1Ug sa miabut na ang adlaw sa Pentecostes, nanagtigum sa paghiusa ang tanan sa usa ka dapit.
1And in the day of the Pentecost being fulfilled, they were all with one accord at the same place,
2Ug sa kalit miabut ang usa ka lanog gikan sa langit, ingon sa usa ka makusog nga hangin nga mihuyop, ug gipuno niya ang tibook nga balay, diin didto sila managlingkod.
2and there came suddenly out of the heaven a sound as of a bearing violent breath, and it filled all the house where they were sitting,
3Ug kanila nanagpadayag ang mga dila nga ingon sa kalayo, nga nabahinbahin ug nagtungtung sa ibabaw sa tagsatagsa kanila.
3and there appeared to them divided tongues, as it were of fire; it sat also upon each one of them,
4Ug nangapuno silang tanan sa Espiritu Santo, ug nanagsugod sila pagsulti sa nagkalainlaing mga sinultihan, ingon sa gihatag kanila sa Espiritu Santo aron ikasulti.
4and they were all filled with the Holy Spirit, and began to speak with other tongues, according as the Spirit was giving them to declare.
5Ug dihay nanagpuyo sa Jerusalem nga mga Judio, nga mga maampoon gikan sa tanan nga nasud sa ilalum sa langit.
5And there were dwelling in Jerusalem Jews, devout men from every nation of those under the heaven,
6Ug sa hingdunggan kining lanog midugok ang panon sa katawohan; ug nangalibog sila, kay ang tagsatagsa kanila nakabati nga maoy ginasulti ang iyang kaugalingong pinulongan.
6and the rumour of this having come, the multitude came together, and was confounded, because they were each one hearing them speaking in his proper dialect,
7Ug hingkulbaan ug nanghibulong silang tanan, ug nagaingon ang usa ug usa: Ania karon, dili ba mga taga-Galilea silang tanan nga nagasulti?
7and they were all amazed, and did wonder, saying one unto another, `Lo, are not all these who are speaking Galileans?
8Busa naunsa nga ginapatalinghugan ta sa tagsatagsa kanila ang sinultihan nga atong natawohan?
8and how do we hear, each in our proper dialect, in which we were born?
9Mga taga-Parto, ug mga taga-Medos, mga taga-Elam, ug mga pumuluyo sa Mesopotamia, sa Judea, ug sa Capadocia, sa Ponto, ug sa Asia.
9Parthians, and Medes, and Elamites, and those dwelling in Mesopotamia, in Judea also, and Cappadocia, Pontus, and Asia,
10Sa Frigia, ug Pamfilia, sa Egipto, ug sa mga ginsakpan sa Libia, nga haduol sa Cirene; ug mga dumuluong gikan sa Roma, mga Judio, ug mga kinabig;
10Phrygia also, and Pamphylia, Egypt, and the parts of Libya, that [are] along Cyrene, and the strangers of Rome, both Jews and proselytes,
11Mga taga-Creta, ug mga taga-Arabia, ginapatalinghugan ta sila nga nagasulti sa atong mga sinultihan sa kahibulong ang mga buhat sa Dios.
11Cretes and Arabians, we did hear them speaking in our tongues the great things of God.`
12Ug hingkulbaan silang tanan, ug nangalibog, nga nagaingon ang usa ug usa: Unsa ang kahulogan niini?
12And they were all amazed, and were in doubt, saying one unto another, `What would this wish to be?`
13Apan ang uban nga nanagbugalbugal, miingon: Nangahubog sila sa bag-ong vino.
13and others mocking said, — `They are full of sweet wine;`
14Apan sa mitindog si Pedro, uban ang napulo ug usa, gipatugbaw niya ang iyang tingog ug nag-ingon kanila: Mga Judio, ug kamong tanan nga nagapuyo sa Jerusalem, maila ninyo unta kini, ug patalinghugi ninyo ang akong mga pulong:
14and Peter having stood up with the eleven, lifted up his voice and declared to them, `Men, Jews! and all those dwelling in Jerusalem, let this be known to you, and harken to my sayings,
15Kay kini sila dili mga hubog, ingon sa pagdahum ninyo; kay ikatolo pa lamang karon ka takna sa adlaw.
15for these are not drunken, as ye take it up, for it is the third hour of the day.
16Kini mao hinoon ang giingon sa manalagna nga si Joel:
16`But this is that which hath been spoken through the prophet Joel:
17Ug mahitabo sa ulahi nga mga adlaw, nagaingon ang Dios. igabubo ko ang akong Espiritu sa tanang unod: ug ang inyong mga anak nga lalake ug babaye magapanagna, ug ang inyong mga batan-on makakita ug mga talan-awon, ug ang inyong mga tigulang managdamgo ug mga damgo:
17And it shall be in the last days, saith God, I will pour out of My Spirit upon all flesh, and your sons and your daughters shall prophesy, and your young men shall see visions, and your old men shall dream dreams;
18Oo, ug sa akong mga ulipon nga lalake ug mga ulipon nga babaye, niadtong mga adlawa igabubo ko usab kanila ang akong Espiritu, ug managpanagna sila.
18and also upon My men-servants, and upon My maid-servants, in those days, I will pour out of My Spirit, and they shall prophesy;
19Ug igapahayag ko ang mga katingalahan sa langit, ug mga ilhanan sa yuta, dugo, ug kalayo, ug inalisngaw sa aso.
19and I will give wonders in the heaven above, and signs upon the earth beneath — blood, and fire, and vapour of smoke,
20Ang adlaw pagaalid-an sa kangitngit, ug ang bulan mahimong dugo, sa dili pa moabut ang adlaw sa Ginoo, kadtong adlaw nga daku ug mahimayaon.
20the sun shall be turned to darkness, and the moon to blood, before the coming of the day of the Lord — the great and illustrious;
21Ug mahitabo nga bisan kinsa nga magatawag sa ngalan sa Ginoo, maluwas siya.
21and it shall be, every one — whoever shall call upon the name of the Lord, he shall be saved.
22Mga tawo sa Israel, patalinghugi ninyo kini nga mga pulong: Si Jesus nga Nazaretnon, tawo nga gipamatud-an kaninyo sa Dios pinaagi sa mga katingalahan ug mga kahibulongan ug mga ilhanan nga gibuhat sa Dios tungod kaniya sa taliwala ninyo, ingon nga hingbaloan na usab ninyo;
22`Men, Israelites! hear these words, Jesus the Nazarene, a man approved of God among you by mighty works, and wonders, and signs, that God did through him in the midst of you, according as also ye yourselves have known;
23Kini siya nga gitugyan ingon sa dili mabalhin nga pagbulot-an ug daang-pagkahibalo sa Dios, inyong gidakup ug gipatay, nga gilansang sa kamot sa mga tawong masupilon;
23this one, by the determinate counsel and foreknowledge of God, being given out, having taken by lawless hands, having crucified — ye did slay;
24Nga gibanhaw sa Dios, sa nabadbaran sa mga kasakitan sa kamatayon; kay wala gayud mahimo nga mahawiran siya niana.
24whom God did raise up, having loosed the pains of the death, because it was not possible for him to be held by it,
25Kay si David nagaingon mahatungod kaniya: Nakita ko gihapon ang Ginoo sa akong atubangan; kay ania siya sa akong too, aron dili ako matarug.
25for David saith in regard to him: I foresaw the Lord always before me — because He is on my right hand — that I may not be moved;
26Tungod niini nahinangup ang akong kasingkasing, ug nagakalipay ang akong dila; ug ang akong unod usab nagapahulay sa paglaum;
26because of this was my heart cheered, and my tongue was glad, and yet — my flesh also shall rest on hope,
27Kay dili mo pagpasagdan ang akong kalag sa Hades, ug dili mo itugot nga ang imong Balaan makakita sa pagkadunot.
27because Thou wilt not leave my soul to hades, nor wilt Thou give Thy Kind One to see corruption;
28Gipaila mo kanako ang mga dalan sa kinabuhi; pagapun-on mo ako sa kalipay sa imong nawong.
28Thou didst make known to me ways of life, Thou shalt fill me with joy with Thy countenance.
29Mga igsoon, makahimo ako sa pagsulti kaninyo sa dakung kasayon mahatungod kang David nga patriarca nga namatay siya, ug gilubong, ug ang iyang lubnganan ania kanato hangtud karong adlawa.
29`Men, brethren! it is permitted to speak with freedom unto you concerning the patriarch David, that he both died and was buried, and his tomb is among us unto this day;
30Tungod kay manalagna siya, ug nga hingbaloan niya nga gipanumpa sa Dios kaniya, sa usa ka panumpa, nga sa bunga sa iyang hawak, may usa nga magalingkod sa iyang trono;
30a prophet, therefore, being, and knowing that with an oath God did swear to him, out of the fruit of his loins, according to the flesh, to raise up the Christ, to sit upon his throne,
31Siya, sa nakalantaw nga daan, nagsulti sa pagkabanhaw ni Cristo, nga wala pagapasagdi ang iyang kalag sa Hades, ni ang iyang unod makakita sa pagkadunot.
31having foreseen, he did speak concerning the rising again of the Christ, that his soul was not left to hades, nor did his flesh see corruption.
32Kining Jesus gibanhaw sa Dios nga kaniya mga saksi kami ngatanan.
32`This Jesus did God raise up, of which we are all witnesses;
33Busa sa gibayaw siya sa toong kamot sa Dios, ug sa nakadawat sa Amahan sa saad sa Espiritu Santo, iyang gibubo kini, nga ginatan-aw ug ginapatalinghugan ninyo karon.
33at the right hand then of God having been exalted — also the promise of the Holy Spirit having received from the Father — he was shedding forth this, which now ye see and hear;
34Kay si David wala makasaka sa mga langit; apan siya gayud nag-ingon: ang Ginoo nag-ingon sa akong Ginoo; Lumingkod ka sa akong toong kamot,
34for David did not go up to the heavens, and he saith himself: The Lord saith to my lord, Sit thou at my right hand,
35Hangtud nga igabutang ko ang imong mga kaaway sa tumbanan sa imong mga tiil.
35till I make thy foes thy footstool;
36Busa pahibaloon sa matuod gayud ang tibook nga balay ni Israel, nga kining Jesus nga gilansang ninyo sa cruz, gibuhat sa Dios nga Ginoo ug Cristo.
36assuredly, therefore, let all the house of Israel know, that both Lord and Christ did God make him — this Jesus whom ye did crucify.`
37Karon sa nakadungog sila niini, gisakitan sila sa ilang kasingkasing, ug nanag-ingon sila kang Pedro, ug sa ubang mga apostoles: Mga igsoon, unsay pagabuhaton namo?
37And having heard, they were pricked to the heart; they say also to Peter, and to the rest of the apostles, `What shall we do, men, brethren?`
38Ug si Pedro miingon kanila: Maghinulsol kamo ug managpabautismo ang tagsatagsa kaninyo sa ngalan ni Jesucristo alang sa pagpasaylo sa mga sala, ug managdawat kamo sa hatag sa Espiritu Santo.
38and Peter said unto them, `Reform, and be baptized each of you on the name of Jesus Christ, to remission of sins, and ye shall receive the gift of the Holy Spirit,
39Kay ang saad alang kaninyo ug sa inyong mga anak, ug sa tanang atua sa halayo; bisan ang kapid-an nga pagatawgon sa atong Ginoong Dios.
39for to you is the promise, and to your children, and to all those afar off, as many as the Lord our God shall call.`
40Ug sa uban pang daghang mga punong nagpamatuod siya, ug nagtambag kanila, sa pag-ingon: Luwason ninyo ang inyong kaugalingon gikan niining kaliwatan nga baliko.
40Also with many more other words he was testifying and exhorting, saying, `Be saved from this perverse generation;`
41Unya kadtong mga mingdawat sa iyang pulong gibautismohan; ug niadtong adlawa nahidugang ang may tolo ka libo ka mga kalag.
41then those, indeed, who did gladly receive his word were baptized, and there were added on that day, as it were, three thousand souls,
42Ug nanagpadayon gihapon sila sa pagtolon-an sa mga apostoles ug sa pakig-ambitay, ug sa pagbahinbahin sa tinapay, ug sa mga pag-ampo.
42and they were continuing stedfastly in the teaching of the apostles, and the fellowship, and the breaking of the bread, and the prayers.
43Ug giabut sa kahadlok ang tagsatagsa ka kalag; ug daghan ang mga katingalahan, ug mga ilhanan nga gibuhat pinaagi sa mga apostoles.
43And fear came on every soul, many wonders also and signs were being done through the apostles,
44Ug ang tanang mga mingtoo nanagtipon pagpuyo ug giusahan ang tanang mga butang.
44and all those believing were at the same place, and had all things common,
45Ug gipamaligya nila ang ilang kaugalingong mga butang ug ginabahinbahin nila sa tanan ingon sa gikinahanglan sa tagsatagsa.
45and the possessions and the goods they were selling, and were parting them to all, according as any one had need.
46Ug sa nagapadayon sila sa paghiusa sa matag-adlaw sa templo, ug sa pagbahinbahin sa tinapay sa kabalayan. nangaon sila sa malipayon ug sa putli nga kasingkasing;
46Daily also continuing with one accord in the temple, breaking also at every house bread, they were partaking of food in gladness and simplicity of heart,
47Nga nagadayeg sa Dios, ug nahamut-an sa tibook nga lungsod. Ug ginadugang sa Ginoo kanila sa matag-adlaw ang mga ginaluwas.
47praising God, and having favour with all the people, and the Lord was adding those being saved every day to the assembly.