1Karon mahatungod sa mga butang nga gisulat ninyo kanako, maayo sa lalake ang dili pagtandog ug babaye.
1Now concerning the things about which you wrote to me: it is good for a man not to touch a woman.
2Apan tungod sa mga pagpakighilawas, pasagdi nga ang tagsa ka lalake magbaton sa iyang kaugalingong asawa, ug ang tagsa ka babaye nga magbaton sa iyang kaugalingong bana.
2But, because of sexual immoralities, let each man have his own wife, and let each woman have her own husband.
3Ihatag sa bana ngadto sa iyang asawa ang angay, ug ingon man usab ang asawa ngadto sa bana.
3Let the husband render to his wife the affection owed her, and likewise also the wife to her husband.
4Ang asawa walay kagamhanan sa iyang kaugalingong lawas, kondili ang bana; ug ingon man usab ang bana walay kagamhanan sa iyang kaugalingong lawas, kondili ang asawa.
4The wife doesn’t have authority over her own body, but the husband. Likewise also the husband doesn’t have authority over his own body, but the wife.
5Dili kamo magpinugnganay ang usa ug usa, gawas sa inyong ginakasabutan nga panahon, aron nga managhimo kamo sa pag-ampo, ug manag-ipon kamo pag-usab, aron dili kamo matintal ni Satanas tungod sa inyong pagkadilimapinugnganon.
5Don’t deprive one another, unless it is by consent for a season, that you may give yourselves to fasting and prayer, and may be together again, that Satan doesn’t tempt you because of your lack of self-control.
6Apan kini gisulti ko ingon nga tinugot, dili ingon nga sugo.
6But this I say by way of concession, not of commandment.
7Ngani buot ko unta nga ang tanang mga tawo manig-ingon kanako. Apan ang tagsatagsa may kaugalingong hatag nga gikan sa Dios: ang usa niini nga paagi, ug ang usa niana nga paagi.
7Yet I wish that all men were like me. However each man has his own gift from God, one of this kind, and another of that kind.
8Apan nagaingon ako sa mga diliminyo, ug sa mga balo nga babaye, maayo kanila kong managpadayon sila nga bisan singon kanako.
8But I say to the unmarried and to widows, it is good for them if they remain even as I am.
9Apan kong sila dili makapugong; managminyo sila; kay labing maayo nga maminyo kay sa masunog.
9But if they don’t have self-control, let them marry. For it’s better to marry than to burn.
10Apan ako nagasugo sa mga nangaminyo na, dili ako, kondili ang Ginoo: Nga ang asawa dili magbulag gikan sa iyang bana,
10But to the married I command—not I, but the Lord—that the wife not leave her husband
11(Apan kong ang asawa makigbulag, magpadayon siya sa dili pagminyo; kun makig-uli hinoon siya sa iyang bana), ug nga ang bana dili magbulag sa iyang asawa.
11(but if she departs, let her remain unmarried, or else be reconciled to her husband), and that the husband not leave his wife.
12Apan mahitungod sa uban nagaingon ako, dili ang Ginoo: Kong adunay igsoon nga may asawa nga dili matinohoon, ug miuyon siya nga makigloon kaniya, dili niya pagbiyaan siya.
12But to the rest I—not the Lord—say, if any brother has an unbelieving wife, and she is content to live with him, let him not leave her.
13Ug ang asawa nga may bana nga dili matinohoon, ug siya malipayon nga makigloon kaniya, dili niya pagbiyaan ang iyang bana.
13The woman who has an unbelieving husband, and he is content to live with her, let her not leave her husband.
14Kay ang bana nga dili matinohoon, ginabalaan diha sa asawa; ug ang asawa nga dili matinohoon, ginabalaan diha sa igsoon nga lalake: kay sa lain nga paagi, ang inyong mga bata mga dili putli, apan karon mga balaan sila.
14For the unbelieving husband is sanctified in the wife, and the unbelieving wife is sanctified in the husband. Otherwise your children would be unclean, but now they are holy.
15Ngani kong ang dili matinohoon mobulag, pabulaga siya; kay ang igsoon nga lalake kun babaye, wala sa ilalum sa pagkaulipon niini nga kahimtang; hinonoa, gitawag kita sa Dios diha sa pakigdait.
15Yet if the unbeliever departs, let there be separation. The brother or the sister is not under bondage in such cases, but God has called us in peace.
16Kay unsaon mo pagkasayud, O asawa, kong maluwas mo ba ang imong bana? Kun unsaon mo pagkasayud, O bana, kong maluwas mo ba ang imong asawa?
16For how do you know, wife, whether you will save your husband? Or how do you know, husband, whether you will save your wife?
17Magagawi lamang gayud ang tagsatagsa ingon sa gibahinbahin sa Ginoo ug ingon sa pagtawag kaniya sa Dios. Ug mao kini ang gisugo ko sa tanang mga iglesia.
17Only, as the Lord has distributed to each man, as God has called each, so let him walk. So I command in all the assemblies.
18May tawo ba nga gitawag nga gicircuncidahan? Pasagdi siya nga cinircuncidahan. Gitawag ba ang uban nga dili cinircuncidahan? Dili siya pagcircuncidahan.
18Was anyone called having been circumcised? Let him not become uncircumcised. Has anyone been called in uncircumcision? Let him not be circumcised.
19Ang circuncicion walay bili; ug ang dilicinircuncidahan walay bili, kondili ang pagbantay sa mga sugo sa Dios.
19Circumcision is nothing, and uncircumcision is nothing, but the keeping of the commandments of God.
20(Pasagdi ang tagsatagsa ka tawo nga magpabilin diha sa pagtawag diin siya natawag).
20Let each man stay in that calling in which he was called.
21Gitawag ka ba ingon nga ulipon? Ayaw pagtagad niana; apan kong arang ka makagawas, pahimusli kana hinoon.
21Were you called being a bondservant? Don’t let that bother you, but if you get an opportunity to become free, use it.
22Kay ang tinawag diha sa Ginoo sanglit usa ka ulipon, mao ang ginawas sa Ginoo; maingon usab niini, ang gitawag nga ginawas, mao ang ulipon ni Cristo.
22For he who was called in the Lord being a bondservant is the Lord’s free man. Likewise he who was called being free is Christ’s bondservant.
23Sa usa ka bili gipalit kamo; dili kamo managpaulipon sa mga tawo.
23You were bought with a price. Don’t become bondservants of men.
24Mga igsoon, pasagdi ang tagsatagsa ka tawo; diin siya natawag, didto magpabilin uban sa Dios.
24Brothers, let each man, in whatever condition he was called, stay in that condition with God.
25Karon mahatungod sa mga ulay ako walay nadawat nga sugo sa Ginoo; apan nagahatag ako sa akong paghukom, ingon sa usa nga nakadawat ug kalooy sa Ginoo sa pagka-angay-saligan.
25Now concerning virgins, I have no commandment from the Lord, but I give my judgment as one who has obtained mercy from the Lord to be trustworthy.
26Busa, gihunahuna ko nga kini maayo tungod sa kalisdanan nga ania kanato karon, nga maayo alang sa lalake nga magpabilin siya nga ingon sa gihapon.
26I think that it is good therefore, because of the distress that is on us, that it is good for a man to be as he is.
27Ginapus ka ba sa asawa? Dili ka magtinguha nga makabadbad. Nakabadbad ka ba sa asawa? Dili ka mangita ug asawa.
27Are you bound to a wife? Don’t seek to be freed. Are you free from a wife? Don’t seek a wife.
28Apan kong magminyo ka, wala ka man usab makasala; ug kong ang ulay magminyo wala siya makasala. Ngani kana sila may kagul-anan diha sa unod; ug buot ko nga makagawas unta kamo.
28But if you marry, you have not sinned. If a virgin marries, she has not sinned. Yet such will have oppression in the flesh, and I want to spare you.
29Apan kini ginaingon ko, mga igsoon, ang panahon ginapahamubo; nga sa paalabuton ang mga may asawa, manig-ingon sila sa walay asawa;
29But I say this, brothers: the time is short, that from now on, both those who have wives may be as though they had none;
30Ug kadtong mga nagapanghilak, ingon nga wala sila maghilak; ug kadto nga mga nagakalipay, ingon nga wala sila magkalipay; ug kadto nga mga nagapamalit, ingon nga wala silay nabatonan;
30and those who weep, as though they didn’t weep; and those who rejoice, as though they didn’t rejoice; and those who buy, as though they didn’t possess;
31Ug kadto nga mga nagapahimulos sa kalibutan, ingon nga wala magpahimulos niini sa hilabihan; kay ang urog niining kalibutan moagi lamang.
31and those who use the world, as not using it to the fullest. For the mode of this world passes away.
32Apan, buot ko unta nga kamo makagawas sa mga pag-atiman. Ang dili minyo magahago alang sa mga butang nga iya sa Ginoo, kong unsaon niya ang pagpahimuot sa Ginoo.
32But I desire to have you to be free from cares. He who is unmarried is concerned for the things of the Lord, how he may please the Lord;
33Apan ang minyo magahago alang sa mga butang sa kalibutan, kong unsaon niya ang pagpahimuot sa iyang asawa,
33but he who is married is concerned about the things of the world, how he may please his wife.
34Ug siya nabahin. Maingon man usab ang babaye nga dili minyo ug ang ulay magahago alang sa mga butang sa Ginoo; aron maputli siya diha sa lawas ug diha sa espiritu; apan ang minyo, nagahago alang sa mga butang sa kalibutan kong unsaon niya sa pagpahimuot sa iyang bana.
34There is also a difference between a wife and a virgin. The unmarried woman cares about the things of the Lord, that she may be holy both in body and in spirit. But she who is married cares about the things of the world—how she may please her husband.
35Ug kini ginaingon ko alang sa inyong kapuslanan nga kaugalingon; dili sa pagbutang kaninyo ug lit-ag, kondili alang niana nga kaligdong, ug aron kamo mag-alagad sa Ginoo sa walay kaulangan.
35This I say for your own profit; not that I may ensnare you, but for that which is appropriate, and that you may attend to the Lord without distraction.
36Kong may tawo nga nagahunahuna nga nagabuhat siya sa dili angay alang sa iyang anak nga ulay, kong kini molabay na sa bulak sa iyang panuigon, ug kong gikinahanglan, pasagdi nga magabuhat siya sa buot niyang pagabuhaton: dili siya makasala: pasagdi nga iyang minyoon sila.
36But if any man thinks that he is behaving inappropriately toward his virgin, if she is past the flower of her age, and if need so requires, let him do what he desires. He doesn’t sin. Let them marry.
37Apan kadtong nagamalig-on sa iyang kasingkasing, nga walay kinahanglan, kondili nga may kagahum siya mahitungod sa iyang kabubut-on nga kaugalingon, ug gitangdoan niya kini sa iyang kasingkasing, ang pagbantay sa kaputli sa iyang kaugalingong anak nga ulay, nagabuhat siya ug maayo.
37But he who stands steadfast in his heart, having no necessity, but has power over his own heart, to keep his own virgin, does well.
38Busa, sa ingon niana, siya nga nagapaminyo sa iyang kaugalingong anak nga ulay, nagabuhat ug maayo; ug ang wala magapaminyo kaniya, nagabuhat ug labi pang maayo.
38So then both he who gives his own virgin in marriage does well, and he who doesn’t give her in marriage does better.
39Ang asawa ginapus sulod sa panahon nga buhi pa ang iyang bana; apan kong ang bana patay na, siya may kagawasan sa pagpamana sa iyang nauyonan, nga diha lamang sa Ginoo.
39A wife is bound by law for as long as her husband lives; but if the husband is dead, she is free to be married to whomever she desires, only in the Lord.
40Apan labi pang bulahan siya kong siya mopabilin nga balo, ingon sa akong pagsabut; ug nagahunahuna ako, nga ania usab kanako ang Espiritu sa Dios.
40But she is happier if she stays as she is, in my judgment, and I think that I also have God’s Spirit.