1Ug si Samuel namatay; ug ang tibook nga Israel nanagtigum pagtingub sa ilang kaugalingon, ug nanagminatay tungod kaniya, ug gilubong siya didto sa balay niya sa Rama. Ug si David mibangon, ug miadto sa kamingawan sa Paran.
1Und Samuel starb, und ganz Israel versammelte sich, trug Leid um ihn und begrub ihn bei seinem Hause zu Rama; David aber machte sich auf und zog hinab in die Wüste Paran.
2Ug didtoy usa ka tawo sa Maon, kinsang kabtangan atua sa Carmelo; ug ang tawo daku kaayo, ug siya may totolo ka libong carnero, ug usa ka libo nga kanding: ug siya nagaalot sa iyang mga carnero didto sa Carmelo.
2Und es war ein Mann zu Maon, der hatte sein Gewerbe zu Karmel; und dieser Mann war von sehr großem Vermögen, und er hatte dreitausend Schafe und tausend Ziegen; und es begab sich, daß er seine Schafe zu Karmel scheren ließ.
3Karon ang ngalan sa tawo mao si Nabal; ug ang ngalan sa iyang asawa mao si Abigail; ug ang babaye masinabuton kaayo, ug may usa ka maanyag nga panagway; apan ang tawo dili papiog ug dautan sa iyang mga binuhatan; ug siya gikan sa banay ni Caleb.
3Dieser Mann hieß Nabal; sein Weib aber hieß Abigail. Und sie war ein Weib von gesundem Verstand und von schöner Gestalt; der Mann aber war hart und boshaft in seinem Tun und war einer von Kaleb.
4Ug si David nakadungog didto sa kamingawan nga si Nabal nag-alot sa iyang mga carnero.
4Als nun David in der Wüste hörte, daß Nabal seine Schafe scheren ließ,
5Ug si David nagpasugo ug napulo ka batan-ong lalake, ug si David miingon sa mga batan-ong lalake. Tumungas kamo ngadto sa Carmelo, ug umadto kang Nabal, ug paghatag ug katahuran kaniya sa akong ngalan:
5sandte er zehn Jünglinge aus und sprach zu ihnen: Geht hinauf gen Karmel; und wenn ihr zu Nabal kommt, so grüßet ihn in meinem Namen freundlich
6Ug kini mao ang ipamulong ninyo kaniya nga nagapuyo sa pagkamauswagon : Ang pakigdait anaa kanimo, ug ang pakigdait anaa sa imong balay, ug ang pakigdait anaa sa tanan nga anaa kanimo.
6und sagt: Glück zu, Friede sei mit dir, und Friede mit deinem Hause, und Friede mit allem, was du hast!
7Ug karon ako nakadungog nga ikaw adunay mga mag-aalot, ang imong nga magbalantay ania na uban kanamo karon, ug wala sila namo unsaa, ni may bisan unsa nga nakulang kanila, sa tanang panahon nga didto sila sa Carmelo.
7Ich habe gehört, daß du Schafscherer hast. Nun, deine Hirten sind bei uns gewesen; wir haben ihnen nichts zuleide getan, und es hat ihnen nichts gefehlt an der Zahl, solange sie zu Karmel waren;
8Pangutan-a ang imong mga batan-ong lalake, ug sila magasugilon kanimo; sa maong hinungdan itugot nga may kahimut-an ang mga batan-ong lalake sa imong mga mata; kay kami nahianhi sa usa ka maayong adlaw; ihatag, ako nangaliyupo kanimo, bisan unsa nga mahaanha sa imong kamot, sa imong mga sulogoon, ug sa imong anak nga lalake nga si David.
8frage deine Jünglinge deswegen, die werden dir's sagen, und laß meine Jünglinge vor deinen Augen Gnade finden; denn wir sind auf einen guten Tag gekommen; gib doch deinen Knechten und deinem Sohn David, was deine Hand findet.
9Ug sa diha nga ang mga batan-ong lalake ni David nanghiabut na, gipamulong nila kang Nabal sumala niadtong tanang mga pulong sa ngalan ni David, ug minghunong.
9Und als die Jünglinge Davids hinkamen und im Namen Davids nach allen diesen Worten mit Nabal geredet hatten, schwiegen sie stille!
10Ug si Nabal mitubag sa mga sulogoon ni David, ug miingon: Kinsa ba si David? Ug kinsa ba ang anak nga lalake ni Isai? adunay daghang mga sulogoon karong mga adlawa nga ang tagsatagsa ka tawo mobulag sa iyang agalon.
10Aber Nabal antwortete den Knechten Davids und sprach: Wer ist David? Und wer ist der Sohn Isais? Es werden jetzt der Knechte viel, die sich von ihren Herren losreißen!
11Kuhaon ko diay ang akong tinapay, ug ang akong tubig, ug ang akong inihaw nga akong gipatay alang sa akong mga mag-aalot, ug ihatag ko ba kini sa mga tawo nga wala nako hibaloi kong diin sila gikan?
11Sollte ich mein Brot und mein Wasser nehmen und mein Fleisch, das ich für meine Scherer geschlachtet habe, und es Leuten geben, von denen ich nicht weiß, woher sie sind?
12Busa ang mga batan-ong lalake ni David mingtalikod, ug mingbalik, ug nahiabut ug gisuginlan siya sumala sa tanan niining mga pulonga.
12Da kehrten die Jünglinge Davids wieder um auf ihren Weg. Und als sie heimkamen, sagten sie ihm solches alles.
13Ug si David miingon sa iyang mga tawo: Panagtakin kamo ang tagsatagsa ka tawo sa iyang pinuti. Ug nanagtakin sila ang tagsatagsa ka tawo sa iyang pinuti; ug si David nagatakin usab sa iyang pinuti: ug may mingsunod kang David nga duolan sa upat ka gatus ka tawo; ug may duruha ka gatus nga mingpabilin diha sa mga kasangkapan.
13Da sprach David zu seinen Männern: Gürte ein jeder sein Schwert um! Und ein jeder gürtete sein Schwert um. Und auch David gürtete sein Schwert um; und es zogen etwa vierhundert Mann hinauf, zweihundert aber blieben bei dem Gepäck.
14Apan usa sa mga batan-ong lalake misugilon kang Abigail, ang asawa ni Nabal, nga nagaingon: Ania karon, si David nagpadala ug mga sulogoon gikan sa kamingawan aron sa paghatag ug katahuran sa atong agalon; ug iyang gikasab-an sila.
14Aber einer der Jünglinge sagte es Abigail, dem Weibe Nabals, und sprach: Siehe, David hat Boten aus der Wüste gesandt, unsern Herrn zu segnen; er aber fuhr sie an;
15Apan ang mga tawo maayo kaayo kanamo, ug wala kami nila hilabti, ni mawad-an kami bisan unsa, sa kadugayon nga kami nagauban diha kanila sa didto kami sa mga kapatagan.
15und sie sind uns doch sehr nützliche Leute gewesen und haben uns nicht beleidigt, und es hat uns nichts gefehlt an der Zahl, solange wir bei ihnen umhergezogen sind, als wir auf dem Felde waren;
16Sila mao ang usa ka kuta namo sa adlaw ug sa gabii, sa tanang higayon nga kami diha uban kanila nga nagabantay sa mga carnero.
16sondern sie sind unsre Mauern gewesen bei Tag und bei Nacht, solange wir bei ihnen die Schafe gehütet haben.
17Busa karon ilha ug hunahunaa kong unsay imong pagabuhaton; kay dautan ang gitinguha batok sa atong agalon, ug batok sa tibook niyang balay; kay siya maoy usa ka tawo nga walay kapuslanan, ug walay bisan kinsa nga makasulti kaniya.
17So merke nun und siehe, was du tun kannst; denn es ist gewiß ein Unglück beschlossen über unsern Herrn und über sein ganzes Haus! Und er ist so bösartig, daß ihm niemand etwas sagen darf.
18Unya si Abigail midali, ug mikuha ug duruha ka gatus ka book tinapay, ug duruha ka botella nga vino, ug lima ka carnero nga linuto na ug lima ka takus nga sinanglag nga trigo, ug usa ka gatus ka hugpong nga parras, ug duruha ka gatus ka haon nga higuera, ug gitangkil kini sa mga asno.
18Da eilte Abigail und nahm zweihundert Brote und zwei Schläuche Wein und fünf zubereitete Schafe und fünf Scheffel gedörrtes Korn und hundert Rosinenkuchen und zweihundert Feigenkuchen und lud sie auf Esel
19Ug siya miingon sa iyang mga batan-ong lalake: Lakaw una kanako; ania karon, ako magasunod kaninyo. Apan wala niya suginli ang iyang bana nga si Nabal.
19und sprach zu ihren Jünglingen: Geht vor mir hin, siehe, ich will euch nachkommen! Sie sagte aber ihrem Manne Nabal nichts davon.
20Ug kadto mao, nga sa nakakabayo na siya sa iyang asno, ug milugsong labay sa hup-ananan sa bukid, nga, ania karon, si David ug ang iyang mga tawo minglugsong paingon kaniya; ug iyang gikahibalag sila.
20Und als sie auf dem Esel ritt und im Dunkel des Berges hinabzog, siehe, da kamen David und seine Männer hinab, ihr entgegen; so begegnete sie ihnen.
21Karon si David miingon: Sa pagkatinuod kakawangan ang akong pagbantay sa tanan nga ania niining tawohana didto sa kamingawan, aron nga walay makulang sa tanan nga mahatungod kaniya: ug iya akong gibalusan ug dautan tungod sa maayo.
21David aber sprach: Wohlan, ich habe alles, was dieser in der Wüste hat, umsonst behütet, so daß da nichts gefehlt hat an allem, was sein ist; und er bezahlt mir Gutes mit Bösem!
22Ang Dios magahimo sa ingon niini sa mga kaaway ni David, ug labi pa usab, kong may ibilin ako sa tanan nga mahatungod kaniya sa pagbanagbanag sa kabuntagon, bisan usa ka bata nga lalake.
22Gott tue solches und noch mehr den Feinden Davids, wenn ich von allem, was dieser hat bis zum hellen Morgen auch nur einen übriglasse, der an die Wand pißt.
23Ug sa diha nga si Abigail nakakita kang David siya midali, ug nanaug sa iyang asno, ug mihapa sa atubangan ni David, ug miyukbo ngadto sa yuta.
23Als nun Abigail David sah, stieg sie eilends vom Esel und fiel vor David auf ihr Angesicht und neigte sich zur Erde,
24Ug siya mihapa sa iyang mga tiil ug miingon: Kanako, ginoo ko, sa ibabaw nako mahulog ang kasal-anan; ug tugoti nga ang imong sulogoon nga babaye, ako nangaliyupo kanimo, sa pagpasulti sa imong mga igdulungog, ug pamatia ang mga pulong sa imong sulogoon nga babaye.
24fiel zu seinen Füßen und sprach: Ach, mein Herr, mein sei diese Missetat, und laß doch deine Magd vor deinen Ohren reden und höre die Worte deiner Magd!
25Ayaw itugot sa akong ginoo, ako nangaliyupo kanimo, nga magtagad niining walay kapuslanan nga tawo, bisan kang Nabal; kay sumala sa iyang ngalan, mao man siya; Nabal ang iyang ngalan, ug ang kabuangan maoy nagauban kaniya: apan ako nga imong sulogoon nga babaye wala makakita sa mga batan-ong lalake sa akong ginoo, nga imong gisugo.
25Mein Herr, achte doch nicht auf diesen Mann Belials, den Nabal; denn er ist, wie sein Name heißt; «Narr» bedeutet sein Name, und Narrheit ist bei ihm. Ich aber, deine Magd, habe die Jünglinge meines Herrn, die du gesandt hattest, nicht gesehen.
26Busa karon, ginoo ko, ingon nga si Jehova buhi, ug ingon nga ang imong kalalg buhi, sa nakita nga si Jehova nagpugong kanimo gikan sa pagpakasala tungod sa dugo, ug gikan sa pagpanimalus pinaagi sa imong kaugalingong kamot, busa karon himoa nga ang imong mga kaaway, ug sila nga nangita ug kadautan sa akong ginoo nga mahasama kang Nabal.
26Nun aber, mein Herr, so wahr der HERR lebt, und so wahr deine Seele lebt, der HERR hat dich verhindert zu kommen, um Blut zu vergießen und dir mit eigener Hand zu helfen. So mögen nun deine Feinde und die, welche meinem Herrn übelwollen, werden wie Nabal!
27Ug karon kining gasa nga gidala sa imong sulogoon sa akong ginoo, ipahatag kini ngadto sa mga batan-ong lalake nga nagasunod sa akong ginoo.
27Hier ist nun die Gabe, die deine Magd meinem Herrn hergebracht hat; gib sie den Jünglingen, welche meinem Herrn auf dem Fuße nachfolgen!
28Pasayloa, ako nangaliyupo kanimo, ang paglapas sa imong sulogoon nga babaye; kay sa pagkatinuod si Jehova magahimo ug usa ka malig-ong balay sa akong ginoo, tungod kay ang akong ginoo mogubat sa mga gubat ni Jehova; ug ang dautan dili hikaplagan diha kanimo sa tanan nimong mga adlaw.
28Vergib doch deiner Magd die Übertretung; denn der HERR wird gewiß meinem Herrn, weil er des HERRN Kriege führt, ein beständiges Haus bauen; und kein Böses soll an dir gefunden werden dein Leben lang.
29Ug bisan pa ang tawo motindog sa paglutos kanimo, ug sa pagpangita sa imong kalag, bisan pa niana ang kalag sa akong ginoo mahigut diha sa usa ka bugkos sa kinabuhi uban kang Jehova nga imong Dios; ug ang mga kalag sa imong mga kaaway, siya magalamboyog kanila, ingon sa gikan sa laang sa usa ka lamboyog.
29Und wenn sich ein Mensch erheben wird, dich zu verfolgen und deiner Seele nachzustellen, so werde die Seele meines Herrn ins Bündlein der Lebendigen eingebunden bei dem HERRN, deinem Gott; aber die Seele deiner Feinde schleudere er mitten aus der Schleuderpfanne!
30Ug mahitabo, sa diha nga si Jehova maghimo sa akong ginoo sumala sa tanang kaayohan sa iyang gipamulong mahitungod kanimo, ug makatudlo na kanimo nga principe ibabaw sa Israel,
30Wenn der HERR meinem Herrn nach all dem Guten, das er dir versprochen hat, tun und dich bestellen wird zum Fürsten über Israel,
31Nga kini dili mahimong kasakit kanimo, ni makapangdol sa kasingkasing sa akong ginoo, bisan ikaw makaula sa dugo sa walay gipasikaran, kun ang akong ginoo manimalus sa iyang kaugalingon. Ug sa diha nga si Jehova magahimo ug maayo sa akong ginoo, unya hinumdumi ang imong sulogoon nga babaye.
31so wird es dir nicht zum Anstoß sein, noch zum Herzensvorwurf für meinen Herrn, daß er ohne Ursache Blut vergossen und daß mein Herr sich selbst geholfen hat. Wenn nun der HERR meinem Herrn wohltun wird, so mögest du an deine Magd gedenken.
32Ug si David miingon kang Abigail: Bulahan si Jehova ang Dios sa Israel, nga nagpaanhi kanimo niining adlawa aron sa pagsugat kanako:
32Da sprach David zu Abigail: Gelobt sei der HERR, der Gott Israels, der dich auf den heutigen Tag mir entgegengesandt hat!
33Ug bulahan ang imong kaligdong, ug bulahan ikaw nga nakapalikay kanako niining adlawa gikan sa pagpakasala tungod sa dugo, ug gikan sa pagpanimalus sa akong kaugalingon pinaagi sa akong kamot.
33Und gesegnet sei dein Verstand, und gesegnet seist du, daß du mich heute daran verhindert hast zu kommen, um Blut zu vergießen und mir mit eigener Hand zu helfen!
34Kay sa tinuod gayud, ingon nga si Jehova, ang Dios sa Israel, buhi, nga nakapugong kanako gikan sa pagdaut kanimo, gawas nga ikaw midali ug mianhi sa pagsugat kanako, sa walay duhaduha walay mahabilin kang Nabal sa pagbanagbanag sa kabuntagon bisan sa usa ka bata nga lalake.
34Denn wahrlich, so wahr der HERR, der Gott Israels lebt, der mich verhindert hat, dir Übles zu tun: wärest du mir nicht eilends entgegengekommen, so wäre dem Nabal bis zum hellen Morgen nicht einer übriggeblieben, der an die Wand pißt!
35Busa gidawat ni David gikan sa iyang kamot kadtong iyang gidala kaniya; ug siya miingon kaniya: Lakaw sa pakigdait ngadto sa imong balay; tan-awa, ako namati sa imong tingog, ug gidawat ang imong kaugalingon.
35Also nahm David von ihrer Hand, was sie ihm gebracht hatte, und sprach zu ihr: Zieh wieder in Frieden in dein Haus hinauf! Siehe, ich habe deiner Stimme gehorcht und deine Person angesehen.
36Ug si Abigail miadto kang Nabal; ug, ania karon, siya naghimo ug usa ka pangilin sa iyang balay, sama sa pangilin sa usa ka hari; ug ang kasingkasing ni Nabal malipayon sa sulod niya, kay siya nahubog sa hilabihan: busa wala siya mosugilon kaniya bisan unsa, kapin kun kulang, hangtud sa pagbanagbanag sa kabuntagon.
36Als aber Abigail zu Nabal kam, siehe, da hatte er in seinem Hause ein Mahl zugerichtet, wie eines Königs Mahl; und das Herz Nabals war guter Dinge, denn er war schwer betrunken. Sie aber sagte ihm nichts, weder Kleines noch Großes, bis an den hellen Morgen.
37Ug nahitabo sa pagkabuntag, sa diha nga hinghuwasan na si Nabal, nga ang iyang asawa misugilon kaniya niining mga butanga, ug ang iyang kasingkasing nalumos sa sulod niya, ug siya nahimong ingon sa usa ka bato.
37Als es aber Tag geworden und der Weinrausch von Nabal gewichen war, da berichtete ihm sein Weib diese Dinge. Da erstarb sein Herz in seinem Leibe, und er ward wie ein Stein.
38Ug nahitabo nga sa may napulo na ka adlaw nga nangagi nga si Nabal gihampak ni Jehova, mao nga siya namatay.
38Und nach zehn Tagen schlug ihn der HERR, daß er starb.
39Ug sa diha nga si David nakadungog nga si Nabal namatay, siya miingon: Bulahan si Jehova nga naglaban sa hinungdan sa akong kaulawan gikan sa kamot ni Nabal, ug nagapugong sa iyang sulogoon gikan sa kadautan: ug ang dautang buhat ni Nabal giuli ni Jehova sa iyang kaugalingong ulo. Ug si David nagpasugo ug nagsulti mahitungod kang Abigail, sa pagpakuha kaniya aron iyang pangasaw-on.
39Als nun David hörte, daß Nabal tot war, sprach er: Gelobt sei der HERR, der meine Schmach an Nabal gerächt und seinen Knecht vom Unrecht abgehalten hat! Und der HERR hat Nabals Unrecht auf seinen Kopf vergolten! Und David sandte hin und ließ mit Abigail reden, um sie sich zum Weibe zu nehmen.
40Ug sa diha nga ang mga sulogoon ni David midangat na didto kang Abigail sa Carmelo, sila mingsulti kaniya, nga nagaingon: Si David nagpaanhi kanamo dinhi kanimo, sa pagpadala kanimo ngadto kaniya aron ikaw iyang pangasaw-on.
40Und als die Knechte Davids zu Abigail gen Karmel kamen, redeten sie mit ihr und sprachen: David hat uns zu dir gesandt, um dich zu seinem Weibe zu nehmen.
41Ug siya mitindog ug miyukbo sa iyang kaugalingon nga ang iyang nawong ngadto sa yuta, ug nagaingon: Ania karon, ang imong sulogoon nga babaye maoy usa ka sulogoon sa pagpanghugas sa mga tiil sa mga sulogoon sa akong ginoo.
41Sie stand auf und verneigte sich mit ihrem Angesicht zur Erde und sprach: Siehe, hier ist deine Magd, daß sie diene und den Knechten meines Herrn die Füße wasche!
42Ug si Abigail midali, ug mitindog, ug mikabayo sa usa ka asno, uban ang lima ka mga dalaga niya nga mingnunot kaniya; ug milakaw siya sunod sa mga sulogoon ni David ug nahimong iyang asawa.
42Und Abigail eilte und machte sich auf und ritt auf einem Esel, und mit ihr fünf Mägde, die ihr auf dem Fuße nachfolgten, und zog den Boten Davids nach und ward sein Weib.
43Si David usab nangasawa kang Ahinoam sa Jezreel; ug silang duruha nahimong iyang mga asawa.
43David nahm auch Achinoam aus Jesreel. Also wurden die beiden seine Frauen.
44Karon si Saul mihatag kang Michal nga iyang anak nga babaye, nga asawa ni David, kang Palti, ang anak nga lalake ni Lais nga atua sa Gallim.
44Saul aber hatte Michal, seine Tochter, das Weib Davids, Phalti, dem Sohn des Lais aus Gallim, gegeben.