¹The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel:

¹Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:

²To know wisdom and instruction; To discern the words of understanding;

²Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;

³To receive instruction in wise dealing, In righteousness and justice and equity;

³Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;

⁴To give prudence to the simple, To the young man knowledge and discretion:

⁴Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:

⁵That the wise man may hear, and increase in learning; And that the man of understanding may attain unto sound counsels:

⁵Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:

⁶To understand a proverb, and a figure, The words of the wise, and their dark sayings.

⁶Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.

⁷The fear of Jehovah is the beginning of knowledge; [But] the foolish despise wisdom and instruction.

⁷Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.

⁸My son, hear the instruction of thy father, And forsake not the law of thy mother:

⁸Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:

⁹For they shall be a chaplet of grace unto thy head, And chains about thy neck.

⁹Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.

¹⁰My son, if sinners entice thee, Consent thou not.

¹⁰Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.

¹¹If they say, Come with us, Let us lay wait for blood; Let us lurk privily for the innocent without cause;

¹¹Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;

¹²Let us swallow them up alive as Sheol, And whole, as those that go down into the pit;

¹²Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;

¹³We shall find all precious substance; We shall fill our houses with spoil;

¹³Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;

¹⁴Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse:

¹⁴Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:

¹⁵My son, walk not thou in the way with them; Refrain thy foot from their path:

¹⁵Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:

¹⁶For their feet run to evil, And they make haste to shed blood.

¹⁶Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.

¹⁷For in vain is the net spread In the sight of any bird:

¹⁷Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:

¹⁸And these lay wait for their own blood; They lurk privily for their own lives.

¹⁸At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.

¹⁹So are the ways of every one that is greedy of gain; It taketh away the life of the owners thereof.

¹⁹Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.

²⁰Wisdom crieth aloud in the street; She uttereth her voice in the broad places;

²⁰Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;

²¹She crieth in the chief place of concourse; At the entrance of the gates, In the city, she uttereth her words:

²¹Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:

²²How long, ye simple ones, will ye love simplicity? And scoffers delight them in scoffing, And fools hate knowledge?

²²Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?

²³Turn you at my reproof: Behold, I will pour out my spirit upon you; I will make known my words unto you.

²³Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.

²⁴Because I have called, and ye have refused; I have stretched out my hand, and no man hath regarded;

²⁴Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;

²⁵But ye have set at nought all my counsel, And would none of my reproof:

²⁵Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:

²⁶I also will laugh in [the day of] your calamity; I will mock when your fear cometh;

²⁶Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;

²⁷When your fear cometh as a storm, And your calamity cometh on as a whirlwind; When distress and anguish come upon you.

²⁷Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.

²⁸Then will they call upon me, but I will not answer; They will seek me diligently, but they shall not find me:

²⁸Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:

²⁹For that they hated knowledge, And did not choose the fear of Jehovah:

²⁹Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.

³⁰They would none of my counsel; They despised all my reproof.

³⁰Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:

³¹Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled with their own devices.

³¹Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.

³²For the backsliding of the simple shall slay them, And the careless ease of fools shall destroy them.

³²Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.

³³But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely, And shall be quiet without fear of evil.

³³Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.