Cebuano

Swahili: New Testament

Luke

12

1Sa maong panahon, sa nagatigum ang mga linibong panon sa katawohan sa pagkaagi nga sila nagtinumbanay ang usa ug usa, siya misugod sa pag-ingon sa iyang mga tinon-an una sa tanan: Magmatngon kamo sa levadura sa mga Fariseo, nga mao ang pagkasalingkapaw.
1Wakati watu kwa maelfu walipokuwa wamekusanyika hata wakawa wanakanyagana, Yesu aliwaambia kwanza wanafunzi wake, "Jihadharini na chachu ya Mafarisayo, yaani unafiki.
2Apan walay bisan unsa nga gitabonan, nga dili igapadayag; ug walay gitago nga dili mahibaloan.
2Kila kilichofunikwa kitafunuliwa, kila kilichofichika kitafichuliwa.
3Busa bisan unsa ang inyong ginaingon sa kangitngit, pagahidunggan sa dayag; ug unsa ang inyong gisulti sa hungihong sa hilit nga mga lawak, igamantala sa ibabaw sa mga ibubongan.
3Kwa hiyo, kila mliyosema gizani, watu watayasikia katika mwanga, na kila mliyonong'ona faraghani milango imefungwa, yatatangazwa juu ya nyumba.
4Ug nagaingon ako kaninyo, mga abyan ko: Ayaw kamo kahadlok kanila nga nagapatay sa lawas, ug sa tapus niana wala na silay arang mahimo.
4"Nawaambieni ninyi rafiki zangu: msiwaogope wale wanaoua mwili, wasiweze kufanya kitu kingine zaidi.
5Apan magapasidaan ako kaninyo kang kinsa kamo angay mahadlok. Kahadloki siya nga sa tapus siya makapatay adunay gahum sa pagtambog ngadto sa infierno. Oo, ako nagaingon kaninyo, kahadloki siya.
5Nitawaonyesheni yule ambaye ni lazima kumwogopa: mwogopeni yule ambaye baada ya kuua ana uwezo wa kumtupa mtu katika moto wa Jehanamu. Naam, ninawaambieni, mwogopeni huyo.
6Wala ba igabaligya ang lima ka langgam nga gagmay sa tagup-at ka diyut? ug walay usa kanila nga hikalimtan sa atubangan sa Dios.
6Inajulikana kwamba shomoro watano huuzwa kwa senti kumi, au sivyo? Lakini mbele ya Mungu hasahauliki hata mmoja.
7Apan bisan pa ang mga buhok sa inyong ulo ginaisip ang tanan. Ayaw kahadlok: mga mahal pa kamo kay sa daghang mga langgam nga gagmay.
7Lakini hata nywele za vichwa vyenu zimehesabiwa zote. Msiogope, basi, ninyi mna thamani zaidi kuliko shomoro wengi!
8Ug nagaingon ako kaninyo: Ang tagsatagsa nga magasugid kanako sa atubangan sa mga tawo, siya igasugid usab sa Anak sa tawo sa atubangan sa mga manolonda sa Dios.
8"Nawaambieni kweli, kila mtu anayekiri hadharani kwamba yeye ni wangu, Mwana wa Mtu naye atakiri mbele ya malaika wa Mungu kwamba mtu huyo ni wake.
9Apan ang magalimod kanako sa atubangan sa mga tawo, igalimod usab sa atubangan sa mga manolonda sa Dios.
9Lakini, mtu yeyote anayenikana mbele ya watu, naye atakanwa mbele ya malaika wa Mungu.
10Ug ang tagsatagsa nga magasulti sa usa ka pulong batok sa Anak sa tawo, siya pagapasayloon niana; apan kaniya nga nagapasipala batok sa Espiritu Santo, kini dili pagapasayloon.
10"Yeyote anayesema neno la kumpinga Mwana wa Mtu atasamehewa; lakini anayemkufuru Roho Mtakatifu hatasamehewa.
11Ug kong magadala sila kaninyo sa atubangan sa mga sinagoga, ug sa mga punoan, ug sa mga kagamhanan, dili kamo magkaguol kong unsaon, o unsa ang inyong igatubag, o unsa ang inyong igasulti;
11"Watakapowapeleka ninyi mbele ya masunagogi na mbele ya wakuu na watawala msiwe na wasiwasi juu ya jinsi mtakavyojitetea au jinsi mtakavyosema.
12Kay ang Espiritu Santo magatudlo kaninyo niadto gayud nga taknaa sa inyong kinahanglang isulti.
12Kwa maana wakati huo Roho Mtakatifu atawafundisheni kile mnachopaswa kusema."
13Ug ang usa sa panon sa katawohan miingon kaniya: Magtutudlo, sugoa ang akong igsoong lalake nga bahinon niya uban kanako ang kabilin.
13Mtu mmoja katika ule umati wa watu akamwambia, "Mwalimu, mwambie ndugu yangu tugawane urithi aliotuachia baba."
14Apan siya miingon kaniya: Tawo, kinsa ba ang nagbuhat kanako nga usa ka maghuhukom kun usa ka magbabahin diha kaniayo?
14Yesu akamjibu, "Rafiki, ni nani aliyeniweka mimi mwamuzi au msuluhishi kati yenu?"
15Ug siya miingon kanila: Magtan-aw ug maglikay kamo sa kahikaw: kay ang kinabuhi sa usa ka tawo wala matingub sa pagkadagaya sa mga butang nga iyang ginabatonan.
15Basi, akawaambia wote, "Jihadharini na kila aina ya tamaa; maana uzima wa mtu hautegemei wingi wa vitu alivyo navyo."
16Ug siya nagsulti sa usa ka sambingay kanila, nga nagaingon: Ang uma sa usa ka tawong dato mihatag ug daghang abut.
16Kisha akawaambia mfano: "Kulikuwa na tajiri mmoja ambaye shamba lake lilizaa mavuno mengi.
17Ug siya nagtolotimbang sulod sa iyang kaugalingon, nga nagaingon: Unsay pagabuhaton ko, kay wala akoy dapit nga katiguman sa akong mga abut?
17Tajiri huyo akafikiri moyoni mwake: Nitafanyaje nami sina mahali pa kuhifadhia mavuno yangu?
18Ug siya miingon: Kini ang pagabuhaton ko: pagagub-on ko ang akong mga dapa, ug magtukod ako ug labi pang daku; ug diha kanila pagatipigan ko ang akong tanang mga abut ug mga bahandi;
18Nitafanya hivi: nitabomoa ghala zangu na kujenga kubwa zaidi, na humo nitahifadhi mavuno yangu yote na mali yangu.
19Ug magaingon ako sa akong kalag: Kalag, aduna kay daghang mga bahandi nga gitagana alang sa daghang mga tuig; pamahulay ka, kumaon, uminum, ug maglipay.
19Hapo nitaweza kuiambia roho yangu: sasa unayo akiba ya matumizi kwa miaka na miaka. Ponda mali, ule, unywe na kufurahi.
20Apan ang Dios miingon kaniya: Buangbuang ka, karong gabii pagakuhaon kanimo ang imong kinabuhi; ug ang mga butang nga imong gitagana, kang kinsa na man sila?
20Lakini Mungu akamwambia: Mpumbavu wewe; leo usiku roho yako itachukuliwa. Na vitu vile vyote ulivyojilundikia vitakuwa vya nani?"
21Mao kana siya nga nagatigum sa bahandi alang sa iyang kaugalingon, ug dili bahandianon sa atubangan sa Dios.
21Yesu akamaliza kwa kusema "Ndivyo ilivyo kwa mtu anayejilundikia mali kwa ajili yake mwenyewe, lakini si tajiri mbele ya Mungu."
22Ug siya miingon sa iyang mga tinon-an: Busa nagaingon ako kaninyo, dili kamo managkaguol sa inyong kinabuhi, kong unsa ang inyong pagakan-on: bisan pa alang sa inyong lawas, kong unsa ang inyong igapanaput.
22Kisha Yesu akawaambia wanafunzi wake, "Kwa sababu hiyo nawaambieni, msiwe na wasiwasi juu ya chakula mnachohitaji ili kuishi, wala juu ya mavazi mnayohitaji kwa ajili ya miili yenu.
23Kay ang kinabuhi labaw pa kay sa kalan-on, ug ang lawas kay sa bisti.
23Kwa sababu uzima ni bora kuliko chakula, na mwili ni bora kuliko mavazi.
24Palandunga ninyo ang mga uwak, nga sila wala magpugas, bisan mag-ani; nga walay kamalig, bisan dapa: ug ang Dios nagapakaon kanila. Pagkalabaw pa ninyo ug bili kay sa mga langgam!
24Chukueni kwa mfano, kunguru: hawapandi, hawavuni wala hawana ghala yoyote. Hata hivyo, Mungu huwalisha. Ninyi mna thamani zaidi kuliko ndege!
25Ug kinsa kaninyo nga tungod sa pagkaguol, makadugang ug usa ka siko sa gitas-on sa iyang kinabuhi?
25Ni nani kati yenu kwa kuwa na wasiwasi anaweza kuongeza urefu wa maisha yake?
26Busa, kong kamo dili makahimo sa pagbuhat nianang labing diyutay, nganong nagakaguol kamo mahatungod sa uban?
26Basi, kama hamwezi kufanya jambo dogo kama hilo, kwa nini kuwa na wasiwasi juu ya yale mengine?
27Palandunga ang mga lirio kong unsa ang pagtubo nila; wala sila magbuhat, bisan magbilik; apan nagaingon ako kaninyo, nga bisan pa si Salomon, sa tibook niyang himaya, wala makabisti ingon sa usa niini kanila.
27Angalieni maua jinsi yanavyomea. Hayafanyi kazi wala hayafumi. Hata hivyo, nawahakikishieni kwamba hata Solomoni mwenyewe na fahari zake zote hakupata kuvikwa vizuri kama ua mojawapo.
28Apan kong ang Dios nagapabisti sa ingon sa balili sa kaumahan nga karon anaa, ug ugma igasugnod sa hudno, dili ba labaw pa niini magapabisti siya kaninyo, oh kamo nga mga diyutay ug pagtoo?
28Lakini, kama Mungu hulivika vizuri jani la shambani ambalo leo liko na kesho latupwa motoni, je, hatawafanyia ninyi zaidi? Enyi watu wenye imani haba!
29Ug dili kamo magkaguol sa pagpangita kong unsay inyong pagakan-on ug paga-imnon; ug dili usab kamo magmaduhaduhaon sa hunahuna.
29"Basi, msivurugike akili, mkihangaika daima juu ya mtakachokula au mtakachokunywa.
30Kay nga tanan kining mga butanga ginapangita sa mga nasud sa kalibutan; apan ang inyong Amahan nahibalo nga kamo adunay kinahanglan niining mga butanga.
30Kwa maana hayo yote ndiyo yanayohangaikiwa na watu wasiomjua Mungu. Baba yenu anajua kwamba mnahitaji vitu hivyo.
31Apan pangitaa ninyo ang iyang gingharian, ug kining mga butanga igadugang kaninyo.
31Shughulikieni kwanza Ufalme wa Mungu, na hayo yote mtapewa kwa ziada.
32Ayaw kahadlok, diyutay nga panon; kay mao ang nahamut-an sa inyong Amahan ang paghatag kaninyo sa gingharian.
32"Msiogope, enyi kundi dogo! Maana Baba yenu amependa kuwapeni Ufalme.
33Ibaligya ninyo ang anaa kaninyo, ug maghatag kamo ug limos; magbuhat kamo alang kaninyo ug mga puntil nga walay pagkadaan, usa ka bahandi sa mga langit nga dili madunot, diin walay kawatan makaduol, bisan bokbok makakotkot.
33Uzeni mali yenu mkawape maskini misaada. Jifanyieni mifuko isiyochakaa, na jiwekeeni hazina mbinguni ambako haitapungua. Huko wezi hawakaribii, wala nondo hawaharibu.
34Kay kong hain ang inyong bahandi, atua usab ang inyong kasingkasing.
34Pale ilipo hazina yako, ndipo pia utakapokuwa moyo wako.
35Baksan ninyo ang inyong mga hawak, ug pasigahon ang inyong mga lamparahan.
35"Muwe tayari! Jifungeni mkanda kiunoni, na taa zenu ziwe zinawaka;
36Ug magapakasama kamo sa mga tawo nga nagapaabut sa ilang Ginoo sa iyang pagpauli gikan sa kombira sa kasal; aron nga sa pag-abut ug pagtoktok niya, ila gilayon pagaablihan siya.
36muwe kama watumishi wanaomngojea bwana wao arudi kutoka arusini, ili wamfungulie mara atakapobisha hodi.
37Bulahan kadtong mga ulipon nga sa pag-abut sa Ginoo, makaplagan sila nga nagatukaw. Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga magabakus siya sa iyang kaugalingon, ug magapalingkod kanila sa pagkaon, ug siya moduol ug magaalagad kanila.
37Heri yao watumishi wale ambao bwana wao atakaporudi atawakuta wanakesha! Nawaambieni hakika, huyo bwana atajifunga mkanda kiunoni, atawaketisha mezani na kuwahudumia.
38Ug kong moabut siya sa ikaduha nga pagtukaw, ug kong sa ikatolo, ug hikaplagan sila sa ingon mga bulahan kadtong mga ulipona.
38Heri yao watumishi hao ikiwa bwana wao atawakuta wanakesha hata ikiwa atarudi usiku wa manane au alfajiri.
39Apan hibaloi ninyo kini, nga kong ang agalon sa panimalay nahibalo pa unta sa takna nga moabut ang kawatan, magtukaw unta siya; ug dili unta niya pasagdan nga mabuslotan ang iyang balay.
39Jueni kwamba, kama mwenye nyumba angejua saa ambayo mwizi atakuja, angekesha, wala hangeiacha nyumba yake ivunjwe.
40Busa, mangandam usab kamo; kay sa usa ka takna nga wala ninyo pagahunahunaa, moabut ang Anak sa tawo.
40Nanyi, kadhalika muwe tayari, maana Mwana wa Mtu atakuja saa msiyoitazamia."
41Ug si Pedro miingon: Ginoo, nagasulti ba ikaw niining sambingay alang kanamo, kun alang sa tanan usab?
41Petro akamwambia, "Bwana, mfano huo ni kwa ajili yetu tu, au ni kwa ajili ya watu wote?"
42Ug ang Ginoo miingon: Busa kinsa man diay ang tinugyanan nga matinumanon ug maalam nga kaniya ang iyang agalon magatugyan sa iyang panimalay sa paghatag kanila sa ilang bahin sa kalan-on sa sibo gayud sa panahon?
42Bwana akajibu, "Ni nani basi, mtumishi aliye mwaminifu na mwenye busara, ambaye bwana wake atamweka juu ya watumishi wake ili awape chakula wakati ufaao?
43Bulahan kadtong ulipon nga makaplagan sa iyang agalon, kong kini moabut na, nga magabuhat sa ingon.
43Heri yake mtumishi huyo ikiwa bwana wake atakaporudi atamkuta akifanya hivyo.
44Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga siya magabutang kaniya sa ibabaw sa tsanan nga iyang gibatonan.
44Hakika atampa madaraka juu ya mali yake yote.
45Apan kong kadtong ulipon magaingon sa iyang kasingkasing: Ang akong agalon nagadugay sa iyang pag-abut: ug magasugod sa pagpamunal sa mga sulogoong lalake ug sa mga sulogoong babaye ug sa pagkaon ug pag-inum, ug sa paghuboghubog;
45Lakini, kama mtumishi huyo atafikiri moyoni mwake: na kusema: Bwana wangu amekawia sana kurudi halafu aanze kuwapiga watumishi wenzake, wa kiume au wa kike, na kula, kunywa na kulewa,
46Ang agalon niadtong ulipon moabut sa usa ka adlaw nga wala niya paabuta, ug sa usa ka takna nga wala niya hibaloi, ug magahingilin kaniya, ug magatudlo sa iyang bahin kauban sa mga dili matinoohon.
46bwana wake atarudi siku asiyoitazamia na saa asiyoijua; atamkatilia mbali na kumweka fungu moja na wasioamini.
47Ug kadtong ulipona, nga nahibalo sa kabubut-on sa iyang agalon ug wala mag-andam, bisan magbuhat sumala sa iyang kabubut-on, pagabunalan ug daghan.
47Mtumishi ambaye anajua matakwa ya bwana wake lakini hajiweki tayari kufanya anavyotakiwa, atapigwa sana.
48Apan siya nga wala mahibalo, ug nagbuhat mga butang nga angay sa mga hampak, pagabunalan lamang ug diriyut. Ug bisan kinsa nga gihatagan ug daghan, daghan ang pagapanilngon kaniya; ug kanila nga gitugyanan ug daghan, daghan ang pagapangayoon.
48Lakini yule afanyaye yanayostahili adhabu bila kujua, atapigwa kidogo. Aliyepewa vingi atatakiwa vingi; aliyekabidhiwa vingi zaidi atatakiwa kutoa vingi zaidi.
49Ako mianhi sa pagsalibay ug kalayo sa ibabaw sa yuta; ug unsa pay pagtinguhaon ko kong kini misiga na?
49"Nimekuja kuwasha moto duniani, laiti ungekuwa umewaka tayari!
50Apan aduna akoy usa ka bautismo nga igabautismo kanako; ug daw hilabihan ang pagkaguol ko hangtud nga mamatuman kini.
50Ninao ubatizo ambao inanipasa niupokee; jinsi gani ninavyohangaika mpaka ukamilike!
51Naghunahuna ba amo nga mianhi ako sa paghatag ug pakigdait sa yuta? Nagaingon ako kaninyo, Wala; kondili sa pagkabahinbahin hinoon.
51Mnadhani nimekuja kuleta amani duniani? Hata kidogo; si amani bali utengano.
52Kay sukad karon adunay lima sulod sa usa ka balay nga mabahin, ang totolo batok sa duha, ug ang duha batok sa totolo.
52Na tangu sasa, jamaa ya watu watano itagawanyika; watatu dhidi ya wawili, na wawili dhidi ya watatu.
53Sila mabahin, ang amahan batok sa anak, ug ang anak batok sa amahan; ang inahan batok sa anak nga babaye, ug ang anak nga babaye batok sa iyang inahan; ug ang ugangang babaye batok sa iyang umagad nga babaye, ug ang umagad nga babaye batok sa iyang ugangang babaye.
53Baba atakuwa dhidi ya mwanawe, mwana dhidi ya baba yake; mama dhidi ya bintiye, binti dhidi ya mama yake; mama mkwe dhidi ya mke wa mwanawe na huyo dhidi ya mama mkwe wake."
54Ug siya miingon usab sa mga panon sa katawohan: Kong makita ninyo ang dag-um nga magasaka sa Kasadpan, moingon kamo dayon: adunay moabut nga ulan, ug kana moabut.
54Yesu akayaambia tena makundi ya watu, "Mnapoona mawingu yakitokea upande wa magharibi, mara mwasema: Mvua itanyesha, na kweli hunyesha.
55Ug kong makita ninyo ang hangin nga Habagat nga magahuros, moingon kamo: Adunay moabut nga makusog nga init, ug kana moabut.
55Mnapoona upepo wa kusi unavuma, mwasema Kutakuwa na hali ya joto na ndivyo inavyokuwa.
56Mga salingkapaw, kamo mahibalo nga manimaan sa dagway sa yuta ug sa langit; apan ngano nga dili kamo makaila sa tilimad-on niini nga panahon?
56Enyi wanafiki! Mnajua kutabiri hali ya hewa kwa kuangalia dunia na anga; kwa nini basi, hamwezi kujua maana ya nyakati hizi?
57Ug ngano nga bisan sa inyong kaugalingon dili kamo maghukom kong unsa ang matarung?
57"Na kwa nini hamwezi kujiamulia wenyewe jambo jema la kufanya?
58Kay sa nagapadulong pa ikaw uban sa imong kaaway ngadto sa punoan, paninguhaon mo gayud diha sa dalan nga ikaw makagawas kaniya; tingali ikaw unya guyoron niya ngadto sa maghuhukom, ug ang maghuhukom magatugyan kanimo ngadto sa aguasil ug ang aguasil maga-sulod kanimo sa bilanggoan.
58Maana kama mshtaki wako anakupeleka mahakamani, ingekuwa afadhali kwako kupatana naye mkiwa bado njiani, ili asije akakupeleka mbele ya hakimu, naye hakimu akakutoa kwa polisi, nao wakakutia ndani.
59Nagaingon ako kanimo: Dili ka makagula didto hangtud nga imong pagabayran ang katapusang diyut.
59Hakika hutatoka huko nakwambia, mpaka utakapomaliza kulipa senti ya mwisho."