¹Ang maayong ngalan labi pang maayo kay sa bililhon nga lana; ug ang adlaw sa pagkamatay kay sa adlaw nga natawohan.

¹A [good] name is better than precious ointment, and the day of death than the day of one's birth.

²Labi pang maayo ang pag-adto sa balay sa kasub-anan, kay sa pag-adto sa balay sa nagakombira: kay kana mao ang katapusan sa tanang mga tawo; ug ang buhi magatipig niini sa iyang kasingkasing.

²It is better to go to the house of mourning than to go to the house of feasting: in that that is the end of all men, and the living taketh it to heart.

³Labi pang maayo ang kasubo kay sa pagkatawa: kay tungod sa kasubo sa panagway ang kasingkasing gihimong malipayon.

³Vexation is better than laughter; for by the sadness of the countenance the heart is made better.

⁴Ang kasingkasing sa manggialamon anaa sa balay sa kasub-anan; apan ang kasingkasing sa mga buangbuang anaa sa balay sa kalipayan.

⁴The heart of the wise is in the house of mourning, but the heart of fools in the house of mirth.

⁵Labi pang maayo ang pagpamati sa pagsaway sa manggialamon, kay sa usa ka tawo sa pagpamati sa awit sa mga buangbuang.

⁵It is better for a man to hear the rebuke of the wise, than to hear the song of fools.

⁶Kay sama sa piti-piti sa mga tunok ilalum sa usa ka kolon, ingon man ang pagkatawa sa buangbuang: kini usab kakawangan man.

⁶For as the crackling of thorns under a pot, so is the laughter of the fool. This also is vanity.

⁷Sa pagkatinuod ang pagpanlupig makapabuang sa manggialamong tawo; ug ang hiphip nagalaglag sa salabutan.

⁷Surely oppression maketh a wise man mad, and a gift destroyeth the heart.

⁸Labi pang maayo ang katapusan sa usa ka butang kay ang sinugdan niini; ug ang mapailubon sa espiritu labi pang maayo kay sa mapahitas-on sa espiritu.

⁸Better is the end of a thing than its beginning; better is a patient spirit than a proud spirit.

⁹Dili nimo pagdalidalion ang imong espiritu sa pagpakasuko: kay ang kasuko nagapuyo sa sabakan sa mga buangbuang.

⁹Be not hasty in thy spirit to be vexed; for vexation resteth in the bosom of fools.

¹⁰Dili ikaw mag-ingon: Unsa may hinungdan nga ang unang mga adlaw labi pang maayo kay niining mga adlawa? kay ikaw wala magapangutana sa minatarung mahatungod niini.

¹⁰Say not, How is it that the former days were better than these? for thou dost not inquire wisely concerning this.

¹¹Ang kaalam sama ra kaayo sa usa ka kabilin, oo, labi pang maayo kini kanila nga nakakita sa adlaw.

¹¹Wisdom is as good as an inheritance, and profitable to them that see the sun.

¹²Kay ang kaalam maoy usa ka panagang maingon nga ang salapi usa ka panagang man: apan ang pagkahalangdon sa kahibalo mao, kana nga kaalam nagabantay sa kinabuhi niadtong nagabaton niini.

¹²For wisdom is a defence [as] money is a defence; but the excellency of knowledge is, [that] wisdom maketh them that possess it to live.

¹³Palandunga ang buhat sa Dios: kay kinsa ang makatul-id niadtong iyang gihimong baliko?

¹³Consider the work of God; for who can make straight what he hath made crooked?

¹⁴Sa adlaw sa kauswagan magmalipayon ka, ug sa adlaw sa kasakit magpalandong ka: oo, gibuhat sa Dios ang usa tupad sa usa, sa katuyoan nga ang tawo dili makakaplag bisan unsang butanga nga mahimong sunod kaniya.

¹⁴In the day of prosperity enjoy good, and in the day of adversity consider: God hath also set the one beside the other, to the end that man should find out nothing [of what shall be] after him.

¹⁵Kining tanan nakita ko sa akong mga adlaw sa kakawangan: adunay tawong matarung nga mawala diha sa iyang pagkamatarung, ug adunay tawong dautan nga nagalugway sa iyang kinabuhi diha sa iyang buhat nga dautan.

¹⁵All [this] have I seen in the days of my vanity: there is a righteous [man] that perisheth by his righteousness, and there is a wicked [man] that prolongeth [his days] by his wickedness.

¹⁶Dili ka magpalabi pagpakamatarung; ni magpalabi ikaw pagpakamanggialamon: ngano man nga laglagon mo ang imong kaugalingon?

¹⁶Be not righteous overmuch; neither make thyself overwise: why shouldest thou destroy thyself?

¹⁷Dili ka magpalabi pagpakadautan, ni magbinuangbuang ikaw: ngano man nga magpakamatay ka sa dili pa ang imong panahon?

¹⁷Be not overmuch wicked, neither be thou foolish: why shouldest thou die before thy time?

¹⁸Maayo nga kuptan mo kini; oo, gikan usab niana ayaw pagkuhaa ang imong kamot: kay kadtong nagakahadlok sa Dios makalikay gikan niining tanan.

¹⁸It is good that thou shouldest take hold of this; yea, also from that withdraw not thy hand: for he that feareth God cometh forth from them all.

¹⁹Ang kaalam mao ang kusog alang sa tawong manggialamon labi kay sa napulo ka mga punoan nga anaa sa usa ka ciudad.

¹⁹Wisdom strengtheneth the wise more than ten mighty [men] that are in a city.

²⁰Sa pagkatinuod walay tawo nga matarung sa ibabaw sa yuta, nga nagabuhat ug maayo, ug wala magpakasala.

²⁰Surely there is not a righteous man upon earth, that doeth good and sinneth not.

²¹Ayaw usab pagpatalinghug sa tanan nga mga pulong nga ginasulti; tingali unya nga makadungog ikaw sa imong sulogoon nga magatunglo kanimo;

²¹Also give not heed unto all words that are spoken, lest thou hear thy servant curse thee.

²²Kay sa nakadaghan usab ang imong kaugalingon nga kasingkasing nasayud nga ikaw gayud sa imong kaugalingon ingon man nagtunglo sa uban.

²²For also thine own heart knoweth that oftentimes thou thyself likewise hast cursed others.

²³Kining tanan akong nasulayan sa kaalam. Ako ako miingon: Ako mahimo nga maalamon; apan kini halayo kanako.

²³All this have I tried by wisdom: I said, I will be wise; but it was far from me.

²⁴Kadto nga mao, halayo kaayo ug halalum gayud; kinsa man ang makatugkad niini?

²⁴Whatever hath been, is far off, and exceeding deep: who will find it out?

²⁵Ako milingi, ug ang akong kasingkasing nahimutang sa pag-ila ug sa pagsusi, ug pagpangita sa kaalam, ug sa hinungdan sa mga butang ug sa pag-ila nga ang pagkadautan binuang man, ug nga ang pinahong mao ang kabuangan.

²⁵I turned, I and my heart, to know, and to search, and to seek out wisdom and reason, and to know wickedness to be folly, and foolishness to be madness;

²⁶Ug hipalgan ko ang labi pang mapait kay sa kamatayon ang babaye, kang kinsang kasingkasing mga lit-ag ug mga pukot, ug kang kinsang mga kamot ingon sa mga bugkos: siya nga nagapahimuot sa Dios makagawas gikan kaniya; apan ang makasasala madakup niya.

²⁶and I found more bitter than death the woman whose heart is nets and snares, [and] whose hands are bands: whoso pleaseth God shall escape from her; but the sinner shall be caught by her.

²⁷Ania karon, kini hingkaplagan ko, nagaingon ang Magwawali, sa pagtulotimbang sa usa ka butang sunod sa usa, aron sa pagsusi sa hinungdan:

²⁷See this which I have found, saith the Preacher, [searching] one by one to find out the reason;

²⁸Nga ginapangita pa sa akong kalag, ugaling wala pa nako hikaplagi: ako nakakaplag ug usa ka tawo sa taliwala sa usa ka libo; apan wala ako makakaplag ug usa ka babaye sa taliwala kanilang tanan.

²⁸which my soul yet seeketh, and I have not found: one man among a thousand have I found, but a woman among all those have I not found.

²⁹Ania karon, kini lamang mao ang hingsusihan ko, nga ang tawo gihimo nga matarung sa Dios; apan sila nanagpangita ug daghanang mga paglalang.

²⁹Only see this which I have found: that God made man upright, but they have sought out many devices.