Cebuano

Kekchi

Proverbs

23

1Kong ikaw magalingkod sa pagkaon uban sa usa ka punoan, Paniira sa masingkamoton siya nga anaa sa imong atubangan;
1Li xcuak li naßleb, aßan aßin: Nak tatbokekß chi cuaßac riqßuin junak cuînk nim xcuanquil, tâcßoxla chi us ani aj iqßuin yôcat chi cuaßac.
2Ug ibutang ang usa ka cuchillo sa imong totonlan, Kong ikaw usa ka tawo nga ulipon sa kailibgon.
2Matcuaßac chi nabal usta kßaxal tattzßocâk.
3Ayaw pagtinguhaa ang iyang mga lamiang pagkaon; Sa nakita mo nga sila maoy malimbongon nga makaon.
3Mâra ru li châbil tzacaêmk cuan saß lix mêx, xban nak mâre re âbalakßinquil nak xqßue.
4Ayaw paghago sa imong kaugalingon sa pagpakadato; Hunong gikan sa imong kaugalingong kaalam.
4Li xcuuk li naßleb, aßan aßin: Mêtacuasi êrib chixsicßbal lê biomal chi moco chi xic êchßôl chirix li cßaßru cuan êre.
5Ibutang mo ba ang imong mga mata ibabaw nianang dili mao? Kay sa pagkatinuod ang mga bahandi magahimo ug mga pako sa ilang kaugalingon, Sama sa usa ka agila nga nagalupad paingon ngadto sa langit.
5Lâex têqßue retal nak li biomal mâcßaß na-oc cuiß. Saß junpât na-osoß. Chanchan nak narupupic li cßuch.
6Ayaw pagkan-a ang tinapay niya nga may usa ka dautan nga mata, Ni kaibgan mo ang iyang mga lamiang makaon:
6Li xcuakxak li naßleb, aßan aßin: Incßaß texxic chi cuaßac riqßuineb li pixeb, chi moco têra ru lix châbil tzacaêmk.
7Kay maingon nga siya nagahunahuna sa sulod sa iyang kaugalingon, sa ingon niana mao man siya: Kumaon ka ug uminum, siya magaingon kanimo; Apan ang iyang kasingkasing wala iduyog kanimo.
7Eb aßan nequeßxbok chi cuaßac ut nequeßxye êre “Ocankex, cuaßinkex”. Abanan moco yâl ta li nequeßxye. Incßaß nequenau cßaßru cuan saß xchßôleb.
8Ang usa ka hungit nga imong nakaon imong igasuka, Ug pagulaa ang imong mga q2 matam-is nga pulong.
8Têxaßcua li cßaßru xetzaca ut mâcßaß aj e nak xeye châbil âtin reheb.
9Ayaw pagsulti diha sa pagdungog sa usa ka buang; Kay siya magatamay sa kaalam sa imong mga pulong.
9Li xbele li naßleb, aßan aßin: Incßaß têqßue xnaßleb li incßaß nequeßxtau xyâlal, xban nak teßxseße li châbil naßleb li tâqßuehekß reheb.
10Ayaw pagbalhina ang karaang mohon sa yuta; Ug ayaw pagsulod sa kaumahan sa mga ilo:
10Li xlaje li naßleb, aßan aßin: Incßaß têjal xnaßaj li nubâl li ac qßuebil najter, chi moco têchap xchßochßeb li mâcßaßeb xnaß xyucuaß,
11Kay ang ilang Mamamawi kusganon man; Siya magalaban sa ilang katungod batok kanimo.
11xban nak eb aßan cuan Jun cau rib nacoloc reheb. Ut Aßan târakok âtin saß êbên.
12Ibutang ang imong kasingkasing sa pahamatngon, Ug ang imong mga igdulungog sa mga pulong sa kahibalo.
12Li xjunlaju li naßleb, aßan aßin: Qßuehomak êchßôl chixqßuebal retal lê tijbal ut têrabi li naßleb li tâqßuehekß êre.
13Ayaw pagpunggi ang pagbadlong gikan sa bata; Kay kong imong hampakon siya sa bunal, siya dili mamatay.
13Li xcablaju li naßleb, aßan aßin: Junelic têkßus li sâj al. Cui têqßue cuib oxibak lix tzßûm, aßan incßaß tâcâmk xban.
14Imong pagahampakon gayud siya uban sa bunal, Ug maluwas ang iyang kalag gikan sa Sheol.
14Têqßue chi tzßûm. Chi joßcan yôkex chixcolbal chiru li sachc.
15Anak ko, kong ang imong kasingkasing magmaalamon, Ang akong kasingkasing magamalipayon, bisan ang akong kasingkasing :
15Ex cualal incßajol, nak têtau lê naßleb, kßaxal cuißchic tâsahokß inchßôl lâin.
16Oo, ang akong kasingkasing magamalipayon, Kong ang imong mga ngabil magapamulong sa mga butang nga matarung.
16Cßajoß nak tâsahokß saß inchßôl nak tincuabi nak yôkex chi âtinac saß tîquilal.
17Ayaw itugot sa imong kasingkasing sa pagkasina sa mga makasasala; Apan himoa ang pagkahadlok kang Jehova sa tanang mga adlaw:
17Mêra ru li mâusilal li nequeßxbânu eb laj mâc. Junelic ban chexucua ru li Dios.
18Kay sa pagkatinuod adunay usa ka balus; Ug ang imong paglaum dili pagaputlon.
18Cui têbânu aßan, us tex-êlk riqßuin li cßaßru têbânu ut têcßul li cßaßru yôquex chiroybeninquil.
19Mamati ka, anak ko, ug magmaalamon ka , Ug mandoi ang imong kasingkasing diha sa dalan.
19Abihomak, ex cualal incßajol. Chicuânk ênaßleb ut qßuehomak êchßôl chi cuânc saß tîquilal.
20Ayaw pagtipon taliwala sa mga palainum sa vino, Taliwala sa mga ulitan nga komakaon sa unod:
20Incßaß têcßam êrib riqßuineb li nequeßcala. Ut mêbânu êre joß nequeßxbânu li nequeßnum-ucßac ut nequeßnumcuaßac.
21Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kawalad-on; Ug ang pagkahingatulog magapasaput sa usa ka tawo sa mga nuog.
21Eb li nequeßcala ut eb li nequeßnum-ucßac nequeßnumcuaßac teßcanâk chi mâcßaß cuanqueb re. Ut eb li incßaß nequeßraj cßanjelac, teßcanâk chi mâcßaß rakßeb.
22Pamati sa imong amahan nga nanganak kanimo, Ug ayaw pagtamaya ang imong inahan kong siya matigulang na.
22Chex-abînk chiru lê yucuaß xban nak cui ta mâcßaß aßan, mâcßaßex ajcuiß raj lâex. Mêtzßektâna lê naß nak ac xchecoß. Cheqßue ban xlokßal.
23Palita ang kamatuoran, ug ayaw kini pag-ibaligya; Oo, ang kaalam, ug pahamatngon, ug ang salabutan.
23Li naßleb ut lix yâlal ut li kßusecß kßaxal terto xtzßak. Mêcanab chi numecß yal chi joßcan.
24Ang amahan sa matarung malipayon sa daku uyamut; Ug kadtong manganak sa usa ka manggialamon nga bata nagamalipayon tungod kaniya.
24Cßajoß nak tâsahokß saß xchßôl junak yucuaßbej nak cuânk junak ralal châbil ut cuânk xnaßleb. Cuan cßaßut nak sahak saß xchßôl riqßuin.
25Lipaya ang imong amahan ug ang imong inahan, Ug pasadyaa siya nga nanganak kanimo.
25Cheqßuehak biß chi sahocß saß xchßôleb lê naß êyucuaß. Junelic cheßsahokß saß xchßôleb êriqßuin.
26Anak ko, ihatag kanako ang imong kasingkasing; Ug ipahimuot sa imong mga mata ang akong mga dalan.
26Ex cualal incßajol, cheqßuehak êchßôl chirabinquil li cßaßru tinye êre. Ut chebânuhak li us joß ninbânu lâin.
27Kay ang usa ka bigaon maoy usa ka halalum nga kanal; Ug ang usa ka babaye nga dumuloong maoy usa ka masigpit nga gahong.
27Mêqßue êrib chixbalakßi li ixk li incßaß us xnaßleb. Ut mêqßue êrib chixbalakßi li ixk li naxcßayi rib xban nak eb li ixk aßan chanchaneb li chamal jul li naru textßanekß cuiß.
28Oo, siya magabanhig ingon sa usa ka kawatan, Ug magadugang sa mga maluibon sa taliwala sa mga tawo.
28Eb li ixk aßan chanchaneb laj êlkß yôqueb chixqßuebal retal jokße naru teßxqßue chi tßanecß li cuînk. Ut nabaleb li cuînk nequeßxqßue chi sachc.
29Kinsa man ang may kasakit? kinsa man ang may kasubo? kinsa man ang may panagkabingkil? Kinsa man ang may pagbagulbol? kinsa man ang may mga samad sa walay gipasikaran? Kinsa man ang may kapula sa mga mata?
29¿Aniheb li teßcßuluk re li raylal? ¿Aniheb li teßcßuluk re li chßaßajquilal? ¿Aniheb li nequeßpletic? Ut, ¿aniheb li nequeßyâbac? ¿Aniheb li nequeßtochßeß chi mâcßaß rajbal? Ut, ¿aniheb li cak cak nequeßiloc?
30Mao kadtong magapabilin sa pag-inum-inum ug vino; Kadtong magapanggula aron sa pagpangita sa sinakot nga vino.
30Aßan eb li junelic yôqueb chi calâc, li incßaß nequeßxcanab ucßac vino. Junelic yôqueb chixsicßbal jalan chic haß re teßcalâk.
31Dili ka magtan-aw sa vino kong kini magapula, Kong kini magapangidlap sulod sa copa, Sa diha nga kini magaagay nga mahapsay:
31Abanan lâex, ex cualal incßajol, mêqßue êrib chi âlêc xban li vino, usta cak cak ru nak na-oc saß li secß. Usta sa rucßbal, mêra ru.
32Kay sa katapusan kini magapamaak sama sa bitin, Ug moikos sama sa udto-udto.
32Cui têrucß li vino, aßan naqßuehoc raylal. Chanchan natißoc li cßantiß.
33Ang imong mga mata makasudong sa mga butang nga katingalahan, Ug ang imong kasingkasing magapamulong sa baliko nga mga butang.
33Nak ac xerucß li vino, texqßue chi rilbal cßaßak re ru incßaß us ut tex-oc chi âtinac yibru aj âtin xban nak incßaß chic jultic êre.
34Oo, ikaw maingon niadtong nagahigda sa kinataliwad-an sa dagat, Kun maingon niadtong nagahigda sa kinatumyan sa palo sa sakayan .
34Têrecßa nak chanchan nak yocyôquex saß junak jucub saß xbên li palau. Malaj ut têrecßa nak chanchan nak cuanquex chak saß rußuj junak li cheß najt xteram.Ut têye: —Xineßxsacß ut incßaß xcuecßa. Xineßxsacß ut incßaß xinqßue retal jokße xineßxsacß. Nak tâaj cuu, tinxic cuißchic chi ucßac, chaßkex.
35Sila nagbunal kanako, moingon ka , ug ako wala maunsa; Sila naglatos kanako, ug kini wala ko batia: Anus-a ba ako magamata? Pangitaon ko pa kini pag-usab.
35Ut têye: —Xineßxsacß ut incßaß xcuecßa. Xineßxsacß ut incßaß xinqßue retal jokße xineßxsacß. Nak tâaj cuu, tinxic cuißchic chi ucßac, chaßkex.