1Ang usa ka manggialamon nga anak mamati sa pahamatngon sa iyang amahan; Apan ang usa ka mayubiton dili mamati sa pagbadlong.
1O filho sábio ouve a instrução do pai; mas o escarnecedor não escuta a repreensão.
2Ang tawo magakaon ug maayo pinaagi sa bunga sa iyang baba; Apan ang kalag sa maluibon magakaon sa pagpanlupig.
2Do fruto da boca o homem come o bem; mas o apetite dos prevaricadores alimenta-se da violência.
3Kadtong nagabantay sa iyang baba nagamatngon sa iyang kinabuhi; Apan kadtong nagawalis sa halapad gayud sa iyang mga ngabil adunay kadautan.
3O que guarda a sua boca preserva a sua vida; mas o que muito abre os seus lábios traz sobre si a ruína.
4Ang kalag sa tapulan nagatinguha, ug siya walay bisan unsa; Apan ang kalag sa makugihon mahimong matambok,
4O preguiçoso deseja, e coisa nenhuma alcança; mas o desejo do diligente será satisfeito.
5Ang usa ka tawo nga matarung magadumot sa pagpamakak; Apan ang usa ka dautang tawo makaluod, ug modangat sa kaulawon.
5O justo odeia a palavra mentirosa, mas o ímpio se faz odioso e se cobre de vergonha.
6Ang pagkamatarung nagabantay niadtong matul-id sa iyang dalan; Apan ang kadautan mopukan sa makasasala.
6A justiça guarda ao que é reto no seu caminho; mas a perversidade transtorna o pecador.
7Adunay magapakadato sa iyang kaugalingon, apan siya walay bisan unsa; Adunay magapakakabus sa iyang kaugalingon, apan siya may dakung katigayonan.
7Há quem se faça rico, não tendo coisa alguma; e quem se faça pobre, tendo grande riqueza.
8Ang lukat sa usa ka tawo sa iyang kinabuhi mao ang iyang mga bahandi; Apan ang kabus dili mamati sa bisan unsay paghulga.
8O resgate da vida do homem são as suas riquezas; mas o pobre não tem meio de se resgatar.
9Ang kahayag sa matarung malipayon; Apan ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
9A luz dos justos alegra; porem a lâmpada dos impios se apagará.
10Tungod sa pagkamapahitas-on modangat lamang ang panagkabingkil; Apan sa maayong tinambagan mao ang kaalam.
10Da soberba só provém a contenda; mas com os que se aconselham se acha a sabedoria.
11Ang katigayonan nga maani sa kakawangan magakahanaw; Apan kadtong nagatigum pinaagi sa pagpamoo adunay kauswagan.
11A riqueza adquirida �s pressas diminuira; mas quem a ajunta pouco a pouco terá aumento.
12Ang paglaum nga makulangan makapadaut sa kasingkasing; Apan kong ang tinguha modangat, kana mao ang usa ka kahoy sa kinabuhi.
12A esperança adiada entristece o coração; mas o desejo cumprido é árvore devida.
13Bisan kinsa nga magatamay sa pulong magadala ug kadaut sa iyang kaugalingon; Apan kadtong mahadlok sa kasugoan pagabalusan.
13O que despreza a palavra traz sobre si a destruição; mas o que teme o mandamento será galardoado.
14Ang balaod sa manggialamon maoy usa ka tuburan sa kinabuhi, Aron nga ang usa makalikay gikan sa mga lit-ag sa kamatayon.
14O ensino do sábio é uma fonte devida para desviar dos laços da morte.
15Ang maayong pagsabut mohatag ug kalooy; Apan ang dalan sa malapason maoy malisud.
15O bom senso alcança favor; mas o caminho dos prevaricadores é aspero:
16Ang tagsatagsa ka buotan nga tawo magabuhat uban sa kahibalo; Apan ang buang magapagarbo sa iyang binuang.
16Em tudo o homem prudente procede com conhecimento; mas o tolo espraia a sua insensatez.
17Ang usa ka dautan nga sinugo mahulog ngadto sa kadaut; Apan ang usa ka matinumanon nga sinaligan maoy makaayo.
17O mensageiro perverso faz cair no mal; mas o embaixador fiel traz saúde.
18Ang kawalad-on ug kaulaw modangat kaniya nga magadumili sa pagsaway; Apan kadtong manumbaling sa pagbadlong pagapasidunggan.
18Pobreza e afronta virão ao que rejeita a correção; mas o que guarda a repreensão será honrado.
19Ang tinguha nga natuman maoy katam-is sa kalag; Apan maoy usa ka dulumtanan sa mga buang ang pagbiya gikan sa dautan.
19O desejo que se cumpre deleita a alma; mas apartar-se do ma e abominação para os tolos.
20Lakat uban sa tawong manggialamon, ug ikaw mahimong manggialamon; Apan ang kauban sa mga buang magaantus tungod niana.
20Quem anda com os sábios será sábio; mas o companheiro dos tolos sofre aflição.
21Ang dautan nagalutos sa mga makasasala; Apan ang matarung pagabalusan uban sa maayo.
21O mal persegue os pecadores; mas os justos são galardoados com o bem.
22Ang usa ka maayong tawo magabilin ug usa ka panulondon alang sa mga anak sa iyang mga anak; Ug ang katigayonan sa mga makasasala gitigum alang sa mga matarung.
22O homem de bem deixa uma herança aos filhos de seus filhos; a riqueza do pecador, porém, é reservada para o justo.
23Daghan ang makaon diha sa binaulan nga yuta sa kabus; Apan adunay pagalaglagon tungod sa pagkawalay-justicia.
23Abundância de mantimento há, na lavoura do pobre; mas se perde por falta de juízo.
24Kadtong nagahawid sa iyang bunal nagadumot sa iyang anak; Apan kadtong nahagugma kaniya magacastigo kaniya sa matag-panahon.
24Aquele que poupa a vara aborrece a seu filho; mas quem o ama, a seu tempo o castiga.
25Ang matarung magakaon aron sa pagpabusog sa iyang kalag; Apan ang tiyan sa mga dautan pagagutomon.
25O justo come e fica satisfeito; mas o apetite dos ímpios nunca se satisfaz.