1Ug ang mga anak sa Israel naghimo niadtong dautan sa mga mata ni Jehova; ug si Jehova nagtugyan kanila ngadto sa kamot ni Madian sa pito ka tuig.
1以色列人違背 神的惡果以色列人又行了耶和華看為惡的事;耶和華就把他們交在米甸人手裡七年。
2Ug ang kamot ni Madian nakadaug batok sa Israel; ug tungod kang Madian ang mga anak sa Israel naghimo alang kanila ug mga lungib nga atua sa kabukiran, ug sa mga langub ug sa mga malig-ong salipdanan.
2米甸人的勢力勝過以色列人;以色列人因米甸人的緣故,就為自己在山上挖穴、挖洞,建營寨。
3Ug mao kini, sa diha nga ang Israel nagpugas, nga ang mga Madianhon ming-anha, ug ang mga Amalecanhon, ug ang mga anak sa silangan; sila ming-abut batok kanila;
3每逢以色列人撒種以後,米甸人、亞瑪力人和東方人都上來,欺壓他們;
4Ug sila nagpahaluna batok kanila ug gidaut nila ang mga abut sa yuta hangtud nga ikaw makaabut sa Gaza ug walay gisalin nga makaon sa Israel, ni carnero, ni vaca, ni asno.
4對著他們安營,毀壞那地的出產,直到迦薩一帶,他們沒有留下牛、羊和驢,沒有給以色列人留下一點養生之物。
5Kay sila ming-adto uban ang ilang panon nga vaca ug ang ilang mga balong-balong; sila ming-adto sama sa mga dulon sa gidaghanon; sila ug ang ilang mga camello dili maisip: ug sila mingsulod sa yuta aron sa paglaglag niini.
5因為他們帶著牲畜和帳棚上來,像蝗蟲那麼多;他們來的人和駱駝無數,進入境內,毀壞全地。
6Ug ang Israel nahiunlod sa hilabihan tungod sa Madian, ug ang mga anak sa Israel mingtu-aw ngadto kang Jehova.
6以色列人在米甸人面前,落到極卑微的地步,他們就哀求耶和華。
7Ug nahitabo sa diha nga ang mga anak sa Israel mingtu-aw ngadto kang Jehova tungod kang Madian,
7以色列人因米甸人的緣故,向耶和華呼求的時候,
8Nga si Jehova nagpadala ug usa ka manalagna ngadto sa mga anak sa Israel; ug siya miingon kanila: Ingon niini nagsulti si Jehova, ang Dios sa Israel: Ako nagkuha kaninyo gikan sa Egipto, ug nagkuha kaninyo gikan sa balay sa pagkaulipon;
8耶和華就差派一位先知到以色列人那裡,對他們說:“耶和華以色列的 神這樣說:‘我曾經把你們從埃及領上來,領你們出了為奴之家;
9Ug ako nagluwas kaninyo gikan sa kamot sa mga Egiptohanon, ug sa kamot sa tanan nga nanaglupig kaninyo, ug nagpapahawa kanila gikan sa inyong atubangan, ug naghatag kaninyo sa ilang yuta;
9我曾經把你們從埃及人的手拯救出來,拯救你們脫離所有欺壓你們的人的手,把他們從你們面前趕走,把他們的地賜給你們。
10Ug ako nag-ingon kaninyo: Ako mao si Jehova nga inyong Dios; dili kamo mahadlok sa mga dios sa mga Amorehanon, sa kang kansang yuta nagapuyo kamo. Apan kamo wala mamati sa akong tingog.
10我又對你們說:我是耶和華你們的 神;你們住在亞摩利人的地,不可敬畏他們的神。但你們沒有聽從我的話。’”
11Ug ang manolonda ni Jehova miabut ug naglingkod sa ilalum sa kahoy nga encina nga didto sa Ophra, nga sakup sa kang Joas ang Abiezertanhon: ug ang iyang anak nga lalake nga si Gedeon nagagiuk sa trigo sa pulog-anan sa vino, aron sa pagtago niana gikan sa mga Madianhon.
11基甸蒙召耶和華的使者來到,坐在俄弗拉,一棵屬於亞比以謝族人約阿施的橡樹下;約阿施的兒子基甸正在壓酒池裡打麥子,為要躲避米甸人的搶奪。
12Ug ang manolonda ni Jehova nagpakita kaniya, ug miingon kaniya: Si Jehova nagauban kanimo, ikaw makusganong tawo sa kaisug.
12耶和華的使者向基甸顯現,對他說:“大能的勇士啊,耶和華與你同在。”
13Ug si Gedeon miingon kaniya: Oh Ginoo ko, kong si Jehova nagauban kanamo ngano man lagi nga kining tanan nahitabo kanamo? Ug hain na man ang tanan niyang mga katingalahang buhat nga gisugilon kanamo sa among mga amahan, nga nagaingon: Wala ba si Jehova magkuha kanamo gikan sa Egipto? Apan karon si Jehova nagsalikway kanamo ug nagtugyan kanamo ngadto sa kamot ni Madian.
13基甸回答他,說:“唉,我的主,如果耶和華與我們同在,我們怎會遭遇這一切事呢?我們的列祖向我們講述的,耶和華的一切奇事在哪裡呢?他們曾說:‘耶和華不是把我們從埃及領上來嗎?’現在他卻拋棄了我們,把我們交在米甸人手中!”
14Ug si Jehova mitan-aw kaniya, ug miingon: Lumakaw ka pinaagi niining imong kusog ug luwasa ang Israel gikan sa kamot sa Madian: Wala ba ako magsugo kanimo?
14耶和華轉向基甸,對他說:“你靠著你這能力,去拯救以色列人脫離米甸人的手吧;我不是差派了你嗎?”
15Ug siya miingon kaniya: Oh Ginoo, unsaon nako ang pagluwas sa Israel? Ania karon, ang akong panimalay maoy labing kabus sa Manases, ug ako mao ang labing diyutay sa balay sa akong amahan.
15基甸對他說:“唉,我主啊,我憑著甚麼拯救以色列人呢?看哪,我的家族在瑪拿西支派中是最卑微的,我在我的父家是最年輕的。”
16Ug si Jehova miingon kaniya: Sa pagkatinuod, ako mouban kanimo ug ikaw magadaug sa mga Madianhon ingon sa usa ka tawo.
16耶和華對他說:“因為我必與你同在,你就必擊打米甸人,像擊打一人一樣。”
17Ug siya miingon kaniya: Kong karon ako nakakaplag ug kahamut-an sa imong mga mata, nan pakitaa ako ug usa ka ilhanan nga mao ikaw ang nakigsulti kanako.
17基甸又對他說:“如果我在你眼前蒙恩,求你給我一個憑據,證實是你與我說話。
18Ayaw paggikan dinhi, nagahangyo ako kanimo, hangtud nga ako moanhi kanimo, ug magadala sa akong gasa, ug magabutang niini sa imong atubangan. Ug siya miingon: Ako mopabilin hangtud nga ikaw mobalik pag-usab.
18求你不要離開這裡,等我回來,把我的禮物帶來,擺在你面前。”他回答:“我必等你回來。”
19Ug si Gedeon misulod ug nag-andam usa ka nating kanding ug tinapay nga walay levadura sa usa ka epha nga harina: ang unod iyang gisulod sa usa ka bukag, ug iyang gisulod ang sabaw sa usa ka kolon, ug iyang gidala kini sa gawas ngadto kaniya sa ilalum sa kahoy nga encina ug gihatag kini.
19基甸去預備了一隻山羊羔,和十公斤麵粉做的無酵餅,把肉放在籃子裡,把湯盛在鍋中,帶到橡樹之下,獻上給他。
20Ug ang manolonda sa Dios miingon kaniya: Kuhaa ang unod ug ang tinapay nga walay levadura, ug ibutang kana sa ibabaw niining bato ug ibubo mo ang sabaw. Ug iyang gihimo kini.
20 神的使者對基甸說:“把肉和無酵餅拿出來,擺在這塊磐石上,把湯倒出來。”他就這樣行了。
21Unya ang manolonda ni Jehova nagbutang sa tumoy sa iyang sungkod nga diha sa iyang kamot, ug gitandog ang unod ug ang mga tinapay nga walay levadura; ug dihay migula nga kalayo gikan sa bato ug misunog sa unod ug sa mga tinapay nga walay levadura; ug ang manolonda ni Jehova nawala gikan sa iyang mga mata.
21耶和華的使者伸出手中的杖,杖頭一觸著肉和無酵餅,就有火從磐石中上來,把肉和無酵餅都燒盡了;耶和華的使者就從基甸的眼前消失了。
22Ug si Gedeon nakakita nga siya mao ang manolonda ni Jehova; ug si Gedeon miingon: Alaut ako , Oh Ginoong Jehova! Tungod kay ako nakakita sa manolonda ni Jehova nawong ug nawong.
22基甸看出他是耶和華的使者,就說:“哀哉,我主耶和華啊,因為我面對面看見了耶和華的使者。”
23Ug si Jehova miingon kaniya: Ang pakigdait kanimo; ayaw kahadlok; ikaw dili mamatay.
23耶和華對他說:“你放心好了,不要怕,你必不會死。”
24Unya si Gedeon nagtukod ug usa ka halaran didto kang Jehova ug ginganlan kini ug Jehova-shalom: hangtud niining adlawa atua pa kini sa Ophra sa mga Abiezertanhon:
24基甸就在那裡給耶和華築了一座祭壇,稱為耶和華沙龍;直到今日,這壇還在亞比以謝族的俄弗拉。
25Ug nahitabo sa maong gabii nga si Jehova miingon kaniya: Dad-a ang torong vaca sa imong amahan, kadtong ikaduha ka torong vaca nga pito ka tuig ang kagulangon, ug pukana ang halaran ni Baal nga anaa sa imong amahan, ug putla ang Ashera nga anaa tupad niini.
25基甸毀巴力祭壇當夜,耶和華對基甸說:“取你父親的牛和另一頭七歲大的牛來,拆毀你父親的巴力祭壇,砍下壇旁的亞舍拉。
26Ug pagtukod usa ka halaran kang Jehova nga imong Dios sa ibabaw sa kinatumyan niining kuta, sa paagi nga linaray, ug kuhaa ang ikaduha ka torong vaca, ug paghalad ug usa ka halad-nga-sinunog, uban sa kahoy sa Ashera nga imong gipuril.
26在這堅固的地方上面,你要整整齊齊為耶和華你的 神築一座祭壇,拿第二頭牛作燔祭,用你砍下來的亞舍拉作柴。”
27Unya si Gedeon mikuha ug napulo ka tawo sa iyang mga sulogoon, ug nagbuhat sumala sa gisulti ni Jehova kaniya: ug nahitabo, tungod sa iyang kahadlok sa panimalay sa iyang amahan ug sa mga tawo sa ciudad, mao nga wala siya makahimo niana sa adlaw, nga iyang gihimo kini sa gabii.
27基甸就從他的僕人中選出了十個人,照著耶和華告訴他的行了;但因為害怕他的父家和城裡的人,就不敢在日間行事,只好在晚上作了。
28Ug sa diha nga misayo pagmata sa buntag ang mga tawo sa ciudad, ania karon, ang halaran ni Baal nabungkag na, ug ang Ashera nga tupad niana gipuril, ug ang ikaduha ka torong vaca gihalad sa ibabaw sa halaran nga gitukod.
28城裡的人清早起來,見巴力的祭壇已被拆毀,壇旁的亞舍拉也被砍下來,並且看見那第二頭牛獻在新築的祭壇上的時候,
29Ug sila nanag-ingon sa usa ug usa: Kinsay naghimo niining butanga? Ug sa diha nga sila nagsusi ug nangutana, sila miingon: Si Gedeon ang anak nga lalake ni Joas maoy naghimo niining butanga.
29就彼此說:“誰作了這事呢?”他們追查尋訪之後,就說:“是約阿施的兒子基甸作的。”
30Unya ang mga tawo sa ciudad nanag-ingon kang Joas: Ipagula ang imong anak nga lalake aron siya mamatay, tungod kay gibungkag niya ang halaran ni Baal, ug tungod kay gipuril niya ang Ashera nga tupad niini.
30城裡的人對約阿施說:“把你的兒子領出來,把他處死,因為他拆毀了巴力的祭壇,砍下了壇旁的亞舍拉。”
31Ug si Joas miingon kanilang tanan nga nanagtindog batok kaniya: Makig-away kamo alang kang Baal? Kun inyo ba nga luwason siya? Siya nga makig-away alang niini ipapatay ninyo siya samtang buntag pa: Kong siya ugaling usa ka dios, paawaya siya alang sa iyang kaugalingon, tungod kay dunay usa nga nagbungkag sa iyang halaran.
31約阿施對所有站著攻擊他的人說:“你們要為巴力辯護嗎?或是你們要救他呢?誰為他辯護,到早晨就必死亡。巴力若是神,有人拆毀了他的祭壇,就讓他為自己辯護吧。”
32Busa niadtong adlawa siya gitawag nga si Jerobaal, nga nagaingon: Paawaya si Baal batok kaniya, tungod kay iyang gigun-ob ang iyang halaran.
32因此,當日基甸被稱為耶路.巴力,意思說:他拆毀了巴力的祭壇,讓巴力與他爭辯吧。
33Unya ang tanang mga Madianhon ug ang mga Amalecanhon ug ang mga anak sa silangan nanaghiusa sa pagtigum, ug sila nangadto ug nanagpahaluna sa walog sa Jezreel.
33那時,米甸人、亞瑪力人和東方人,都聚集起來,過了河,在耶斯列平原安營。
34Apan ang espiritu ni Jehova mikunsad kang Gedeon; ug iyang gipatingog ang usa ka trompeta; ug ang Abiezer naghiusa pagtapok sunod kaniya.
34耶和華的靈降在基甸身上,他就吹角;亞比以謝族都應召來跟從他。
35Ug nagpadala siya ug mga sulogoon sa tibook Manases; ug sila usab nanagtigum sunod kaniya; ug iyang gipadad-an ug mga sulogoon ngadto sa Aser, ug ngadto sa Zabulon, ug ngadto sa Nephtali; ug sila ming-adto sa pagpakigkita kanila.
35他派使者到瑪拿西全地去,瑪拿西人也都應召來跟從他;他又派使者到亞設、西布倫、拿弗他利去,他們也都上來與他們會合。
36Ug si Gedeon miingon sa Dios: Kong ikaw magaluwas sa Israel pinaagi sa akong kamot, ingon sa imong gipamulong,
36基甸向 神求證基甸對 神說:“如果你按著你所說的,要藉著我的手拯救以色列人;
37Ania karon, ako magabutang usa ka balhibo sa carnero sa ibabaw sa giukan; kong ang tun-og anaa sa ibabaw sa balhibo lamang; ug kong ang tanang yuta mamala, nan mahibaloan ko nga ikaw moluwas sa Israel pinaagi sa akong kamot, sumala sa imong gipamulong.
37看哪,我要把一團新剪的羊毛放在禾場上;露水若是單單落在羊毛上,而全地都是乾的,我就知道你要照著你所說的,藉著我的手拯救以色列了。”
38Ug kini nahitabo; kay siya mibangon pagsayo sa pagkaugma ug gipuga ang balhibong tanan, ug napuga ang tun-og nga diha sa balhibo, usa ka panaksan nga tubig.
38第二天,基甸清早起來,情形果然是這樣;他把羊毛一擠,就從羊毛中擠出一滿盆的露水來。
39Ug si Gedeon miingon sa Dios: Dili unta mosilaub ang imong kasuko batok kanako, ug ako mamulong makausa na lamang karon; tugoti ako sa pagbuhat usa ka pagsulay, ako nagaampo kanimo, nga niining makausa na lamang pinaagi sa balhibo; himoa nga mamala ang ibabaw lamang sa balhibo, ug sa ibabaw sa tanang yuta maadunay tun-og.
39基甸又對 神說:“求你不要向我發怒,我要再說這一次;求你讓我把羊毛再試一試,但願單單羊毛是乾的,而全地都有露水。”
40Ug ang Dios naghimo niini niadtong gabhiona; kay nagmala ang ibabaw sa balhibo lamang, ug may tun-og sa ibabaw sa tanang yuta.
40那一夜, 神也這樣行了;單單羊毛是乾的,全地都有露水。