1Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
1Wer sich absondert, pflegt seine Liebhaberei und wehrt sich gegen alles, was heilsam ist.
2Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
2Einem Toren ist es nicht ums Lernen zu tun, sondern um kundzumachen, was er weiß.
3Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw , modangat ang pagtamay.
3Wo der Gottlose hinkommt, da stellt sich auch Verachtung ein und mit der Schande die Schmach.
4Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
4Die Worte eines Mannes sind tiefe Wasser, ein sprudelnder Bach, eine Quelle der Weisheit.
5Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
5Es ist nicht gut, wenn man die Person des Gottlosen ansieht und den Gerechten im Gericht unterdrückt.
6Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
6Die Reden des Toren stiften Streit, und er schimpft, bis er Schläge kriegt.
7Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
7Des Toren Mund wird ihm zum Verderben, und seine Lippen sind der Fallstrick seiner Seele.
8Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
8Die Worte des Verleumders sind wie Leckerbissen; man verschlingt sie mit großem Appetit.
9Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
9Wer nachlässig ist in seinem Geschäft, der ist ein Bruder des Zerstörers.
10Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
10Der Name des HERRN ist ein festes Schloß; der Gerechte läuft dahin und wird beschirmt.
11Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
11Das Gut des Reichen ist seine feste Burg und wie eine hohe Mauer in seiner Einbildung.
12Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
12Vor dem Zusammenbruch erhebt sich des Menschen Herz; aber der Ehre geht Demut voraus.
13Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
13Wer antwortet, bevor er gehört hat, dem ist es Torheit und Schande.
14Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
14Ein männlicher Mut erträgt sein Leiden; wer aber kann einen niedergeschlagenen Geist aufrichten?
15Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
15Ein verständiges Herz erwirbt Kenntnisse, und das Ohr der Weisen lauscht dem Wissen.
16Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
16Das Geschenk macht dem Menschen Raum und geleitet ihn vor die Großen.
17Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
17Wer sich in seinem Prozeß zuerst verteidigen darf, hat Recht; dann kommt der andere und forscht ihn aus.
18Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
18Das Los schlichtet den Hader und entscheidet zwischen den Starken.
19Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
19Ein Bruder, mit dem man sich entzweit hat, ist schwerer zu gewinnen als eine Burg, und Zwistigkeiten sind wie der Riegel an einem Schloß.
20Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
20An der Frucht seines Mundes sättigt sich der Mensch, am Ertrag seiner Lippen ißt er sich satt.
21Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
21Tod und Leben steht in der Zunge Gewalt; wer sie liebt, ißt ihre Frucht.
22Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
22Wer eine Frau gefunden, der hat etwas Gutes gefunden und Gunst von dem HERRN erlangt.
23Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
23Der Arme redet bittend; aber der Reiche antwortet grob.
24Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
24Wer viele Gefährten hat, gefährdet sich selbst; aber es gibt einen Freund, der anhänglicher ist als ein Bruder.