1Ayaw pagpagarbo sa imong kaugalingon mahitungod sa kaugmaon; Kay ikaw wala mahibalo kong unsay madala sa usa ka adlaw.
1Vertu ekki hróðugur af morgundeginum, því að þú veist ekki, hvað dagurinn ber í skauti sínu.
2Padayega ang laing tawo mahitungod kanimo, ug dili ang imong kaugalingon nga baba; Ang usa ka dumuloong, ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
2Lát aðra hrósa þér og ekki þinn eigin munn, óviðkomandi menn, en ekki þínar eigin varir.
3Ang usa ka bato mabug-at, ug ang balas maugdang; Apan ang kagul-anan sa usa ka buang labing mabug-at pa kay sa duruha.
3Steinar eru þungir, og sandurinn sígur í, en gremja afglapans er þyngri en hvort tveggja.
4Ang kasuko dagmalan, ug ang kaligutgut makapalumos; Apan kinsa ba ang makaasdang sa atubangan sa pangabugho?
4Heiftin er grimm, og reiðin er svæsin, en hver fær staðist öfundina?
5Maayo pa ang pagbadlong sa dayag Kay sa gugma nga tinago.
5Betri er opinber ofanígjöf en elska sem leynt er.
6Matinumanon ang mga samad sa usa ka higala; Apan ang mga halok sa usa ka kaaway malimbongon.
6Vel meint eru vinar sárin, en viðbjóðslegir kossar hatursmannsins.
7Ang busog nga kalag ginaluod sa udlan; Apan alang sa gigutom nga kalag ang tagsatagsa ka mapait nga butang maoy matam-is.
7Saddur maður treður hunangsseim undir fótum, en hungruðum manni þykir allt beiskt sætt.
8Maingon sa usa ka langgam nga nagasaagsaag gikan sa iyang salag, Ingon niana ang usa ka tawo nga nagalibud-suroy gikan sa iyang dapit.
8Eins og fugl, sem floginn er burt úr hreiðri sínu, svo er maður, sem flúinn er burt af heimili sínu.
9Ang lana ug ang pahumot nagalipay sa kasingkasing; Ingon niana ang katam-is sa higala sa usa ka tawo nga nahiabut uban ang kinasingkasing nga pagtambag.
9Ilmolía og reykelsi gleðja hjartað, en indælli er vinur en ilmandi viður.
10Ang imong kaugalingon nga higala, ug ang higala sa imong amahan, ayaw pagtalikdi; Ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon sa adlaw sa imong kalisdanan: Maayo pa ang usa ka isigkatawo nga haduol kay sa usa ka igsoon nga atua sa halayo.
10Yfirgef eigi vin þinn né vin föður þíns og gakk eigi í hús bróður þíns á óheilladegi þínum. Betri er nábúi í nánd en bróðir í fjarlægð.
11Anak ko, magmaalamon ka, ug lipaya ang akong kasingkasing, Aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.
11Vertu vitur, sonur minn, og gleð hjarta mitt, svo að ég geti svarað þeim orði, sem smána mig.
12Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad nagapadayon, ug nagaantus tungod niini.
12Vitur maður sér ógæfuna og felur sig, en einfeldningarnir halda áfram og fá að kenna á því.
13Kuhaa ang iyang panapton nga maoy pasalig sa usa ka dumuloong; Ug ibutang siya sa saad nga maoy pasalig alang sa usa ka lumalangyaw nga babaye.
13Tak þú skikkjuna af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir ókunnugan, tak veð af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir útlending.
14Siya nga manalangin sa usa ka higala uban sa usa ka makusog nga tingog, sa pagbangon sayo sa kabuntagon, Kini pagaisipon nga usa ka panghimaraut alang kaniya.
14Hver sem blessar náunga sinn snemma morguns með hárri raustu, það skal metið við hann sem formæling.
15Ang kanunay nga pagtulo sa adlaw sa ting-ulan Ug ang usa ka makig-awayon nga babaye managsama:
15Sífelldur þakleki í rigningatíð og þrasgjörn kona _ er hvað öðru líkt.
16Siya nga magapugong kaniya nagapugong sa hangin; Ug sa iyang toong kamot gikahibalag ang lana.
16Sá er hana stöðvaði, gæti stöðvað vindinn og haldið olíu í hægri hendi sinni.
17Ang puthaw magapahait sa puthaw; Ingon niana ang usa ka tawo magapahait sa panagway sa iyang higala.
17Járn brýnir járn, og maður brýnir mann.
18Bisan kinsa nga magabantay sa higuera magakaon sa bunga niana; Ug kadtong magatahud sa iyang agalon pagapasidunggan.
18Sá sem gætir fíkjutrés, mun eta ávöxt þess, og sá sem þjónar húsbónda sínum með virktum, mun heiður hljóta.
19Ingon nga ang tubign magapakita sa nawong ug nawong, Busa ang kasingkasing sa tawo ngadto sa tawo.
19Eins og andlit horfir við andliti í vatni, svo er hjarta eins manns gagnvart öðrum.
20Ang Sheol ug ang Abaddon dili gayud matagbaw; Ug ang mga mata sa tawo dili gayud matagbaw.
20Dánarheimar og undirdjúpin eru óseðjandi, svo eru og augu mannsins óseðjandi.
21Ang tunawan nga kolon alang sa salapi, ug ang hasohasan alang sa bulawan; Ug ang usa ka tawo pagaulayon tungod sa iyang pagdayeg.
21Deiglan er fyrir silfrið og bræðsluofninn fyrir gullið, og maðurinn er dæmdur eftir orðstír hans.
22Bisan pa ikaw magadugmok sa usa ka buang sa usa ka lusong pinaagi sa usa ka alho lakip sa linubok nga trigo, Apan ang iyang binuang dili gayud mobiya gikan kaniya.
22Þótt þú steyttir afglapann í mortéli með stauti innan um grjón, þá mundi fíflska hans ekki við hann skilja.
23Magmasingkamoton ka sa pagkahibalo sa kahimtang sa imong mga panon sa carnero, Ug tan-awa pag-ayo ang imong kahayupan:
23Haf nákvæmar gætur á útliti sauða þinna og veit hjörðunum athygli þína.
24Kay ang mga bahandi dili magapadayon; Ug ang purongpurong molungtad ba sa tibook mga kaliwatan?
24Því að auður varir ekki eilíflega, né heldur kóróna frá kyni til kyns.
25Ang kumpay ginadala, ug ang udlot sa mga balili nanagpanggitib, Ug ang mga utanon sa kabukiran ginahipos.
25Sé heyið komið undan og grængresi komið í ljós, og hafi jurtir fjallanna verið hirtar,
26Ang mga nating carnero alang sa imong saput, Ug ang mga kanding mao ang bili sa uma;
26þá átt þú lömb þér til klæðnaðar og geithafra til þess að kaupa fyrir akurog nóga geitamjólk þér til fæðslu, til fæðslu heimili þínu, og til viðurlífis þernum þínum.
27Ug adunay gatas sa kanding nga igo alang sa imong pagkaon, alang sa pagkaon sa imong panimalay, Ug kabuhian nga alang sa imong kadalagahan.
27og nóga geitamjólk þér til fæðslu, til fæðslu heimili þínu, og til viðurlífis þernum þínum.