1Kinsa ba ang ingon sa manggialamong tawo? Ug kinsa ang nasayud sa hubad sa usa ka butang? Ang kaalam sa tawo nagapasidlak sa iyang nawong, ug ang kaisug sa iyang nawong nabalhin.
1Mâ ani târûk tixjuntakßêta rib riqßuin li cuan xnaßleb. Li ani cuan xnaßleb naxnau cßaßut nak nacßulman li cßaßak re ru saß ruchichßochß. Lix naßleb naxqßue chi sahocß lix chßôl ut najala li rilobâl xban nak sa chic saß xchßôl.
2Gitambagan ko ikaw : Bantayi ang sugo sa hari, ug kana sa pagtagad sa panumpa sa Dios.
2Chebânuhak li cßaßru tixye êre li rey joß queye nak quebânu li juramento chiru li Dios.
3Dili ka magdalidali sa paggula gikan sa iyang atubangan; ayaw pagpatuyang sa butang nga dautan: kay siya nagahimo sumala sa tanan nga nakapahimuot kaniya.
3Nak tex-êlk chiru li rey, bânuhomak saß xyâlal. Incßaß tex-êlk saß junpât. Ut mex-oquen saß xyânkeb li nequeßxbânu li incßaß us xban nak aßan naru naxbânu êre li cßaßru naraj.
4Kay ang pulong sa hari adunay gahum: ug kinsa ang moingon kaniya: Unsa ba ang imong ginabuhat?
4Li râtin li rey, aßan cuan xcuanquil. Ut mâ ani naru tâyehok re nak incßaß us naxbânu.
5Bisan kinsa nga magatuman sa sugo dili makaila sa dautang butang: ug ang kasingkasing sa tawo nga manggialamon makasabut sa panahon ug sa hukom:
5Li ani naxbânu li nataklâc cuiß xban li rey, mâcßaß tixcßul. Ut li ani cuan xnaßleb naxnau jokße ut chanru nak tixbânu li nataklâc cuiß.
6Kay sa tagsatagsa ka tuyo adunay usa ka panahon ug hukom; tungod kay ang kasakit sa tawo daku man kaniya.
6Cuan jun li hônal re xbânunquil chixjunil li cßaßak re ru ut cuan ajcuiß li naßleb re xcßoxlanquil chanru xbânunquil. Abanan cuan jun li chßaßajquilal saß xbên li junjûnk,
7Kay siya wala masayud niadtong mahitabo; kay kinsa ba ang makasugilon kaniya kong maunsa kini unya?
7xban nak mâ ani naxnau cßaßru tixcßul, chi moco cuan ta junak naru tixye cßaßru tâcßulmânk mokon.
8Walay tawo nga may gahum sa espiritu aron sa pagpugong sa espiritu; ni may gahum siya sa pagbuot sa adlaw sa kamatayon: ug walay pagsibug sa gubat; ni ang kadautan magaluwas niadtong naanad niini.
8Mâ ani junak nacuan xcuanquil saß xbên lix musikß li junjûnk. Moco târûk ta tixye nak toj tâcuânk lix yußam xban nak mâcuaß aßan yal re saß xbên lix yußam. Chi moco cuan junak cuan xcuanquil saß xbên li câmc xban nak mâ ani naru nacoleß chiru li câmc. Li incßaß us xnaßleb incßaß tâcolekß xban li mâusilal naxbânu.
9Kining tanan nakita ko, ug gikugihan sa akong kasingkasing ang tanan nga buhat nga ginahimo ilalum sa adlaw: adunay panahon nga ang tawo adunay gahum labaw sa usa alang sa iyang kadautan.
9Chixjunil aßin quinqßue retal nak quin-oc chixtzßilbal rix li cßaßru nacßulman saß ruchichßochß. Quinqßue retal nak cuanqueb li cuînk cuanqueb xcuanquil saß xbêneb li ras rîtzßin ut nequeßxbânu raylal reheb.
10Busa nakita ko ang tawong dautan nga gilubong, ug sila nangadto sa lubnganan ; ug kadtong nakagbuhat sa matul-id mingpahawa sa dapit nga balaan, ug hingkalimtan didto sa ciudad: kini usab kakawangan man.
10Ut ninqßue ajcuiß retal nak eb li incßaß useb xnaßleb nequeßqßueheß xlokßal nak nequeßmukeß. Abanan li nequeßxic rajlal saß li templo, mâ ani nacßoxlan re li tîquilal li queßxbânu saß li tenamit. Chixjunil aßin mâcßaß na-oc cuiß.
11Tungod kay ang hukom batok sa buhat nga dautan wala man tumana sa dihadiha, busa ang kasingkasing sa mga anak nga lalake sa mga tawo nangahas aron sa pagbuhat ug dautan.
11Ut xban nak incßaß nequeßxcßul chi ticto xtojbal rix li mâusilal li nequeßxbânu, joßcan nak kßaxal cuißchic nequeßraj xbânunquil li mâusilal li jun chßol chic.
12Bisan pa ang makasasala nagbuhat ug dautan sa makagatus, ug nagapalugway sa iyang mga adlaw , apan sa pagkatinuod ako nasayud nga maayo kana kanila nga nahadlok sa Dios, nga nahadlok sa iyang atubangan:
12Usta nanumta li mâusilal li nequeßxbânu laj mâc ut usta najt rok lix yußameb arin saß ruchichßochß, lâin ninnau nak eb li nequeßxucuan ru li Dios us teßxcßul chiruheb aßan.
13Apan dili mahitabo nga maayo kana sa dautan, ni pagapalugwayan niya ang iyang mga adlaw, nga ingon sa usa ka anino; tungod kay siya dili mahadlok sa atubangan sa Dios.
13Ac chßolchßo nak eb li nequeßxbânu li mâusilal incßaß us teßxcßul xban nak yal nequeßxnumsi lix yußameb chi mâcßaß rajbal. Incßaß nequeßxqßue xlokßal li Dios ut incßaß nequeßxxucua ru.
14Adunay kakawangan nga ginahimo sa ibabaw sa yuta, nga adunay matarung nga mga tawo nga kanila mahinabo sumala sa buhat sa dautan; usab, adunay dautan nga mga tawo nga mahinabo kanila sumala sa buhat sa matarung: ako miingon nga kini usab kakawangan man.
14Cuan jun chic li naßleb na-uxman saß ruchichßochß incßaß nintau ru. Aßan nak eb li châbileb xnaßleb nequeßxcßul raylal. Ut li raylal nequeßxcßul eb aßan, reheb raj li incßaß useb xnaßleb. Ut eb li incßaß useb xnaßleb, usilal nequeßxcßul. Ut li usilal li nequeßxcßul, aßan reheb raj li châbileb xnaßleb. Lâin ninye nak aßin mâcßaß na-oc cuiß.
15Unya ginadayeg ko ang pagkalipay, tungod kay ang tawo wala nay labing maayo nga butang ilalum sa adlaw, kay sa pagkaon, ug sa paginum, ug sa pagkalipay: tungod kay kini mopabilin kaniya sa iyang buhat sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi nga gihatag sa Dios kaniya ilalum sa adlaw.
15Joßcan nak lâin ninye nak li cuînk tixsicß li sahil chßôlej arin saß ruchichßochß. Tâcuaßak tâucßak ut tâsahokß saß xchßôl xban nak caßaj cuiß aßan naru tixbânu re nak tixyal xsahil li cßanjel li naxbânu nak toj cuan lix yußam saß ruchichßochß li naqßueheß re xban li Dios.
16Sa diha nga gipakugihan ko sa akong kasingkasing ang pag-ila sa kaalam, ug sa pagtan-aw sa pagtigayon nga ginahimo sa ibabaw sa yuta, (kay ania usab kini siya dili makakaplag ug pagkatulog sa adlaw ni sa gabii),
16Nak quinkßaxtesi cuib chixtzolbal ut chixtzßilbal rix li cßaßak re ru nacßulman saß ruchichßochß, chi kßek chi cutan incßaß nachal incuara.Ut quinqßue retal nak mâ ani nataßoc ru li cßaßru naxbânu li Dios. Li cuînk mâ jokße tixtau ru li cßaßru naxbânu li Dios saß ruchichßochß, usta tixtacuasi rib chixsicßbal. Li cuan xnaßleb naru naxye nak naxnau, abanan mâ jokße tixtau ru.
17Nan natan-aw ko ang tanan nga buhat sa Dios, nga sa tawo dili matukib ang buhat nga nahimo ilalum sa adlaw: tungod kay bisan unsaon sa tawo ang pagsusi niini, apan dili siya makatugkad niini; oo, labut pa, bisan ang tawo nga manggialamon magahunahuna sa pagtugkad niini, apan dili gayud siya makahimo sa pagtugkad niini.
17Ut quinqßue retal nak mâ ani nataßoc ru li cßaßru naxbânu li Dios. Li cuînk mâ jokße tixtau ru li cßaßru naxbânu li Dios saß ruchichßochß, usta tixtacuasi rib chixsicßbal. Li cuan xnaßleb naru naxye nak naxnau, abanan mâ jokße tixtau ru.