¹Be not thou envious against evil men; Neither desire to be with them:

¹Dili ka masina sa mga dautang tawo; Ni magtinguha ka sa pagpakiguban kanila:

²For their heart studieth oppression, And their lips talk of mischief.

²Kay ang ilang kasingkasing magatoon sa pagdaugdaug, Ug ang ilang mga ngabil magapamulong sa dautang buhat.

³Through wisdom is a house builded; And by understanding it is established;

³Pinaagi sa kaalam natukod ang usa ka balay; Ug pinaagi sa salabutan kini nalig-on;

⁴And by knowledge are the chambers filled With all precious and pleasant riches.

⁴Ug pinaagi sa kahibalo nangapuno ang mga lawak Sa tanang mga bililhon ug makalilipay nga mga bahandi.

⁵A wise man is strong; Yea, a man of knowledge increaseth might

⁵Ang usa ka tawo nga manggialamon kusganon man; Oo, ang usa ka tawo sa kahibalo magauswag sa kagahum.

⁶For by wise guidance thou shalt make thy war; And in the multitude of counsellors there is safety.

⁶Kay pinaagi sa maalamon nga pagmando ikaw magahimo sa imong gubat; Ug diha sa panon sa mga magtatambag walay kapildihan.

⁷Wisdom is too high for a fool: He openeth not his mouth in the gate.

⁷Ang kaalam hataas ra kaayo alang sa usa ka buang: Siya dili makabuka sa iyang baba diha sa ganghaan.

⁸He that deviseth to do evil, Men shall call him a mischief-maker.

⁸Siya nga magalalang sa pagbuhat ug dautan, Ang mga tawo magatawag kaniya nga usa ka mamumuhat sa kadautan.

⁹The thought of foolishness is sin; And the scoffer is an abomination to men.

⁹Ang hunahuna nga binuang sala man; Ug ang mayubiton maoy usa ka dulumtanan sa mga tawo.

¹⁰If thou faint in the day of adversity, Thy strength is small.

¹⁰Kong ikaw punawan sa adlaw sa kalisdanan, Ang imong kusog diyutay ra.

¹¹Deliver them that are carried away unto death, And those that are ready to be slain see that thou hold back.

¹¹Luwason mo kadtong nangadala ngadto sa kamatayon, Ug kadtong mga naandam naaron pagapatyon tan-awa nga sila imong magunitan.

¹²If thou sayest, Behold, we knew not this; Doth not he that weigheth the hearts consider it? And he that keepeth thy soul, doth not he know it? And shall not he render to every man according to his work?

¹²Kong ikaw moingon: Ania karon, wala kami manghibalo niini; Wala ba siya nga nagatimbang sa mga kasingkasing magahunahuna niini? Ug siya nga nagabantay sa imong kalag, wala ba siya mahibalo niini? Ug wala ba siya magabalus sa tagsatagsa ka tawo sumala sa iyang buhat?

¹³My son, eat thou honey, for it is good; And the droppings of the honeycomb, which are sweet to thy taste:

¹³Anak ko, kumaon ka ug dugos, kay kini maayo; Ug ang mga tinulo sa udlan, nga mga matam-is sa imong pagtilaw:

¹⁴So shalt thou know wisdom to be unto thy soul; If thou hast found it, then shall there be a reward, And thy hope shall not be cut off.

¹⁴Sa ingon niini ikaw mahibalo ug kaalam nga modangat sa imong kalag; Kong ikaw makakaplag niini, nan adunay usa ka balus, Ug ang imong paglaum dili makawang.

¹⁵Lay not wait, O wicked man, against the habitation of the righteous; Destroy not his resting-place:

¹⁵Ayaw pagbanhig, Oh dautan nga tawo, batok sa puloy-anan sa matarung; Ayaw paggun-oba ang iyang dapit nga pahulayan:

¹⁶For a righteous man falleth seven times, and riseth up again; But the wicked are overthrown by calamity.

¹⁶Kay ang usa ka matarung nga tawo mapukan sa makapito, ug mobangon pag-usab; Apan ang dautan ginalaglag pinaagi sa pagkaalaut.

¹⁷Rejoice not when thine enemy falleth, And let not thy heart be glad when he is overthrown;

¹⁷Ayaw pag-ikalipay kong ang imong kaaway mapukan, Ug ayaw papagmayaa ang imong kasingkasing kong siya mapukan,

¹⁸Lest Jehovah see it, and it displease him, And he turn away his wrath from him.

¹⁸Tingali unya si Jehova makakita niini, ug kini dili makapahimuot kaniya, Ug ipaiway niya ang iyang kasuko gikan kaniya.

¹⁹Fret not thyself because of evil-doers; Neither be thou envious at the wicked:

¹⁹Ayaw ikasubo sa imong kaugalingon tungod sa mga mamumuhat sa kadautan; Ni masina ka sa dautan:

²⁰For there shall be no reward to the evil man; The lamp of the wicked shall be put out.

²⁰Kay walay igabalus sa dautan nga tawo; Ang lamparahan sa dautan pagapalongon.

²¹My son, fear thou Jehovah and the king; [And] company not with them that are given to change:

²¹Anak ko, kahadlokan mo si Jehova ug ang hari; Ug ayaw pagkuyog kanila nga mabalhin-balhinon:

²²For their calamity shall rise suddenly; And the destruction from them both, who knoweth it?

²²Kay ang ilang kagul-anan modangat sa hinanali; Ug ang pagkalaglag gikan kanilang duruha, kinsay mahibalo niini?

²³These also are [sayings] of the wise. To have respect of persons in judgment is not good.

²³Kini usab maoy mga sanglitanan sa manggialamon. Ang may pagkapinalabi sa mga tawo diha sa paghukom dili maayo.

²⁴He that saith unto the wicked, Thou art righteous; Peoples shall curse him, nations shall abhor him:

²⁴Siya nga magaingon sa dautan: Ikaw matarung, Ang mga katawohan magatunglo kaniya, ang mga nasud pagalud-on kaniya;

²⁵But to them that rebuke [him] shall be delight, And a good blessing shall come upon them.

²⁵Apan kanila nga magabadlong kaniya magakalipay, Ug ang usa ka maayong panalangin moabut kanila.

²⁶He kisseth the lips Who giveth a right answer.

²⁶Siya magahalok sa mga ngabil Niadtong nagahatag ug usa ka q2 matarung nga tubag.

²⁷Prepare thy work without, And make it ready for thee in the field; And afterwards build thy house.

²⁷Hikaya ang imong buhat sa gawas, Ug andama kini alang kanimo diha sa uma; Ug sa human niini tukora ang imong balay.

²⁸Be not a witness against thy neighbor without cause; And deceive not with thy lips.

²⁸Dili ka magsaksi batok sa imong isigkatawo sa walay gipasikaran; Ug dili ka maglimbong uban sa imong mga ngabil.

²⁹Say not, I will do so to him as he hath done to me; I will render to the man according to his work.

²⁹Ayaw pag-ingon: Buhaton ko kaniya ingon sa iyang gibuhat kanako; Ako magahatag sa tawo sumala sa iyang buhat.

³⁰I went by the field of the sluggard, And by the vineyard of the man void of understanding;

³⁰Ako miagi duol sa uma sa tapulan, Ug sa kaparrasan sa tawo nga walay salabutan;

³¹And, lo, it was all grown over with thorns, The face thereof was covered with nettles, And the stone wall thereof was broken down.

³¹Ug, ania karon, kini gipanugkan sa ibabaw ug mga tunok, Ang nawong niana naputos sa mga nipay, Ug ang bato nga kuta niana nalumpag na.

³²Then I beheld, and considered well; I saw, and received instruction:

³²Unya nasud-ong ko, ug naghunahuna pag-ayo; Nakita ko, ug nadawat ko ang pahamatngon:

³³[Yet] a little sleep, a little slumber, A little folding of the hands to sleep;

³³Bisan pa niini diyutay nga katulog, usa ka diyutay nga hinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog:

³⁴So shall thy poverty come as a robber, And thy want as an armed man.

³⁴Busa ang imong pagkakabus moabut ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga sangkap sa hinagiban.