1Patalinghugi, Oh akong katawohan, ang akong Kasugoan: Ikiling ninyo ang inyong mga igdulungog sa mga pulong sa akong baba.
1Escutai o meu ensino, povo meu; inclinai os vossos ouvidos �s palavras da minha boca.
2Pagabukhon ko ang akong baba sa usa ka sambingay; Magasulti ako ug mga butang nga tinipigan sa kakaraanan,
2Abrirei a minha boca numa parábola; proporei enigmas da antigüidade,
3Nga among nabati ug hingbaloan, Ug gisugilon kanamo sa among mga amahan.
3coisas que temos ouvido e sabido, e que nossos pais nos têm contado.
4Dili kami magatago kanila gikan sa ilang mga anak, Sa pagsugilon sa kaliwatan nga umalabut sa mga pagdayeg ni Jehova, Ug sa iyang kusog, ug sa iyang katingalahang mga buhat nga iyang gihimo.
4Não os encobriremos aos seus filhos, cantaremos �s gerações vindouras os louvores do Senhor, assim como a sua força e as maravilhas que tem feito.
5Kay siya nagtukod ug usa ka pagpamatuod kang Jacob, Ug nagbutang ug usa ka Kasugoan sa Israel. Nga gisugo niya ang among mga Amahan, Nga sila igapahibalo nila sa ilang mga anak;
5Porque ele estabeleceu um testemunho em Jacó, e instituiu uma lei em Israel, as quais coisas ordenou aos nossos pais que as ensinassem a seus filhos;
6Aron ang kaliwatan nga umalabut mahibalo kanila , bisan ang mga anak nga mangatawo pa; Nga mobangon ug magasugilon niini sa ilang mga anak,
6para que as soubesse a geração vindoura, os filhos que houvesse de nascer, os quais se levantassem e as contassem a seus filhos,
7Aron nga ibutang nila ang ilang paglaum sa Dios. Ug dili mahakalimot sa mga buhat sa Dios, Kondili magabantay sa iyang mga sugo,
7a fim de que pusessem em Deus a sua esperança, e não se esquecessem das obras de Deus, mas guardassem os seus mandamentos;
8Ug dili unta sila mahisama sa ilang mga amahan, Usa ka malalison ug masukihon nga kaliwatan; Usa ka kaliwatan nga wala magtulid sa ilang kasingkasing, Ug kinsang espiritu wala magmatinumanon sa Dios.
8e que não fossem como seus pais, geração contumaz e rebelde, geração de coração instável, cujo espírito não foi fiel para com Deus.
9Ang mga anak ni Ephraim, sanglit nasangkap sa hinagiban, ug nanagdala ug mga pana, Mingtalikod sila sa adlaw sa gubat.
9Os filhos de Efraim, armados de arcos, retrocederam no dia da peleja.
10Wala nila pagbantayi ang tugon sa Dios, Ug nagdumili sa paglakaw sa iyang Kasugoan;
10Não guardaram o pacto de Deus, e recusaram andar na sua lei;
11Ug nahakalimot sila sa iyang mga binuhatan, Ug sa iyang mga katingalahang buhat nga iyang gipakita kanila.
11esqueceram-se das suas obras e das maravilhas que lhes fizera ver.
12Mga butang nga kahibulongan iyang gibuhat sa mga pagtan-aw sa ilang mga amahan, Didto sa yuta sa Egipto. sa kapatagan sa Soan.
12Maravilhas fez ele � vista de seus pais na terra do Egito, no campo de Zoá.
13Gibahin niya ang dagat, ug iyang gipalatas sila; Ug iyang gipatindog ang mga tubig ingon sa usa ka pinundok.
13Dividiu o mar, e os fez passar por ele; fez com que as águas parassem como um montão.
14Sa adlaw usab gimandoan niya sila pinaagi sa usa ka panganod, Ug sa tibook nga gabii pinaagi sa usa ka kahayag sa kalayo.
14Também os guiou de dia por uma nuvem, e a noite toda por um clarão de fogo.
15Gipikas niya ang mga pangpang sa kamingawan, Ug gipainum niya sila sa madagayaon ingon nga gikan sa mga kahiladman.
15Fendeu rochas no deserto, e deu-lhes de beber abundantemente como de grandes abismos.
16Gikan sa mga pangpang usab mipabul-og siya ug mga tubod sa tubig , Ug gipaagay niya ang mga tubig ingon sa mga suba.
16Da penha fez sair fontes, e fez correr águas como rios.
17Apan bisan pa niini, nanagpadayon sila sa pagpakasala batok kaniya, Aron sa pagsukol batok sa Hataas Uyamut didto sa kamingawan.
17Todavia ainda prosseguiram em pecar contra ele, rebelando-se contra o Altíssimo no deserto.
18Ug ilang gitintal ang Dios sa ilang kasingkasing Sa pagpangayo ug makaon sumala sa ilang tinguha.
18E tentaram a Deus nos seus corações, pedindo comida segundo o seu apetite.
19Oo, mingsulti sila batok sa Dios; Sila ming-ingon: Arang ba ang Dios makatagana ug usa ka lamesa dinhi sa kamingawan?
19Também falaram contra Deus, dizendo: Poderá Deus porventura preparar uma mesa no deserto? Acaso fornecerá carne para o seu povo?
20Ania karon, siya misuntok sa bato, sa pagkaagi nga ang mga tubig mingbaha, Ug ang mga sapa mingsalanap; Arang ba usab siya makahatag ug tinapay? Makatagana ba siya ug unod alang sa iyang katawohan?
20Pelo que o Senhor, quando os ouviu, se indignou; e acendeu um fogo contra Jacó, e a sua ira subiu contra Israel;
21Busa si Jehova nakadungog, ug naligutgut; Ug gipasilaub ang usa ka kalayo batok kang Jacob, Ug ang kasuko usab misaka batok sa Israel;
21Pelo que o Senhor, quando os ouviu, se indignou; e acendeu um fogo contra Jacó, e a sua ira subiu contra Israel;
22Tungod kay sila wala motoo sa Dios, Ug wala mosalig sa iyang kaluwasan.
22porque não creram em Deus nem confiaram na sua salvação.
23Bisan pa niana, iyang gisugo ang kalangitan sa itaas, Ug gibuksan niya ang mga pultahan sa langit;
23Contudo ele ordenou �s nuvens lá em cima, e abriu as portas dos céus;
24Ug iyang gipaulan ang mana aron kan-on nila, Ug naghatag kanila ug makaon gikan sa langit.
24fez chover sobre eles maná para comerem, e deu-lhes do trigo dos céus.
25Ang tawo mikaon sa tinapay sa makagagahum: Siya nagpadala kanila ug kalan-on sa pagkabusog.
25Cada um comeu o pão dos poderosos; ele lhes mandou comida em abundância.
26Iyang gipahuros ang hangin sa timogan diha sa kalangitan; Ug pinaagi sa iyang gahum iyang gimandoan ang hangin sa habagatan.
26Fez soprar nos céus o vento do oriente, e pelo seu poder trouxe o vento sul.
27Iyang gipaulan usab kanila ang unod ingon sa abug, Ug mga langgam nga pak-an ingon sa balas sa kadagatan;
27Sobre eles fez também chover carne como poeira, e aves de asas como a areia do mar;
28Ug kini iyang gipatugpa sa kinataliwad-an sa ilang campo, Sa maglibut sa ilang mga puloy-anan.
28e as fez cair no meio do arraial deles, ao redor de suas habitações.
29Busa nangaon sila ug nangabusog kaayo; Ug gihatag niya ang ilang kaugalingong tinguha.
29Então comeram e se fartaram bem, pois ele lhes trouxe o que cobiçavam.
30Wala kuhaa gikan kanila kadtong ilang gitinguha, Ang ilang kalan-on diha pa sa ilang mga baba,
30Não refrearam a sua cobiça. Ainda lhes estava a comida na boca,
31Sa diha nga ang kaligutgut sa Dios misaka batok kanila, Ug gipatay ang mga labing supang kanila, Ug gilaglag ang mga batan-on sa Israel.
31quando a ira de Deus se levantou contra eles, e matou os mais fortes deles, e prostrou os escolhidos de Israel.
32Bisan pa niini sila nanagpakasala gihapon, Ug wala managpanoo sa iyang mga katingalahang buhat.
32Com tudo isso ainda pecaram, e não creram nas suas maravilhas.
33Busa giut-ut niya ang ilang mga adlaw sa kakawangan, Ug ang ilang mga tuig sa mga kalisang.
33Pelo que consumiu os seus dias como um sopo, e os seus anos em repentino terror.
34Sa diha nga iyang gipatay sila, unya sila nanagpangita sa Dios ; Ug mingbalik sila ug nanagpangita nga masingkamoton sa Dios.
34Quando ele os fazia morrer, então o procuravam; arrependiam-se, e de madrugada buscavam a Deus.
35Ug sila nahinumdum nga ang Dios mao ang ilang bato, Ug ang Hataas Uyamut nga Dios mao ang ilang mamamawi.
35Lembravam-se de que Deus era a sua rocha, e o Deus Altíssimo o seu Redentor.
36Apan ilang giulo-ulohan siya pinaagi sa ilang baba, Ug sa ilang dila sila nanagbakak kaniya.
36Todavia lisonjeavam-no com a boca, e com a língua lhe mentiam.
37Kay ang ilang mga kasingkasing wala matul-id uban kaniya, Ni magmatinumanon sila sa iyang tugon.
37Pois o coração deles não era constante para com ele, nem foram eles fiéis ao seu pacto.
38Apan siya, sanglit maloloy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan, ug wala niya paglaglaga sila : Oo, sa nakadaghan gipahilayo niya ang iyang kaligutgut, Ug wala niya pagpukawa ang bug-os niyang kasuko.
38Mas ele, sendo compassivo, perdoou a sua iniqüidade, e não os destruiu; antes muitas vezes desviou deles a sua cólera, e não acendeu todo o seu furor.
39Ug nahinumdum siya nga sila mga unod lamang, Usa ka hangin nga lumalabay lamang ug dili na magabalik.
39Porque se lembrou de que eram carne, um vento que passa e não volta.
40Unsang pagkasubsob nga sila mingsukol kaniya didto sa kamingawan, Ug mingpasubo kaniya didto sa kamingawan!
40Quantas vezes se rebelaram contra ele no deserto, e o ofenderam no ermo!
41Ug mingbalik sila pag-usab ug ilang gitintal ang Dios, Ug minghagit sa Maputli sa Israel.
41Voltaram atrás, e tentaram a Deus; e provocaram o Santo de Israel.
42Wala nila hinumdumi ang iyang kamot, Ni ang adlaw sa iyang pagtubos kanila gikan sa kabatok;
42Não se lembraram do seu poder, nem do dia em que os remiu do adversário,
43Giunsa niya sa pagpakita sa iyang mga ilhanan didto sa Egipto, Ug sa iyang mga katingalahan didto sa kapatagan sa Soan,
43nem de como operou os seus sinais no Egito, e as suas maravilhas no campo de Zoã,
44Ug naghimo nga dugo sa ilang mga suba, Ug sa ilang kasapaan, aron sila dili makainum.
44convertendo em sangue os seus rios, para que não pudessem beber das suas correntes.
45Gipadala niya sa taliwala nila ang mga panon sa langaw, nga minglamoy kanila; Ug mga baki nga minglaglag kanila.
45Também lhes mandou enxames de moscas que os consumiram, e rãs que os destruíram.
46Iyang gihatag usab ang ilang mga abut ngadto sa mga hantatawo, Ug ang ilang mga kahago ngadto sa mga dulon.
46Entregou �s lagartas as novidades deles, e o fruto do seu trabalho aos gafanhotos.
47Iyang gilaglag ang ilang kaparrasan pinaagi sa ulan-nga-yelo, Ug ang ilang mga sicomoro pinaagi sa yelo.
47Destruiu as suas vinhas com saraiva, e os seus sicômoros com chuva de pedra.
48Gitugyan niya usab ang ilang kahayupan ngadto sa ulan-nga-yelo, Ug ang ilang mga panon sa carnero sa mainit nga mga liti.
48Também entregou � saraiva o gado deles, e aos coriscos os seus rebanhos.
49Iyang gipadala sa ibabaw nila ang kabangis sa iyang kaligutgut, Kasuko, ug kapungot, ug kasamok, Usa ka panon sa mga manolonda nga dautan.
49E atirou sobre eles o ardor da sua ira, o furor, a indignação, e a angústia, qual companhia de anjos destruidores.
50Nagbuhat siya ug usa ka dalan alang sa iyang kasuko; Wala niya sayloi ang ilang mga kalag gikan sa kamatayon, Kondili nga iyang gitugyan ang ilang mga kinabuhi sa kamatay,
50Deu livre curso � sua ira; não os poupou da morte, mas entregou a vida deles � pestilência.
51Ug gipamatay ang tanang mga panganay didto sa Egipto, Ang mga inunahan sa ilang kusog didto sa balong-balong ni Ham.
51Feriu todo primogênito no Egito, primícias da força deles nas tendas de Cão.
52Apan iyang gipagula ang iyang kaugalingong katawohan sama sa mga carnero, Ug iyang gitultolan sila didto sa kamingawan sama sa usa ka panon.
52Mas fez sair o seu povo como ovelhas, e os guiou pelo deserto como a um rebanho.
53Ug iyang gimandoan sila nga walay kabilinggan, sa pagkaagi nga sila wala mangahadlok; Apan ang dagat milumos sa ilang mga kaaway.
53Guiou-os com segurança, de sorte que eles não temeram; mas aos seus inimigos, o mar os submergiu.
54Ug iyang gidala sila ngadto sa utlanan sa iyang balaang puloy-anan, Niining bukira nga gidaug sa iyang toong kamot.
54Sim, conduziu-os até a sua fronteira santa, até o monte que a sua destra adquirira.
55Gipapahawa usab niya ang mga nasud gikan sa ilang atubangan, Ug iyang gibahinbahin sila alang sa usa ka panulondon pinaagi sa mga utlanan, Ug gipapuyo niya sa ilang mga balong-balong ang mga banay sa Israel.
55Expulsou as nações de diante deles; e dividindo suas terras por herança, fez habitar em suas tendas as tribos de Israel.
56Bisan pa niini, ilang gitintal ug mingsukol sila batok sa Hataas Uyamut nga Dios, Ug wala sila managbantay sa iyang mga pagpamatuod;
56Contudo tentaram e provocaram o Deus Altíssimo, e não guardaram os seus testemunhos.
57Kondili mingbalik sila , ug nanagmabudhion sila sama sa ilang mga amahan: Mingtipas sila sama sa usa ka limbongan nga pana.
57Mas tornaram atrás, e portaram-se aleivosamente como seus pais; desviaram-se como um arco traiçoeiro.
58Kay ilang gihagit siya sa pagkasuko tungod sa ilang mga hatagas nga dapit, Ug ilang gipaabugho siya tungod sa ilang mga larawan nga linilok.
58Pois o provocaram � ira com os seus altos, e o incitaram a zelos com as suas imagens esculpidas.
59Sa diha nga kini nadungog sa Dios, siya nasuko, Ug sa hilabihan gayud giayran niya ang Israel;
59Ao ouvir isso, Deus se indignou, e sobremodo abominou a Israel.
60Busa gibiyaan niya ang tabernaculo sa Shilo, Ang balong-balong nga gibutang niya sa taliwala sa mga tawo;
60Pelo que desamparou o tabernáculo em Siló, a tenda da sua morada entre os homens,
61Ug gitugyan niya ngadto sa pagkabinihag ang iyang kusog, Ug ang iyang himaya ngadto sa kamot sa kabatok.
61dando a sua força ao cativeiro, e a sua glória � mão do inimigo.
62Gitugyan usab niya ang iyang katawohan ngadto sa espada, Ug naligutgut siya batok sa iyang panulondon.
62Entregou o seu povo � espada, e encolerizou-se contra a sua herança.
63Ang kalayo milamoy sa ilang mga batan-on nga lalake; Ug ang ilang mga ulay walay mga alawiton sa kaminyoon.
63Aos seus mancebos o fogo devorou, e suas donzelas não tiveram cântico nupcial.
64Ang ilang mga sacerdote nangapukan pinagi sa espada; Ug ang ilang mga balo nga babaye wala managminatay.
64Os seus sacerdotes caíram � espada, e suas viúvas não fizeram pranto.
65Unya nahigmata ang Ginoo ingon sa usa nga gikan sa paghikatulog, Sama sa usa ka kusgan nga tawo nga nagasinggit tungod sa pag-agda sa vino.
65Então o Senhor despertou como dum sono, como um valente que o vinho excitasse.
66Ug iyang gilaglag ang iyang mga kabatok sa likod: Iyang gibutang sila sa usa ka pagkatalamayon nga dayon.
66E fez recuar a golpes os seus adversários; infligiu-lhes eterna ignomínia.
67Labut pa, iyang gisalikway ang balong-balong ni Jose, Ug wala pilia ang banay ni Ephraim,
67Além disso, rejeitou a tenda de José, e não escolheu a tribo de Efraim;
68Kondili gipili ang banay ni Juda, Ang bukid sa Sion nga iyang gihigugma.
68antes escolheu a tribo de Judá, o monte Sião, que ele amava.
69Ug gitukod niya ang iyang balaang puloy-anan sama sa mga kahitas-an, Sama sa yuta na iyang gitukod sa walay katapusan.
69Edificou o seu santuário como os lugares elevados, como a terra que fundou para sempre.
70Siya nagpili usab kang David nga iyang alagad, Ug nagkuha kaniya gikan sa mga toril sa carnero:
70Também escolheu a Davi, seu servo, e o tirou dos apriscos das ovelhas;
71Gikan sa pagsunod sa mga carnero nga baye nga adunay mga gagmay, iyang gidala siya, Aron mahimong magbalantay kang Jacob nga katawohan niya, ug sa Israel nga iyang panulondon.
71de após as ovelhas e suas crias o trouxe, para apascentar a Jacó, seu povo, e a Israel, sua herança.
72Mao nga siya ang magbalantay nila sumala sa katul-id sa iyang kasingkasing, Ug gimandoan niya sila pinaagi sa pagkabatid sa iyang mga kamot.
72E ele os apascentou, segundo a integridade do seu coração, e os guiou com a perícia de suas mãos.