampalataya sa kaniya: at magsisiparito ang mga Romano at pagkukunin ang ating kinaroroonan at gayon din naman ang ating bansa.

⁴⁹and a certain one of them, Caiaphas, being chief priest of that year, said to them, `Ye have not known anything,

⁴⁹Nguni't ang isa sa kanila na si Caifas, na dakilang saserdote nang taong yaon, ay nagsabi sa kanila, Kayo'y walang nalalamang anoman.

⁵⁰nor reason that it is good for us that one man may die for the people, and not the whole nation perish.`

⁵⁰Ni inyong niwawari na sa inyo'y nararapat na ang isang tao ay mamatay dahil sa bayan, at hindi ang buong bansa ay mapahamak.

⁵¹And this he said not of himself, but being chief priest of that year, he did prophesy that Jesus was about to die for the nation,

⁵¹Ito nga'y sinabi niya na hindi sa kaniyang sarili: kundi palibhasa ay dakilang saserdote nang taong yaon, ay hinulaan niya na si Jesus ay dapat mamatay dahil sa bansa;

⁵²and not for the nation only, but that also the children of God, who have been scattered abroad, he may gather together into one.

⁵²At hindi dahil sa bansa lamang, kundi upang matipon din naman niya sa isa ang mga anak ng Dios na nagsisipangalat.

⁵³From that day, therefore, they took counsel together that they may kill him;

⁵³Kaya't mula nang araw na yaon ay pinagsanggunianan nilang ipapatay siya.

⁵⁴Jesus, therefore, was no more freely walking among the Jews, but went away thence to the region nigh the wilderness, to a city called Ephraim, and there he tarried with his disciples.

⁵⁴Si Jesus ay hindi na naglalakad ng hayag sa gitna ng mga Judio, kundi naparoon doon sa lupaing malapit sa ilang, sa isang bayan na tinatawag na Efraim; at siya'y nanahanan doong kasama ng mga alagad.

⁵⁵And the passover of the Jews was nigh, and many went up to Jerusalem out of the country before the passover, that they might purify themselves;

⁵⁵Ang paskua nga ng mga Judio ay malapit na: at maraming nagsiahon sa Jerusalem mula sa lupaing yaon bago magpaskua, upang magsipaglinis.

⁵⁶they were seeking, therefore, Jesus, and said one with another, standing in the temple, `What doth appear to you — that he may not come to the feast?`

⁵⁶Pinaghahanap nga nila si Jesus, at pinaguusapan ng isa't isa, samantalang nangakatayo sila sa templo, Anong akala ninyo? Na hindi na kaya siya paririto sa pista?

⁵⁷and both the chief priests and the Pharisees had given a command, that if any one may know where he is, he may shew [it], so that they may seize him.

⁵⁷Ang mga pangulong saserdote at ang mga Fariseo nga ay nangagutos, na, kung ang sinomang tao'y nakakaalam ng kung saan siya naroroon, ay dapat niyang ihayag, upang kanilang madakip siya.