1Недей се хвали с утрешния ден, Защото не знаеш какво ще роди денят.
1Ayaw pagpagarbo sa imong kaugalingon mahitungod sa kaugmaon; Kay ikaw wala mahibalo kong unsay madala sa usa ka adlaw.
2Нека те хвали друг, а не твоите уста, - Чужд, а не твоите устни.
2Padayega ang laing tawo mahitungod kanimo, ug dili ang imong kaugalingon nga baba; Ang usa ka dumuloong, ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
3Камъкът е тежък и пясъкът много тегли; Но досадата на безумния е по-тежка и от двете.
3Ang usa ka bato mabug-at, ug ang balas maugdang; Apan ang kagul-anan sa usa ka buang labing mabug-at pa kay sa duruha.
4Яростта е жестока и гневът е като наводнение, Но кой може да устои пред завистта?
4Ang kasuko dagmalan, ug ang kaligutgut makapalumos; Apan kinsa ba ang makaasdang sa atubangan sa pangabugho?
5Явното изобличение е по-добро От [оная] любов, която не се проявява.
5Maayo pa ang pagbadlong sa dayag Kay sa gugma nga tinago.
6Удари от приятел са искрени, А целувки от неприятел - изобилни.
6Matinumanon ang mga samad sa usa ka higala; Apan ang mga halok sa usa ka kaaway malimbongon.
7Наситената душа се отвръща [и] от медена пита, А на гладната душа всичко горчиво е сладко.
7Ang busog nga kalag ginaluod sa udlan; Apan alang sa gigutom nga kalag ang tagsatagsa ka mapait nga butang maoy matam-is.
8Както птица, която е напуснала гнездото си, Така е човек, който е напуснал мястото си.
8Maingon sa usa ka langgam nga nagasaagsaag gikan sa iyang salag, Ingon niana ang usa ka tawo nga nagalibud-suroy gikan sa iyang dapit.
9Както благоуханните масла и каденията веселят сърцето, Така - и сладостта на сърдечния съвет на приятел.
9Ang lana ug ang pahumot nagalipay sa kasingkasing; Ingon niana ang katam-is sa higala sa usa ka tawo nga nahiabut uban ang kinasingkasing nga pagtambag.
10Не оставяй своя приятел нито приятеля на баща си. И не влизай в къщата на брата си, в деня на злощастието си. По-добре близък съсед, отколкото далечен брат.
10Ang imong kaugalingon nga higala, ug ang higala sa imong amahan, ayaw pagtalikdi; Ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon sa adlaw sa imong kalisdanan: Maayo pa ang usa ka isigkatawo nga haduol kay sa usa ka igsoon nga atua sa halayo.
11Сине мой, бъди мъдър и радвай сърцето ми, За да имам що да отговарям на онзи, който ме укорява.
11Anak ko, magmaalamon ka, ug lipaya ang akong kasingkasing, Aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.
12Благоразумният предвижда злото и се укрива, А неразумните вървят напред - и страдат.
12Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad nagapadayon, ug nagaantus tungod niini.
13Вземи дрехата на този, който поръчителствува за чужд; Да! Вземи залог от онзи, [който поръчителствува] за чужда жена.
13Kuhaa ang iyang panapton nga maoy pasalig sa usa ka dumuloong; Ug ibutang siya sa saad nga maoy pasalig alang sa usa ka lumalangyaw nga babaye.
14Който става рано и благославя ближния си с висок глас, Ще се счете, като че го кълне.
14Siya nga manalangin sa usa ka higala uban sa usa ka makusog nga tingog, sa pagbangon sayo sa kabuntagon, Kini pagaisipon nga usa ka panghimaraut alang kaniya.
15Непрестанно капане в дъждовен ден И жена крамолница са еднакви;
15Ang kanunay nga pagtulo sa adlaw sa ting-ulan Ug ang usa ka makig-awayon nga babaye managsama:
16Който би я обуздал, обуздал би вятъра И би хванал дървено масло с десницата си.
16Siya nga magapugong kaniya nagapugong sa hangin; Ug sa iyang toong kamot gikahibalag ang lana.
17Желязо остри желязо; Така и човек остри лицето си срещу приятеля си.
17Ang puthaw magapahait sa puthaw; Ingon niana ang usa ka tawo magapahait sa panagway sa iyang higala.
18Който пази смоковницата ще яде плода й, И който се грижи за господаря си ще бъде почитан.
18Bisan kinsa nga magabantay sa higuera magakaon sa bunga niana; Ug kadtong magatahud sa iyang agalon pagapasidunggan.
19Както водата отражава лице срещу лице, Така сърцето - човек срещу човека.
19Ingon nga ang tubign magapakita sa nawong ug nawong, Busa ang kasingkasing sa tawo ngadto sa tawo.
20Адът и погибелта не се насищат; [Така] и човешките очи не се насищат.
20Ang Sheol ug ang Abaddon dili gayud matagbaw; Ug ang mga mata sa tawo dili gayud matagbaw.
21Горнилото е за [пречистване] среброто и пещта за златото. А човек [се изпитва] чрез онова, с което се хвали.
21Ang tunawan nga kolon alang sa salapi, ug ang hasohasan alang sa bulawan; Ug ang usa ka tawo pagaulayon tungod sa iyang pagdayeg.
22Ако и с черясло сгрухаш безумния в кутел между грухано жито, Пак безумието му няма да се отдели от него.
22Bisan pa ikaw magadugmok sa usa ka buang sa usa ka lusong pinaagi sa usa ka alho lakip sa linubok nga trigo, Apan ang iyang binuang dili gayud mobiya gikan kaniya.
23Внимавай да познаваш състоянието на стадата си, И грижи се за добитъка си;
23Magmasingkamoton ka sa pagkahibalo sa kahimtang sa imong mga panon sa carnero, Ug tan-awa pag-ayo ang imong kahayupan:
24Защото богатството не е вечно, И короната не трае из род в род.
24Kay ang mga bahandi dili magapadayon; Ug ang purongpurong molungtad ba sa tibook mga kaliwatan?
25Сеното се прибира, зеленината се явява, И планинските билки се събират.
25Ang kumpay ginadala, ug ang udlot sa mga balili nanagpanggitib, Ug ang mga utanon sa kabukiran ginahipos.
26Агнетата ти служат за облекло, И козлите за {Еврейски: Стойността.} [купуване] на нива.
26Ang mga nating carnero alang sa imong saput, Ug ang mga kanding mao ang bili sa uma;
27Ще има достатъчно козе мляко за храна На теб, на дома ти и за живеене на слугините ти.
27Ug adunay gatas sa kanding nga igo alang sa imong pagkaon, alang sa pagkaon sa imong panimalay, Ug kabuhian nga alang sa imong kadalagahan.