1Ug ang tibook nga katilingban mipatugbaw sa ilang tingog; ug nanagsinggit; ug ang katawohan minghilak niadtong gabhiona.
1And the whole assembly lifted up their voice, and cried; and the people wept that night.
2Ug ang tanang mga anak sa Israel nanagbagulbol batok kang Moises, ug batok kang Aaron: ug ang tibook nga katilingban miingon kanila: Apat hinoon nangamatay kami didto sa yuta sa Egipto! o maayo pa unta kong nangamatay kami niining kamingawan!
2And all the children of Israel murmured against Moses and against Aaron; and the whole assembly said to them, Would that we had died in the land of Egypt! or in this wilderness would that we had died!
3Ug ngano man nga gidala kami ni Jehova niining yutaa, aron mangapukan pinaagi sa espada? Ang among mga asawa ug ang among mga anak mamahimo nga tulokbonon dili ba labi pang maayo kanamo nga mamalik ngadto sa Egipto?
3And why is Jehovah bringing us to this land that we may fall by the sword, that our wives and our little ones may become a prey? Is it not better for us to return to Egypt?
4Ug nanag-ingon ang usa sa usa: Magbuhat kita ug usa ka capitan, ug mamalik kita ngadto sa Egipto.
4And they said one to another, Let us make a captain, and let us return to Egypt.
5Unya si Moises ug si Aaron mihapa sa atubangan sa tibook nga pagkatigum sa katilingban sa mga anak sa Israel.
5Then Moses and Aaron fell upon their faces before the whole congregation of the assembly of the children of Israel.
6Ug si Josue, ang anak nga lalake ni Nun, ug si Caleb, ang anak nga lalake ni Jephone, sila kauban niadtong mga nanagpaniid sa yuta nanagpanggisi sa ilang mga bisti:
6And Joshua the son of Nun, and Caleb the son of Jephunneh, of them that searched out the land, rent their garments.
7Ug nanagsulti sila sa tibook nga katilingban sa mga anak sa Israel, nga nagaingon: Ang yuta diin kami miagi sa pagpanud, mao ang yuta nga hilabihan gayud pagkaayo.
7And they spoke to the whole assembly of the children of Israel, saying, The land, which we passed through to search it out, is a very, very good land.
8Kong si Jehova nahamuot kanato, sa ingon niana siya magapasulod kanato niining yutaa ug kini igahatag niya kanato; usa ka yuta nga nagapaagay sa gatas ug dugos.
8If Jehovah delight in us, he will bring us into this land, and give it us, a land that flows with milk and honey;
9Nga dili lamang unta kamo magmalalison batok kang Jehova, ni mahadlok sa katawohan mahitungod niining yutaa; kay sila ang tinapay alang kanato; ang ilang mga salipdanan kuhaon gikan sa ibabaw nila, ug si Jehova uban kanato ayaw kahadloki sila.
9only rebel not against Jehovah; and fear not the people of the land; for they shall be our food. Their defence is departed from them, and Jehovah is with us: fear them not.
10Apan ang tibook katilingban nangayo sa pagsalibay kanila ug mga bato. Ug ang himaya ni Jehova nagpakita diha sa balong-balong nga pagatiguman ngadto sa tanan nga mga anak sa Israel.
10And the whole assembly said that they should be stoned with stones. And the glory of Jehovah appeared in the tent of meeting to all the children of Israel.
11Ug si Jehova miingon kang Moises: Hangtud anus-a nga magatamay kanako kining katawohan? ug hangtud anus-a nga sila dili motuo kanako, tungod sa tanang mga ilhanan nga akong gibuhat sa taliwala nila?
11And Jehovah said to Moses, How long will this people despise me? and how long will they not believe me, for all the signs which I have done among them?
12Ako magapatay kanila uban ang hampak sa kamatay, ug sila akong isalikway aron dili makapanunod, ug pagabuhaton ko ikaw nga usa ka nasud nga labi pang daku ug labi pang kusgan kay kanila.
12I will smite them with the pestilence, and destroy them, and will make of thee a nation greater and mightier than they.
13Ug si Moises miingon kang Jehova: Unya makadungog niini ang mga Egiptohanon, kay sa taliwala nila gikuha mo kining katawohan sa imong pagkalig-on.
13And Moses said to Jehovah, Then the Egyptians will hear it; for in thy might thou broughtest up this people from the midst of them;
14Ug isugilon nila kini sa mga pumoluyo niining yutaa; nga sila nakadungog nga ikaw, oh Jehova, anaa sa taliwala niining katawohan; nga sa nawong ug nawong nakita ikaw, oh Jehova, ug ang imong panganod nagabarog sa ibabaw nila, ug sa adlaw ikaw nagalakaw sa pag-una kanila sa usa ka haligi nga panganod, ug sa kagabhion sa usa ka haligi nga kalayo:
14and they will tell it to the inhabitants of this land, [who] have heard that thou, Jehovah, art in the midst of this people, that thou, Jehovah, lettest thyself be seen eye to eye, and that thy cloud standeth over them, and that thou goest before them, in a pillar of cloud by day, and in a pillar of fire by night;
15Karon kong imong pamatyon kining katawohan ingon sa usa ka tawo, nan unya ang mga nasud nga makadungog sa imong kadungganan managsulti, nga magaingon:
15if thou now slayest this people as one man, then the nations that have heard thy fame will speak, saying,
16Tungod kay dili makahimo si Jehova sa pagpasulod niining katawohan ngadto sa yuta nga iyang gipanumpa kanila, busa iyang gipatay sila diha sa kamingawan.
16Because Jehovah was not able to bring this people into the land that he had sworn unto them, he has therefore slain them in the wilderness.
17Ug karon, nagaampo ako kanimo, nga mahimong daku ang gahum sa Ginoo, sumala sa imong gipamulong, nga nagaingon:
17And now, I beseech thee, let the power of the Lord be great, according as thou hast spoken, saying,
18Si Jehova mahinay sa kasuko ug madagayaon sa mahigugmaong-kalolot, nga nagapsaylo sa pagkadautan ug sa paglapas; ug nga dili gayud magapakamatarung sa tawong sad-an , nga nagadu-aw siya sa kadautan sa mga amahan, ibabaw sa mga anak, ibabaw sa ikatolo ug ibabaw sa ikaupat nga kaliwatan.
18Jehovah is slow to anger, and abundant in goodness, forgiving iniquity and transgression, but by no means clearing [the guilty], visiting the iniquity of the fathers upon the children, upon the third and fourth [generation].
19Pasayloon mo, nangaliyupo ako kanimo, ang kadautan niining katawohan sumala sa pagkadaku sa imong mahigugmaong-kalolot, ug sumala sa pagpasaylo mo niining katawohan; sukad sa Egipto bisan hangtud karon.
19Pardon, I beseech thee, the iniquity of this people according to the greatness of thy loving-kindness, and as thou hast forgiven this people, from Egypt even until now.
20Ug si Jehova miingon: Ako nagpasaylo kanila sumala sa imong pulong:
20And Jehovah said, I have pardoned according to thy word.
21Apan sa pagkamatuod gayud, samtang ako buhi, ug samtang ang himaya ni Jehova nagapuno sa tibook kayutaan;
21But as surely as I live, all the earth shall be filled with the glory of Jehovah!
22Tungod kay kadtong tanang mga tawo nga nakakita sa akong himaya, ug sa akong mga ilhanan, nga akong gibuhat didto sa Egipto, ug didto sa kamingawan, bisan pa niana nagsulay kanako niini sa napulo ka pilo, ug wala managpatalinghug sa akong tingog;
22for all those men who have seen my glory, and my signs, which I did in Egypt and in the wilderness, and have tempted me these ten times, and have not hearkened to my voice,
23Sa pagkamatuod gayud dili sila makakita sa yuta nga gipanumpa ko sa ilang mga amahan, ni bisan kinsa kanila nga nagtamay kanako nga makakita niini:
23shall in no wise see the land which I did swear unto their fathers: none of them that despised me shall see it.
24Apan ang akong alagad nga si Caleb, kay anaa kaniya ang lain nga espiritu, ug sa pagkahingpit nagsunod kanako, pagapasudlon ko siya ngadto sa yuta diin siya mosulod, ug ang iyang kaliwatan magapanag-iya niini.
24But my servant Caleb, because he hath another spirit in him, and hath followed me fully, him will I bring into the land whereinto he came; and his seed shall possess it.
25Karon, ang Amalekahanon ug ang Canaanhon nanagpuyo diha sa walog; ugma bumalaik kamo ug umadto ngadto sa kamingawan pinaagi sa dalan ngadto sa Dagat nga Mapula.
25(Now the Amalekites and the Canaanites dwell in the valley.) To-morrow turn you, and take your journey into the wilderness, on the way to the Red sea.
26Ug si Jehova misulti kang Moises ug kang Aaron, nga nagaingon:
26And Jehovah spoke to Moses and to Aaron, saying,
27Hangtud anus-a nga magaantus ako niining mangil-ad nga katilingban nga nagabagulbol batok kanako? Nabati ko ang mga pagbagulbol sa mga anak sa Israel, nga ilang gibagulbol batok kanako.
27How long [shall I bear] with this evil assembly, which murmur against me? I have heard the murmurings of the children of Israel, which they murmur against me.
28Ipamulong mo kanila: Samtang ako buhi, nagaingon si Jehova, sa pagkamatuod gayud ingon sa inyong gisulti sa akong mga igdulungog, mao ang pagabuhaton ko kaninyo:
28Say unto them, As surely as I live, saith Jehovah, if I do not do unto you as ye have spoken in mine ears!
29Niini nga kamingawan mangapukan ang inyong mga lawas nga patay; ug ang tanang mga naisip kaninyo, sumala sa tanan ninyong gidaghanon, gikan sa kaluhaan ka tuig ang kagulangon ug ngadto sa itaas, kadto nga nanagbagulbol batok kanako,
29In this wilderness shall your carcases fall; and all that were numbered of you, according to your whole number from twenty years old and upwards, who have murmured against me,
30Sa pagkamatuod gayud dili kamo makadangat ngadto sa yuta, sumala sa akong gipanumpa nga kamo makapuyo didto, gawas kang Caleb, ang anak nga lalake ni Jephone, ug kang Josue, ang anak nga lalake ni Nun.
30shall in no wise come into the land, concerning which I have lifted up my hand to make you dwell in it; save Caleb the son of Jephunneh, and Joshua the son of Nun.
31Apan ang inyong mga bata nga gagmay, nga inyong giingon nga mao sila ang mga tulokbonon, ako magapasulod kanila, ug sila mahibalo sa yuta nga inyong gisalikway.
31But your little ones, of whom ye said they should be a prey, them will I bring in, and they shall know the land that ye have despised.
32Apan alang kaninyo, ang inyong mga lawas nga patay mangapukan dinhi sa kamingawan.
32And as to you, your carcases shall fall in this wilderness.
33Ug ang inyong mga anak mahimong mga libud-suroy sa kamingawan sulod sa kapatan ka tuig, ug magadala sa inyong mga pagpakighilawas, hangtud nga ang inyong mga lawas nga patay mangaut-ut diha sa kamingawan.
33And your children shall wander in the wilderness forty years, and bear your whoredoms, until your carcases be wasted in the wilderness.
34Ingon sa gidaghanon sa mga adlaw, sa inyong pagpaniid sa yuta, bisan sa kap-atan ka adlaw nga inyong gipaniiran kini , magadala kamo sa inyong kadautan sulod sa kap-atan ka tuig, maingon nga ang tagsa ka adlaw magaisip sa tagsa ka tuig, ug pagailhon ninyo ang akong pagtalikod.
34After the number of the days in which ye have searched out the land, forty days, each day for a year shall ye bear your iniquities forty years, and ye shall know mine estrangement [from you].
35Ako, si Jehova, nagsulti: Sa pagkamatuod gayud mao kini ang pagabuhaton ko niining tibook katilingban nga dautan, nga nanagtingub sa pagbatok kanako: dinhi sa kamingawan mangaut-ut sila, ug didto sila mangamatay.
35I Jehovah have spoken; I will surely do it unto all this evil assembly which have gathered together against me! in this wilderness they shall be consumed, and there they shall die.
36Ug ang mga tawo nga gisugo ni Moises sa pagpaniid sa yuta, nga nanghibalik, ug nagaagda sa tibook nga katilingban sa pagbagulbol batok kaniya, pinaagi sa pagdala ug dautang taho batok sa yuta,
36And the men whom Moses had sent to search out the land, who returned, and made the whole assembly to murmur against him, by bringing up an evil report upon the land,
37Bisan kadtong mga tawo nga nanagdala ug dautang taho mahatungod sa yuta, nangamatay pinaagi sa hampak sa atubangan ni Jehova.
37even those men who had brought up an evil report upon the land, died by a plague before Jehovah.
38Apan si Josue, ang anak nga lalake ni Nun, ug si Caleb, ang anak nga lalake ni Jephone, nga kauban niadtong mga tawo nga miadto sa pagpaniid sa yuta, nanghibilin nga mga buhi.
38But Joshua the son of Nun, and Caleb the son of Jephunneh, lived still of the men that had gone to search out the land.
39Ug si Moises misugilon niining mga pulonga sa tanang mga anak sa Israel: ug ang katawohan nanagbalata sa hilabihan.
39And Moses told all these sayings to all the children of Israel; then the people mourned greatly.
40Ug sila mibangon sa pagsayo sa pagkabuntag, ug mitungas sila sa kinatumyan sa bukid, nga nagaingon: Ania kita karon dinhi, ug motungas ngadto sa dapit nga gisaad ni Jehova: kay nakasala kita.
40And they rose up early in the morning, and went up to the hill-top, saying, Here are we, and we will go up to the place of which Jehovah has spoken; for we have sinned.
41Ug si Moises miingon: Ngano nga ginalapas ninyo ang sugo ni Jehova, sa pagtan-aw nga kini dili mouswag?
41And Moses said, Why now do ye transgress the commandment of Jehovah? but it shall not prosper!
42Dili kamo manungas, kay si Jehova wala sa taliwala ninyo; aron dili kamo pagapatyon sa atubangan sa inyong mga kaaway.
42Go not up, for Jehovah is not among you; that ye be not smitten before your enemies;
43Kay ang Amalekahanon, ug ang Canaanhon anaa sa atubangan ninyo ug mangapukan kamo sa espada: tungod kay mitalikod kamo gikan sa pagsunod kang Jehova, busa si Jehova dili magauban kaninyo.
43for the Amalekites and the Canaanites are there before you, and ye shall fall by the sword; for as ye have turned away from Jehovah, Jehovah will not be with you.
44Apan sila nanagpadayon sa pagtungas ngadto sa kinatumyan sa bukid: bisan pa niana ang arca sa tugon ni Jehova, ug ni Moises, wala mobulag sa campo.
44Yet they presumed to go up to the hill-top; but the ark of the covenant of Jehovah, and Moses, did not depart from the midst of the camp.
45Unya ang Amalekahanon nanlugsong ug ang Canaanhon nga nagpuyo niadtong bukira, ug mipatay kanila, ug minglaglag kanila, bisan hangtud ngadto sa Horma.
45And the Amalekites and the Canaanites who dwelt on that hill, came down and smote them, and cut them to pieces, as far as Hormah.