1Kong ikaw magalingkod sa pagkaon uban sa usa ka punoan, Paniira sa masingkamoton siya nga anaa sa imong atubangan;
1Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;
2Ug ibutang ang usa ka cuchillo sa imong totonlan, Kong ikaw usa ka tawo nga ulipon sa kailibgon.
2e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.
3Ayaw pagtinguhaa ang iyang mga lamiang pagkaon; Sa nakita mo nga sila maoy malimbongon nga makaon.
3Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.
4Ayaw paghago sa imong kaugalingon sa pagpakadato; Hunong gikan sa imong kaugalingong kaalam.
4Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.
5Ibutang mo ba ang imong mga mata ibabaw nianang dili mao? Kay sa pagkatinuod ang mga bahandi magahimo ug mga pako sa ilang kaugalingon, Sama sa usa ka agila nga nagalupad paingon ngadto sa langit.
5Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.
6Ayaw pagkan-a ang tinapay niya nga may usa ka dautan nga mata, Ni kaibgan mo ang iyang mga lamiang makaon:
6Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;
7Kay maingon nga siya nagahunahuna sa sulod sa iyang kaugalingon, sa ingon niana mao man siya: Kumaon ka ug uminum, siya magaingon kanimo; Apan ang iyang kasingkasing wala iduyog kanimo.
7poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: "Mangia e bevi!" ti dirà; ma il cuor suo non è con te.
8Ang usa ka hungit nga imong nakaon imong igasuka, Ug pagulaa ang imong mga q2 matam-is nga pulong.
8Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.
9Ayaw pagsulti diha sa pagdungog sa usa ka buang; Kay siya magatamay sa kaalam sa imong mga pulong.
9Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.
10Ayaw pagbalhina ang karaang mohon sa yuta; Ug ayaw pagsulod sa kaumahan sa mga ilo:
10Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;
11Kay ang ilang Mamamawi kusganon man; Siya magalaban sa ilang katungod batok kanimo.
11ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.
12Ibutang ang imong kasingkasing sa pahamatngon, Ug ang imong mga igdulungog sa mga pulong sa kahibalo.
12Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.
13Ayaw pagpunggi ang pagbadlong gikan sa bata; Kay kong imong hampakon siya sa bunal, siya dili mamatay.
13Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;
14Imong pagahampakon gayud siya uban sa bunal, Ug maluwas ang iyang kalag gikan sa Sheol.
14lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti.
15Anak ko, kong ang imong kasingkasing magmaalamon, Ang akong kasingkasing magamalipayon, bisan ang akong kasingkasing :
15Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;
16Oo, ang akong kasingkasing magamalipayon, Kong ang imong mga ngabil magapamulong sa mga butang nga matarung.
16le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.
17Ayaw itugot sa imong kasingkasing sa pagkasina sa mga makasasala; Apan himoa ang pagkahadlok kang Jehova sa tanang mga adlaw:
17Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;
18Kay sa pagkatinuod adunay usa ka balus; Ug ang imong paglaum dili pagaputlon.
18poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.
19Mamati ka, anak ko, ug magmaalamon ka , Ug mandoi ang imong kasingkasing diha sa dalan.
19Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.
20Ayaw pagtipon taliwala sa mga palainum sa vino, Taliwala sa mga ulitan nga komakaon sa unod:
20Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;
21Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kawalad-on; Ug ang pagkahingatulog magapasaput sa usa ka tawo sa mga nuog.
21ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.
22Pamati sa imong amahan nga nanganak kanimo, Ug ayaw pagtamaya ang imong inahan kong siya matigulang na.
22Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.
23Palita ang kamatuoran, ug ayaw kini pag-ibaligya; Oo, ang kaalam, ug pahamatngon, ug ang salabutan.
23Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.
24Ang amahan sa matarung malipayon sa daku uyamut; Ug kadtong manganak sa usa ka manggialamon nga bata nagamalipayon tungod kaniya.
24Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.
25Lipaya ang imong amahan ug ang imong inahan, Ug pasadyaa siya nga nanganak kanimo.
25Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!
26Anak ko, ihatag kanako ang imong kasingkasing; Ug ipahimuot sa imong mga mata ang akong mga dalan.
26Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;
27Kay ang usa ka bigaon maoy usa ka halalum nga kanal; Ug ang usa ka babaye nga dumuloong maoy usa ka masigpit nga gahong.
27perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.
28Oo, siya magabanhig ingon sa usa ka kawatan, Ug magadugang sa mga maluibon sa taliwala sa mga tawo.
28Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.
29Kinsa man ang may kasakit? kinsa man ang may kasubo? kinsa man ang may panagkabingkil? Kinsa man ang may pagbagulbol? kinsa man ang may mga samad sa walay gipasikaran? Kinsa man ang may kapula sa mga mata?
29Per chi sono gli "ahi"? per chi gli "ahimè"? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?
30Mao kadtong magapabilin sa pag-inum-inum ug vino; Kadtong magapanggula aron sa pagpangita sa sinakot nga vino.
30Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.
31Dili ka magtan-aw sa vino kong kini magapula, Kong kini magapangidlap sulod sa copa, Sa diha nga kini magaagay nga mahapsay:
31Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!
32Kay sa katapusan kini magapamaak sama sa bitin, Ug moikos sama sa udto-udto.
32Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.
33Ang imong mga mata makasudong sa mga butang nga katingalahan, Ug ang imong kasingkasing magapamulong sa baliko nga mga butang.
33I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.
34Oo, ikaw maingon niadtong nagahigda sa kinataliwad-an sa dagat, Kun maingon niadtong nagahigda sa kinatumyan sa palo sa sakayan .
34Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.
35Sila nagbunal kanako, moingon ka , ug ako wala maunsa; Sila naglatos kanako, ug kini wala ko batia: Anus-a ba ako magamata? Pangitaon ko pa kini pag-usab.
35Dirai: "M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!"