1Ang maayong ngalan labi pang maayo kay sa bililhon nga lana; ug ang adlaw sa pagkamatay kay sa adlaw nga natawohan.
1智者的选择
2Labi pang maayo ang pag-adto sa balay sa kasub-anan, kay sa pag-adto sa balay sa nagakombira: kay kana mao ang katapusan sa tanang mga tawo; ug ang buhi magatipig niini sa iyang kasingkasing.
2往服丧之家，比往宴乐之家还好，因为死是人人的结局，活人要把这事放在心上。
3Labi pang maayo ang kasubo kay sa pagkatawa: kay tungod sa kasubo sa panagway ang kasingkasing gihimong malipayon.
3忧愁胜于嬉笑，因为面带愁容，能使内心得着好处。
4Ang kasingkasing sa manggialamon anaa sa balay sa kasub-anan; apan ang kasingkasing sa mga buangbuang anaa sa balay sa kalipayan.
4智慧人的心在服丧之家，愚昧人的心在欢乐之家。
5Labi pang maayo ang pagpamati sa pagsaway sa manggialamon, kay sa usa ka tawo sa pagpamati sa awit sa mga buangbuang.
5听智慧人的斥责，胜过听愚昧人的歌唱。
6Kay sama sa piti-piti sa mga tunok ilalum sa usa ka kolon, ingon man ang pagkatawa sa buangbuang: kini usab kakawangan man.
6愚昧人的笑声，就像锅底下荆棘的爆声一样。这也是虚空。
7Sa pagkatinuod ang pagpanlupig makapabuang sa manggialamong tawo; ug ang hiphip nagalaglag sa salabutan.
7勒索会使智慧人变为愚妄，贿赂能败坏人心。
8Labi pang maayo ang katapusan sa usa ka butang kay ang sinugdan niini; ug ang mapailubon sa espiritu labi pang maayo kay sa mapahitas-on sa espiritu.
8事情的结局胜于开端，存心忍耐的，胜过居心骄傲的。
9Dili nimo pagdalidalion ang imong espiritu sa pagpakasuko: kay ang kasuko nagapuyo sa sabakan sa mga buangbuang.
9你心里不要轻易动怒，因为恼怒留在愚昧人的胸怀中。
10Dili ikaw mag-ingon: Unsa may hinungdan nga ang unang mga adlaw labi pang maayo kay niining mga adlawa? kay ikaw wala magapangutana sa minatarung mahatungod niini.
10你不要说：“为什么从前的日子胜过现在的呢？”你这样问，不是出于智慧。
11Ang kaalam sama ra kaayo sa usa ka kabilin, oo, labi pang maayo kini kanila nga nakakita sa adlaw.
11智慧与产业都是好的，对得见天日的人是有益的。
12Kay ang kaalam maoy usa ka panagang maingon nga ang salapi usa ka panagang man: apan ang pagkahalangdon sa kahibalo mao, kana nga kaalam nagabantay sa kinabuhi niadtong nagabaton niini.
12因为受智慧的庇护，如同受银子的庇护。唯有智慧能保全智慧人的生命，这就是知识的益处。
13Palandunga ang buhat sa Dios: kay kinsa ang makatul-id niadtong iyang gihimong baliko?
13体察 神的心意行事要观察 神的作为，因为他所屈曲的，谁能弄直呢？
14Sa adlaw sa kauswagan magmalipayon ka, ug sa adlaw sa kasakit magpalandong ka: oo, gibuhat sa Dios ang usa tupad sa usa, sa katuyoan nga ang tawo dili makakaplag bisan unsang butanga nga mahimong sunod kaniya.
14在亨通的日子，应当享福；遭遇患难的时候，就当省察。 神使这两样并存，为了叫人查不出未来的事。
15Kining tanan nakita ko sa akong mga adlaw sa kakawangan: adunay tawong matarung nga mawala diha sa iyang pagkamatarung, ug adunay tawong dautan nga nagalugway sa iyang kinabuhi diha sa iyang buhat nga dautan.
15在我虚空的日子里，我见过这两件事：有义人行义反而灭亡，有恶人行恶倒享长寿。
16Dili ka magpalabi pagpakamatarung; ni magpalabi ikaw pagpakamanggialamon: ngano man nga laglagon mo ang imong kaugalingon?
16不要过分公义，也不要太过有智慧，何必自取灭亡呢？
17Dili ka magpalabi pagpakadautan, ni magbinuangbuang ikaw: ngano man nga magpakamatay ka sa dili pa ang imong panahon?
17不要过分作恶，也不要作愚昧人，何必时候未到就死？
18Maayo nga kuptan mo kini; oo, gikan usab niana ayaw pagkuhaa ang imong kamot: kay kadtong nagakahadlok sa Dios makalikay gikan niining tanan.
18持守这个是好的，那个也不要放松，因为敬畏 神的人，都必避免这两个极端。
19Ang kaalam mao ang kusog alang sa tawong manggialamon labi kay sa napulo ka mga punoan nga anaa sa usa ka ciudad.
19智慧使智慧人比城中十个官长更有能力。
20Sa pagkatinuod walay tawo nga matarung sa ibabaw sa yuta, nga nagabuhat ug maayo, ug wala magpakasala.
20世上实在没有一个行善而不犯罪的义人。
21Ayaw usab pagpatalinghug sa tanan nga mga pulong nga ginasulti; tingali unya nga makadungog ikaw sa imong sulogoon nga magatunglo kanimo;
21人所说的一切话，都不要放在心上，因你可能听见仆人咒骂你。
22Kay sa nakadaghan usab ang imong kaugalingon nga kasingkasing nasayud nga ikaw gayud sa imong kaugalingon ingon man nagtunglo sa uban.
22其实你心里明白，自己也曾多次咒骂别人。
23Kining tanan akong nasulayan sa kaalam. Ako ako miingon: Ako mahimo nga maalamon; apan kini halayo kanako.
23这一切我都用智慧试验过。我说：“我要得智慧”，智慧却远离我。
24Kadto nga mao, halayo kaayo ug halalum gayud; kinsa man ang makatugkad niini?
24那离得远又极深奥的，谁能找到呢？
25Ako milingi, ug ang akong kasingkasing nahimutang sa pag-ila ug sa pagsusi, ug pagpangita sa kaalam, ug sa hinungdan sa mga butang ug sa pag-ila nga ang pagkadautan binuang man, ug nga ang pinahong mao ang kabuangan.
25我转念，一心去了解、考察并寻觅智慧和事理，又要知道愚蒙是邪恶的，狂妄是愚昧的。
26Ug hipalgan ko ang labi pang mapait kay sa kamatayon ang babaye, kang kinsang kasingkasing mga lit-ag ug mga pukot, ug kang kinsang mga kamot ingon sa mga bugkos: siya nga nagapahimuot sa Dios makagawas gikan kaniya; apan ang makasasala madakup niya.
26我发现一个比死亡更恶毒的妇人，她有如罗网，心如陷阱，手如锁链。蒙 神喜悦的人得以摆脱她，罪人却被她缠住。
27Ania karon, kini hingkaplagan ko, nagaingon ang Magwawali, sa pagtulotimbang sa usa ka butang sunod sa usa, aron sa pagsusi sa hinungdan:
27传道者说：“看哪！我发现了这件事，我一再揣摩，要找出事情的道理。
28Nga ginapangita pa sa akong kalag, ugaling wala pa nako hikaplagi: ako nakakaplag ug usa ka tawo sa taliwala sa usa ka libo; apan wala ako makakaplag ug usa ka babaye sa taliwala kanilang tanan.
28我的心仍在寻觅，却还找不到，就是在一千个男人中，我找到一个正直人，但在所有的女人中，连一个也找不到。
29Ania karon, kini lamang mao ang hingsusihan ko, nga ang tawo gihimo nga matarung sa Dios; apan sila nanagpangita ug daghanang mga paglalang.
29我所明白的，只有这件事： 神造人原是正直的，他们却找出许多巧计。”