Cebuano

Kekchi

Proverbs

30

1Ang mga pulong ni Agus ang anak nga lalake ni Jache; ang pagpanagna. Ang tawo miingon kang Etiel, ngadto kang Etiel ug kang Ucal:
1Li âtin aßin quixye laj Agur li ralal laj Jaqué. Laj Agur quiâtinac riqßuineb laj Itiel ut laj Ucal ut quixye chi joßcaßin:
2Sa pagkamatuod ako labi pang mananapon kay sa bisan kinsang tawo, Ug walay pagsabut sa usa ka tawo;
2—Relic chi yâl lâin mâcßaß innaßleb. Incßaß ninnau cßoxlac joß nequeßcßoxlac eb li cuînk.
3Ug ako wala makakat-on sa kaalam, Ni may kahibalo ako sa Usa nga Balaan.
3Incßaß xintau li xnînkal naßleb chi moco ninnau lix yâlal chirix li Dios Santo.
4Kinsa bay nakasaka ngadto sa langit, ug nanaug? Kinsa bay nagahipos sa hangin diha sa iyang mga kinomo? Kinsa bay nakahugpong sa katubigan sulod sa iyang panapton? Kinsa bay nagapahimutang sa tanang mga kinatumyan sa yuta? Kinsa ba ang iyang ngalan, ug kinsa ba ang ngalan sa iyang anak nga lalake, kong ikaw nahibalo?
4¿Ani li quitakeß toj saß choxa ut quicube cuißchic saß ruchichßochß? ¿Ani li quichapoc re li ikß saß rukß? ¿Ani li quilanoc re li haß saß lix tßicr? ¿Ani li quixakaban re li ruchichßochß saß xnaßaj? Cui nacanau ani aßan, ye cue. ¿Ani xcßabaß ut ani xcßabaß li ralal?
5Ang tagsatagsa ka pulong sa Dios inulay: Siya mao ang usa ka kalasag kanila nga modangup diha kaniya.
5Li Kâcuaß nacoloc reheb li nequeßxcßojob xchßôl riqßuin. Chixjunil li naxye li Kâcuaß yâl ut tzßakal re ru.—
6Dili ka magdugang sa iyang mga pulong, Tingali unya pagabadlongon ka niya, ug ikaw hikaplagan nga usa ka bakakon.
6Mâqßue xtzßakob li râtin li Dios xban nak cui tâbânu aßan, li Dios tatxkßus ut tatcanâk joß aj ticßtiß.
7Duruha ka mga butang ang akong gipangayo kanimo; Ayaw pag-imakuli sila kanako sa dili pa ako mamatay:
7At Kâcuaß, cuib ajcuiß li naßleb li nintzßâma châcuu. Chaqßue taxak cue nak toj mâjiß nincam.
8Ipahilayo gikan kanako ang kabakakan ug mga bakak; Ayaw ako paghatagi ug kawaladon ni mga bahandi; Pakan-a ako sa makaon nga maoy gikinahanglan alang kanako:
8Chinâtenkßa re nak incßaß tinticßtißik. Incßaß tâqßue nabal inbiomal, chi moco tinâcanab saß nebaßil. Caßaj cuiß intzacaêmk re rajlal cutan tâqßue cue.
9Tingali unya ako mabusog, ug magalimod kanimo , ug magaingon: Kinsa ba si Jehova? Kun tingali unya ako mahimong kabus, ug mangawat, Ug magagamit sa walay hinungdan sa ngalan sa akong Dios.
9Cui nabal tâqßue cue, mâre tatintzßektâna ut mâre tinye nak incßaß ninnau âcuu. Ut cui incßaß tzßakal li cßaßru cuan cue, mâre tin-elkßak ut tincßut âxutân, at inDios, chan.
10Ayaw pagbutangbutang sa usa ka sulogoon ngadto sa iyang agalon, Tingali unya siya manghimaraut kanimo, ug ikaw pagailhon nga sad-an.
10Incßaß tâjit junak li môs chiru lix patrón. Cui tâbânu aßan, mâre tixtzßâma mâusilal saß âbên. Mâre lâat chic tatqßuehekß chixtojbal rix lâ mâc.
11Adunay usa ka kaliwatan nga nagapanghimaraut sa ilang amahan, Ug wala magbulahan sa ilang inahan.
11Cuanqueb cristian nequeßxtzßektâna xyucuaßeb ut incßaß nequeßxqßue xlokßal lix naßeb.
12Adunay usa ka kaliwatan nga ulay ilang kaugalingong mga mata, Ug bisan pa niini wala mahugasi gikan sa ilang pagkahugaw.
12Cuanqueb li nequeßxcßoxla nak tzßakal re ru lix yußameb, abanan toj mâjiß cuybil sachbil lix mâqueb.
13Adunay usa ka kaliwatan, Oh pagkamapahitas-on gayud sa ilang mga mata! Ug ang ilang mga tabontabon sa mata napahitaas.
13Cuanqueb li nequeßxnimobresi ribeb ut nequeßxkßetkßeti ribeb chiruheb li ras rîtzßin.
14Adunay usa ka kaliwatan kansang mga ngipon ingon sa mga pinuti, ug ang ilang mga tango ingon sa mga cuchillo, Aron sa paglamoy sa mga kabus gikan sa yuta, ug sa hangul gikan sa kinataliwad-an sa mga tawo.
14Cuanqueb li nequeßrahobtesin reheb li nebaß saß ruchichßochß toj retal nequeßxmakß chiruheb li cßaßru cuan reheb.
15Ang alimatok may duruha ka anak nga baye, nga nagasinggit : Hatagi, hatagi. Adunay totolo ka butang nga dili gayud matagbaw, Oo, upat nga dili moingon: Igo na:
15Cuanqueb cristian caßaj cuiß xtzßâmanquil cßaßru reheb nequeßcuulac chiruheb. Chanchaneb li xul li natzßubuc quicß. Cuanqueb oxib li incßaß natzßakloc re li joß qßuial nequeßxcßul. Ut cuan jun chic mâ jaruj naxcßojob xchßôl riqßuin li joß qßuial naxcßul.
16Ang Sheol; ug ang tiyan nga apuli; Ang yuta nga wala matagbaw sa tubig; Ug ang kalayo nga wala magaingon: Igo na.
16Li oxibeb, aßaneb aßin: li muklebâl, ut li ixk li incßaß nequeßqßuiresin, ut li chaki chßochß li târaj tßakresîc. Ut li xcâ li incßaß naxcßojob xchßôl riqßuin li joß qßuial naxcßul, aßan li xam.
17Ang mata nga nagayubit sa iyang amahan, Ug nagatamay sa pagsugot sa iyang inahan, Ang mga uwak sa walog maoy modagit niini, Ug ang mga gagmayng agila magakaon niini.
17Li ani tixhob lix yucuaß ut li ani tixtzßektâna lix naßleb li tâqßuehekß xban lix naß, aß ta eb li soßsol cheßisînk lix nakß ruheb ut teßxtiu lix tibeleb.
18Adunay totolo ka butang nga mga katilingad-an kaayo alang kanako, Oo, upat nga wala nako hibaloi:
18Cuan câhib chi naßleb nasach inchßôl xcßoxlanquil ut incßaß nintau ru.
19Ang dalan sa usa ka agila diha sa hangin; Ang dalan sa usa ka halas ibabaw sa usa ka bato; Ang dalan sa usa ka sakayan diha sa kinataliwad-an sa dagat; Ug ang dalan sa usa ka tawo uban sa usa ka dalaga.
19Incßaß nintau ru chanru nak narupupic li cßuch chiru choxa, chi moco nintau ru chanru nak naxquelo rib li cßantiß chiru li pec, chi moco nintau ru chanru nak nequeßbêc li nînki jucub chiru li palau. Ut incßaß nintau ru cßaßut nak naxic xchßôl junak cuînk chirix junak ixk.
20Mao man usab ang dalan sa usa ka mananapaw nga babaye; Siya nagakaon ug nagapamahid sa iyang baba, Ug nagaingon: Ako wala makabuhat ug pagkadautan.
20Li ixk li naxmux ru xsumlajic nacuaßac ut naxchßaj saß li re ut naxye nak moco mâc ta li naxbânu.
21Kay alang sa totolo ka butang ang yuta mokurog, Ug alang sa upat, nga kini dili na niya maantus:
21Cuan câhib pây ru li cristian li incßaß useb xnaßleb li nequeßqßuehoc chßaßajquil saß li tenamit. Aßaneb aßin:
22Alang sa usa ka sulogoon kong siya mao ang hari; Ug sa usa ka buang kong siya mabusog sa makaon;
22Li xbên, aßan jun li lokßbil môs li na-oc chokß rey; li xcab, aßan li mâcßaß xnaßleb li nanumcuaßac;
23Alang sa usa ka dulumtanan nga babaye kong siya maminyo; Ug sa usa ka sulogoon nga babaye nga maoy manununod sa iyang agalon nga babaye.
23li rox, aßan li ixk li xicß na-ileß, li naxtau xbêlom; ut li xcâ, aßan jun li môs ixk li nacana chokß rêkaj li ixakilbej.
24Adunay upat ka butang nga mga gagmay sa ibabaw sa yuta, Apan sila maalamon gayud kaayo:
24Cuanqueb câhib pây ru li xul saß ruchichßochß kßaxal coqßueb. Abanan kßaxal cuan xnaßlebeb chiruheb li jun chßol chic.
25Ang olmigas maoy usa ka katawohan nga dili kusgan, Bisan pa niini sila nagaandam sa ilang makaon sa ting-init;
25Eb li sânc mâcßaßeb xmetzßêu. Abanan nequeßxcßûla lix tzacaêmkeb saß sakßehil re nak tâcuânk xtzacaêmkeb saß habalkße.
26Ang mga conejo maoy usa ka maluyahon nga kaubanan, Bisan pa niini nagabuhat sa ilang mga balay sulod sa mga bato;
26Joßcan eb ajcuiß li imul mâcßaßeb xmetzßêu. Abanan nequeßxnau xcolbal ribeb. Joßcan nak nequeßxyîb xsoc saß xyânk li pec.
27Ang mga dulon wala may hari, bisan pa niini silang tanan mopanaw pinaagi sa mga panon;
27Eb laj sâcß mâ ani nacßamoc be chiruheb. Abanan ac chi chßûtal cuanqueb nak nequeßbêc.
28Ang lawa-lawa nagapangapyot pinaagi sa iyang mga kamot, Bisan pa niini siya anaa sa mga palacio sa mga hari.
28Eb li x-am naru nacachap riqßuin âcuukß. Ut naru ajcuiß nequeßcuan saß rochoch eb li rey.
29Adunay totolo ka butang nga sa ilang pagpanlakat mga matahum man, Oo, upat nga mga matahum sa ilang mga pagpanaw:
29Cuan oxib pây ruheb li xul li chßinaßus rilbal nak nequeßbêc. Ut li xcâ nabêc chi châbil.
30Ang leon, nga maoy labing gamhanan taliwala sa tanang mga mananap, Ug dili motalikod tungod sa bisan unsa man;
30Lix bên, aßan li cakcoj li kßaxal cau rib saß xyânkeb li xul. Ut mâ ani naxxucua ru.
31Ang iro sa pangayam; ang kanding nga lake usab; Ug ang hari diin batok kaniya nga walay mga pag-alsa.
31Li xcab, aßan li tzoß xul li kßaxal kßetkßet, ut li rox, aßan li chibât. Ut li xcâ, aßan li rey li naxcßameb xbeheb lix soldados chi pletic.
32Kong ikaw nakabuhat sa binuang sa pagpatuboy sa imong kaugalingon, O kong ikaw naghunahuna ug dautan, Isap-ong ang imong kamot ibabaw sa imong baba.
32Xban nak mâcßaß ânaßleb, xanimobresi âcuib ut xat-oc chixcßûbanquil ru li incßaß us. Cßoxla chi us cßaßru tâbânu.Relic chi yâl, cui tâjuyle xsaß li leche, tâsukßîk mantequilla. Ut cui tâtochß saß âcuußuj chi cau, tâêlk xquiqßuel. Joßcan ajcuiß cui ani tâchikß xjoskßil, plêt texrakekß cuiß.
33Kay ang pagbatil sa gatas nagadala ug mantekilya, Ug ang paglubag sa ilong nagapagula sa dugo; Busa ang pagpugos sa kaligutgut nagadala ug pakig-away.
33Relic chi yâl, cui tâjuyle xsaß li leche, tâsukßîk mantequilla. Ut cui tâtochß saß âcuußuj chi cau, tâêlk xquiqßuel. Joßcan ajcuiß cui ani tâchikß xjoskßil, plêt texrakekß cuiß.