1Karon mahatungod sa mga butang nga gisulat ninyo kanako, maayo sa lalake ang dili pagtandog ug babaye.
1But concerning the things of which ye have written [to me]: [It is] good for a man not to touch a woman;
2Apan tungod sa mga pagpakighilawas, pasagdi nga ang tagsa ka lalake magbaton sa iyang kaugalingong asawa, ug ang tagsa ka babaye nga magbaton sa iyang kaugalingong bana.
2but on account of fornications, let each have his own wife, and each [woman] have her own husband.
3Ihatag sa bana ngadto sa iyang asawa ang angay, ug ingon man usab ang asawa ngadto sa bana.
3Let the husband render her due to the wife, and in like manner the wife to the husband.
4Ang asawa walay kagamhanan sa iyang kaugalingong lawas, kondili ang bana; ug ingon man usab ang bana walay kagamhanan sa iyang kaugalingong lawas, kondili ang asawa.
4The wife has not authority over her own body, but the husband: in like manner also the husband has not authority over his own body, but the wife.
5Dili kamo magpinugnganay ang usa ug usa, gawas sa inyong ginakasabutan nga panahon, aron nga managhimo kamo sa pag-ampo, ug manag-ipon kamo pag-usab, aron dili kamo matintal ni Satanas tungod sa inyong pagkadilimapinugnganon.
5Defraud not one another, unless, it may be, by consent for a time, that ye may devote yourselves to prayer, and again be together, that Satan tempt you not because of your incontinency.
6Apan kini gisulti ko ingon nga tinugot, dili ingon nga sugo.
6But this I say, as consenting [to], not as commanding [it].
7Ngani buot ko unta nga ang tanang mga tawo manig-ingon kanako. Apan ang tagsatagsa may kaugalingong hatag nga gikan sa Dios: ang usa niini nga paagi, ug ang usa niana nga paagi.
7Now I wish all men to be even as myself: but every one has his own gift of God: one man thus, and another thus.
8Apan nagaingon ako sa mga diliminyo, ug sa mga balo nga babaye, maayo kanila kong managpadayon sila nga bisan singon kanako.
8But I say to the unmarried and to the widows, It is good for them that they remain even as I.
9Apan kong sila dili makapugong; managminyo sila; kay labing maayo nga maminyo kay sa masunog.
9But if they have not control over themselves, let them marry; for it is better to marry than to burn.
10Apan ako nagasugo sa mga nangaminyo na, dili ako, kondili ang Ginoo: Nga ang asawa dili magbulag gikan sa iyang bana,
10But to the married I enjoin, not *I*, but the Lord, Let not wife be separated from husband;
11(Apan kong ang asawa makigbulag, magpadayon siya sa dili pagminyo; kun makig-uli hinoon siya sa iyang bana), ug nga ang bana dili magbulag sa iyang asawa.
11(but if also she shall have been separated, let her remain unmarried, or be reconciled to her husband;) and let not husband leave wife.
12Apan mahitungod sa uban nagaingon ako, dili ang Ginoo: Kong adunay igsoon nga may asawa nga dili matinohoon, ug miuyon siya nga makigloon kaniya, dili niya pagbiyaan siya.
12But as to the rest, *I* say, not the Lord, If any brother have an unbelieving wife, and *she* consent to dwell with him, let him not leave her.
13Ug ang asawa nga may bana nga dili matinohoon, ug siya malipayon nga makigloon kaniya, dili niya pagbiyaan ang iyang bana.
13And a woman who has an unbelieving husband, and he consents to dwell with her, let her not leave [her] husband.
14Kay ang bana nga dili matinohoon, ginabalaan diha sa asawa; ug ang asawa nga dili matinohoon, ginabalaan diha sa igsoon nga lalake: kay sa lain nga paagi, ang inyong mga bata mga dili putli, apan karon mga balaan sila.
14For the unbelieving husband is sanctified in the wife, and the unbelieving wife is sanctified in the brother; since [otherwise] indeed your children are unclean, but now they are holy.
15Ngani kong ang dili matinohoon mobulag, pabulaga siya; kay ang igsoon nga lalake kun babaye, wala sa ilalum sa pagkaulipon niini nga kahimtang; hinonoa, gitawag kita sa Dios diha sa pakigdait.
15But if the unbeliever go away, let them go away; a brother or a sister is not bound in such [cases], but God has called us in peace.
16Kay unsaon mo pagkasayud, O asawa, kong maluwas mo ba ang imong bana? Kun unsaon mo pagkasayud, O bana, kong maluwas mo ba ang imong asawa?
16For what knowest thou, O wife, if thou shalt save thy husband? or what knowest thou, O husband, if thou shalt save thy wife?
17Magagawi lamang gayud ang tagsatagsa ingon sa gibahinbahin sa Ginoo ug ingon sa pagtawag kaniya sa Dios. Ug mao kini ang gisugo ko sa tanang mga iglesia.
17However, as the Lord has divided to each, as God has called each, so let him walk; and thus I ordain in all the assemblies.
18May tawo ba nga gitawag nga gicircuncidahan? Pasagdi siya nga cinircuncidahan. Gitawag ba ang uban nga dili cinircuncidahan? Dili siya pagcircuncidahan.
18Has any one been called circumcised? let him not become uncircumcised: has any one been called in uncircumcision? let him not be circumcised.
19Ang circuncicion walay bili; ug ang dilicinircuncidahan walay bili, kondili ang pagbantay sa mga sugo sa Dios.
19Circumcision is nothing, and uncircumcision is nothing; but keeping God's commandments.
20(Pasagdi ang tagsatagsa ka tawo nga magpabilin diha sa pagtawag diin siya natawag).
20Let each abide in that calling in which he has been called.
21Gitawag ka ba ingon nga ulipon? Ayaw pagtagad niana; apan kong arang ka makagawas, pahimusli kana hinoon.
21Hast thou been called [being] a bondman, let it not concern thee; but and if thou canst become free, use [it] rather.
22Kay ang tinawag diha sa Ginoo sanglit usa ka ulipon, mao ang ginawas sa Ginoo; maingon usab niini, ang gitawag nga ginawas, mao ang ulipon ni Cristo.
22For the bondman that is called in [the] Lord is the Lord's freedman; in like manner [also] the freeman being called is Christ's bondman.
23Sa usa ka bili gipalit kamo; dili kamo managpaulipon sa mga tawo.
23Ye have been bought with a price; do not be the bondmen of men.
24Mga igsoon, pasagdi ang tagsatagsa ka tawo; diin siya natawag, didto magpabilin uban sa Dios.
24Let each, wherein he is called, brethren, therein abide with God.
25Karon mahatungod sa mga ulay ako walay nadawat nga sugo sa Ginoo; apan nagahatag ako sa akong paghukom, ingon sa usa nga nakadawat ug kalooy sa Ginoo sa pagka-angay-saligan.
25But concerning virgins, I have no commandment of [the] Lord; but I give my opinion, as having received mercy of [the] Lord to be faithful.
26Busa, gihunahuna ko nga kini maayo tungod sa kalisdanan nga ania kanato karon, nga maayo alang sa lalake nga magpabilin siya nga ingon sa gihapon.
26I think then that this is good, on account of the present necessity, that [it is] good for a man to remain so as he is.
27Ginapus ka ba sa asawa? Dili ka magtinguha nga makabadbad. Nakabadbad ka ba sa asawa? Dili ka mangita ug asawa.
27Art thou bound to a wife? seek not to be loosed; art thou free from a wife? do not seek a wife.
28Apan kong magminyo ka, wala ka man usab makasala; ug kong ang ulay magminyo wala siya makasala. Ngani kana sila may kagul-anan diha sa unod; ug buot ko nga makagawas unta kamo.
28But if thou shouldest also marry, thou hast not sinned; and if the virgin marry, they have not sinned: but such shall have tribulation in the flesh; but I spare you.
29Apan kini ginaingon ko, mga igsoon, ang panahon ginapahamubo; nga sa paalabuton ang mga may asawa, manig-ingon sila sa walay asawa;
29But this I say, brethren, the time is straitened. For the rest, that they who have wives, be as not having [any]:
30Ug kadtong mga nagapanghilak, ingon nga wala sila maghilak; ug kadto nga mga nagakalipay, ingon nga wala sila magkalipay; ug kadto nga mga nagapamalit, ingon nga wala silay nabatonan;
30and they that weep, as not weeping; and they that rejoice, as not rejoicing; and they that buy, as not possessing;
31Ug kadto nga mga nagapahimulos sa kalibutan, ingon nga wala magpahimulos niini sa hilabihan; kay ang urog niining kalibutan moagi lamang.
31and they that use the world, as not disposing of it as their own; for the fashion of this world passes.
32Apan, buot ko unta nga kamo makagawas sa mga pag-atiman. Ang dili minyo magahago alang sa mga butang nga iya sa Ginoo, kong unsaon niya ang pagpahimuot sa Ginoo.
32But I wish you to be without care. The unmarried cares for the things of the Lord, how he shall please the Lord;
33Apan ang minyo magahago alang sa mga butang sa kalibutan, kong unsaon niya ang pagpahimuot sa iyang asawa,
33but he that has married cares for the things of the world, how he shall please his wife.
34Ug siya nabahin. Maingon man usab ang babaye nga dili minyo ug ang ulay magahago alang sa mga butang sa Ginoo; aron maputli siya diha sa lawas ug diha sa espiritu; apan ang minyo, nagahago alang sa mga butang sa kalibutan kong unsaon niya sa pagpahimuot sa iyang bana.
34There is a difference between the wife and the virgin. The unmarried cares for the things of the Lord, that she may be holy both in body and spirit; but she that has married cares for the things of the world, how she shall please her husband.
35Ug kini ginaingon ko alang sa inyong kapuslanan nga kaugalingon; dili sa pagbutang kaninyo ug lit-ag, kondili alang niana nga kaligdong, ug aron kamo mag-alagad sa Ginoo sa walay kaulangan.
35But I say this for your own profit; not that I may set a snare before you, but for what [is] seemly, and waiting on the Lord without distraction.
36Kong may tawo nga nagahunahuna nga nagabuhat siya sa dili angay alang sa iyang anak nga ulay, kong kini molabay na sa bulak sa iyang panuigon, ug kong gikinahanglan, pasagdi nga magabuhat siya sa buot niyang pagabuhaton: dili siya makasala: pasagdi nga iyang minyoon sila.
36But if any one think that he behaves unseemly to his virginity, if he be beyond the flower of his age, and so it must be, let him do what he will, he does not sin: let them marry.
37Apan kadtong nagamalig-on sa iyang kasingkasing, nga walay kinahanglan, kondili nga may kagahum siya mahitungod sa iyang kabubut-on nga kaugalingon, ug gitangdoan niya kini sa iyang kasingkasing, ang pagbantay sa kaputli sa iyang kaugalingong anak nga ulay, nagabuhat siya ug maayo.
37But he who stands firm in his heart, having no need, but has authority over his own will, and has judged this in his heart to keep his own virginity, he does well.
38Busa, sa ingon niana, siya nga nagapaminyo sa iyang kaugalingong anak nga ulay, nagabuhat ug maayo; ug ang wala magapaminyo kaniya, nagabuhat ug labi pang maayo.
38So that he that marries himself does well; and he that does not marry does better.
39Ang asawa ginapus sulod sa panahon nga buhi pa ang iyang bana; apan kong ang bana patay na, siya may kagawasan sa pagpamana sa iyang nauyonan, nga diha lamang sa Ginoo.
39A wife is bound for whatever time her husband lives; but if the husband be fallen asleep, she is free to be married to whom she will, only in [the] Lord.
40Apan labi pang bulahan siya kong siya mopabilin nga balo, ingon sa akong pagsabut; ug nagahunahuna ako, nga ania usab kanako ang Espiritu sa Dios.
40But she is happier if she so remain, according to my judgment; but I think that *I* also have God's Spirit.