¹Ug nahitabo nga, sa didto pa si Apolos sa Corinto, si Pablo, sa nalatas na niya ang mga kayutaan nga nahaibabaw, miabut sa Efeso; ug hingkaplagan niya ang ubang mga tinon-an;

¹And it came to pass, in Apollos` being in Corinth, Paul having gone through the upper parts, came to Ephesus, and having found certain disciples,

²Ug siya miingon kanila: Nakadawat ba kamo sa Espiritu Santo, sa diha nga kamo nanagpanoo? Ug sila nanag-ingon kaniya: Wala, bisan lamang makadungog kami kong may Espiritu Santo.

²he said unto them, `The Holy Spirit did ye receive — having believed?` and they said unto him, `But we did not even hear whether there is any Holy Spirit;`

³Ug siya miingon kanila: Sa unsa ba diay nga gibautismohan kamo? Ug sila nanag-ingon: Sa bautismo ni Juan.

³and he said unto them, `To what, then, were ye baptized?` and they said, `To John`s baptism.`

⁴Ug si Pablo miingon: Si Juan nagbautismo sa bautismo sa paghinulsol, nga nagapamulong sa katawohan, nga managtoo sila sa moabut sa ulahi niya, nga kong sayron, si Jesucristo.

⁴And Paul said, `John, indeed, did baptize with a baptism of reformation, saying to the people that in him who is coming after him they should believe — that is, in the Christ — Jesus;`

⁵Busa, sa pagkadungog nila niini, gibautismohan sila sa ngalan sa Ginoong Jesus.

⁵and they, having heard, were baptized — to the name of the Lord Jesus,

⁶Ug sa gipandungan sila ni Pablo sa iyang mga kamot, mikunsad kanila ang Espiritu Santo; ug nagsulti sila ug mga pinulongan, ug nagpanagna sila.

⁶and Paul having laid on them [his] hands, the Holy Spirit came upon them, they were speaking also with tongues, and prophesying,

⁷Ug sila nga tanan may napulo ug duha ka tawo.

⁷and all the men were, as it were, twelve.

⁸Ug misulod siya sa sinagoga, ug nagsulti nga walay kahadlok sa may tolo ka bulan; nga nagsaysay ug nagmatuod sa mga butang nga mahatungod sa gingharian sa Dios.

⁸And having gone into the synagogue, he was speaking boldly for three months, reasoning and persuading the things concerning the reign of God,

⁹Apan sa diha nga ang uban gipatig-a ug mga masupilon, nga nanagsulti ug dautan mahitungod sa Dalan sa atubangan sa panon sa katawohan, siya mibulag kanila, ug gipinig niya ang mga tinon-an, ug nagsaysay sa matag-adlaw sa tulonghaan ni Tirano.

⁹and when certain were hardened and were disbelieving, speaking evil of the way before the multitude, having departed from them, he did separate the disciples, every day reasoning in the school of a certain Tyrannus.

¹⁰Ug milungtad kini sulod sa duha ka tuig, sa pagkaagi nga ang tanan nga nagapuyo sa Asia, mga Judio ug mga Greciahanon, nanagpakadungog sa pulong sa Ginoo.

¹⁰And this happened for two years so that all those dwelling in Asia did hear the word of the Lord Jesus, both Jews and Greeks,

¹¹Ug gibuhat sa Dios ang dagku gayud nga mga katingalahan pinaagi sa mga kamot ni Pablo:

¹¹mighty works also — not common — was God working through the hands of Paul,

¹²Sa pagkaagi nga gidala ang mga panyo, kun mga tampi, nga nakadapat sa iyang lawas ngadto sa mga masakiton, ug ang mga sakit mibulag gikan kanila ug nanggula kanila ang mga espiritu nga dautan.

¹²so that even unto the ailing were brought from his body handkerchiefs or aprons, and the sicknesses departed from them; the evil spirits also went forth from them.

¹³Apan may mga libod-suroy nga mga Judio usab nga mga exorcista mingsulay paghingalan sa ngalan sa Ginoong Jesus alang niadtong may mga espiritu nga dautan, nga nagaingon: Nagsugo ako kaninyo, tungod kang Jesus nga gimantala ni Pablo.

¹³And certain of the wandering exorcist Jews, took upon [them] to name over those having the evil spirits the name of the Lord Jesus, saying, `We adjure you by Jesus, whom Paul doth preach;`

¹⁴Ug dihay pito ka mga anak nga lalake ni Sceva, pangulo sa mga sacerdote nga Judio, nga nanagbuhat niini.

¹⁴and there were certain — seven sons of Sceva, a Jew, a chief priest — who are doing this thing;

¹⁵Ug mitubag ang espiritu nga dautan ug miingon kanila: Nakaila ako kang Jesus, ug nakaila ako kang Pablo; apan kamo, kinsa ba kamo?

¹⁵and the evil spirit, answering, said, `Jesus I know, and Paul I am acquainted with; and ye — who are ye?`

¹⁶Ug ang tawo nga gisauban sa dautang espiritu, midasmag kanila, ug midaug kanila, sa pagkaagi nga nanagpangalagiw sila gikan niadtong balaya nga hinuboan ug mga samaran.

¹⁶And the man, in whom was the evil spirit, leaping upon them, and having overcome them, prevailed against them, so that naked and wounded they did flee out of that house,

¹⁷Ug hingbaloan kini sa tanang mga Judio ug mga Greciahanon, nga nanagpuyo sa Efeso, ug giabut silang tanan ug kahadlok; ug gipadaku ang ngalan sa Ginoong Jesus.

¹⁷and this became known to all, both Jews and Greeks, who are dwelling at Ephesus, and fear fell upon them all, and the name of the Lord Jesus was being magnified,

¹⁸Daghan usab sa mga mingtoo nga nangabut, nga nanagsugid ug nanagpahayag sa ilang mga buhat.

¹⁸many also of those who did believe were coming, confessing and declaring their acts,

¹⁹Ug daghan sa mga nanaghimo ug mga salamangka nanagdala sa tingub sa ilang mga basahon, ug ilang gisunog kini sa atubangan sa tanan; ug gibilihan nila ang tanan, ug nakita nila nga may kalim-an ka libo ka denario.

¹⁹and many of those who had practised the curious arts, having brought the books together, were burning [them] before all; and they reckoned together the prices of them, and found [it] five myriads of silverlings;

²⁰Ingon niini sa dakung gahum mitubo ang pulong sa Ginoo, ug nakadaug.

²⁰so powerfully was the word of God increasing and prevailing.

²¹Karon sa human niining mga butanga, si Pablo sa espiritu nagtinguha pag-adto sa Jerusalem, sa tapus na naka-agi siya sa Macedonia ug Acaya, nga nagaingon: Sa human sa pag-adto ko didto, kinahanglan motan-aw usab ako sa Roma.

²¹And when these things were fulfilled, Paul purposed in the Spirit, having gone through Macedonia and Achaia, to go on to Jerusalem, saying — `After my being there, it behoveth me also to see Rome;`

²²Ug sa nasugo niya sa Macedonia ang duruha sa mga nagatabang kaniya, si Timoteo ug si Erasto, mipabilin siya sa hamubong panahon sa Asia.

²²and having sent to Macedonia two of those ministering to him — Timotheus and Erastus — he himself stayed a time in Asia.

²³Ug niadtong panahona milutaw ang dili diyutay nga kagubot mahatungod sa Dalan.

²³And there came, at that time, not a little stir about the way,

²⁴Kay usa ka tawo nga ginganlan si Demetrio, usa ka mananalsal sa salapi, nga nagabuhat ug mga urna nga salapi ni Diana, nagahatag ug dili diyutay nga ganancia sa mga magsasalsal.

²⁴for a certain one, Demetrius by name, a worker in silver, making silver sanctuaries of Artemis, was bringing to the artificers gain not a little,

²⁵Nga iyang gipanagtigum ang uban sa mga magbubuhat sa maong mga bulohaton, ug siya miingon kanila: Mga ginoo, nanghibalo kamo nga niini nga patigayon nagagikan ang atong bahandi.

²⁵whom, having brought in a crowd together, and those who did work about such things, he said, `Men, ye know that by this work we have our wealth;

²⁶Ug gitan-aw ug hingdunggan ninyo, dili lamang sa Efeso, kondili hapit sa tibook Asia, nga kini si Pablo nakalukmay ug nakapabulag sa daghang tawo, nga nagaingon nga dili mga dios ang mga binuhat sa mga kamot.

²⁶and ye see and hear, that not only at Ephesus, but almost in all Asia, this Paul, having persuaded, did turn away a great multitude, saying, that they are not gods who are made by hands;

²⁷Ug dili lamang nga may peligro nga kining atong pangita pagatamayon, kondili ang templo usab sa dakung dios nga si diana, mawalay pulos, ug nga wad-on siya sa iyang pagkahalangdon, siya nga ginasimba sa tibook Asia ug sa tibook kalibutan.

²⁷and not only is this department in danger for us of coming into disregard, but also, that of the great goddess Artemis the temple is to be reckoned for nothing, and also her greatness is about to be brought down, whom all Asia and the world doth worship.`

²⁸Ug sa hingdunggan nila kini, nangasuko gayud sila, ug nanagsinggit, nga nagaingon: Daku si diana sa mga taga-Efeso!

²⁸And they having heard, and having become full of wrath, were crying out, saying, `Great [is] the Artemis of the Ephesians!`

²⁹Ug ang tibook nga ciudad napuno sa kagubot; ug midugok sila pagtingub ngadto sa teatro sa tapus nila dakpa si Gayo ug si Aristarco, mga taga-Macedonia, nga mga kauban ni Pablo sa panaw.

²⁹and the whole city was filled with confusion, they rushed also with one accord into the theatre, having caught Gaius and Aristarchus, Macedonians, Paul`s fellow-travellers.

³⁰Ug sa diha nga si Pablo buot moipon sa mga katawohan, ang iyang mga tinon-an wala motugot kaniya.

³⁰And on Paul`s purposing to enter in unto the populace, the disciples were not suffering him,

³¹Ug pipila usab sa mga pangulo sa Asia, nga mga abyan niya, nagpasugo kaniya ug naghangyo nga dili siya mosulod sa teatro.

³¹and certain also of the chief men of Asia, being his friends, having sent unto him, were entreating him not to venture himself into the theatre.

³²Busa ang uban nanagsinggit ug usa ka butang, ug ang uban sa lain; kay ang katilingban nangalibug, ug ang kadaghanan kanila wala manghibalo sa hinungdan sa ilang pagtigum.

³²Some indeed, therefore, were calling out one thing, and some another, for the assembly was confused, and the greater part did not know for what they were come together;

³³Ug gikuha nila sa taliwala sa panon sa katawohan si Alejandro, nga ginatulod sa mga Judio. Ug si Alejandro, sa misinyas sa iyang kamot, buot unta motubag sa katawohan.

³³and out of the multitude they put forward Alexander — the Jews thrusting him forward — and Alexander having beckoned with the hand, wished to make defence to the populace,

³⁴Apan sa hingsayran nila nga siya Judio, ang tanan nanagsinggit sa usa ka tingog sulod sa may duha ka takna: Daku si Diana sa mga taga-Efeso.

³⁴and having known that he is a Jew, one voice came out of all, for about two hours, crying, `Great [is] the Artemis of the Ephesians!`

³⁵Unya sa gipahilum na ang mga tawo sa kalihim sa lungsod miingon siya: Kamong mga tawo sa Efeso, kinsa bang tawohana nga, sa pagkamatuod, wala manghibalo, nga ang ciudad sa mga taga-Efeso maoy bantay sa templo sa dakung diana, ug sa larawan nga nahulog gikan kang jupiter?

³⁵And the public clerk having quieted the multitude, saith, `Men, Ephesians, why, who is the man that doth not know that the city of the Ephesians is a devotee of the great goddess Artemis, and of that which fell down from Zeus?

³⁶Nan, kay dili man malalis kining mga butanga, kinahanglan nga mohilum kamo, ug dili kamo magbuhat sa hinanali sa bisan unsa.

³⁶these things, then, not being to be gainsaid, it is necessary for you to be quiet, and to do nothing rashly.

³⁷Kay gidala ninyo dinhi kining mga tawohana, nga dili mga tulisan sa mga templo, ug dili mapasipad-anon sa atong dios nga babaye.

³⁷`For ye brought these men, who are neither temple-robbers nor speaking evil of your goddess;

³⁸Busa, kong si Demetrio ug ang iyang mga kauban nga mga magsasalsal adunay ikasumbong batok kang bisan kinsang tawo, binuksan ang mga hukmanan, ug adunay mga gobernador, pasagdi nga magsinumbongay ang usa ug usa.

³⁸if indeed, therefore, Demetrius and the artificers with him with any one have a matter, court [days] are held, and there are proconsuls; let them accuse one another.

³⁹Apan kong nagapangita kamo bisan unsa mahitungod sa laing mga butang pagahusayon kana sa nabatasan nga tigum sa katilingban.

³⁹`And if ye seek after anything concerning other matters, in the legal assembly it shall be determined;

⁴⁰Kay sa pagkatinuod may peligro nga igasumbong kita mahatungod sa kagubot niining adlawa sanglit walay bisan unsa nga hinungdan bahin niini, ug mahatungod niini dili kita makahatag ug kasayuran niining tiguma.

⁴⁰for we are also in peril of being accused of insurrection in regard to this day, there being no occasion by which we shall be able to give an account of this concourse;`

⁴¹Ug sa nakapamulong siya niini, iyang gipapauli ang katilingban.

⁴¹and these things having said, he dismissed the assembly.