¹Sa human niining mga butanga, si Jesus milakat ngadto sa tabok sa dagat sa Galilea, nga mao ang dagat sa Tiberias.

¹Dopo queste cose, Gesù se ne andò all’altra riva del mar di Galilea, ch’è il mar di Tiberiade.

²Ug usa ka dakung panon sa katawohan mingnunot kaniya, kay hingkit-an nila ang mga katingalahan nga iyang gibuhat kanila sa mga masakiton.

²E una gran moltitudine lo seguiva, perché vedeva i miracoli ch’egli faceva sugl’infermi.

³Ug si Jesus mitungas sa bukid, ug didto milingkod uban sa iyang mga tinon-an.

³Ma Gesù salì sul monte e quivi si pose a sedere co’ suoi discepoli.

⁴Karon ang pasko, ang fiesta sa mga Judio, nagakahaduol.

⁴Or la Pasqua, la festa dei Giudei, era vicina.

⁵Busa si Jesus, sa giyahat ang iyang mga mata, ug sa nakita nga ang usa ka dakung panon sa katawohan nagapadulong kaniya, miingon kang Felipe: Asa kita magpalit ug tinapay aron kini sila makakaon?

⁵Gesù dunque, alzati gli occhi e vedendo che una gran folla veniva a lui, disse a Filippo: Dove comprerem noi del pane perché questa gente abbia da mangiare?

⁶Ug kini iyang gipamulong sa pagsulay kaniya: kay siya sa iyang kaugalingon nahibalo kong unsa ang iyang pagabuhaton.

⁶Diceva così per provarlo; perché sapeva bene quel che stava per fare.

⁷Si Felipe mitubag kaniya: Duha ka gatus ka denario nga tinapay dili paigo alang kanila aron ang tagsatagsa makakuha ug diyutay.

⁷Filippo gli rispose: Dugento denari di pane non bastano perché ciascun di loro n’abbia un pezzetto.

⁸Usa sa iyang mga tinon-an, si Andres, ang igsoon ni Simon Pedro, miingon kaniya:

⁸Uno de’ suoi discepoli, Andrea, fratello di Simon Pietro, gli disse:

⁹Mayusadinhikabatangalalakenga adunay lima ka tinapay nga cebada, ug duha ka isda, apan mag-unsa man kini alang niining gidaghanon?

⁹V’è qui un ragazzo che ha cinque pani d’orzo e due pesci; ma che cosa sono per tanta gente?

¹⁰Si Jesus miingon: Palingkora ang mga tawo. Karon, may daghang balili niadtong dapita. Busa ang mga tawo nanglingkod, sa gidaghanon nga may lima ka libo.

¹⁰Gesù disse: Fateli sedere. Or v’era molt’erba in quel luogo. La gente dunque si sedette, ed eran circa cinquemila uomini.

¹¹Busa mikuha si Jesus sa mga tinapay, ug sa nakapasalamat, gibahinbahin niya kini sa mga tinon-an, ug ang mga tinon-an sa mga nanaglingkod; ingon man usab ang mga isda kutob sa ilang buot.

¹¹Gesù quindi prese i pani; e dopo aver rese grazie, li distribuì alla gente seduta; lo stesso fece de’ pesci, quanto volevano.

¹²Ug sa nangabusog na sila, miingon siya sa iyang mga tinon-an: Tiguma ninyo ang mga tinipik nga nanghibilin aron walay mausik.

¹²E quando furon saziati, disse ai suoi discepoli: Raccogliete i pezzi avanzati, ché nulla se ne perda.

¹³Busa gitigum nila, ug napuno ang napulo ug duha ka bukag sa mga tinipik gikan sa lima ka tinapay nga cebada nga nanghibilin niadtong nagpakakaon.

¹³Essi quindi li raccolsero, ed empiron dodici ceste di pezzi che di que’ cinque pani d’orzo erano avanzati a quelli che avean mangiato.

¹⁴Busa sa pagkakita sa mga tawo sa ilhanan nga iyang gibuhat, nanag-ingon sila: Kini sa pagkamatuod mao gayud ang Manalagna nga nagaanhi sa kalibutan.

¹⁴La gente dunque, avendo veduto il miracolo che Gesù avea fatto, disse: Questi è certo il profeta che ha da venire al mondo.

¹⁵Busa si Jesus, sa nasabut niya nga sila moadto kaniya sa pagkuha nga pinugos, aron pagbuhat kaniya nga hari, mibalik sa bukid nga siya lamang usara.

¹⁵Gesù quindi, sapendo che stavan per venire a rapirlo per farlo re, si ritirò di nuovo sul monte, tutto solo.

¹⁶Ug sa ming-abut ang kahaponon, ang iyang mga tinon-an nanglugsong sa dagat.

¹⁶E quando fu sera, i suoi discepoli scesero al mare;

¹⁷Ug nanakay sila sa sakayan, ug mitabok sa dagat ngadto sa Capernaum. Ug mangitngit na kadto, ug si Jesus wala pa mahiabut kanila.

¹⁷e montati in una barca, si dirigevano all’altra riva, verso Capernaum. Già era buio, e Gesù non era ancora venuto a loro.

¹⁸Ug mitubo ang dagat tungod sa dakung hangin nga mihuros.

¹⁸E il mare era agitato, perché tirava un gran vento.

¹⁹Busa sa nakagaud na sila ug may lima kun unom ka kilometro, nakita nila si Jesus nga nagalakaw sa ibabaw sa dagat, ug miduol sa sakayan; ug nangahadlok sila.

¹⁹Or com’ebbero vogato circa venticinque o trenta stadi, videro Gesù che camminava sul mare e s’accostava alla barca; ed ebbero paura.

²⁰Apan siya miingon kanila: Ako man kini, dili kamo mangahadlok.

²⁰Ma egli disse loro: Son io, non temete.

²¹Busa buot nilang dawaton siya sa sakayan, ug gilayon ang sakayan miabut sa yuta nga ilang gipadulngan.

²¹Essi dunque lo vollero prendere nella barca, e subito la barca toccò terra là dove eran diretti.

²²Sa sunod nga adlaw ang panon sa katawohan nga nanagtindog sa tabok nga daplin sa dagat nakakita nga walay laing sakayan didto, gawas sa usa lamang, ug nga si Jesus wala mosulod sa sakayan kauban sa iyang mga tinon-an, apan nga ang iyang mga tinon-an nangadto nga sila lamang.

²²La folla che era rimasta all’altra riva del mare avea notato che non v’era quivi altro che una barca sola, e che Gesù non v’era entrato co’ suoi discepoli, ma che i discepoli eran partiti soli.

²³(Bisan pa, may nangabut nga mga sakayan gikan sa Tiberias, duol sa dapit diin sila nagkaon sa tinapay sa tapus ang Ginoo makapasalamat):

²³Or altre barche eran giunte da Tiberiade, presso al luogo dove avean mangiato il pane dopo che il Signore avea reso grazie.

²⁴Sa hingkit-an sa panon sa katawohan nga wala didto si Jesus, bisan ang iyang mga tinon-an, sila gayud nanakay sa mga sakayan, ug nangadto sa Capernaum nga nagapangita kang Jesus.

²⁴La folla, dunque, quando l’indomani ebbe veduto che Gesù non era quivi, né che v’erano i suoi discepoli, montò in quelle barche, e venne a Capernaum in cerca di Gesù.

²⁵Ug sa ilang hingkit-an siya sa tabok sa dagat, sila miingon kaniya: Rabbi, kanus-a ikaw moanhi dinhi?

²⁵E trovatolo di là dal mare, gli dissero: Maestro, quando se’ giunto qua?

²⁶Si Jesus mitubag kanila ug miingon: Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, naga-ingon ako kaninyo: Nangita kamo kanako dili tungod kay kamo nakakita sa mga katingalahan, kondili tungod kay nakakaon kamo sa tinapay ug nangabusog.

²⁶Gesù rispose loro e disse: In verità, in verità vi dico che voi mi cercate, non perché avete veduto dei miracoli, ma perché avete mangiato de’ pani e siete stati saziati.

²⁷Maghago kamo, dili alang sa kalan-on nga mawala, kondili alang sa kalan-on nga magapadayon ngadto sa kinabuhi nga walay katapusan, nga igahatag kaninyo sa Anak sa tawo, kay kaniya ang Amahan, ang Dios nagtimaan.

²⁷Adopratevi non per il cibo che perisce, ma per il cibo che dura in vita eterna, il quale il Figliuol dell’uomo vi darà; poiché su lui il Padre, cioè Dio, ha apposto il proprio suggello.

²⁸Busa sila nanag-ingon kaniya: Unsay among pagabuhaton aron among mahimo ang buhat sa Dios?

²⁸Essi dunque gli dissero: Che dobbiam fare per operare le opere di Dio?

²⁹Si Jesus mitubag ug miingon kanila: Kini mao ang buhat sa Dios, nga kamo managtoo kaniya nga iyang gisugo.

²⁹Gesù rispose e disse loro: Questa è l’opera di Dio: che crediate in colui che Egli ha mandato.

³⁰Busa sila miingon kaniya: Unsa man diay ang ilhanan nga gibuhat mo, aron kami makakita ug motoo kanimo? Unsay imong gibuhat?

³⁰Allora essi gli dissero: Qual segno fai tu dunque perché lo vediamo e ti crediamo? Che operi?

³¹Ang among mga ginikanan naka kaon sa mana sa kamingawan, ingon sa nahasulat: Iyang gihatagan sila ug tinapay gikan sa langit aron ilang pagakan-on.

³¹I nostri padri mangiaron la manna nel deserto, com’è scritto: Egli diè loro da mangiare del pane venuto dal cielo.

³²Busa si Jesus miingon kanila: Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, naga-ingon ako kaninyo: Dili si Moises ang naghatag kaninyo sa tinapay nga gikan sa langit, kondili ang akong Amahan mao ang naghatag kaninyo sa matuod nga tinapay nga gikan sa langit.

³²E Gesù disse loro: In verità vi dico che non Mosè vi ha dato il pane che vien dal cielo, ma il Padre mio vi dà il vero pane che viene dal cielo.

³³Kay ang tinapay sa Dios mao kadtong nanaug nga gikan sa langit, ug nagahatag ug kinabuhi sa kalibutan.

³³Poiché il pan di Dio è quello che scende dal cielo, e dà vita al mondo. Essi quindi gli dissero:

³⁴Busa sila nag-ingon kaniya: Ginoo, hatagi kami kanunay niini nga tinapay.

³⁴Signore, dacci sempre di codesto pane.

³⁵Si Jesus miingon kanila: Ako mao ang tinapay sa kinabuhi. Ang moari kanako dili gayud gutumon, ug ang motoo kanako dili na gayud uhawon.

³⁵Gesù disse loro: Io son il pan della vita; chi viene a me non avrà fame, e chi crede in me non avrà mai sete.

³⁶Apan ako nagaingon kaninyo, nga kamo nakakita kanako, apan wala motoo.

³⁶Ma io ve l’ho detto: Voi m’avete veduto, eppur non credete!

³⁷Ang tanan nga gihatag kanako sa Amahan moduol kanako, ug ang moduol kanako dili ko gayud isalikway.

³⁷Tutto quel che il Padre mi dà, verrà a me; e colui che viene a me, io non lo caccerò fuori;

³⁸Kay nanaug ako gikan sa langit, dili sa pagbuhat sa akong kaugalingong kabubut-on, kondili sa kabubut-on sa nagsugo kanako.

³⁸perché son disceso dal cielo per fare non la mia volontà, ma la volontà di Colui che mi ha mandato.

³⁹Ug mao kini ang kabubut-on sa nagsugo kanako, nga sa tanan niadtong iyang gihatag kanako walay mawala, kondili nga pagabanhawon ko sila sa katapusan nga adlaw.

³⁹E questa è la volontà di Colui che mi ha mandato: ch’io non perda nulla di tutto quel ch’Egli m’ha dato, ma che lo risusciti nell’ultimo giorno.

⁴⁰Kay kini mao ang kabubut-on sa akong Amahan, nga ang tagsatagsa nga makakita sa Anak, ug motoo kaniya, may kinabuhi nga walay katapusan, ug pagabanhawon ko siya sa katapusan nga adlaw.

⁴⁰Poiché questa è la volontà del Padre mio: che chiunque contempla il Figliuolo e crede in lui, abbia vita eterna; e io lo risusciterò nell’ultimo giorno.

⁴¹Busa ang mga Judio nagabagulbol mahatungod kaniya, tungod kay siya miingon: Ako mao ang tinapay nga nanaug gikan sa langit.

⁴¹I Giudei perciò mormoravano di lui perché avea detto: Io sono il pane che è disceso dal cielo.

⁴²Ug sila miingon: Dili ba kini mao si Jesus, ang anak ni Jose, kang kinsang amahan ug inahan along hing-ilhan? Nganong miingon siya karon, Ako nanaug gikan sa langit?

⁴²E dicevano: Non è costui Gesù, il figliuol di Giuseppe, del quale conosciamo il padre e la madre? Come mai dice egli ora: Io son disceso dal cielo?

⁴³Si Jesus mitubag ug miingon kanila: Dili kamo magbagulbol sa inyong kaugalingon.

⁴³Gesù rispose e disse loro: Non mormorate fra voi.

⁴⁴Walay tawo nga makaduol kanako, gawas kong ang Amahan nga nagsugo kanako magadala kaniya; ug ako magabanhaw kaniya sa katapusan nga adlaw.

⁴⁴Niuno può venire a me se non che il Padre, il quale mi ha mandato, lo attiri; e io lo risusciterò nell’ultimo giorno.

⁴⁵Nahasulat sa mga manalagna: Ug ngatanan sila pagatudloan sa Dios. Ang tagsatagsa nga nakadungog gikan sa Amahan, ug nakakat-on, moduol kanako.

⁴⁵E’ scritto nei profeti: E saranno tutti ammaestrati da Dio. Ogni uomo che ha udito il Padre ed ha imparato da lui, viene a me.

⁴⁶Dili kay may bisan kinsa nakakita sa Amahan, kondili ang nagagikan sa Dios, kini nakakita sa Amahan.

⁴⁶Non che alcuno abbia veduto il Padre, se non colui che è da Dio; egli ha veduto il Padre.

⁴⁷Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, nagaingon ako kaninyo: Ang motoo may kinabuhi nga walay katapusan.

⁴⁷In verità, in verità io vi dico: Chi crede ha vita eterna.

⁴⁸Ako mao ang tinapay sa kinabuhi.

⁴⁸Io sono il pan della vita.

⁴⁹Ang inyong mga ginikanan nanag-pangaon sa mana didto sa kamingawan, ug nangamatay sila.

⁴⁹I vostri padri mangiarono la manna nel deserto e morirono.

⁵⁰Kini mao ang tinapay nga nanaug gikan sa langit, aron ang tawo makakaon niana ug dili mamatay.

⁵⁰Questo è il pane che discende dal cielo, affinché chi ne mangia non muoia.

⁵¹Ako mao ang buhing tinapay nga nanaug gikan sa langit; bisan kinsang tawo nga mokaon niini nga tinapay, siya mabuhi sa gihapon: oo, ug ang tinapay nga akong ihatag mao ang akong unod, alang sa kinabuhi sa kalibutan.

⁵¹Io sono il pane vivente, che è disceso dal cielo; se uno mangia di questo pane vivrà in eterno; e il pane che darò è la mia carne, che darò per la vita del mondo.

⁵²Busa ang mga Judio nanaglalisay ang usa ug usa nga nagaingon: Unsaon niining tawohana paghatag kanato sa iyang unod aron atong kan-on?

⁵²I Giudei dunque disputavano fra di loro, dicendo: Come mai può costui darci a mangiare la sua carne?

⁵³Busa si Jesus miingon kanila: Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, nagaingon ako kaninyo: Gawas kong kamo mokaon sa unod sa Anak sa tawo ug moinum sa iyang dugo, wala kamoy kinabuhi diha kaninyo.

⁵³Perciò Gesù disse loro: In verità, in verità io vi dico che se non mangiate la carne del Figliuol dell’uomo e non bevete il suo sangue, non avete la vita in voi.

⁵⁴Ang mokaon sa akong unod ug moinum sa akong dugo may kinabuhi nga walay katapusan, ug ako magabanhaw kaniya sa katapusan nga adlaw.

⁵⁴Chi mangia la mia carne e beve il mio sangue ha vita eterna; e io lo risusciterò nell’ultimo giorno.

⁵⁵Kay ang akong unod kalan-on gayud, ug ang akong dugo ilimnon gayud.

⁵⁵Perché la mia carne è vero cibo e il mio sangue è vera bevanda.

⁵⁶Ang mokaon sa akong unod ug moinum sa akong dugo magapuyo kanako, ug ako kaniya.

⁵⁶Chi mangia la mia carne e beve il mio sangue dimora in me, e io in lui.

⁵⁷Ingon nga ang buhi nga Amahan nagpadala kanako, ug ako nagakinabuhi tungod sa Amahan, sa mao nga pagkaagi ang mokaon kanako, siya usab mabuhi tungod kanako.

⁵⁷Come il vivente Padre mi ha mandato e io vivo a cagion del Padre, così chi mi mangia vivrà anch’egli a cagion di me.

⁵⁸Kini mao ang tinapay nga nanaug gikan sa langit; dili ingon sa inyong mga ginikanan nga nanagpangaon sa mana, ug nangamatay; ang mokaon niini nga tinapay mabuhi sa gihapon.

⁵⁸Questo è il pane che è disceso dal cielo; non qual era quello che i padri mangiarono e morirono; chi mangia di questo pane vivrà in eterno.

⁵⁹Kining mga butanga ginaingon niya sa sinagoga, sa nagapanudlo siya sa Capernaum.

⁵⁹Queste cose disse Gesù, insegnando nella sinagoga di Capernaum.

⁶⁰Busa daghan sa iyang mga tinon-an, nga sa ilang pagkadungog niini nanag-ingon: Malisud kini nga pulong, kinsay makapatalinghug niini?

⁶⁰Onde molti dei suoi discepoli, udite che l’ebbero, dissero: Questo parlare è duro; chi lo può ascoltare?

⁶¹Apan si Jesus, sa hingbaloan niya sa iyang kaugalingon nga ang iyang mga tinon-an nagabagulbol niini, miingon siya kanila: Nakapapangdol ba kini kaninyo?

⁶¹Ma Gesù, conoscendo in se stesso che i suoi discepoli mormoravan di ciò, disse loro: Questo vi scandalizza?

⁶²Busa unsa man diay kong inyong makita ang Anak sa tawo nga mosaka sa dapit diin siya kaniadto?

⁶²E che sarebbe se vedeste il Figliuol dell’uomo ascendere dov’era prima?

⁶³Ang espiritu mao ang nagahatag sa kinabuhi; ang unod walay kapusnan bisan sa unsa: ang mga pulong nga akong gipamulong kaninyo mao ang espiritu, ug ang kinabuhi.

⁶³E’ lo spirito quel che vivifica; la carne non giova nulla; le parole che vi ho dette sono spirito e vita.

⁶⁴Apan adunay uban kaninyo nga dili motoo. Kay si Jesus nanghibalo sukad sa sinugdan kong kinsa kadtong wala motoo, ug kinsa ang magabudhi kaniya.

⁶⁴Ma fra voi ve ne sono alcuni che non credono. Poiché Gesù sapeva fin da principio chi eran quelli che non credevano, e chi era colui che lo tradirebbe.

⁶⁵Ug siya miingon: Tungod niini nga hinungdan nagaingon ako kaninyo, nga walay tawo makaduol kanako, gawas kong kini gitugot kaniya sa Amahan.

⁶⁵E diceva: Per questo v’ho detto che niuno può venire a me, se non gli è dato dal Padre.

⁶⁶Tungod niini daghan sa iyang mga tinon-an mibiya kaniya, ug wala na mokuyog.

⁶⁶D’allora molti de’ suoi discepoli si ritrassero indietro e non andavan più con lui.

⁶⁷Busa si Jesus miingon sa napulo ug duha: Buot ba usab kamo motalikod kanako?

⁶⁷Perciò Gesù disse ai dodici: Non ve ne volete andare anche voi?

⁶⁸Si Simon Pedro mitubag kaniya: Ginoo, kang kinsa kami moadto? Ikaw ang may mga pulong sa kinabuhi nga walay katapusan.

⁶⁸Simon Pietro gli rispose: Signore, a chi ce ne andremmo noi? Tu hai parole di vita eterna;

⁶⁹Ug kami mitoo ug miila nga ikaw mao ang Balaan sa Dios.

⁶⁹e noi abbiam creduto e abbiam conosciuto che tu sei il Santo di Dio.

⁷⁰Si Jesus mitubag kanila: Wala koba pilia kamong napulo ug duha, ug usa kaninyo maoy usa ka yawa?

⁷⁰Gesù rispose loro: Non ho io scelto voi dodici? Eppure, un di voi è un diavolo.

⁷¹Niini nagsulti siya mahitungod kang Judas, ang anak ni Simon Iscariote, kay siya mao ang magatugyan sa pag-budhi kaniya, sanglit usa sa napulo ug duha.

⁷¹Or egli parlava di Giuda, figliuol di Simone Iscariota, perché era lui, uno di quei dodici, che lo dovea tradire.